V
ới câu hỏi: “Những điều bạn suy nghĩ có đúng là sự thật?”, có hai đáp án “Có” và “Không”. Nó sẽ đúng nếu bạn tin nó đúng. Còn nếu bạn tin nó không đúng, thì nó không đúng. Ly nước vừa đầy một nửa, song cũng vừa vơi một nửa, tùy theo cách bạn nhìn nhận. Thật vậy, có hàng tỷ suy nghĩ để bạn chọn lựa.
Hầu hết chúng ta chọn cách suy nghĩ giống kiểu của cha mẹ mình, nhưng thật ra chúng ta không cần tiếp tục làm như thế. Không có luật nào buộc ta chỉ được suy nghĩ theo một cách duy nhất.
Mỗi người đều có những suy nghĩ hoàn toàn khác nhau. Kinh nghiệm và cuộc sống của chúng ta cũng khác nhau hoàn toàn.
Kiểm tra suy nghĩ
Dù chọn tin vào điều gì thì đối với chúng ta, điều đó cũng sẽ trở thành sự thật. Nếu bất ngờ gặp phải một thảm họa tài chính, thì ở một mức độ nào đó, có thể bạn tin mình không xứng đáng để được thoải mái về tiền bạc, tin vào gánh nặng và nợ nần. Hoặc nếu tin rằng chẳng có cái gì tốt mà tồn tại mãi mãi, thì có lẽ bạn sẽ tin rằng cuộc đời đang quyết tâm hạ bệ bạn, hay như tôi thường nghe: “Đúng là tôi không thể thắng nổi”.
Nếu không thể tạo dựng được một mối quan hệ, có thể bạn đang tin rằng: “Chẳng ai yêu quý tôi cả”, hay “Tôi thật khó ưa”. Có lẽ bạn sợ sẽ bị người đó chi phối giống như mẹ bạn, hoặc có thể bạn nghĩ: “Người ta sẽ chỉ làm tôi tổn thương mà thôi”.
Nếu sức khỏe kém, có thể bạn đang tin rằng: “Bệnh của mình là bị di truyền từ gia đình”. Hay nếu thường xuyên bị đau nhức lúc trái gió trở trời, có thể bạn đang nghĩ: “Mình sinh ra là để chịu đựng đau khổ”, hoặc “Đã khổ lại càng thêm khổ”.
Hoặc có thể bạn sẽ tin những điều khác. Cũng có thể bạn còn không biết rõ mình đang tin gì. Thực tế là hầu hết chúng ta đều như vậy. Người ta nhìn hoàn cảnh bên ngoài giống như những cái bánh quy bị bẻ vụn. Chừng nào vẫn chưa có người chỉ ra cho bạn mối quan hệ giữa những trải nghiệm bên ngoài với những suy nghĩ bên trong, thì bạn vẫn là một nạn nhân của cuộc đời.
KHÓ KHĂN
Thảm họa tài chính.
Không bạn bè.
Gặp rắc rối trong công việc.
Luôn muốn làm người khác hài lòng.
NIỀM TIN
Tôi không xứng đáng để có được nhiều tiền.
Chẳng ai yêu tôi cả.
Tôi không tài giỏi.
Tôi chẳng bao giờ làm được.
Dù khó khăn của bạn là gì đi nữa, nó cũng sẽ xuất phát từ một khuôn mẫu tư duy, mà khuôn mẫu tư duy thì luôn có thể thay đổi!
Tất cả những khó khăn mà chúng ta đang bóp méo và xuyên tạc trong đời đều có thể và có vẻ đúng. Tuy nhiên, dù vấn đề chúng ta đang phải đối mặt có khó khăn đến mấy thì cũng chỉ có duy nhất một kết quả bên ngoài, hay tác động từ một khuôn mẫu tư duy bên trong mà thôi.
Nếu không biết những kiểu tư duy nào đang gây rắc rối cho mình, bạn đã tìm đọc đúng nguồn rồi đấy, bởi vì cuốn sách này được viết để giúp bạn tìm ra điều đó. Hãy nhìn vào những rắc rối trong đời bạn và tự hỏi bản thân: “Kiểu tư duy nào của tôi đã gây ra điều này?”.
Nếu bạn tĩnh tâm ngồi xuống và suy ngẫm về câu hỏi này, trí thông minh tiềm ẩn bên trong sẽ cho bạn câu trả lời.
Những gì bạn học được khi còn là một đứa trẻ thì chỉ là niềm tin
Có một số thứ mà chúng ta tin tưởng là tích cực và tốt lành đã phục vụ chúng ta rất tốt trong suốt cuộc đời, như câu: “Trước khi băng qua đường, hãy nhìn cả hai hướng”.
Một số suy nghĩ lúc đầu rất hữu dụng, nhưng khi chúng ta lớn lên, chúng không còn thích hợp nữa. “Đừng tin người lạ” có thể là một lời khuyên đúng đắn cho đứa trẻ, nhưng với một người trưởng thành, việc tiếp tục tin vào điều này sẽ chỉ tạo ra sự tách biệt và cô độc mà thôi.
Tại sao hiếm khi chúng ta ngồi xuống và tự hỏi mình: “Điều đó có thật sự đúng không?”. Chẳng hạn, tại sao tôi tin những điều như: “Tôi khó mà học được điều này”?
Đúng ra câu hỏi phải là: “Hiện giờ điều này có đúng với tôi không?”, “Niềm tin này đến từ đâu?”, “Liệu tôi vẫn có thể tin vào nó, vì cô giáo lớp Một đã bảo tôi là nó vĩnh viễn đúng?”, “Có phải tôi sẽ không còn tốt đẹp nữa nếu đánh mất niềm tin này?”.
Những niềm tin kiểu như: “Con trai không được khóc” và “Con gái không được leo trèo” sẽ tạo ra những người đàn ông không dám thể hiện cảm xúc bản thân và những người phụ nữ sợ hãi sức mạnh thể chất.
Nếu từ thuở ấu thơ, chúng ta được dạy rằng thế giới là một nơi đáng sợ, thì mọi thứ chúng ta nghe được đều sẽ phù hợp với niềm tin mà chúng ta chấp nhận là đúng ấy. Tương tự, “đừng tin người lạ”, “đừng ra ngoài vào ban đêm”, “người ta sẽ lừa con” cũng như vậy.
Mặt khác, nếu ngay từ đầu chúng ta đã được dạy rằng thế giới là một nơi an toàn thì chúng ta sẽ có những niềm tin khác. Chúng ta sẽ dễ dàng chấp nhận đâu đâu cũng tràn ngập tình yêu thương, con người rất thân thiện và chúng ta sẽ luôn có được bất cứ thứ gì chúng ta cần.
Nếu khi còn nhỏ, bạn được dạy rằng “Tất cả đều là lỗi của mình” thì dù chuyện gì xảy ra, lúc nào bạn cũng mang mặc cảm tội lỗi. Niềm tin đó sẽ biến bạn thành một người luôn chỉ biết nói “Xin lỗi”.
Nếu khi còn nhỏ, bạn học được rằng “Mình không đáng được quan tâm” thì niềm tin đó sẽ khiến bạn luôn luôn xếp cuối và cảm thấy bản thân vô dụng. Giống như câu chuyện lúc nhỏ tôi không nhận được cái bánh nào (xem chương 16). Đôi khi bạn sẽ cảm thấy mình giống như người vô hình khi người khác không chú ý đến bạn.
Liệu hoàn cảnh thời thơ ấu có dạy cho bạn tin rằng “Không ai yêu thương mình” không? Nếu có thì chắc chắn bạn rất cô đơn. Ngay cả khi bạn có một người bạn hay một mối quan hệ trong đời, thì nó cũng sẽ sớm chấm dứt.
Liệu gia đình có dạy bạn “Như vậy vẫn chưa đủ”? Nếu có thì chắc chắn bạn sẽ cảm thấy mình giống như một cái tủ chén trống rỗng, hoặc thấy mình sống rất chật vật, luôn nợ nần.
Tôi có một bệnh nhân lớn lên trong một gia đình tin rằng mọi thứ đều sai và mọi việc chỉ càng tệ hơn mà thôi. Niềm vui to lớn của anh ấy là chơi tennis, và rồi anh bị đau đầu gối. Cứ thấy bác sĩ nào hay là anh lại tìm đến, song điều anh nhận được chỉ là cơn đau càng lúc càng tệ hơn. Cuối cùng, anh không thể tiếp tục chơi tennis được nữa.
Một người khác là con trai của một nhà truyền giáo, từ khi còn nhỏ anh đã được dạy rằng phải đặt mọi người lên trên bản thân và gia đình. Hiện giờ anh đã giúp khách hàng giải quyết được những thương vụ tuyệt vời, nhưng lúc nào anh cũng mắc nợ, lúc nào cũng rỗng túi. Niềm tin đó vẫn khiến anh “xếp chót”.
Bạn tin điều gì, điều đó sẽ là hiện thực
Bạn có thường nói “Tôi là vậy đó” hay “Nó là vậy đó” không? Những lời này có nghĩa là những gì chúng ta tin sẽ là sự thật đối với chúng ta. Thường thì những gì chúng ta tin chỉ là ý kiến của người khác, rồi chúng ta sáp nhập nó vào hệ thống niềm tin của mình. Không nghi ngờ gì, nó vừa khít với tất cả những điều ta đã tin.
Bạn có là một trong số nhiều người thức giấc vào buổi sáng, thấy trời đang mưa thì nói: “Ôi, đúng là một ngày tồi tệ!”?
Đó không phải là một ngày tồi tệ. Đó chỉ là một ngày ướt mưa thôi. Nếu mặc quần áo thích hợp và thay đổi thái độ, chúng ta có thể tận hưởng niềm vui của những ngày mưa. Nếu thật sự bạn tin rằng những ngày mưa là những ngày tồi tệ, bạn sẽ luôn chào đón những cơn mưa với một tâm trạng chán chường. Rồi bạn sẽ phải vật lộn với ngày hôm đó thay vì xuôi theo những gì đang xảy ra trong thời khắc ấy.
Nếu muốn sống một cuộc đời vui vẻ, ta phải suy nghĩ vui vẻ. Nếu muốn có một cuộc sống thịnh vượng, ta phải suy nghĩ thịnh vượng. Nếu muốn có một cuộc đời đầy yêu thương, ta phải suy nghĩ yêu thương. Bất cứ điều gì nảy ra trong suy nghĩ hay thốt ra bằng lời cũng sẽ quay lại với chúng ta bằng hình thức tương tự.
Mỗi khoảnh khắc là một khởi đầu mới
Tôi nhắc lại, thời điểm có sức mạnh luôn luôn là thời khắc hiện tại. Bạn không bao giờ bị cản trở. Đây là nơi khởi đầu cho sự thay đổi, ngay đây và ngay bây giờ trong suy nghĩ của chính ta! Bất kể ta đã có một kiểu suy nghĩ tiêu cực, một căn bệnh, một mối quan hệ tồi tệ, túng thiếu hay tự căm ghét mình bao lâu rồi thì cũng chẳng quan trọng. Ta lúc nào cũng có thể bắt đầu thay đổi ngay hôm nay!
Những rắc rối của bạn không còn cần phải đúng với bạn nữa. Giờ đây, nó có thể tan thành hư vô dù nó có nguồn gốc từ đâu đi nữa. Bạn làm được.
Hãy nhớ, bạn là người duy nhất suy nghĩ bằng đầu óc của bạn! Bạn là người có sức mạnh và thẩm quyền trong thế giới của bạn!
Những suy nghĩ và niềm tin của bạn trong quá khứ đã tạo nên khoảnh khắc này và tất cả những khoảnh khắc tiếp sau. Điều mà hiện giờ bạn chọn tin, suy nghĩ và nói ra sẽ tạo nên khoảnh khắc kế tiếp, ngày kế tiếp, tháng kế tiếp, năm kế tiếp.
Đúng vậy, chính bạn đấy, bạn thân yêu! Tôi có thể cho bạn một lời khuyên kỳ diệu nhất, xuất phát từ kinh nghiệm nhiều năm của tôi, nhưng bạn có thể cứ chọn suy nghĩ theo lối trước giờ cũng được, bạn có thể từ chối thay đổi và cứ giữ lại những rắc rối của mình.
Bạn là người có quyền năng trong thế giới của bạn! Bạn có thể có được bất cứ điều gì bạn chọn suy nghĩ!
Khoảnh khắc này sẽ mở đầu cho một quá trình mới. Mỗi khoảnh khắc là một khởi đầu mới và khoảnh khắc này là một khởi đầu mới cho bạn, ngay đây và ngay bây giờ! Chẳng tuyệt vời hay sao! Khoảnh khắc này là điểm sức mạnh! Khoảnh khắc này là nơi bắt đầu thay đổi!
Điều đó có đúng không?
Hãy ngừng lại một chút và nắm bắt suy nghĩ của bạn nào. Ngay lúc này bạn đang nghĩ gì? Nếu đúng là suy nghĩ của bạn sẽ định hình nên cuộc đời bạn, thì bạn có muốn những gì bạn vừa nghĩ ra ngay lúc này trở thành sự thật không? Nếu đó là suy nghĩ lo lắng, giận dữ, đau đớn, thù hận hay sợ hãi, hãy thử nghĩ xem suy nghĩ đó sẽ đáp trả lại bạn như thế nào?
Không phải lúc nào cũng dễ dàng nắm bắt suy nghĩ của chúng ta, bởi chúng thay đổi rất nhanh. Tuy nhiên, ngay bây giờ ta có thể bắt đầu nhìn ngắm và lắng nghe những gì ta nói ra. Nếu bạn nghe thấy bản thân mình nói ra những lời tiêu cực khó nghe kiểu nào đó, hãy ngưng giữa chừng hoặc diễn đạt lại, hoặc bỏ qua luôn. Thậm chí, bạn chỉ cần nói: “Thôi, không nghĩ nữa!”.
Hãy tưởng tượng bạn đang xếp hàng trong một căng-tin hay ở một buổi tiệc buffet tại một nhà hàng sang trọng, và thay cho những đĩa thức ăn thì ở đó có những đĩa suy nghĩ. Bạn có thể chọn và lấy bất cứ suy nghĩ nào bạn thích. Những suy nghĩ đó sẽ kiến tạo nên những trải nghiệm trong tương lai của bạn.
Bây giờ, nếu vẫn chọn những suy nghĩ sẽ tạo ra rắc rối và nỗi đau thì có lẽ bạn hơi ngốc rồi đấy, vì điều đó giống như bạn cứ chọn những món ăn luôn khiến bạn phát ốm vậy. Chúng ta có thể làm vậy một lần, hai lần, nhưng ngay khi học được rằng những thức ăn đó làm cơ thể mình xáo trộn, chúng ta sẽ tránh xa chúng. Suy nghĩ cũng vậy. Hãy tránh xa những suy nghĩ tạo ra vấn đề rắc rối và nỗi đau.
Một trong các giáo viên đầu tiên của tôi, tiến sĩ Raymond Charles Barker, đã lặp đi lặp lại rằng: “Khi có một vấn đề rắc rối, thì chẳng có gì để làm cả, song ta sẽ biết được điều gì đó”.
Trí óc chúng ta tạo nên tương lai chúng ta. Khi có điều gì đó không như ý trong hiện tại, ta phải sử dụng tâm trí của mình để thay đổi hoàn cảnh. Và chúng ta có thể bắt đầu thay đổi chuyện đó ngay chính lúc ấy.
Tôi rất hy vọng chủ đề “Những suy nghĩ của bạn hoạt động như thế nào” sẽ trở thành bài học đầu tiên mà các thầy cô dạy cho học sinh ở trường. Tôi không bao giờ hiểu được tại sao phải nhồi nhét vào đầu bọn trẻ ngày tháng của các trận chiến. Chuyện đó giống như đang phí phạm năng lượng trí não. Thay vì thế, chúng ta có thể dạy các em những môn quan trọng như: trí óc hoạt động như thế nào, làm thế nào để giải quyết vấn đề tài chính, làm sao để đầu tư tiền bạc nhằm đảm bảo vấn đề tài chính, làm cha mẹ như thế nào, tạo dựng các mối quan hệ tốt đẹp bằng cách nào, làm sao để tạo ra và gìn giữ lòng tự trọng.
Bạn có hình dung được cả một thế hệ sẽ trở thành những người như thế nào nếu được dạy những môn nói trên ở trường, song song với thời khóa biểu thông thường không? Hãy nghĩ xem sự thật này rõ ràng đến dường nào. Chúng ta sẽ có được những con người hạnh phúc, luôn thấy bản thân mình tốt đẹp. Chúng ta sẽ có được những con người thoải mái về tài chính và làm giàu cho nền kinh tế nhờ biết cách đầu tư tiền bạc thật khôn ngoan. Họ sẽ có những mối quan hệ tốt đẹp với mọi người và sẽ thoải mái với vai trò làm cha mẹ, cuối cùng họ sẽ tạo ra một thế hệ trẻ em cũng cảm thấy bản thân mình tốt đẹp. Nhưng trong đó, mỗi cá nhân sẽ vẫn giữ được cách thể hiện sự sáng tạo của riêng bản thân mình.
Chẳng còn thời gian để phung phí đâu. Hãy tiếp tục công việc của chúng ta.
Trong cuộc đời vô tận
mà tôi đang sống,
tất cả đều hoàn hảo
và tốt đẹp tuyệt vời.
Tôi muốn từ bỏ
những niềm tin xưa cũ,
về những hạn hẹp
và thiếu thốn trước kia.
Tôi là đứa con
được Tạo hóa sinh ra,
và tôi biết mình
được trao ban tất cả,
những khả năng
và tình thương từ thuở ấu thơ
để vượt qua mọi khổ đau, vấp ngã.
Biết sống đúng nơi,
làm đúng lúc và hoàn thành đúng
việc của mình,
tôi đã tin mình
là một con người hoàn hảo.
Trong thế giới của tôi,
mọi sự đều tốt đẹp.
“Tôi nhìn thấy những khuôn mẫu suy nghĩ cũ mòn và tôi chọn thay đổi.”