M
ẹ nhớ có một mẩu tin ngắn dịch từ báo nước ngoài, một chú vịt con tên là Bông Tuyết hằng ngày vẫn ra đón mẹ từ trạm xe buýt. Mẹ của em vịt ấy là một cô bé học tiểu học. Cô bé lên tivi và rất hãnh diện khi nói với mọi người rằng: “Vâng, tôi là mẹ của bé vịt.” Mẩu tin khác là chú chim cánh cụt mỗi năm vẫn bơi hàng nghìn kilomet về thăm người đã cứu mình. Bống nói, nhìn chú chim ấy trông như em bé, ông bác ấy như là bố của chú chim.
Thực ra rất nhiều em bé có những lúc tưởng mình/nhận mình là mẹ của một chú vịt, chú chim. Giống như chị Mi Mi, mẹ chị ấy kể chị ấy vừa viết một bức thư dài xin lỗi vịt con vì “mẹ” đi chơi lễ quá lâu nên để vịt con ở nhà rớt xuống lầu chết mất. Chị vừa viết vừa khóc. Chị Mi Mi vừa mới vào lớp Một mấy tháng, phải đánh vật mới viết được bức thư nửa trang giấy đầy lỗi chính tả. Đó thực sự là sự nỗ lực của chị ấy, khi mà mỗi lần mẹ chị nhắc viết bài thì chị lại kêu… bị đau tay. Bức “tâm thư” thật tình, đầy nước mắt. Hẳn nhiên, vì tình cảm đẹp đẽ với chú vịt vắn số mà chị ấy mới vượt qua chính mình được như vậy.
Cô Bống có bạn thân là mèo. Mèo là cô mèo tam thể của nhà bác Thịnh. Có lần cô hỏi mẹ sao Mèo không có tên như Bun, Bống? Bun là chú chó Nhật nhà bác Thịnh còn Bống là tên cô ấy. Đến cả em mèo đeo nơ còn có tên Kitty cơ mà? Nhà bác Thịnh chuyển đi, để cô mèo lại trong căn nhà cũ cho đám chuột khỏi phá. Mới đây, nhà cũ bác Thịnh có khách đến thuê trọ, cô mèo mất chỗ về. Nhà mới không cho mèo bén mảng dù chỉ ở ngoài cổng. Bống tìm mọi cách xin mẹ bế ẵm em mèo to gần… nửa người Bống và dĩ nhiên mẹ không đồng ý. Mẹ từng thấy vài lần Bống hứng chí lên, túm đuôi mèo giật lại để… rủ mèo chơi cùng; cô gái lười ăn lại thường lén mẹ nhả cơm trong miệng ra cho mèo. Hậu quả là mẹ cứ tưởng con ăn hết bát cơm nhưng kì thực là mèo ăn gần hết. Con còi cứ còi, mèo mập cứ mập.
Cô Mèo bỗng chốc thành mèo lang thang, bụng mang dạ chửa ngay mùa hè nóng nực. Tới ngày đẻ, cô chạy vòng quanh nhà mình xin chỗ tá túc. Mọi người đành dùng bìa carton đặt dưới gầm ghế cho mèo mẹ sinh con ở cữ. Đó là những ngày bận rộn của cô Bống. Đi học về em gọi “meo meo meo”, em thò mặt vào ngó mèo con bú mẹ và nhận xét: “Hồi nhỏ em cũng bú mẹ như em mèo đó,” em nhắc bà nhắc mẹ lấy cơm cho mèo mẹ ăn cho mèo con mau lớn, em hỏi mẹ sao mèo con không đi tắm, nóng thế em mèo có ngủ được không… Từ em út, em bỗng như thành chị lớn biết lo toan, quan tâm khi có những bé mèo.
Ngày bác Quỳnh đón cô mèo và các bé mèo về nơi ở mới, cô Bống đi học về đứng ngẩn ngơ vì gầm bàn trống trải. Và từ đó, thi thoảng cô Bống có trò chống hai tay xuống… đi như thể bốn chân, kêu meo meo vì… em muốn làm cô mèo, em là cô mèo của mẹ. Hôm xuống nhà bác Quỳnh về, em vẫn kể cho mẹ nghe về “em mèo nhà mình.” Em bảo em buồn lắm vì khi con đứng trước nhà bác Quỳnh hỏi em mèo: Ủa nhà em đây hả, thì em gật gật đầu. Không lẽ em đã quên nhà mình rồi sao?
Cô Bống có bạn thân là chó Ki hàng xóm. Ông hàng xóm người Hoa không rành tiếng Việt lắm nên rất ngại giao tiếp với mọi người. Nhưng ông hay cười khi gặp em Bống lúc đi học – lúc về nhà, vì em hay chào hỏi. Cứ buổi sáng, ông lại dắt chó Ki ra bờ sông đi dạo, và có lúc tiện thể ông cho nó… đi vệ sinh.
Có lần em hỏi ông: “Ơ, ông ơi, thế về nhà ông có tắm rửa cho con Ki không?”. Lần này ông đành trả lời: “Có, có chứ!” – “Đúng rồi ông. Phải rửa cho Ki chứ ‘tay’ Ki ngắn vậy sao tự rửa được”… Ông hàng xóm sau bữa nói chuyện ấy hình như ngại ngùng, không để Ki đi vệ sinh ngoài bờ sông nữa.
Bạn thân nhất của Bống phải kể đến là Cục Bông. Cả hai luôn xoắn xuýt ôm chầm lấy nhau như 80 năm mới gặp lại dù mới chỉ cách một ngày chị Bống đi học. Thật sự cả Cục Bông lẫn Bống luôn làm mẹ bất ngờ về tình bạn của cả hai. Hôm Bống qua nhà dì Út, mẹ đang ngồi làm việc thì nghe tiếng sủa của Cục Bông bên ngoài. Mở cửa ra thì mẹ thấy Cục Bông đang nhìn mẹ chớp chớp mắt, và liên tục sủa như muốn gọi Bống, muốn hỏi Bống đi đâu. Đó là lần đầu tiên mẹ thấy một con chó biết gọi cửa tìm bạn đi chơi.
Mẹ không có bạn thân hồi bé. Nếu có chăng thì đó là chú lợn con trong chuồng nhà dì hay chú vịt trong gian bếp của bà mà mẹ nhìn thấy từ khi chúng tự mổ vỏ mà ra. Có một chú vịt, mẹ đã giúp chú ấy tách vỏ cho nhanh và vì thế mà chú ấy bị thọt chân. Ông ngoại giải thích, đó là do bàn chân của chú vịt không trải qua quá trình đạp vỏ nên bị yếu. Chú vịt là bài học đầu tiên mà mẹ học được rằng bao giờ cũng vậy, tự lực tự cường đứng dậy sẽ vững hơn, và, khi mình nhiệt tình nhưng thiếu hiểu biết sẽ dẫn tới những điều thật nguy hại…
Thực ra, mẹ vẫn luôn nghĩ rằng nếu có điều kiện để cho con kết bạn với một cô mèo, chú chó hay chị vịt suốt ngày quàng quạc kêu đều rất tốt. Con có thể học được nhiều điều từ những va chạm thực tế nhất – dù đó chỉ là va chạm với một loài vật bé nhỏ. Đó là những bài học không bao giờ tìm được ở trường mầm non của con, phải không con gái?