Thể Chất
Vai trò của vận động với sức khỏe thể lực
TẬP MỘT GIỜ, ĐỔI MỘT ĐỜI…
“Cho con thêm một tí!”… Con trai anh Thành mắt vẫn dán vào màn hình trò chơi Roblox, cất điệp khúc quen thuộc khi thời gian giải trí đã hết. 30 phút quy định, cùng với vài cái “một tí”, cả tiếng đồng hồ trôi qua chóng vánh, mà xem chừng cậu bé vẫn thòm thèm. Đó là câu chuyện cách đây một năm, khi cả gia đình đau đầu vì con. Đã “bé Bự” thì chớ, lại còn say mê chơi điện tử, hở được lúc nào là tót vào phòng bật máy tính say sưa, quên cả vận động.
Quỹ Dân số Liên hợp quốc cảnh báo Việt Nam là một trong 10 nước người dân lười vận động nhất thế giới. Tố chất, thể lực, sức bền và sức mạnh của thanh niên bị xếp mức kém so với chuẩn. Điều mà anh Thành dễ nhận thấy khi làm việc với các cộng sự nước ngoài là sự bền bỉ, dẻo dai của họ. Mỗi khi có các dự án lớn cần “chiến đấu”, sức khỏe của họ lợi thế hẳn với các đồng nghiệp trong nước. Con mình lớn lên trong lệch lạc, sẽ bất lợi cho công việc trong tương lai.
Theo một nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), trẻ em trên thế giới hiện nay có khoảng 80% đang thiếu các vận động thể chất tới mức có thể gây hại cho sức khỏe. WHO khuyến nghị mỗi ngày thanh thiếu niên nên dành ít nhất 1 giờ vận động thể chất để tốt cho sức khỏe, từ đó dẫn tới nhiều lợi ích khác.
Xoay xở công việc mãi, anh Thành mới sắp xếp được 30 phút rủ con đi bộ sau các bữa cơm tối. Thời gian đầu, cậu con trai miễn cưỡng vận động ì ạch theo bố. Cho đến khi quen dần, anh mở rộng thêm 30 phút chạy bộ buổi sáng. Hôm nào bí thời gian quá thì hò nhau chống đẩy ở nhà một lúc. Từ chỗ ngồi bất động cả tiếng dán mắt vào màn hình, cậu con trai giờ đã quen nếp hoạt động mà bố tạo ra.
Thể thao từ sớm, bớt chớm bệnh nhiều
Kì vọng trẻ phải giỏi các môn văn hóa, trang bị những kỹ năng thích ứng, hội nhập… để có nhiều lợi thế cạnh tranh trong tương lai khiến cả trẻ em phải dành nhiều thời gian cho việc học. Ít vận động, nhiều căng thẳng, các nước đã sớm nhìn ra tác hại này. Tại Washington (Mỹ), từ những năm 2000, một trong những mục tiêu quan trọng ưu tiên hàng đầu để nâng cao sức khỏe cho người dân và phòng ngừa bệnh tật là tăng cường hoạt động vận động phát triển thể chất cho trẻ em.
Tập luyện thể thao thường xuyên sẽ giúp phát triển và hoàn thiện các chức năng, hệ cơ quan trong cơ thể, quá trình sinh lý, sinh hóa xảy ra thuận lợi. Khi sức khỏe được nâng cao thì sức đề kháng với bệnh tật hay tuổi thọ cũng sẽ được nâng lên. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra cường độ hoặc hoạt động thể chất cao hơn dẫn đến giảm nhiều nguy cơ các bệnh tim mạch vành, đột quỵ, tăng huyết áp, đái tháo dưỡng, gãy xương do loãng xương, trầm cảm và một số bệnh ung thư, v.v…
Hoạt động vận động xây dựng nền tảng tốt để nâng cao trí tuệ
Sử dụng các bài tập vận động hàng ngày giúp trẻ em và học sinh từng bước cải thiện cơ thể, góp phần nâng cao sức khỏe và năng lực của các cơ quan trong cơ thể. Đây là hoạt động rất chủ động và hết sức tích cực đồng thời phù hợp với quy luật tâm sinh lý của cơ thể trẻ (trẻ thường hiếu động, ưa các hoạt động vận động).
Quá trình vận động sẽ hình thành và giáo dục nhân cách, đạo đức cho trẻ một cách tự nhiên như nâng cao ý chí, lòng dũng cảm, sự tự tin, quyết tâm khắc phục khó khăn, tính kiên trì, bền bỉ khi rèn luyện bản thân, ý thức tổ chức kỷ luật và tinh thần đồng đội… từ đó rèn luyện và nâng cao trí tuệ bản thân, thích ứng với các hoạt động khác.
Hoạt động vận động giúp trẻ hoàn thiện về nhân cách
Quá trình thực hiện các hoạt động thể lực thông qua các bài tập vận động khiến trẻ liên tục cố gắng để hoàn thành các mục tiêu đề ra như: nhảy dây được 100 lần, chạy được hết quãng đường 1.000m hay bơi hết 50m, hoặc cũng có thể cùng đồng đội cố gắng thắng một trận bóng… Điều này giúp trẻ phải không ngừng cố gắng, nỗ lực rèn luyện để đạt được những mục tiêu đề ra hay phải cố gắng động viên, phối hợp cùng đồng đội để có được kết quả tốt nhất. Quá trình liên tục diễn ra như vậy sẽ giúp nhân cách của trẻ ngày càng hoàn thiện và nâng cao.
Hoạt động vận động giúp trẻ biết vệ sinh thân thể và chăm sóc sức khỏe
Quá trình hoạt động các em sẽ dần biết lúc nào vận động là phù hợp, sau khi vận động cần phải làm gì. Ngoài ra, thông qua vận động các em sẽ cảm nhận được những thay đổi của bản thân như cơ thể cao hơn, các bắp cơ rắn chắc hơn, thực hiện các nhiệm vụ lao động được dễ dàng hơn… Từ những cảm nhận đó các em sẽ thấy được tác dụng của việc vận động, hình thành ý thức rèn luyện chăm sóc nâng cao sức khỏe của bản thân.
Năm học mới đã đến. Trước đây, chị Lan chọn trường cho con vì mê phòng thí nghiệm khoa học. Nhưng nhà xa, mất nhiều thời gian đi lại. Bây giờ, chị quyết định chuyển về trường khác bởi rất mê bể bơi, sân bóng rổ và bàn bóng bàn của trường. Thay vì mất thời gian chôn chân trên xe buýt, con có thêm thời gian tham gia bất kỳ môn thể thao nào lúc rảnh rỗi.
Không phải gia đình nào cũng đủ điều kiện tài chính để chọn được môi trường học tập toàn diện cho con, nên giải pháp khác là tự tập luyện ở nhà. Ngày càng nhiều phong trào cả gia đình cùng chạy bộ, leo núi… mỗi dịp cuối tuần; hoặc lựa chọn một môn thể thao để học thêm thay vì dành hoàn toàn thời gian chạy theo điểm số.
Trong chương trình đổi mới giáo dục phổ thông, ngành giáo dục cũng đã nhấn mạnh hơn vai trò của giáo dục dinh dưỡng, thể chất trong việc chuẩn bị nguồn nhân lực cho tương lai. Nhiều tỉnh, thành đang xây những ngôi trường mới, với cơ sở vật chất hiện đại và không quên điểm nhấn là các hạng mục cho giáo dục thể chất. Nhưng không chờ đến khi có trường mới đẹp, có các giờ học thể dục hay ho, các gia đình, có thể khởi động từ bất cứ lúc nào nếp sinh hoạt lành mạnh là duy trì hoạt động vận động hàng ngày. Mỗi giờ tập luyện, thay đổi lối sống, thay đổi bản thân để có cuộc sống tốt đẹp hơn là điều trong tầm tay.