Khi nghe tin Chính phủ cấm chặt đào rừng tôi đã định viết ý kiến của mình. Nhân chuyến công tác Mộc Châu tháng trước, tôi cũng cố thu xếp thời gian vào thăm bản nổi tiếng có nhiều hoa đào đẹp cách thị trấn gần một tiếng lái xe.

Tiếp chúng tôi là những thanh niên người Mông nói tiếng Kinh không sõi nhưng khi hỏi về cây đào tất cả đều cùng tranh nhau giãi bày. Họ nói cây đào mà chúng ta quen gọi là đào rừng là giống đào được trồng ở đây đã không biết bao nhiêu đời. Thời Pháp thuộc, người Pháp đã có lai giống một loại mà nay mọi người quen gọi là đào lai, tuy nhiên đào rừng vẫn là loài hoa được người dân ưa thích hơn cả mỗi dịp xuân về.

Cây đào này có thể mọc trên sườn núi, hàng rào quanh nhà hay ngay trong vườn, ngoài ngõ. Một đặc điểm mà theo vị trưởng bản giải thích đó là để đào ra hoa đúng dịp đón năm mới bắt buộc đào cần bàn tay chăm sóc của con người. Chính vì vậy gọi là đào rừng nhưng tuyệt đại đa số các cành đào trong các phiên chợ xuân đều là những cây đào mà không chỉ một thế hệ dày công vun trồng. Có những cây đào khổng lồ được coi là gia bảo truyền từ đời này sang đời khác. Khoản tiền thu từ vụ đào mỗi năm là thu nhập vô cùng quan trọng của các gia đình người Mông từ bao thập kỷ nay.

Thông tin bị cấm chặt những cây đào rừng làm cho không chỉ người dân lo lắng mà cả các vị lãnh đạo địa phương cũng bồn chồn không yên. Dân có của ăn của để ngày Tết thì bản mới vui, xã mới nở mày nở mặt và huyện mới yên bình.

Họ nhờ tôi lên tiếng với tư cách đại biểu Quốc hội nhưng khi nhận được thông tin của Bộ trưởng Mai Tiến Dũng khẳng định chỉ cấm chặt các cây đào chắc chắn mọc tự nhiên không liên quan đến những cây đào được người dân vun trồng, tôi đã phần nào yên tâm.

Vậy nhưng hôm nay thông tin dán tem vào đào rừng như một giấy phép con cho những cây đào xuống phố, tôi không thể không phản biện lại cách thức làm việc thiếu khoa học này. Giải pháp tình thế khiến sự việc có thể giải quyết hết sức đơn giản lại trở nên phức tạp, tốn kém và không tránh được phát sinh tiêu cực.

Như chúng ta đều biết, cơ quan thuế có một bộ máy quản lý khổng lồ, hiện đại, chuyên nghiệp vậy mà việc dán tem vào các chai rượu nhập khẩu còn vô cùng bất cập. Những người sành rượu thường không tin tưởng vào các chai rượu dán tem mà luôn chọn hàng xách tay, nếu có tem lại phải tem nước ngoài hay vẫn nguyên trong túi Duty Free của các sân bay nổi tiếng. Chính vì vậy với cái tem in vội dán vào gốc đào chắc chắn sẽ chẳng hạn chế được cây đào rừng bị đốn hạ, trái lại sẽ thêm một giấy phép con cho người trồng đào. Giá đào sẽ bị thương lái ép nông dân bán rẻ vì họ có trong tay bao nhiêu tem cũng được. Ngược lại giá đào tại thành phố chắc chắn tăng cao và người tiêu dùng lại gánh chịu.

Xin hãy dừng lại cách làm không quản được thì cấm. Tìm một giải pháp nhân văn hơn như giao cho địa phương quản lý kê khai những vùng thực sự còn đào rừng. Nếu như huyện Vân Hồ khẳng định không có một cây đào rừng mọc tự nhiên trên địa bàn, việc dán nhãn dán tem là vô cùng phi lý. Nhân rộng giống đào này là một cách làm vừa đảm bảo nhu cầu của xã hội và mang lại thu nhập chính đáng cho người dân, một cách làm mà theo tôi được biết một số tỉnh như Ninh Bình, Hải Dương... đã tiến hành từ khá lâu.

Có người nêu giải pháp đừng chơi hoa đào nữa vì chỉ chơi được vài ngày Tết lại thành củi. Nhưng chúng ta vẫn cắm hoa mỗi ngày đó thôi? Thay đổi một thói quen nguy hại đến sức khỏe như đốt pháo Tết là một chủ trương đúng nhưng rồi bỏ cả cành đào trong nhà theo tôi có khi là bỏ cả Tết Âm lịch - cái Tết truyền thống luôn!!!