Có đầu có đuôi, nuôi lâu cũng lớn?

Thấy bác Tổ trưởng dân phố thông báo thứ Bảy này các gia đình cho con dưới 36 tháng tuổi đi uống bổ sung vitamin A, chị Hòa dạ vâng, nhưng rồi chợt nhớ ra, cuối tuần này cả nhà chị định về quê thăm ông bà.

Bé An My con gái chị đã 15 tháng tuổi nhưng mới về thăm ông bà được 2 lần. Nghĩ uống vitamin A thì cũng chả quan trọng, bởi hàng ngày, chị vẫn cho cà rốt vào nồi cháo của con rồi, nên chị bảo chồng cứ chủ động mua vé tàu trước cho an tâm, kẻo lễ lạt đông, hết vé mất.

An My là con gái đầu của vợ chồng chị Hòa. Cả hai vợ chồng quê tận miền Trung nhưng ra Hà Nội làm thuê, công việc khá vất vả mà thu nhập cũng chỉ đủ ngày 3 bữa. Vì thế, cả năm có khi một đôi lần gia đình chị mới dành dụm được tiền để về quê. Công việc bận rộn khiến chị Hòa không có thời gian chăm sóc con, phó mặc cho bà hàng xóm trông giúp. Gần 70 tuổi, sau khi nghỉ hưu, bà Trang nhận trông 3-4 đứa trẻ trong cái xóm trọ toàn lao động nghèo này.

Bố mẹ vất vả mưu sinh nên hầu hết những đứa trẻ ở đây đều một tay bà Trang cho ăn, cho mặc.

Là người thuộc thế hệ cũ nên bà Trang cũng nuôi trẻ theo cách cũ. Hàng ngày, bà nấu sẵn một nồi cháo rồi cho thịt, rau củ vào hầm. Đến bữa hâm nóng, mỗi đứa trẻ một bát. Quanh đi quẩn lại chỉ có vậy, ngày này sang tháng khác. Đứa nào khỏe mạnh, háu ăn thì chẳng sao, nhưng con chị Hòa vì yếu từ bé nên ăn rất kém. An My thuộc diện chậm lớn, còi cọc, hay ốm vặt.

Cũng sốt ruột, nhưng vì bận bịu và không có điều kiện gửi con đến trường tư nên vợ chồng chị Hòa đành gửi con ở nhà bà Trang. Cũng có lúc chị ý kiến với bà về việc chăm trẻ, bảo rằng giờ người ta nuôi dạy con kiểu khác, đến bữa phải đầy đủ thịt cá trứng sữa, rau thì lúc nào ăn mới cho vào mới giữ được vitamin. Thế nhưng bà Trang toàn gạt đi.

“Dào ôi, có đầu có đuôi nuôi lâu cũng lớn. Xưa tôi nuôi con toàn thế, mà cô xem, mấy thằng con tôi đứa nào đứa nấy vẫn to béo đẫy đà, khỏe mạnh đấy thôi”, bà Trang nói.

Sợ con thiếu vitamin, nhất là vitamin A, D, nhiều lúc chị Hòa cũng nói bà Trang mua ít gan về nấu cháo cho bọn nhỏ, nấu xong thì cho ít mỡ, ít dầu ăn vào, nhưng bà Trang cứ nhất nhất: “Ăn gan toàn chất độc hại chứ bổ béo gì. Dầu mỡ cũng chả tốt đẹp gì đâu, khéo lại béo phì chứ chả chơi!”.

Cứ như thế, chị Hòa chấp nhận con mình... “có đầu có đuôi, nuôi lâu cũng lớn”. Nhưng dạo này bé An My rất lạ, cứ chiều tối là khóc lóc dặt dẹo, lấy tay dụi mắt liên tục. Nhiều lúc, chị còn có cảm giác con còn không nhìn rõ mình. Sốt ruột, chị Hòa đưa con đến viện khám. Các bác sĩ sau khi hỏi về chế độ ăn uống và khám cho An My đều nói rằng bé bị suy dinh dưỡng, thiếu vitamin A trầm trọng, nếu không điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và bổ sung vitamin A, sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và mắt của bé.

Hốt hoảng về nhà, chị Hòa nói với chồng, tuần này không về quê nữa, mà ở lại cho con đi uống vitamin A đầy đủ. Chị cũng quyết định rồi, tối nay sẽ sang nói chuyện “phải quấy” với bà Trang về chế độ ăn uống cho con. Nếu không, chị đành tìm chỗ khác để gửi con...

• Tăng trưởng: Giúp trẻ phát triển bình thường. Thiếu vitamin A trẻ sẽ chậm lớn, còi cọc.

• Thị giác: Vitamin A có vai trò quan trọng đối với chức năng thị giác của mắt. Biểu hiện sớm của thiếu vitamin A là giảm khả năng nhìn thấy lúc ánh sáng yếu (quáng gà).

• Bảo vệ biểu mô: Vitamin A bảo vệ sự toàn vẹn của các biểu mô, giác mạc mắt, da, niêm mạc, khí quản, ruột non và các tuyến bài tiết. Khi thiếu vitamin A, biểu mô và niêm mạc có nguy cơ bị tổn thương. Tổn thương giác mạc dẫn đến mù lòa.

• Miễn dịch: Vitamin A tăng cường khả năng miễn dịch của cơ thể. Thiếu vitamin A làm giảm sức đề kháng với bệnh tật, dễ bị nhiễm trùng đặc biệt là dễ mắc sởi, tiêu chảy và viêm đường hô hấp.

• Chế độ ăn không đáp ứng đủ vitamin A so với nhu cầu của cơ thể, do chế độ ăn chưa đa dạng, chưa đáp ứng định lượng rau củ quả theo khuyến cáo. Nếu bữa ăn đủ vitamin A nhưng thiếu đạm và dầu mỡ cũng làm giảm khả năng hấp thu và chuyển hóa vitamin A.

• Nhiễm trùng: Sởi, viêm đường hô hấp, tiêu chảy, nhiễm giun.

• Trẻ bị suy dinh dưỡng thường dễ có nguy cơ thiếu vitamin A vì cơ thể thiếu đạm để chuyển hóa vitamin A.

Hậu quả của thiếu vitamin A

Ảnh hưởng tới sự tăng trưởng và hệ miễn dịch của trẻ. Gia tăng nguy cơ mắc bệnh nhiễm khuẩn.

Thiếu vitamin A nặng gây khô mắt, quáng gà. Nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến hậu quả mù vĩnh viễn.

Phòng chống thiếu vitamin A

Bữa ăn học đường và ở nhà cần đa dạng, đáp ứng nhu cầu năng lượng, nhu cầu chất dinh dưỡng, sử dụng các thực phẩm giàu vitamin A: thực phẩm từ động vật, gan, cá, trứng, sữa, rau xanh và củ quả có màu vàng, đỏ, đu đủ, cà rốt, xoài, gấc, bí đỏ, cà chua,...

Cho thêm dầu mỡ vào bữa ăn hàng ngày của trẻ.

Sử dụng các thực phẩm hoặc gia vị có tăng cường vitamin A.