E
dward Jenner sinh ngày 17 tháng 5 năm 1749. Ông là bác sĩ, nhà phẫu thuật người Anh đã nghiên cứu môi trường tự nhiên xung quanh nơi ông sống và làm việc. Ông trở nên nổi tiếng vì là người đầu tiên nghiên cứu và sử dụng vắc xin phòng chống bệnh đậu mùa. Nhờ Jenner, bệnh đậu mùa, một căn bệnh tàn phá khủng khiếp loài người trong nhiều thế kỷ trước, đặc biệt ở châu Âu, cướp đi sinh mạng của hàng triệu người trong thời kỳ đó đã được xóa bỏ.
Jenner được đào tạo ở Sodbury, Gloucestershire. Từ năm 13 tuổi, ông là một người học nghề, giúp việc cho tiến sỹ Ludlow trong thời gian 8 năm. Sau đó, ông tới London năm 1770 để theo học John Hunter, một bác sĩ phẫu thuật, một nhà thực nghiệm có tiếng. Jenner sớm được chú ý bởi những người nổi tiếng đã cho ông những lời khuyên về việc hành nghề y khoa đồng thời cũng là những người đề cử ông vào hội hoàng gia. Năm 1773, ông trở thành một nhà phẫu thuật, một bác sĩ đa khoa thành đạt ở Berkeley.
Thời bấy giờ, theo các tài liệu ghi chép lại, vào thế kỷ XVIII tại châu Âu bệnh đậu mùa hoành hành, giết chết khoảng 60 triệu người, trong đó có 5 quốc vương. Trong số trẻ em dưới năm tuổi, 80% chết vì lây bệnh. Số sống sót 1/3 bị mù mắt. Bệnh đậu mùa là căn bệnh truyền nhiễm của riêng loài người, do hai dạng virus Variola major và Variola minor gây ra. Loại V major độc hại hơn, gây tử vong trong số 30 - 35% bệnh nhân. V minor gây dạng bệnh nhẹ hơn, giết khoảng 1% bệnh nhân. Hậu quả của đậu mùa thường là vết sẹo trên da nhưng cũng có khi làm nạn nhân mù vì giác mạc bị sẹo, đặc biệt nam giới bị bệnh đậu mùa còn có thể bị hiếm muộn.
Jenner là người chứng kiến sự đau đớn khốn khổ của các bệnh nhân mắc chứng bệnh nguy hiểm này. Năm lên 8 tuổi chính ông cũng mắc bệnh đậu mùa và phải chịu di chứng suốt đời là nặng tai nên hiểu rõ hơn bao giờ hết, cần phải ngăn chặn căn bệnh này.
Do hay đi thăm khám bệnh nhân ở nhiều nơi, Jenner nhận thấy những người chăm sóc đàn bò hoặc hay làm việc vắt sữa bò ở nông thôn thường hay mắc bệnh đậu bò. Bệnh này không nguy hiểm lắm và khi khỏi bệnh thường để lại vết sẹo mờ trên tay. Có điều lạ là những ai mắc bệnh đậu bò thì không bao giờ bị mắc bệnh đậu mùa. Jenner suy đoán, có thể đậu bò ngăn được đậu mùa chăng? Muốn chứng minh điều này, cần phải làm thực nghiệm. Năm người làm nghề chăn nuôi bò đồng ý để ông làm thực nghiệm.
Jenner đã đưa vào cơ thể họ mủ đậu mùa và sau một thời gian quan sát tỉ mỉ, ông đi tới kết luận đậu bò tạo ra khả năng miễn dịch đậu mùa. Ông liền báo cáo thí nghiệm với hội y học nhưng bị nhiều người phản đối, thậm chí tức tối vì cho rằng ông xem họ như súc vật.
Tuy nhiên, Jenner vẫn kiên trì mục đích của mình. Thậm chí con trai ông mới 10 tháng tuổi bị trầy da, ông đã lấy mủ đậu bò chấm vào chỗ trầy trên da cậu bé. Bệnh đậu bò phát ra ở cậu bé nhưng chỉ sau một tuần là khỏi hẳn.
Tiếp đó, ông đã tiến hành chủng đậu bò cho 23 người và cũng đạt kết quả tương tự. Tháng 7 năm 1797, ông lấy mủ của người bị bệnh đậu mùa tiêm cho người đã chủng đậu bò, kết quả 23 người này vẫn mạnh khỏe.
Ông đã thành công và viết báo cáo thực nghiệm “Nghiên cứu nguyên nhân và kết quả của việc tiêm chủng đậu mùa” gửi cho hội y học. Từ đấy, việc tiêm chủng đã được tiến hành rộng rãi, căn bệnh quái ác đó đã bị chặn lại.