Thật thú vị khi biết rằng Piaget và Erikson là bạn đồng lứa, và theo cách nào đó, những thay đổi đối với công trình của Piaget có vẻ rất nhỏ so với những điều chỉnh về mặt tâm lý xã hội mà chúng ta cần làm trong thế kỉ 21 khi suy nghĩ về sự phát triển của trẻ. Đoạn trích dẫn của Elizabeth Jones ở đầu chương vẫn rất liên quan tới việc tiếp cận lý thuyết theo thời gian. Những nhà lý thuyết cơ bản đã định hướng cho chúng ta trong việc tìm hiểu về nhu cầu phát triển của trẻ nhỏ, là thứ không hề giảm bớt hay mất đi tầm quan trọng do những biến đổi xã hội và tri thức, đã buộc chúng ta phải thích ứng với tác phẩm ban đầu của họ.
Tôi từng gặp và trò chuyện với rất nhiều đồng nghiệp, trong những năm gần đây, họ cũng nhận thấy trẻ nhỏ có năng lực thấu cảm như Piaget nói tới nhưng không khớp với tính duy kỷ trong quá trình phát triển của chúng. Tôi thích nghĩ về điều này như một chỉ báo tích cực, rằng trẻ nhỏ đã đạt đến mức thỏa mãn những nhu cầu gắn bó sớm hơn trong thời thơ ấu. Erikson từng nhận định rằng việc thỏa mãn những nhu cầu này một cách thích hợp trong thời thơ ấu sẽ dẫn tới khả năng thấu cảm lớn hơn.
Điều làm tôi chú ý khi xem xét lại sự mô tả tổng quan của Piaget về các quá trình tư duy của trẻ nhỏ đó là việc áp dụng các đặc điểm phát triển này vào các cấp học mới tệ làm sao, chúng được áp dụng vào nội dung chương trình mẫu giáo, nhà trẻ và tiểu học vốn được thiết kế theo kiểu hướng dẫn cho nhóm lớn với những kì vọng được quy định sẵn cho mọi học sinh. Công trình của Piaget là cơ sở tiên phong cho những quan điểm giáo dục như phương pháp tiếp cận dự án, chương trình giảng dạy phát lộ, hướng dẫn chuyên biệt và trí tuệ đa thành phần. Có vẻ nó không phù hợp với những kì vọng của phong trào Không bỏ sót trẻ nào tại Hoa Kỳ. Tôi không chắc có muốn nói gì về điều này không.
Tôi luôn muốn nói rằng tôi thích đặt câu hỏi, không nhất thiết là phải có câu trả lời. Tôi nghĩ rằng công trình của Piaget rất có giá trị trong việc hướng dẫn chúng ta đưa ra chiến lược xây dựng nội dung chương trình thích hợp cho giáo dục mầm non. Về việc “giảm tải” những tiêu chí dành cho nội dung chương trình cấp mẫu giáo và tiểu học xuống mầm non và mẫu giáo1, tôi muốn nói với con gái tôi, năm sau nó sẽ dạy mẫu giáo, rằng hãy tìm một tờ áp phích tại khu vực nó ở, dán lên cửa và đóng cửa lại. Sau đó, hãy làm những gì mà nó biết là sẽ tốt nhất cho trẻ… nhưng tôi không dám chắc!
1 Ở đây chúng ta xem cấp mầm non là thấp nhất, sau đó tới cấp mẫu giáo và tới cấp tiểu học (ND).