T
rong giờ học của cô Virginia Deview, thay vì chăm chú nghe giảng, chúng tôi lại thường chỉ khúc khích cười và liên tục bàn tán về những “tin tức” mới nhất trong ngày, như chai mascara màu tím mà Cindy đang dùng chẳng hạn. Một buổi học nọ, trong lúc chúng tôi rôm rả bàn tán đủ chuyện trên trời dưới đất thì cô hắng giọng yêu cầu chúng tôi trật tự. Sau đó cô mỉm cười nói rằng:
- Bây giờ, cô muốn các em hãy suy nghĩ về nghề nghiệp trong tương lai của mình.
Như bị giội một quả bom, cả lớp đồng loạt há hốc miệng kinh ngạc. Nghề nghiệp của chúng tôi? Ở độ tuổi 13, 14 của chúng tôi ư? Chúng tôi liếc nhìn nhau, cô giáo này quả thật lẩn thẩn lắm rồi!
Đó là điều mà khá nhiều đứa trong bọn chúng tôi nhận xét về cô Deview, người có mái tóc luôn búi chặt trên đầu và hàm răng trên nhô ra. Vẻ bề ngoài như thế khiến cô dễ dàng trở thành mục tiêu cho những tiếng cười khúc khích và những câu đùa ác nghiệt của lũ học trò.
Cô cũng hay làm cho bọn học trò chúng tôi bực bội vì những yêu cầu khắt khe của cô. Hầu hết chúng tôi đều xem nhẹ năng lực của cô.
- Phải. Tất cả các em phải suy nghĩ về nghề nghiệp trong tương lai của mình. – Cô hồ hởi nói như thể đây là điều tuyệt nhất mà cô làm được cho học sinh của mình. – Các em sẽ phải làm một đề tài nghiên cứu về nghề nghiệp trong tương lai của mình. Mỗi em sẽ phải phỏng vấn một ai đó làm trong lĩnh vực mà mình chọn, rồi thuyết trình trước lớp.
Hôm đó, tất cả chúng tôi đều tan học với tâm trạng lúng túng. Có ai mà biết mình muốn làm gì khi chỉ mới 13 tuổi chứ? Tuy nhiên, tôi đã thu hẹp những lựa chọn của mình lại. Tôi thích nghệ thuật, ca hát và viết văn. Nhưng về nghệ thuật thì tôi rất tệ, còn khi tôi hát thì các chị tôi hay hét lên: “Này, làm ơn ngậm miệng lại đi”. Lựa chọn duy nhất còn lại là viết văn.
Mỗi ngày trong giờ dạy của mình, cô Deview đều kiểm tra chúng tôi đã làm được đến đâu, bạn nào đã chọn được nghề nghiệp cho mình? Cuối cùng, hầu hết chúng tôi đều đã chọn được một nghề nào đó. Và tôi đã chọn nghề báo, điều đó có nghĩa là tôi phải đi phỏng vấn một phóng viên báo chí “bằng xương bằng thịt”. Việc này khiến tôi vô cùng lo lắng.
Tôi hẹn gặp được một vị phóng viên có tuổi, nhiều kinh nghiệm trong nghề. Đến nơi, tôi ngồi xuống trước mặt người phóng viên nhưng gần như không nói nổi lời nào. Ông ấy nhìn tôi rồi hỏi:
- Cháu có mang theo cây viết nào không?
Tôi lắc đầu.
- Còn giấy viết thì sao?
Tôi lại lắc đầu.
Cuối cùng, chắc ông ấy nhận ra là tôi đang sợ hãi nên đã cho tôi một lời khuyên hữu ích đầu tiên để có thể trở thành một nhà báo.
- Bác chưa bao giờ đi đến bất kỳ nơi nào mà không mang theo bút và giấy viết cả, bởi vì ta chẳng bao giờ biết mình đang rơi vào tình huống nào.
Trong 90 phút tiếp đó, người phóng viên đứng tuổi đã kể cho tôi nghe toàn những câu chuyện về các vụ cướp, những trường hợp ăn chơi sa đọa và những vụ hỏa hoạn. Ông kể về một đám cháy bi thảm đã cướp đi sinh mạng của bốn người trong gia đình nọ mà ông không thể nào quên. Ông bảo rằng ông vẫn có thể ngửi thấy mùi thịt của họ đang cháy…
Vài ngày sau, tôi đứng trước lớp và trình bày bài thuyết trình về nghề nghiệp của mình một cách say sưa như bị thôi miên. Tôi nhận được điểm A cho toàn bộ công trình của mình.
Khi năm học sắp kết thúc, một vài học sinh quá bất mãn với công việc khó khăn mà cô Virginia Deview đã bắt chúng tôi làm nên quyết định trả thù cô. Khi cô đi đến góc khuất hành lang nọ, chúng đã cố hết sức ấn mạnh một cái bánh vào mặt cô. Bên ngoài cô chỉ bị xây xát nhẹ, nhưng trong lòng cô đã mang một tổn thương không hề nhỏ. Nhiều ngày sau đó, cô đã không đến trường. Biết được chuyện này, lòng tôi bỗng đau như cắt. Tôi cảm thấy xấu hổ cho chính mình và những đứa bạn của tôi, những kẻ không biết làm điều gì tốt hơn ngoài việc lên án một người phụ nữ vì vẻ bề ngoài của cô ấy, thay vì thán phục những phương pháp giảng dạy thú vị của cô.
Nhiều năm sau, tôi đã quên tất cả mọi chuyện về cô Deview, cũng như những nghề nghiệp mơ ước trong tương lai. Tôi vào đại học, rồi tìm kiếm một nghề nghiệp mới. Cha tôi muốn tôi đi theo lĩnh vực kinh doanh và dường như đó là một lời khuyên đúng đắn vào lúc bấy giờ. Nhưng oái oăm thay tôi chẳng có lấy một kỹ năng kinh doanh nào. Thế rồi tôi chợt nhớ đến cô Virginia Deview, cùng ước muốn làm phóng viên hồi 13 tuổi. Tôi gọi điện cho bố mẹ.
- Con sẽ đổi nghề. – Tôi thông báo.
Một sự im lặng đáng sợ ở đầu dây bên kia.
- Đổi sang nghề gì? – Cuối cùng, bố tôi cũng cất tiếng hỏi.
- Nghề báo ạ!
Tôi cảm nhận được vẻ không vui qua giọng nói của bố mẹ, nhưng họ không ngăn cản tôi. Họ chỉ nhắc nhở tôi rằng đây là một lĩnh vực đầy cạnh tranh và tôi đã muốn tránh nó như thế nào.
Họ nói đúng. Tuy nhiên, nghề phóng viên báo chí đã đem lại cho tôi điều gì đó và dường như nó đã trở thành một phần trong máu thịt của tôi. Nó giúp tôi tự do trải lòng để đến với những người lạ và hỏi họ về những điều đã xảy ra. Nó luyện cho tôi cách đặt câu hỏi và tìm được câu trả lời trong cả nghề nghiệp, cũng như cuộc sống riêng tư của mình. Quan trọng hơn, nó mang đến cho tôi sự tự tin.
Trong 12 năm qua, nghề phóng viên đã cho tôi sự hài lòng và những trải nghiệm thú vị. Tôi viết về mọi người, từ những kẻ giết người đến những vụ rơi máy bay và sau cùng là viết theo sở trường của mình. Tôi thích viết về những giây phút bi thảm và mong manh trong cuộc sống con người, bởi lẽ tôi cảm thấy điều đó sẽ giúp được họ ở một phương diện nào đó.
Một ngày nọ, khi tôi nhấc điện thoại lên, một cơn sóng kỷ niệm chợt ùa về, tôi nhận ra rằng nếu không có sự ủng hộ của cô Virginia Deview, tôi sẽ không có được vị trí như ngày hôm nay.
Có lẽ cô sẽ chẳng bao giờ biết được rằng nếu không có sự giúp đỡ tận tụy của cô, tôi đã không thể trở thành một phóng viên và một nhà văn. Có thể giờ này tôi đang ngụp lặn trong thế giới kinh doanh ở một nơi nào đó, với những rủi ro to lớn bao vây lấy mình mỗi ngày. Tôi tự hỏi, giờ đây có bao nhiêu học sinh khác từng được cô dạy dỗ, nhận thức được tầm quan trọng của bài tập nghiên cứu về nghề nghiệp đó.
Nhiều người hỏi tôi:
- Cơ duyên nào đưa cô đến với nghề báo?
- À, anh có biết không, có một cô giáo...
Tôi luôn bắt đầu như thế và thầm cảm ơn cô Deview.
Tôi tin rằng những người đã học cô khi ngẫm nghĩ về những ngày còn đi học của mình, sẽ nhớ mãi hình ảnh cô Virginia Deview, người giáo viên lúc nào cũng muốn truyền cho chúng tôi những bài học độc đáo và quý giá. Có lẽ họ sẽ cảm ơn cô ấy trước khi quá trễ.
Trong cuộc đời mỗi người luôn có những mốc cao trào quan trọng,
và hầu hết chúng đều đến từ sự khuyến khích của ai đó.
- George Adams