Chương 9Token

Ái chà, đây là một từ mới… token. Nhưng đừng sợ, vì bạn đã quen thuộc với chúng và cách chúng hoạt động. Bạn chỉ chưa nhận ra điều đó.

Token (mã thông báo) là những đại diện nhỏ của một thứ gì đó vô hình. Trong nhiều thập kỷ, bạn cần token để đi xe buýt và tàu điện ngầm ở New York. Bạn sử dụng token để chơi trò chơi ở công viên giải trí.

“Token gesture³⁴” là một hành động nhỏ thể hiện tình cảm của bạn - như trao một bông hồng cho người mà bạn yêu.

Lưu ý từ nhỏ. Đó là điểm quan trọng nhất. Bạn nghĩ đến việc mua một chiếc bánh pizza cỡ lớn. Bạn không thể ăn hết, vì vậy bạn cắt chiếc bánh thành tám miếng. Mỗi miếng là một lát, một phần của chiếc bánh.

Tương tự với cổ phiếu. Chẳng phải việc sở hữu Amazon rất thú vị sao? Thật không may, Amazon trị giá 1,6 nghìn tỷ đô la - và bạn không có nhiều tiền như vậy. Đừng lo lắng - bạn có thể mua một phần nhỏ của công ty - một phần, giống như chiếc bánh pizza của chúng ta - và bạn sẽ sở hữu một phần Amazon. Bạn mua càng nhiều cổ phiếu, bạn càng sở hữu nhiều phần của công ty.

Trong thế giới tiền điện tử, họ không bán cổ phiếu. Đôi khi họ bán những đồng coin. Nhưng trong một số trường hợp, họ bán token. Thứ tương tự như cổ phiếu và coin, chỉ là một cái tên (thứ ba) khác.

Hãy xem xét các tài sản kỹ thuật số được phát hành dưới dạng token.

Token tiện ích

Từ tiện ích đề cập đến một cái gì đó có ích. Thẻ tích điểm bay của hãng hàng không là một ví dụ về token tiện ích - mỗi điểm đều có một giá trị và khi bạn tích lũy đủ, bạn có thể đổi điểm để lấy thứ gì đó hữu ích, chẳng hạn như vé máy bay hoặc phòng khách sạn.

Token tiện ích chỉ có giá trị cho một mục đích nhất định. Bạn không thể sử dụng thẻ tích điểm bay của hãng hàng không để đi tàu điện ngầm và bạn không thể sử dụng token của tàu điện ngầm để mua vé máy bay đến Paris.

Các công ty mới, được gọi là công ty khởi nghiệp, thường phát hành token tiện ích. Giả sử bạn đang thành lập một doanh nghiệp mới. Bạn sẽ phải ra mắt một sản phẩm để bán, nhưng công ty bạn vẫn chưa sẵn sàng. Nếu không có sản phẩm, bạn không thể thu hút khách hàng - hoặc tiền của họ. Nhưng bạn cần tiền của họ ngay bây giờ, để bạn phát triển sản phẩm của mình. Do bạn chưa thể bán sản phẩm nên bạn bán token cho khách hàng - có quyền nhận được sản phẩm của bạn khi ra mắt. “Hãy mua token của chúng tôi ngay hôm nay,” bạn nói với những khách hàng tiềm năng, “và trong tương lai, bạn có thể đổi chúng lấy sản phẩm của tôi.”

Token tiện ích không phải là một khoản đầu tư vào chứng khoán hay cổ phiếu và trái phiếu, chỉ đơn giản là token của tàu điện ngầm. Giá của chúng do công ty phát hành ấn định và sẽ không dao động (mặc dù chúng có thể xảy ra nếu công ty khởi nghiệp chỉ phát hành với số lượng ít và cho phép người nhận bán lại chúng). Thay vào đó, mọi người thường mua token tiện ích vì họ muốn có được sản phẩm mà bạn hứa hẹn sẽ cung cấp và họ muốn là một trong những người đầu tiên có được sản phẩm đó. Hoặc, trong trường hợp sản phẩm được sản xuất với số lượng hạn chế, họ muốn mua trước khi bán hết.

Bạn phải chấp nhận rủi ro khi mua token tiện ích bởi vì công ty có thể không bao giờ phát hành sản phẩm hoặc vào thời điểm đó, bạn không muốn mua sản phẩm đó nữa. Đồng thời, bạn chẳng có cách nào bán lại token của mình. Cái này giống như việc bạn mua một vé hòa nhạc với hy vọng rằng buổi diễn đó cuối cùng sẽ diễn ra và bạn thực sự có thể tham dự - bởi vì nếu không, bạn có thể không bán lại vé của mình và người tổ chức sự kiện sẽ không hoàn lại tiền nếu buổi hòa nhạc bị hủy bỏ.

Hãy cẩn trọng khi mua token tiện ích.

Token chứng khoán

Tên gọi của loại token này không đặt theo mục đích (security token) vì chúng chẳng liên quan gì đến an ninh mạng (cybersecurity). Thay vào đó, tên gọi này là một tham chiếu (nghèo nàn, không chính xác) của luật chứng khoán liên bang. Do đó, những token này nên được đặt là securities token - token chứng khoán, không phải là security token - token bảo mật.

Nhưng (thở dài) vì cộng đồng tiền điện tử sử dụng sai cụm từ, chúng ta cũng đành chấp nhận vậy thôi. Tiếp tục nào. (Càu nhàu).

Token chứng khoán là một đại diện trực tuyến của một tài sản vật lý có thực. Bạn biết rằng chứng thư thể hiện quyền sở hữu ngôi nhà và giấy chứng nhận cổ phần thể hiện quyền sở hữu một công ty. Tương tự như vậy đối với token chứng khoán: chúng đại diện cho quyền sở hữu một tài sản - một tài sản được xác định bởi bất kỳ ai đã phát hành loại token này.

Nhưng token chứng khoán không chỉ đơn thuần là một phương án mới để các công ty phát hành cổ phiếu của mình. Thay vào đó, những tài sản kỹ thuật số này có thể được sử dụng để huy động vốn và cung cấp tính thanh khoản cho bất kỳ tài sản nào - kể cả những tài sản trước đây có tính thanh khoản cao.

Bạn có nghĩ đến một tài sản trị giá rất cao nhưng nổi tiếng là khó bán? Bạn đoán đúng rồi đấy: bất động sản.

Sẽ thật tuyệt nếu sở hữu Tòa nhà Empire State. Nhưng tòa nhà này trị giá 2,3 tỷ đô la. Đó không chỉ là vấn đề của riêng bạn (vì bạn không có nhiều tiền mặt trong tài khoản của mình) mà còn đối với chủ sở hữu của tòa nhà. Khi họ muốn bán đi tòa nhà, họ phải tìm được những người mua có túi tiền vô cùng rủng rỉnh.

Blockchain chính là giải pháp. Chủ sở hữu của tòa nhà có thể mã hóa tài sản của mình - phát hành token chứng khoán giống như Apple phát hành cổ phiếu. Mỗi token sẽ đại diện cho quyền sở hữu một phần của tòa nhà và nếu các token được định giá hợp lý, hàng triệu nhà đầu tư có thể mua chúng- và sau đó dễ dàng giao dịch với nhau, giống như cách họ làm với cổ phiếu.

Đây không phải là khoa học viễn tưởng. Giao dịch bất động sản đã được mã hóa lần đầu tiên vào năm 2018 - một căn hộ sang trọng trị giá 30 triệu đô la ở khu hạ Manhattan. Gần đây hơn, vào năm 2021, công ty bất động sản Dubai Arms & McGregor International Realty đã ra mắt nền tảng mã hóa bất động sản đầu tiên của Mideast, bởi nhà cung cấp cơ sở hạ tầng mã hóa Blocksquare.

Bất động sản là loại tài sản có giá trị nhất trên thế giới - 280 nghìn tỷ đô la, theo số liệu của Savills thống kê, gấp gần ba lần so với thị trường chứng khoán toàn cầu - và nếu tất cả đều được mã hóa thì một loại tài sản mới khổng lồ sẽ được tạo ra cho các nhà đầu tư. Và bằng cách đó, một trong những tài sản lớn nhất thế giới nhưng tính thanh khoản kém có thể dễ dàng giao dịch như cổ phiếu.

Hình 9.1

Hãy tưởng tượng rằng bạn có thể token hóa ngôi nhà của mình. Tại sao bạn lại muốn thế? Vâng, giống như hầu hết các chủ nhà, ngôi nhà của bạn là tài sản lớn nhất mà bạn sở hữu. Giả sử ngôi nhà trị giá 1 triệu đô la. Bạn sắp nghỉ hưu và bạn cần thêm thu nhập để trang trải phí sinh hoạt của bản thân. Bạn muốn bán nhà nhưng lại không muốn chuyển đi. Bạn có thể nhận được một khoản thế chấp, nhưng rất khó đáp ứng đủ điều kiện cho một khoản thế chấp khi nghỉ hưu. Bên cạnh đó, bạn không muốn phải gánh thêm các khoản thanh toán hàng tháng.

Thay vào đó, bạn có thể mã hóa ngôi nhà. Bạn chia chứng thư thành 100.000 miếng hoặc token, mỗi cái có giá 10 đô la. Bạn có thể kiểm soát được số lượng và thời gian bán token. Bán một vài token ngay bây giờ, sau đó bán tiếp vài cái trong tương lai - bất cứ điều gì bạn muốn. Người mua sẽ đầu tư vào bất động sản của bạn. Và họ sẽ có thể bán token của họ cho các nhà đầu tư khác trên blockchain. Bạn thậm chí có thể mua lại các token nếu bạn muốn; giá trị của chúng sẽ dựa trên giá trị hiện tại của căn nhà và nhu cầu cung/cầu.

Bất động sản được coi là tài sản có tính thanh khoản kém; bạn có thể phải tốn nhiều thời gian và chi phí để thực hiện một giao dịch. Và giao dịch đó là tất cả hoặc không có gì - bạn phải bán toàn bộ ngôi nhà (bạn không thể chỉ bán mỗi phòng ăn). Nhưng nhờ công nghệ blockchain, bạn có thể chỉ bán phòng ăn. Ngôi nhà của bạn trở thành một tài sản có tính thanh khoản, giống như cổ phiếu và trái phiếu.

Bất kỳ tài sản vật chất nào cũng có thể được mã hóa, bao gồm tác phẩm nghệ thuật, đồ sưu tầm (chẳng hạn như thẻ bóng chày, đồng xu quý hiếm và tem - xem thêm về các khía cạnh thuế của lĩnh vực trong chương 20), đồ cổ, xe hơi hiếm, rượu ngon, tiền bản quyền và hợp đồng biểu diễn (tiền mà các diễn viên, nghệ sĩ, vận động viên và tác giả kiếm đươc theo thời gian). Người bán có được tính thanh khoản còn người mua được tiếp cận với các cơ hội đầu tư mới - và những phương thức mới đã tạo ra mức độ đa dạng hóa danh mục đầu tư đáng kinh ngạc hơn bao giờ hết.

Thật sự quá hấp dẫn! Nhưng trước khi mua bất kỳ loại token nào, bạn cần phải đánh giá chúng giống như đánh giá bất kỳ một khoản đầu tư nào khác.

Token quản trị

Chúng ta đã nhận thấy rằng sự bất đồng quan điểm giữa các nhà phát triển có thể khiến đồng coin bị phân tách. Nhưng nhà phát triển nào được quyền bỏ phiếu cho những quyết định đó?

Một số giao thức giải quyết vấn đề bằng cách phát hành token quản trị. Một token = một phiếu bầu, vì vậy bạn càng thu thập được càng nhiều token, bạn càng có nhiều tiếng nói hơn đối với blockchain cụ thể đó.

Hãy suy nghĩ kỹ về vấn đề đó. Khi một công ty đứng trước một quyết định, hội đồng quản trị - ngồi quanh bàn họp tại trụ sở công ty - bỏ phiếu. Đó là một cấu trúc tập trung. Mọi người đều biết người tham dự và địa điểm diễn ra cuộc bỏ phiếu.

Nhưng khi hàng trăm nghìn nhà phát triển và người dùng trên khắp thế giới bỏ phiếu về một blockchain phi tập trung, ai là người kiểm soát? Không ai; cuộc bỏ phiếu tự động vận hành. Và địa điểm ở đâu? Không ở đâu và ở khắp mọi nơi đồng thời cùng một lúc.

Do đó, tổ chức này được gọi là một tổ chức tự trị phi tập trung, hoặc DAO (tôi đã đề cập trong chương trước.) Các tổ chức này đã nắm giữ hơn 8 tỷ đô la tài sản, dựa vào theo dõi của DeepDAO; MoneyWeek đã tuyên bố vào năm 2020 là “thập kỷ của DAO”. Một số người gọi DAO là bước ngoặt tiếp theo trong lĩnh vực tài sản kỹ thuật số. Cá nhân tôi nghĩ đó là bước ngoặt thứ hai theo sau một thứ khác. Và thứ đó chính là...

Token không thể thay thế (NFT)

Để hiểu NFT là gì - và tại sao tôi gọi chúng là bước ngoặt tiếp theo - trước tiên bạn phải hiểu NFT là gì.

Fungible có nghĩa là giống hệt nhau và có thể thay thế cho nhau. Ví dụ, những đồng đô la có cùng mệnh giá có thể thay thế cho nhau. Giả sử tôi cho bạn vay một đô la và bạn sẽ trả lại cho tôi vào tuần sau. Đồng đô la mà bạn trả lại cho tôi không nhất thiết phải giống với tờ tiền mà tôi đã đưa, bởi vì tất cả các tờ đô la có cùng mệnh giá đều giống nhau. Chúng có thể thay thế được.

Số điểm mà bạn tích được khi sử dụng thẻ Visa cũng có thể thay thế được, cũng như chip sòng bạc. Chúng ta thường xuyên trao đổi các token có thể thay thế, cổ phiếu, tiền tệ và các tài sản khác, bởi vì mỗi loại đều giống nhau. Tương tự đối với bitcoin, Ether và XRP - mọi đồng coin và mọi token đều có thể thay thế được.

Trừ khi chúng không phải vậy. Khi token không thể thay thế, có nghĩa là chúng không mang đặc tính tương đồng với các token khác, chúng hiển nhiên là token không thể thay thế, hoặc NFTs. Mỗi NFT là duy nhất. Giống như những bức tranh của Picasso, không có bức tranh nào có thể thay thế được.

NFT là tài sản kỹ thuật số đại diện cho các đối tượng trong thế giới thực, chẳng hạn như tác phẩm nghệ thuật, âm nhạc và trò chơi điện tử. Giống như các đồng tiền kỹ thuật số và token khác, NFT được tạo ra trên một blockchain. (Mặc dù một số blockchain cho phép tạo ra chúng, nhưng kể từ khi viết bài này, NFT là chuỗi khối Etherum thông dụng nhất được mua và bán thông qua đồng tiền blockchain gốc, trong trường hợp này là Ether.)

Tháng Hai năm 2021, người ta bắt đầu chú ý đến NFT khi Công ty Christie’s bán đấu giá một bức ảnh kỹ thuật số của Mike Winkelmann, một nghệ sĩ sống ở Charleston, Nam Carolina. Nghệ danh của anh ấy là Beeple. NFT của anh ấy được bán với giá 69 triệu đô la. Người mua có được quyền hợp pháp đối với hình ảnh kỹ thuật số của anh ấy - nhưng đó chỉ là hình ảnh. Nhưng tác phẩm nghệ thuật đó không tồn tại trong thế giới thực. Người mua không thể treo chúng trên tường, chỉ xem chúng trên điện thoại.

Tại sao lại có người mua tác phẩm nghệ thuật không thể treo trên tường?

Vì một lý do đơn giản là bạn không nhìn chằm chằm lên tường của mình thường xuyên. Bạn nhìn vào điện thoại của mình với tần suất lớn hơn nhiều. Chẳng nhẽ việc bạn mang theo tác phẩm nghệ thuật của bạn để xem chúng bất cứ lúc nào bạn muốn là vô nghĩa?

Được rồi, đây không phải là một hành động vô nghĩa. Nhưng hàng triệu người khác cũng có thể xem tác phẩm nghệ thuật của Beeple, không chỉ người mua, bởi vì hình ảnh này có sẵn trên internet để mọi người xem. (Bạn cứ thử Google mà xem.)

Chờ đã - chính xác thì người mua đã mua gì?

Một phần nào đó, đó là quyền được khoe khoang. Nhưng cũng có thể, người mua đã xác nhận quyền sở hữu hợp pháp duy nhất và thực sự của tài sản (mặc dù chỉ ở trên nền tảng kỹ thuật số) và do đó, chủ sở hữu có quyền bán, cấp phép hoặc phân phối chúng theo ý muốn, bao gồm cả quyền khiến những người khác phải ngừng đăng hình ảnh và hủy bỏ hoặc phải chịu hậu quả pháp lý.

Cho dù bạn có tán thành hay không, hãy ghi nhận rằng tổng doanh số bán NFT trên toàn thế giới đã vượt quá 5 tỷ đô la vào năm 2021; vào năm 2020 là dưới 30 triệu đô la. Hơn bốn triệu người hiện đang mua và bán NFT mỗi ngày. NFT xuất hiện ở khắp mọi nơi, với các nhà phát hành đang nỗ lực thu hút sự chú ý của người mua. Khi Coinbase tạo nền tảng NFT vào năm 2021, hơn 900.000 người đã đăng ký - vào ngày đầu tiên.

Hiệp hội Bóng rổ Quốc gia đã trở thành một trong những tổ chức phát hành NFT thành công nhất, với thẻ giao dịch ảo được gọi là NBA Top Shots. Đây là những thẻ sưu tầm được, giống như thẻ bóng chày được những đứa trẻ trao đổi cho nhau qua nhiều thế hệ - ngoại trừ việc những thẻ mới này chỉ tồn tại trên internet. NBA ban đầu tạo ra 2.500 gói có giá 999 đô la, với 10 thẻ mỗi gói. Các gói được cung cấp trên một blockchain và được bán hết trong vài phút. Ngày nay, bạn có thể mua, bán và trao đổi các loại thẻ trên trang web Top Shot. Trong vòng chưa đầy một năm, doanh thu của NBA Top Shop đã lên tới 700 triệu đô la; 1/4 triệu người đăng nhập vào trang web mỗi ngày. Và Dapper Labs, công ty đã xây dựng ra Top Shot cho NBA, được định giá 7,6 tỷ USD.

Mặc dù NFT của LeBron James được bán với giá 300.000 đô la, nhưng đó không phải là lĩnh vực dành riêng cho những người giàu có; có khoảng ba triệu giao dịch dưới 50 đô la mỗi giao dịch. Tất cả đều phổ biến đến mức NBA cũng đã tung ra các thẻ cho WNBA³⁵, Giải Bóng chày Major League và Liên đoàn Bóng đá Quốc gia cũng theo sau đó, cùng với cả các câu lạc bộ bóng đá châu Âu.

Tại sao mọi người lại muốn mua thẻ giao dịch chỉ tồn tại ở dạng kỹ thuật số? Có rất nhiều lý do. Vì thẻ ở dạng kỹ thuật số nên chúng mới hiện thị dưới dạng video cũng như ảnh. Chúng không bị giới hạn về kích thước như thẻ giao dịch vật lý chỉ nhỏ khoảng 3x4 inch - cho phép chúng cung cấp nhiều nội dung hơn, bao gồm các siêu liên kết đến các trang web khác. Chúng không thể bị mất, hư hỏng hay đánh cắp. Và quyền sở hữu NFT có thể đi kèm với những quyền và lợi ích cho người mua mà thẻ vật lý có thể không có - chẳng hạn như quyền mua đầu tiên đối với các sản phẩm khác, bao gồm vé trò chơi hoặc quyền truy cập đặc biệt với các vận động viên. Và bởi vì các thẻ giao dịch độc quyền trên một blockchain, các nhà giao dịch biết chính xác chủ sở hữu vì họ có thể xem toàn bộ lịch sử trước đó. Nguồn gốc công khai này nâng cao giá trị của thẻ (một ngôi nhà có thể đáng giá hơn nếu nó từng thuộc sở hữu của một người nổi tiếng).

Hơn hết, các nhà giao dịch biết rằng thẻ họ mua là hàng thật, nhờ vào tính bất biến của công nghệ blockchain. Kỷ vật thể thao giả là một vấn nạn rất lớn; FBI cho biết 50% tất cả các kỷ vật thể thao trên thị trường là hàng giả còn Chubb, công ty bảo hiểm khổng lồ, cho biết các chuyên gia đưa ra một con số khác - gần 80%. Nhưng NFT không thể bị sao chép hoặc giả mạo.

Một ví dụ nổi tiếng về NFT là CryptoKitties. Chúng không phải là mèo thật; chúng tồn tại dưới dạng kỹ thuật số, giao dịch trên nền tảng blockchain Ethereum. Đã có ba triệu giao dịch CryptoKitties, tổng trị giá 39 triệu đô la; giá cao nhất từng được trả cho một chú mèo là 120.000 đô la. Một bộ trang phục khác được gọi là Bored Ape Yacht Club³⁶. Mười nghìn con vượn kỹ thuật số độc đáo, mỗi con là một NFT. Trung bình một con vượn được bán với giá 3.600 đô la vào tháng Bảy năm 2021, tăng gần 1.600% so với lần đầu ra mắt cách đây ba tháng trước đó. Hơn 60 triệu đô la đã được đầu tư, xin lỗi, tôi dùng sai từ, đã chi ra cho những NFT này.

Dường như tất cả mọi người đều đang tạo ra NFT, bao gồm cả Katy Perry, Rob Gronkowski, Floyd Mayweather, Porsche, Mattel, New York Times, McLaren và Jay-Z. Visa đã tổ chức một chương trình NFT để giúp các nghệ sĩ tham gia vào không gian nghệ thuật kỹ thuật số. Hãng thông tấn AP đã phát hành NFT có tên “Khoảnh khắc độc đáo” - hình ảnh và trang tin được số hóa dựa trên báo cáo của AP về những khoảnh khắc lịch sử của thế kỷ trước, bao gồm cả sự đầu hàng của Nhật Bản trong Thế chiến thứ hai, lễ nhậm chức của Tổng thống Nelson Mandela và việc phát hiện ra Sao Diêm Vương. Đạo diễn phim Quentin Tarantino đã đấu giá bảy NFT, mỗi NFT có một cảnh chưa cắt từ phim Pulp Fiction. Dallas Mavericks của Mark Cuban đã tặng NFT tặng cho những người hâm mộ đã tham dự các trận đấu trên sân nhà. The Economist đã xuất bản một số báo có tiền điện tử trên trang bìa - sau đó bán NFT của nó với giá 420.000 đô la. Ban nhạc Rolling Stones bán các phiên bản âm nhạc đã được mã hóa, đóng gói hàng hóa ảo và thế giới thực. McDonald’s đã tiến hành rút thăm trúng thưởng và quà tặng là NFT theo chủ đề McRib. Công ty State Farm đã triển khai một cuộc săn tìm kho báu thực tế tăng cường, cho phép người tiêu dùng tìm kiếm NFT. Campbell’s, Pizza Hut, Taco Bell, Clinique, American Eagle, Charmin và Pringles đều tổ chức các chương trình khuyến mãi liên quan đến NFT vào năm 2021.

Khi còn ở Berkeley, Giáo sư James Allison - người giành giải Nobel cho công trình nghiên cứu liệu pháp miễn dịch ung thư - đã số hóa những tài liệu nghiên cứu của mình và biến tất cả thành những tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số, sau đó mang đi đấu giá tác phẩm của mình dưới dạng NFT - tương tự với việc số hóa thẻ bóng chày tân binh của Mickey Mantle. Berkeley đã làm điều tương tự với Jennifer Doudna, một trong những người đoạt giải Nobel khác của Berkeley (về công nghệ CRISPR). Ông Tim Berners-Lee đã phát minh ra World Wide Web vào năm 1989. Ông viết mã nhưng chưa bao giờ được cấp bằng sáng chế cho công việc của mình. Vì vậy, ông ta đã chuyển đổi mã thành NFT và nhà đấu giá Sotheby’s đã bán chúng với giá 5,4 triệu USD.

Không chỉ cá nhân và công ty tham gia vào NFT. Các tổ chức từ thiện cũng vậy. Tổ chức Noora Health đã bán đấu giá NFT với giá 5 triệu đô la. Alex’s Lemonade Stand đã bán NFT của những tác phẩm nghệ thuật do trẻ em mắc bệnh ung thư vẽ. Merriam-Webster đã bán đấu giá định nghĩa của NFT và quyên góp số tiền thu được cho quỹ từ thiện Teach For All. Macy’s đã bán được 9.500 NFT của khinh khí cầu cổ trong Lễ diễu hành Ngày Lễ Tạ ơn năm 2021 - NFT dựa trên cuộc diễu hành của khinh khí cầu cổ, mang lại lợi ích cho Tổ chức Make-A-Wish. Quỹ Động vật Hoang dã Thế giới đã phát động một loạt những chương trình liên quan đến NFT như “Động vật không thể thay thế được”, trong khi Học viện StreetCode bán đấu giá “pNFTS” (NFT từ thiện) để giúp người thiểu số tham gia vào nền kinh tế công nghệ. Gannett, công ty sở hữu USA Today, gây quỹ cho Bảo tàng Tên lửa và Vũ trụ Không Quân Hoa Kỳ bằng cách bán một NFT của tờ báo mà Alan Shepard đã đưa lên mặt trăng. Hội Ung thư và Ung thư bạch cầu, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em, Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson và các tổ chức từ thiện khác đều bán NFT như những hoạt động gây quỹ. MLB, NHL và NFL đều tiến hành đấu giá NFT để làm từ thiện.

Thậm chí, mọi người đang mua và bán đồ nội thất, nhà ở và đất đai dưới dạng NF T. SuperWorld đã lập bản đồ trái đất và chia bản đồ đó thành 64 tỷ mảnh đất, mỗi mảnh dài 300 feet x 300 feet. Bạn có thể mua bất kỳ mảnh đất nào - Tháp Eiffel, Đấu trường La Mã, Tòa nhà Empire State, ngôi nhà thời thơ ấu của bạn và bạn đặt tên cho nó. Nếu mảnh đất đó không có người nhận, bạn phải trả 0,1 Ether (khoảng 400đô la tại thời điểm tôi viết cuốn sách này). Nếu ai đó đã mua mất mảnh đất mà bạn muốn, bạn có thể mua lại nó từ họ; bạn chỉ cần thương lượng giá như cách mọi người vẫn làm ở bất kỳ thị trường nào. Khi bạn sở hữu một mảnh đất, bạn có thể bán nó cho người khác bất cứ lúc nào, cũng như bạn có thể bán bất kỳ tài sản nào mà bạn sở hữu.

Bạn muốn học cách làm điều này? Trò chơi trực tuyến sẽ giúp bạn. Axie Infinity là một trò chơi chơi để kiếm tiền. Khi bạn chăn nuôi, chiến đấu và buôn bán vật nuôi kỹ thuật số được gọi là Axies, bạn kiếm được NFT và các phần thưởng khác, đồng thời sử dụng tài sản của mình để mua các mảnh đất ảo trong trò chơi. (Một lô được bán vào tháng Mười hai năm 2021 với giá 2,5 triệu đô la.)

Việc tạo NFT dễ dàng đến mức ngay cả một đứa trẻ cũng có thể làm được. Ahmed, một lập trình viên 12 tuổi sống với bố mẹ ở London, đã tạo ra bộ sưu tập NFT của riêng mình có tên là Weird Whales vào mùa hè năm 2021. Cha mẹ của đã cho cậu bé 300 đô la để cậu bé có thể tải các NFT của mình lên một blockchain - và bộ sưu tập được bán hết trong chín giờ. Cho đến nay, Ahmed đã kiếm được 5 triệu đô la từ việc bán và bán lại (cậu nhóc kiếm được 2,5% tiền bản quyền cho mỗi lần bán lại). Khi viết bài này, Ahmed đang phát triển nhiều dự án NFT hơn - và vẫn chưa có tài khoản ngân hàng. Chỉ có một ví tiền điện tử.

Các game thủ điện tử cũng tham gia vào hoạt động NFT. Và tại sao lại không? Trên toàn thế giới, mọi người chi 160 tỷ đô la mỗi năm để chơi. Nhưng số tiền đó sẽ biến mất khi bạn không chơi trò chơi đó nữa. Cho đến nay, mọi thứ là như vậy. Burberry đã sản xuất 100.000 NFT cho quần áo của mình; người chơi có thể mua quần áo và trang phục có in hình đại diện của họ. Thay vì những món đồ trang sức vô giá trị này trong trò chơi, bạn sở hữu NFT của Burberry. Điều đó có nghĩa là, bạn có thể đeo chúng bên mình và mang chúng trong các trò chơi khác. Bạn cũng có thể bán chúng khi bạn thấy chán.

Mythical Games cũng đang sản xuất và bán quần áo NFT cho game thủ. Bạn có thể thiết kế quần áo của riêng mình để sử dụng hoặc bán. Mythical Games huy động được 120 triệu đô la từ các nhà đầu tư, nhưng bạn không cần vốn lớn như thế để bắt đầu. Chỉ tốn chưa đến 1.000 đô la để tạo NFT và một số trang web cho phép bạn thực hiện điều đó miễn phí.

Và thay vì bỏ tiền ra để chơi, nhiều game thủ đang kiếm tiền. Được dẫn dắt bởi Axie Infinity, một trò chơi mô phỏng chiến đấu, các game thủ tranh nhau kiếm Smooth Love Potion (token của trò chơi) và kiếm được thu nhập đáng kể. Trò chơi này đặc biệt phổ biến ở Philippines, nguồn thu nhập duy nhất của một số người là từ trò chơi. Có thể kiếm tiền từ việc chơi các trò chơi điện tử phổ biến khác như:

• CryptoBlades: một trò chơi nhập vai trên nền tảng Blockchain thông minh của Binance, nơi bạn có thể kiếm được token SKILLS bằng cách đánh bại kẻ thù và tiến hành các cuộc đột kích.

• Cometh: game thủ khám phá thiên hà và khai thác các token từ các tiểu hành tinh.

• Plant vs Undead: người chơi kiếm được token PV U bằng cách tưới cây ảo trên trang trại kỹ thuật số của người chơi khác. Họ sử dụng token để mua hạt giống và cây trồng thật.

• Zed Run: game thủ lai tạo ngựa đua ảo bằng huyết thống của tổ tiên để tạo ra những con ngựa có nhiều màu sắc, sức mạnh và tốc độ khác nhau. Những người chăn nuôi giỏi có thể giành được giải thưởng hàng nghìn đô la bằng cách đua ngựa điện tử trên các đường đua kỹ thuật số.

Không chỉ là một trò chơi vô bổ

Những điều này nghe có vẻ hơi ngớ ngẩn phải không? Đó là bởi vì chúng ta chỉ nói về nghệ thuật, thẻ bóng chày và trò chơi điện tử. Những điều này có thực sự quan trọng không?

Cũng đúng. Thế thì, hãy thử suy ngẫm về cái này: Chẳng bao lâu nữa, hộ chiếu của bạn sẽ chuyển thành một NFT được hỗ trợ bởi công nghệ blockchain. Bạn sẽ chẳng phải mang theo giấy tờ nữa. Hộ chiếu của bạn là thứ duy nhất bạn cần và nhờ vào công nghệ Blockchain, hộ chiếu đã được xác thực, không thể sao chép, làm giả hoặc xóa.

Hoặc, các sân bay, hãng hàng không và các sự kiện thể thao có thể phát hành NFT dưới dạng vật kỷ niệm kỹ thuật số. Thay vì mua một chiếc áo phông tại một buổi hòa nhạc, bạn có thể mua một NFT.

Hoặc: Live Nation, công ty tổ chức sự kiện âm nhạc lớn nhất thế giới, hiện bán vé hòa nhạc dưới dạng NFT.

Hoặc, nhà hàng Quality Eats ở thành phố New York đã tạo ra một loại cocktail vào năm 2021 và một NFT theo công thức bí mật. Thứ công thức này được bán đấu giá với giá khoảng 2.000 đô la. Ngoài việc sở hữu công thức, người mua còn được uống miễn phí mỗi lần đến nhà hàng. Đó là một bước đi kinh doanh thông minh - nhà hàng nhận được hai khoản tiền lớn và thu hút những thực khách thường xuyên khoe khoang về việc sở hữu công thức nấu ăn với bạn bè. Khi họ đến nhà hàng dùng bữa, họ sẽ được phục vụ loại đồ uống miễn phí đắt đỏ hơn loại đồ uống bình thường. Tất cả mọi người đều có lợi.

Hoặc, công ty Masterworks mua tác phẩm được vẽ bởi Warhol, Banksy, Monet và những người khác. Sau đó, công ty này đã mã hóa các bức tranh và bán token. Lần đầu tiên hàng triệu nhà đầu tư nhỏ lẻ có thể sở hữu một tác phẩm tranh quý hiếm.

Trong thế giới kỹ thuật số, mọi thứ đều có thể được mã hóa, kiếm tiền và dân chủ hóa. Yêu cầu duy nhất đối với những người tham gia là sở hữu một chiếc điện thoại di động được kết nối với internet. Không có gì ngạc nhiên khi thị trường NF T đang bùng nổ: trong quý ba năm 2021, khối lượng giao dịch NF T đạt 10,7 tỷ đô la, tăng 700% so với ba tháng trước đó. Morgan Stanley cho biết thị trường NF T sẽ là ngành kinh doanh 300 tỷ đô vào năm 2030, giúp các thương hiệu xa xỉ tăng 25% lợi nhuận. Tất cả điều này giải thích tại sao, theo tờ Economist, các nhà đầu tư mạo hiểm đã chi 20 tỷ đô la vào các công ty tài sản kỹ thuật số và blockchain vào năm 2021, gấp bảy lần so với năm 2020.

Metaverse đã khiến tất cả sự phấn khích ngày càng tăng cao. Đó là một thuật ngữ rộng dùng để chỉ thực tế ảo, có thể hiểu nôm na là “trò chơi điện tử”. Người chơi tạo hình đại diện, mua đất, công cụ, kỹ năng, kiến thức và NFT, đồng thời trao đổi tài sản của họ với những người chơi khác. Metaverse được kết nối lại với nhau, với thế giới ảo 3D hoạt động 24/7 trên toàn thế giới. Đó là một nền kinh tế internet khép kín bao gồm cả thế giới kỹ thuật số và thế giới vật lý.

Và nền kinh tế metaverse là vô cùng rộng lớn. Grayscale cho biết họ sẽ đạt được doanh thu hàng năm là 400 tỷ đô la vào năm 2025 và cuối cùng là một thị trường trị giá 1 nghìn tỷ đô la. Giờ thì bạn đã bắt đầu hiểu lý do tại sao Mark Zuckerberg lại đổi tên công ty từ Facebook thành Meta Platforms.

Bạn muốn mua một số NFT, có lẽ để giao dịch trong metaverse? Hãy đánh giá chúng giống như bạn đánh giá bất kỳ thứ gì khác mà bạn muốn mua.

Thỏa thuận đơn giản dành cho các Token trong tương lai

Các nhà đầu tư mạo hiểm đầu tư vào các dự án phi tập trung (chương 10) thường mua vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp bằng cách thu thập SAFT - thỏa thuận đơn giản cho các token trong tương lai. SAFT là một hợp đồng: công ty đảm bảo sẽ cung cấp token VC trong tương lai, nếu chúng được phát hành. Đây vẫn là một vấn đề mới, với nhiều câu hỏi pháp lý và thuế chưa được giải quyết - và do đó, tại thời điểm viết bài này, đó vẫn chưa phải là phương án sẵn sàng để các nhà đầu tư sử dụng hàng ngày.