Sức khỏe nằm trong tay bạn

Các bạn ạ, vắc-xin tốt nhất, hiệu quả nhất và vững bền nhất chống lại mọi dịch bệnh đó chính là sức đề kháng (hệ miễn dịch) của chúng ta. Khi mọi người nắm được những việc cần làm để không những duy trì mà còn tăng cường sức đề kháng của cơ thể thì không chỉ các loại virus – vi khuẩn mà thậm chí các tế bào ung thư hoặc những biến cố sức khỏe khác cũng rất ít có cơ hội xảy đến. Thêm nữa, các nhà khoa học đã nghiên cứu và thấy rằng vắc-xin luôn kém hiệu quả ở những người có sức đề kháng yếu. Vậy cốt lõi để phòng chống bệnh tật, chúng ta cần tập trung củng cố những năng lực đề kháng tự nhiên từ BÊN TRONG cơ thể.

Dưới đây, bác sĩ xin tổng hợp tóm tắt 11 VIỆC CHÚNG TA CẦN LÀM để luôn có một hệ miễn dịch khỏe mạnh bền vững.

1. Tâm lý

Stress kéo dài thúc đẩy quá trình viêm cũng như gây nên tình trạng mất cân bằng chức năng tế bào miễn dịch, đặc biệt căng thẳng tâm lý có thể làm ức chế phản ứng miễn dịch ở trẻ em. Chính vì vậy kiểm soát cảm xúc và giữ tâm thái luôn bình thản, mỉm cười là chìa khóa quan trọng cho một hệ miễn dịch khỏe mạnh. Những hoạt động giúp kiểm soát căng thẳng bao gồm thiền định, tập thể dục, đọc sách, viết nhật ký, tập yoga, gặp gỡ người lạc quan và thực hành chánh niệm. Ngoài ra, khi thấy mình đang gặp những vấn đề tâm lý nghiêm trọng, chúng ta cần gặp trực tiếp hay gián tiếp chuyên gia tâm lý trị liệu ngay nhé.

2. Tránh để cơ thể thiếu nước

Cơ thể thiếu nước có thể gây đau đầu, cản trở hoạt động thể chất, suy giảm khả năng tập trung, tâm trạng, tiêu hóa cũng như chức năng tim và thận cũng bị ảnh hưởng, qua đó sẽ làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh. Cách đơn giản để theo dõi tình trạng thiếu nước đó chính là tạo thói quen uống nước sau một quãng thời gian nhất định và đừng quên quan sát màu sắc nước tiểu. Hãy đảm bảo nó luôn có màu vàng nhạt và không có mùi khai. Những thời điểm cơ thể chúng ta dễ bị thiếu nước nhất có thể kể đến gồm làm việc ngoài trời nắng nóng, ngồi điều hòa quá lâu, thể dục thể thao, cơ thể đang bị sốt hoặc tiêu chảy, nôn ói hoặc khi đang uống rượu… Chúng ta cũng cần lưu ý, người lớn tuổi bắt đầu mất cảm giác thèm uống vì cơ thể họ không báo hiệu cơn khát đầy đủ, vậy nên người lớn tuổi cần tạo thói quen uống nước thường xuyên hơn ngay cả khi không cảm thấy khát.

3. Dinh dưỡng

4. Vận động thể chất

Các nghiên cứu chỉ ra rằng ngay cả một buổi tập thể dục vừa phải cũng có thể tăng cường hiệu quả của vắc-xin ở những người có hệ miễn dịch bị tổn thương. Hơn nữa, tập thể dục có thể làm giảm tình trạng viêm và giúp các tế bào miễn dịch tái tạo thường xuyên. Hầu hết mọi người nên tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần với những môn như đi bộ, chạy bộ, gym, đạp xe, bơi, yoga, bóng bàn, bóng đá...

Hai lưu ý chính với việc tập thể dục thể thao đó là khởi động thật kỹ và bổ sung nước đầy đủ. Trong cuốn sách này, bác sĩ có viết một bài riêng về việc uống nước đúng cách, các bạn có thể tìm đọc nhé!

5. Ngủ đủ giấc

Ngủ đủ giấc có liên quan chặt chẽ với khả năng miễn dịch. Ngoài ra, chúng ta có thể ngủ nhiều hơn khi bị ốm để cho phép hệ thống miễn dịch chống lại bệnh tật tốt hơn. Người lớn nên đặt mục tiêu ngủ từ 6 giờ trở lên mỗi đêm, trong khi thanh thiếu niên cần 8–10 giờ và trẻ nhỏ hơn và trẻ sơ sinh cần đến 14 giờ.

6. Xây dựng lối sống lành mạnh

Lối sống phản khoa học sẽ giết chết chúng ta sớm hơn rất nhiều so với chúng ta nghĩ. Hút thuốc lá, uống nhiều bia rượu, thức quá khuya, nhịn ăn sáng, sử dụng chất kích thích, không tập luyện thể dục thể thao, để béo bụng, ngồi điều hòa quá nhiều… đều là những tác nhân âm thầm hủy hoại sức đề kháng của chính cơ thể chúng ta. Nếu các bạn đang vướng vào một hay nhiều những vấn đề trên cần giải quyết ngay, các bạn nhé! Chúng ta không có nhiều cơ hội “lấy lại” sức khỏe khi nó đã mất.

7. Thực phẩm bổ sung

Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) thì không có bằng chứng nào chứng minh thực phẩm bổ sung có thể ngăn ngừa hoặc điều trị COVID-19. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng các chất bổ sung có thể tăng cường phản ứng miễn dịch chung cho cơ thể. Tuy nhiên, anh chị nên mua các chất bổ sung đã được kiểm nghiệm độc lập bởi ba tổ chức: Dược điển Hoa Kỳ - United States Pharmacopeia (USP), Trung tâm hợp tác về an toàn thực phẩm và nước uống của WHO - National Santination Foudation International (NSF) và ConsumerLab.

8. Thực hành lối sống vệ sinh mỗi ngày

Mỗi cá nhân và gia đình hãy tự xây dựng những thói quen sống hợp vệ sinh mỗi ngày kể cả khi có dịch hay dịch bệnh đã đi qua như: Rửa tay thường xuyên (trước khi ăn, trước khi đưa tay lên mặt mũi mắt... và sau khi đi vệ sinh, sau khi đi ra ngoài về, sau khi bắt tay nhiều người hay thanh toán tiền, sau khi chăm sóc người ốm, sau khi cho súc vật ăn, sau khi hắt hơi, xì mũi…), hạn chế tụ tập tiếp xúc nơi có mật độ người cao, đặc biệt trong môi trường điều hòa như trung tâm mua sắm, tiệm cắt tóc, bệnh viện, nhà hàng… Tẩy giun sán định kỳ cho cả nhà 6 tháng/1 lần, súc họng nhỏ mắt, nhỏ mũi trước khi đi ngủ và sau khi ngủ dậy, không dùng chung bát đũa nước chấm, không ăn tiết canh hay các loại thịt chưa nấu chín kỹ, đeo khẩu trang khi ra ngoài nếu thấy mình sốt hay mệt mỏi, không khạc nhổ bừa bãi. Những người thầy thuốc, đặc biệt các chuyên gia truyền nhiễm cho rằng hình ảnh nôn mửa, khạc nhổ… là những hành động tiềm ẩn nguy cơ vô cùng cao gây lây nhiễm bệnh tật trong cộng đồng. Bác sĩ rất mong các bạn khi đọc được những dòng này hãy nhắc nhở các thành viên trong gia đình mình cũng như những người quen biết từ bỏ hai thói quen rất mất vệ sinh này nhé!

9. Tiêm chủng đầy đủ

10. Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Cơ thể chúng ta dù có khỏe mạnh đến đâu, theo thời gian cũng sẽ có lúc “hỏng hóc”. Đó chính là thời điểm sức đề kháng bị tổn thương, việc của chúng ta là cần khám xét định kỳ để phát hiện kịp thời và khắc phục ngay. Nội dung chính cũng như những lưu ý khi đi kiểm tra sức khỏe định kỳ, bác sĩ sẽ chia sẻ ở bài tiếp theo.

11. Người già: Chúng ta cần đặc biệt lưu tâm bảo vệ

Khi chúng ta già đi, khả năng đáp ứng miễn dịch bị suy giảm kèm theo những bệnh lý mạn tính xuất hiện nhiều hơn. Điều đó giải thích vì sao nhiễm trùng đường hô hấp, cúm, virus COVID-19 và đặc biệt viêm phổi là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở những người trên 65 tuổi trên toàn thế giới. Một số nhà khoa học quan sát thấy rằng tuyến ức teo theo tuổi tác đã làm giảm khả năng sản xuất tế bào T, một tế bào miễn dịch giúp chống lại nhiễm trùng. Mặt khác, chính việc giảm khả năng sản xuất các tế bào gốc tạo ra tế bào miễn dịch từ tủy xương cũng góp phần làm người già tăng nguy cơ nhiễm trùng. Thực tế, các nghiên cứu về vắc-xin cúm đã chỉ ra rằng đối với những người trên 65 tuổi, vắc-xin này kém hiệu quả hơn so với những người trẻ tuổi, tuy vậy việc tiêm phòng cúm và phế cầu (S. Pneumoniae) đã làm giảm đáng kể tỷ lệ ốm đau và tử vong ở người lớn tuổi so với việc chúng ta không tiêm phòng. Ngoài ra, dường như có mối liên hệ giữa dinh dưỡng và sự suy giảm miễn dịch ở người cao tuổi. Một dạng suy dinh dưỡng phổ biến ngay cả ở các nước giàu có gọi là “suy dinh dưỡng vi chất dinh dưỡng: thiếu một số vitamin và khoáng vi lượng cần thiết” hay xảy ra ở người cao tuổi do họ thường ăn ít cũng như ít đa dạng trong chế độ ăn hằng ngày. Những chia sẻ trên đây để giải thích vì sao chúng ta cần ưu tiên chăm sóc, bảo vệ người già, đặc biệt là cân bằng dinh dưỡng cũng như kiểm soát các bệnh mạn tính.

Trên đây là “11 nội dung cơ bản” giúp chúng ta sở hữu cơ thể với sức đề kháng mạnh mẽ, bác sĩ xin gửi đến các bạn. Rất mong mỗi người, mỗi gia đình cùng nhau tìm hiểu cũng như áp dụng để luôn được khỏe mạnh bền lâu.

Một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh có thể đánh bại các mầm bệnh xâm nhập. Đây là hình ảnh hai vi khuẩn gây bệnh lậu bị tế bào bạch cầu trung tính (Tế bào tròn to hơn, là một loại tế bào miễn dịch) tiêu diệt khi chúng xâm nhập vào cơ thể người.

(Ảnh do Tiến sĩ Michael N. Starnbach ở trường Y Harvard cung cấp)