Thừa cân nặng, thiếu sức khỏe

Theo thống kê năm 2020, tỷ lệ béo phì ở thành thị Việt Nam đã tăng lên đến 26,8%, ở nông thôn thấp hơn: 18,3%. Như vậy nghĩa là cứ 10 trẻ thì có 3 đến 4 trẻ thừa cân, béo phì.

Có nhiều nguyên nhân gây béo phì ở trẻ em, nhưng tập trung chủ yếu ở 2 vấn đề. Thứ nhất là việc cung cấp năng lượng (chế độ ăn uống) thiếu khoa học: ăn quá nhiều hoặc thường xuyên ăn các món nhiều năng lượng, nhiều chất béo và đường, trong khi đó, một số chất cần thiết lại không được chú trọng, thiếu các chất xơ, vitamin, khoáng chất. Đó là một nghịch lý - thừa cứ thừa mà thiếu cứ thiếu.

Vấn đề thứ hai là do hạn chế vận động hàng ngày - trẻ không đốt cháy hoặc đốt cháy được rất ít các nguồn năng lượng được cung cấp cho cơ thể. Điều này dẫn đến hạn chế quá trình trao đổi chất và năng lượng của cơ thể với môi trường bên ngoài. Cứ hình dung một “vòng lặp” hàng ngày mới thấy trẻ thiếu thời gian vận động như thế nào: Sáng ngồi xe tới trường, vào lớp ngồi học cả ngày; tan trường thì ngồi trên xe vội đến các lớp học thêm, các giờ ngoại khóa để… ngồi tiếp. Chưa kể những cám dỗ từ thiết bị công nghệ còn lấy đi khoảng thời gian giải trí hay vận động ít ỏi của các em.

Béo phì và thừa cân có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, sự phát triển tự nhiên về trí tuệ, thể lực trẻ; cùng với đó là ảnh hưởng trực tiếp đến các hệ cơ quan trong cơ thể.

Béo phì khiến hệ vận động (cơ xương) phát triển không bình thường, gây suy giảm mật độ xương và khối lượng cơ, khiến cơ xương yếu, không bền chắc do luôn phải gánh chịu trọng tải quá mức cho phép.

Trí tuệ của trẻ cũng chịu tác động nghiêm trọng do tình trạng béo phì dẫn đến hạn chế lưu thông máu lên não, tim bị chèn ép khiến hệ tuần hoàn bị ảnh hưởng. Tất cả các hệ cơ quan khác như hệ hô hấp, tiêu hóa, nội tiết… từ đó đều bị ảnh hưởng rất lớn dẫn đến sức khỏe chung của trẻ ngày càng đi xuống, tăng nguy cơ mắc các bệnh hiểm nghèo.

“Nào mình cùng ra sân nhé!”

Vận động thể chất không phải “cây đũa thần” giải quyết ngay được tình trạng béo phì, nhưng là cách hữu ích cho những gia đình đang đau đầu tìm cách giảm cân cho con. Điều quan trọng nhất là tạo cho trẻ sự yêu thích đối với các hoạt động thể thao. Nếu chưa có nề nếp vận động, thì đặt mục tiêu dễ thực thi nhất, như dành mỗi ngày 15-20 phút, rồi tăng lên 30-40 phút cho hoạt động này.

Cha mẹ có thể giao con làm việc nhà như lau dọn nhà cửa, phụ giúp nấu cơm, thu gấp quần áo… để tiêu bớt năng lượng.

Cha mẹ cũng cần cân đối lịch học của con, bổ sung “thực đơn ngoại khóa” với các môn như bơi lội, bóng rổ, bóng đá, hay đơn giản là tiếp tục duy trì việc đi bộ, chạy nhảy hàng ngày.

Cùng với thay đổi tư duy đừng chỉ ưu tiên học các môn văn hóa, cha mẹ nên hướng dẫn trẻ lối sống năng động, hạn chế thời gian ngồi một chỗ hay sa đà vào các thiết bị điện tử.

Vạn dặm bắt đầu từ những bước chân. Sáng sớm hay buổi tối sau bữa ăn, cha mẹ bớt chút thời gian cùng con ra sân để đi, để chạy, đạp xe… Cùng thấm những giọt mồ hôi, thấu hiểu nỗi vất vả của người phải giảm cân, cha mẹ đang tạo cho con sức mạnh và ý chí để chế ngự căn bệnh béo phì luôn chực chờ xuất hiện.