Người bán hàng lèo lái toàn bộ nền kinh tế
Ngành bán hàng là yếu tố sống còn đối với hoạt động của một nền kinh tế. Nếu không có nhân viên bán hàng, mọi ngành công nghiệp trên hành tinh này sẽ lập tức dừng hoạt động ngay trong ngày mai. Vai trò của người bán hàng với nền kinh tế cũng giống hệt vai trò của các nhà biên kịch với Hollywood. Ngày nay, bán hàng là cơ hội tuyệt vời nhất để thực sự đạt được tự do kinh doanh. Trong lĩnh vực bán hàng, mỗi cá nhân sẽ làm việc cho chính mình, tự chịu trách nhiệm với bản thân và biến giấc mơ thành hiện thực. Nói theo nghĩa đen thì khi đặt bút ký vào các hợp đồng cùng cam kết sẽ trở nên vượt trội hơn nghĩa là bạn có thể trở thành bất cứ người nào bạn muốn! Sẽ không có bất kỳ giới hạn nào cho những ai sẵn sàng cam kết coi bán hàng là nghề nghiệp của mình và liên tục học cách làm chủ nó. Chỉ cần làm thế và bạn sẽ làm chủ được mọi thứ. Học hỏi nghệ thuật bán hàng tuyệt vời và bạn sẽ không bao giờ lo thất nghiệp, vì người khác luôn cần đến bạn. Hãy học cách kiểm soát toàn bộ quá trình bán hàng từ khi bắt đầu đến khi kết thúc, bạn sẽ tự tin đi đến bất cứ nơi nào bạn muốn, làm bất cứ điều gì, bán bất kỳ sản phẩm nào bạn thích và có niềm tin tuyệt đối rằng bạn có thể làm chủ bất kì điều gì bạn muốn.
Toàn bộ thế giới sẽ tê liệt nếu không có nhân viên bán hàng. Nếu sản phẩm không được bán và chuyển tới tay người tiêu dùng thì các nhà máy sẽ ngừng hoạt động, không sản xuất nữa, dẫn tới nhu cầu phân phối, kho bãi, nhu cầu vận chuyển giảm sút và quảng cáo cũng ngừng theo. Ngày nay, toàn bộ gánh nặng kinh tế của nền văn minh của chúng ta nằm trên vai những người bán hàng. Động cơ kinh tế của xã hội phụ thuộc hoàn toàn vào khả năng đưa sản phẩm tới tay người tiêu dùng. Nếu người tiêu dùng không mua nó thì nhà máy sẽ không sản xuất nữa.
Nhân viên bán hàng là người thúc đẩy sản phẩm, doanh nghiệp tư nhân, ngành công nghiệp hoàn chỉnh và toàn bộ nền kinh tế. Như nhiều người khác, tôi đã tham gia vào bán hàng ngay khi rời khỏi trường đại học bởi lúc đó tôi thực sự không biết nên làm gì với cuộc đời mình. Tôi quyết định sẽ cố gắng bán hàng đến khi tìm được công việc “thực sự”. Tôi chọn bán hàng vì rất dễ dàng tham gia vào ngành này và không phải đưa ra quyết định nào có tính chất bước ngoặt. Ngay cả khi đã quyết định rồi, tôi vẫn bị gia đình, bạn bè và thầy cô giáo can ngăn, khuyên nhủ tôi nên tìm một công việc “thực sự”.
Vấn đề là các công việc được gọi là công việc “thực sự” lại không được trả công “xứng đáng” - thêm nữa chúng dường như là những cái bẫy nhàm chán mài mòn cuộc sống của mọi người. Điều duy nhất khiến tôi liên tưởng đến các công việc “thực sự” này là do các thầy cô giáo đã ca ngợi chúng. Thậm chí cho đến bây giờ, những công việc “thực sự” vẫn luôn đi kèm các “chức danh tiếng tăm” như bác sĩ, luật sư, kế toán, y tá, nhà hóa học, kỹ sư, nhân viên môi giới chứng khoán, bác sĩ y học cổ truyền,... Song điều khôi hài là tất cả những người này đều phải bán bản thân mình và biến nó thành sự nghiệp. Thành công trong cuộc sống của họ phụ thuộc hoàn toàn vào một kỹ năng và kỹ năng này chính là bán hàng.
Bán hàng hay học đại học?
Có một lầm tưởng kỳ lạ mà nền giáo dục ngày nay đã không đánh giá đúng đắn về bán hàng để mở các khóa dạy về nó. Không chỉ một lần trong suốt quá trình đào tạo chính quy của tôi, bán hàng được giới thiệu như một lựa chọn. Tôi tự hỏi làm thế nào một lĩnh vực được coi trọng và đáng khao khát trong khi nó không được giảng dạy trong trường chứ? Nếu một môn học không được dạy trong các “tổ chức giáo dục uy tín nhất” trên thế giới thì nó không phải là một nghề nghiệp thực sự. Đúng không? Sai! Hồi còn học trong trường, chẳng ai dạy cho tôi về tiền bạc hay đầu tư hay bất động sản cả. Nhưng như thế không có nghĩa là các môn học này vô giá trị. Trường lớp cũng không dạy mọi người làm thế nào để có một cuộc hôn nhân hạnh phúc cũng như cách nuôi dạy lũ trẻ, mà trong cuộc sống thì còn điều gì giá trị hơn những thứ này chứ?
Rất nhiều thanh niên tham gia các buổi hội thảo của tôi đã chia sẻ rằng họ bị giằng xé giữa việc học đại học hay tiếp tục sự nghiệp bán hàng của mình. Câu trả lời của tôi luôn giống nhau: Trong khi nhà trường dạy mọi người những điều cơ bản cần thiết để hòa nhập với cuộc sống và thế giới lao động, thì lại không trường lớp nào tạo nên một con người vĩ đại. Bạn sẽ học được toàn bộ các yêu cầu cần thiết trong trường và có lẽ xây dựng được một vài mối quan hệ quan trọng, nhưng nó lại không có khả năng mang lại thành công cho ai cả. Chỉ nhờ vào sự kiên trì mới giúp bạn thành công hay trở nên vĩ đại trong một lĩnh vực nào đó.
Nếu khảo sát 100 người thành công nhất trên thế giới trong lĩnh vực tài chính ngày nay, tôi dám cá rằng sẽ không người nào cho rằng họ thành công là nhờ nền giáo dục chính quy. Thậm chí rất nhiều người còn không đi theo con đường truyền thống. Nói thế không có nghĩa là trường học không tốt hay học đại học là một sự lãng phí thời gian; nhưng học đại học cũng không phải là yếu tố “quyết định” để con người làm được những điều vĩ đại. Hãy nhìn xung quanh và bạn sẽ phát hiện ra hệ thống giáo dục hiện nay đã sản sinh ra một lực lượng lao động có khả năng nhớ những gì đã đọc hơn là áp dụng điều đã học. Tuy bạn được học rất nhiều thứ cơ bản cần thiết trong trường, song bạn lại không được dạy cách cân đối sổ sách, tăng giá trị ròng của bản thân, tiết kiệm tiền, đàm phán thành công, giao tiếp, giải quyết vấn đề hay tăng giá trị của bạn trên thị trường. Bạn chỉ có thể học được các kỹ năng này bằng cách tìm kiếm thông tin bên ngoài trường lớp. Đây là điều mà đa số mọi người đều biết họ cần phải làm nếu muốn thực sự cải thiện khả năng của mình. Mặc dù chúng ta rất cần có một nền giáo dục cơ bản, nhưng không thể coi đó là điều kiện “cần và đủ” được. Những gì bạn được học ở trường thường có ít ứng dụng trong thực tế. Hãy hỏi bất kỳ doanh nhân nào xem khó khăn lớn nhất của họ là gì, bạn sẽ luôn nhận được cùng một câu trả lời. Đó là họ không thể tìm được nhân viên có khả năng suy nghĩ độc lập, có thể giải quyết vấn đề, giúp phát triển doanh nghiệp và mở rộng kinh doanh.
Nhà trường dạy học sinh tiếng Anh, toán, ngữ pháp, hóa học, lịch sử và địa lí, đây là các môn học rất cần thiết, nhưng họ không bao giờ dành thời gian để dạy những thứ quan trọng như kỹ năng thuyết phục nhằm giúp sinh viên đáp ứng được yêu cầu của nhà tuyển dụng. Dù là vì bất kỳ lý do gì thì trường học không được mở ra để dạy những thứ tạo ra sự khác biệt to lớn nhất.
Mọi nghề nghiệp đều liên quan đến bán hàng
Tôi tin tưởng một thực tế rằng nếu một người muốn có cuộc sống tuyệt vời, anh ta cần phải biết và áp dụng các kỹ năng của người bán hàng giỏi. Bạn có thể thuê một bác sĩ, luật sư hay kiến trúc sư, nhưng bạn không thể sống tự tại nếu thiếu kỹ năng giao tiếp, thuyết phục, thương lượng và hoàn tất giao dịch.
Những kỹ năng này sẽ chứng minh được rằng chúng hữu ích và quan trọng hơn bất cứ môn học nào thuộc chương trình giáo dục chính quy. Tôi không nói là những mảng kiến thức khác là vô giá trị và không đáng được coi trọng vì thực tế không phải như vậy. Tôi chỉ đang nói rằng bán hàng là một nghề có giá trị, đáng được thừa nhận và tôn trọng, và là kỹ năng sống quan trọng với mọi người. Thay vì làm một chú ong thợ làm việc theo giờ, bạn có thể trở thành một nhân viên được trả mức lương cao không giới hạn. Có thể rất nhiều người cho rằng bán hàng không phải là một nghề đáng kính thì tôi cho bạn biết rằng tôi đã gặp gỡ rất nhiều nhà lãnh đạo trong các ngành nghề như kỹ sư, ngân hàng, diễn viên và đạo diễn, mà từng người trong số họ đều phải xây dựng sự nghiệp dựa trên việc bán hàng để đạt được đỉnh cao trong ngành nghề của mình. Các nhà sản xuất hàng đầu đều chia sẻ rằng họ đã phải nghiên cứu rất nhiều các cuốn sách về đàm phán, bán hàng và thương lượng. Tại sao thế? Bởi vì họ hiểu rằng những kỹ năng này có tầm quan trọng sống còn với sự nghiệp của bản thân.
Tất cả mọi người, dù có làm nghề gì chăng nữa cũng đều phải dựa vào bán hàng. Các chính trị gia muốn thu hút sự quan tâm của bạn để có được một phiếu bầu từ bạn. Diễn giả hy vọng thuyết phục thính giả rằng phương pháp của anh ta là đúng đắn. Nhân viên muốn thăng tiến phải bán cho ông chủ giá trị của mình đối với công ty. Huấn luyện viên phải bán ý tưởng chiến thắng trận đấu cho đội của mình. Đại lý bất động sản phải thuyết phục bạn mua nhà hoặc đưa cho anh ta các thông tin về bất động sản muốn bán. Người môi giới cho vay thế chấp lại muốn bạn tái cấp tài chính(1) lần thứ ba. Nhân viên tín dụng muốn bạn đầu tư tiền vào quỹ đầu tư tương hỗ của ngân hàng. Bồi bàn thì chào bán món ăn đặc biệt trong ngày. Nhân viên bán quần áo muốn bạn mua một bộ vét kèm thêm ba áo sơ mi cùng hai cà-vạt, và đồng thời cũng muốn bạn đăng ký làm thẻ tín dụng của trung tâm thương mại(2).
1 Nguyên gốc là refinance: tức là dùng một khoản vay mới trả hết cho một khoản nợ, thường là cùng quy mô tài chính và sử dụng cùng một tài sản để thế chấp, tái huy động vốn.
2 Nguyên gốc department store’s credit card: nghĩa là thẻ tín dụng chỉ được thanh toán riêng cho các sản phẩm thuộc chuỗi cửa hàng hoặc trung tâm thương mại thể hiện trên thẻ nhằm nhận được các ưu đãi khi mua hàng ở đó.
Hoạt động bán hàng sẽ tồn tại mãi mãi và ai cũng phải dùng đến kĩ năng này. Những người có khả năng bán hàng, thuyết phục và chốt giao dịch là người có cuộc sống tốt nhất, cho dù họ làm nghề gì.
Tôi sẽ để bạn tự kết luận tại sao hoạt động bán hàng lại không được coi là một nghề đáng tôn trọng cũng như không được giảng dạy trong trường học. Có thể do một số ít người bán hàng đã gian lận trong suốt các năm qua, dẫn tới ảnh hưởng đến phần đông còn lại. Họ không phải là những người bán hàng chân chính; mà là kẻ lừa gạt. Song tội phạm và kẻ lừa đảo vẫn xuất hiện ở mọi lĩnh vực. Tôi dám chắc một sự thật rằng: Chẳng ai đạt được quyền lực và tầm vóc thực sự trên thế giới nếu không có khả năng thuyết phục người khác. Kỹ năng giao tiếp và thuyết phục là một tài sản; thiếu khả năng giao tiếp là tiêu sản. Cho dù mục đích của bạn là gì, bạn buộc phải giao tiếp với người khác, bạn càng giao tiếp tốt thì khả năng mọi người đồng thuận với bạn càng cao. Bạn càng khiến người khác đồng thuận với mình thì bạn càng được tự do. Bạn càng có được tự do thì sẽ làm được nhiều điều bạn muốn.
CÂU HỎI THỰC HÀNH
Hoạt động bán hàng mang đến ba sự tự do gì?
1. .............................................................................
2. .............................................................................
3. .............................................................................
Bốn điều phụ thuộc vào nhân viên bán hàng là gì?
1. .............................................................................
2. .............................................................................
3. .............................................................................
4. .............................................................................
Hãy mô tả theo cách riêng của bạn tầm quan trọng của hoạt động bán hàng đối với nền kinh tế.
Liên quan đến bán hàng, tác giả định nghĩa cái gì là tài sản, cái gì là tiêu sản và nó ảnh hưởng thế nào tới cuộc sống của bạn?