“Mang điểm về cho mẹ
Đừng mang buồn phiền về cho mẹ”
Có lẽ đứa trẻ nào lớn lên trong nền văn hóa thi cử và điểm số, trước khi bước đến cái ước vọng thực thà “mang tiền về cho mẹ” cũng ít nhiều gánh trên mình mong ước được điểm tốt mang về cho mẹ, cho mình.
Những áp lực đó là cách mà người lớn, xã hội gán nhãn điểm số các em đạt được trong một số cuộc thi nhất định với giá trị nhân cách tốt hay xấu, có giá trị hay vô dụng, dự báo thành công hay thất bại trong tương lai, thậm chí sẽ ảnh hưởng đến vị trí xã hội, hôn nhân và thế hệ sau.
Những cá nhân thất bại hoặc không đạt thành tích như kỳ vọng được đánh đồng với vô giá trị, cá nhân làm mọi người xấu hổ, không xứng đáng được tôn trọng.

Cô bé từng có 7 năm học sinh giỏi. Chuẩn bị vào lớp 10, gia đình cân đong đo đếm tài chính, lực học rồi đăng ký cho con nguyện vọng thi vào các trường tốp giữa. Miệt mài luyện rồi thi, nhưng kết quả nhận được khiến cả nhà chết đứng. Trượt các nguyện vọng trường công, đến trường tư đã giữ chỗ trước đó để nhập học cũng không đủ điều kiện. Không kìm nén được cảm xúc, người mẹ đã to tiếng mắng mỏ con giữa sân trường mặc những lời can ngăn, mặc cô con gái hiểu chuyện quỳ xuống khóc lóc van xin.
Mùa thi năm sau. Một học trò khác, khi nhận kết quả trượt đã lặng lẽ đi khỏi nhà. Phụ huynh phải viện tới cộng đồng mạng để tìm kiếm con với bao thấp thỏm.
Mùa thi nào cũng chứng kiến những cảnh ngộ bất thường, những lo âu dồn nén. Cùng với việc chuẩn bị cho con một tâm lý vững vàng, thể chất khỏe mạnh, dinh dưỡng đủ chất, cha mẹ cũng cần trang bị thêm những kỹ năng giúp trẻ vượt qua áp lực thi cử một cách bình tĩnh nhất.

Ứng phó với cảm giác hồi hộp, lo lắng trước ngày thi
• Hãy hướng về kỳ thi với sự tự tin. Hình dung lại xem mình đã ôn tập và giải các dạng bài như thế nào. Mình đã làm tốt những gì, phát huy được điều gì và học được từ những sai sót nào của bản thân.
• Các bạn dành thời gian suy ngẫm một chút về những gì có thể giúp mình thành công hơn khi làm bài, ví dụ như đọc và quan sát kỹ, ghi chép ngay những ý tưởng chợt lóe lên, tự nhủ với bản thân, tư thế thoải mái nhất để ngồi làm bài thi, mình muốn làm điều gì trước khi bắt tay vào giải đề thi. Xác định trước những nguyên tắc thành công sẽ thực hiện trong phòng thi.
• Lên kế hoạch để ngủ thật ngon vào đêm trước ngày thi, sáng dậy không được để đói bụng.
• Đừng cố gắng nhồi nhét thêm kiến thức trước ngày thi vì đường cong của sự quên sẽ khiến bạn sẽ chỉ nhớ được 33% những gì đã nhồi nhét chỉ sau 1 ngày. Để tạo cảm giác an tâm, bạn có thể liệt kê ra một danh mục quan trọng và cần thiết trước vào giấy và đọc lướt qua vào buổi sáng.
• Nên đến điểm thi sớm, tìm một chỗ để yên lặng thư giãn. Không nên bàn bạc nói chuyện với những bạn khác, đặc biệt là những bạn đang lo lắng, những bạn có thái độ hoặc niềm tin không đúng về kỳ thi…
Khi bắt đầu làm bài, chúng ta có thể làm gì?
• Ngay khi vào trong phòng thi, hãy cố gắng tập trung một cách thoải mái. Các bạn có thể nhắm mắt thư giãn hít thở. Chọn tư thế thoải mái nhất để làm bài thi. Nếu chỗ ngồi bị chiếu sáng quá gắt hoặc thiếu sáng, có thể đề nghị các thầy cô giám thị hỗ trợ giải quyết.
• Khi nhận đề thi, hãy dành cho mình một chút thoải mái về thời gian để đọc thật kỹ yêu cầu, lên kế hoạch quỹ thời gian làm bài cho thật hợp lý. Viết giấy nhắc nhở mình không dừng quá lâu ở một câu hỏi chưa thể trả lời. Nếu bạn đang viết bỗng thấy mình “không thể nhớ gì” thì hãy cứ viết tiếp một điều gì đó khác ra giấy nháp. Việc tiếp tục viết sẽ giúp bạn liên kết và nhớ lại những gì bỗng quên một cách nhanh hơn.
• Hãy tranh thủ những lúc phải dừng lại để thay đổi tư thế cho dễ chịu hơn, giúp tăng tuần hoàn máu, tăng cường oxy lên não. Cảm giác dễ chịu về thân thể cũng giúp chúng ta nhớ lại những gì đã học dễ hơn.
• Khi thấy mọi người bắt đầu nộp bài, hãy tự nhủ bình tĩnh – không hoảng loạn.
Bỗng nhiên căng thẳng, phải làm sao?
• Cách tốt nhất là tự nhủ “thoải mái đi, mình vẫn đang kiểm soát được mọi việc mà”.
• Hãy hít thở thật sâu, thở ra thật chậm sau đó nghĩ về bước tiếp theo mình sẽ thực hiện là gì (tiếp tục giải quyết vấn đề này hay tìm một câu hỏi khác để bắt đầu).
• Hãy nhớ về những thành công của bạn trước đây khi giải các câu hỏi khó. Hãy kiên trì với những nguyên tắc thành công bạn đã vạch ra.
• Tự động viên bản thân mình bằng những suy nghĩ tích cực như “kết quả thế nào cũng không sao, miễn là tôi đã cố gắng hết sức”…
Khi ôn thi không thể tập trung?

• Để bắt đầu rèn luyện khả năng tập trung, tập nói câu “thần chú”: “Tôi đang ở đây, tôi đang tập trung học bài”.
• Hãy chọn một chỗ học thích hợp nhất: bàn ghế, ánh sáng và môi trường xung quanh.
• Ngồi xa điện thoại di động và điện thoại bàn.
• Có thể treo một cái bảng “Xin đừng làm phiền hay cắt ngang”.
• Nếu thích có chút âm nhạc làm nền thì cũng không sao, miễn là đừng để bị sao nhãng.
• Khi chuẩn bị vào ngồi học, hãy dành chút thời gian nghĩ xem cần chuẩn bị những gì rồi soạn chúng ra trước để không phải đứng dậy đi lấy trong khi đang tập trung.
• Nếu thấy cần thiết phải hoàn thành một công việc nào đó, trước đó, nên tự khích lệ bản thân. Chẳng hạn, gọi điện thoại cho một người em, đi dạo hay ăn một cái gì đó để động viên mình tập trung hoàn thành.
• Để cho đỡ nhàm chán, nên thay đổi môn học sau một đến hai tiếng đồng hồ.
• Thay vì đơn thuần đọc sách, hãy đưa thêm vào một vài động tác thể dục.
• Hãy tự hỏi làm thế nào có thể tăng cường các hoạt động trong khi học? Học nhóm? Tạo ra những câu hỏi liên quan đến bài học?
• Hỏi thầy cô một số bí quyết khác trong khi học. Càng chủ động bao nhiêu thì hiệu quả càng cao bấy nhiêu.
• Hãy tuân thủ nghỉ giải lao (nghỉ là nghỉ chứ không phải nghỉ là với tay đến cái điện thoại đâu).
Khi nhận thấy đang bị phân tán, hãy nói với chính mình: “Tôi đang ở đây, tôi đang tập trung học bài”. Rồi nhẹ nhàng kéo sự chú ý của mình về với vấn đề đang suy nghĩ.
• Quay trở lại với công việc đang làm với những câu hỏi, những bản tóm tắt, những ý chính, sơ đồ và cố gắng tập trung vào công việc đó lâu nhất có thể.
• Đừng cố gắng để xua đuổi ý nghĩ về một cái gì đó. Cứ ngồi đó và nghĩ về bất kì thứ gì mình muốn nghĩ tới trong vòng ba phút. Một khi cố không nghĩ về một cái gì thì nó sẽ cứ tiếp tục quay trở lại trong đầu (“Tôi sẽ không nghĩ về bánh ngọt, không nghĩ về bánh ngọt, không nghĩ về bánh ngọt…”).
• Đừng liên tục đánh giá thành quả của bản thân. Cứ thoải mái, miễn là đừng đầu hàng với những nguồn gây mất tập trung. Càng thoải mái chúng mình càng dễ tiến tới thành công!


Cách "chia tay" một suy nghĩ lo lắng cứ xuất hiện trong đầu
Các nhà tâm lý học đã chứng minh được những người dành ra một khoảng thời gian xác định để suy nghĩ thì lo âu sẽ giảm được tới 35- 40% sau bốn tuần.
1.Mỗi ngày hãy dà>nh ra một khoảng thời gian nhất định để nghĩ về những điều cứ vấn vương trong đầu và chen ngang vào những khi đang tập trung học tập.
2. Khi nhận thấy mình bị phân tán, hãy tự nhắc nhở là sau đây mình sẽ có một khoảng thời gian riêng để lo nghĩ về nó.
3. Hãy buông tha những suy tư, bằng cách niệm lại câu thần chú: “Tôi đang ở đây, tôi đang tập trung học bài”.
4. Hãy giữ đúng hẹn về lịch thời gian dành cho lo lắng, để lo nghĩ về những vấn đề vẫn hay làm bản thân xao nhãng.
Ví dụ, đặt ra khoảng thời gian lo nghĩ từ 4:30 đến 5:00 chiều. Khi đầu óc đi sai hướng vào ban ngày, hãy nhắc nhở rằng mình đã có một khoảng thời gian riêng cho những suy nghĩ đó. Rồi tạm thời xua tan những suy nghĩ ấy, tập trung trở lại với công việc trước mắt của mình.
Và một điều rất hay là những gì ta lo lắng vào buổi sáng, mình lên kế hoạch sẽ nghĩ về nó buổi tối thì đến đúng thời điểm đó ta lại không lo lắng nữa. Và nếu đã không lo lắng nữa thì thôi…