H
omer (khoảng 810 - 730 TCN) là một nhà văn và người hát rong truyền thuyết thời cổ Hy Lạp. Ông sống vào khoảng thế kỷ thứ VIII Tr.CN. Nhiều thành phố Hy Lạp tự nhận mình là quê hương của Homer, nhưng không thành phố nào đưa ra được bằng chứng cụ thể để chứng minh. Mặc dù Homer là một trong những tên tuổi nổi tiếng nhất trong các nền văn học của mọi thời đại, nhưng người ta biết rất ít về ông. Cuộc đời ông được coi như một huyền thoại, được công nhận là tác giả của trường ca “Iliad” và “Odyssey”. Sau này, nhiều tác giả Hy Lạp và La Mã cho rằng Homer là một nghệ sĩ dân gian già, nghèo túng và mù loà, sống lang thang hết thành phố này đến thành phố khác. Họ còn đoán rằng ông đã tới Hy Lạp từ một trong những thành phố ở Tiểu Á (Thổ Nhĩ Kì ngày nay). Tuy nhiên, có một điều chắc chắn là thơ ca của Homer có ảnh hưởng to lớn đến văn hoá, giáo dục và văn học Hy Lạp. Chúng được xem là nền tảng đạo đức, một cuốn bách khoa toàn thư, một cuốn sách giáo khoa về thuật hùng biện và là một mẫu mực của khoa phê bình văn học. Trong một thời gian dài, thơ ca Homer không chỉ nổi tiếng trong giới văn học mà nó còn tác động tới những nhà lãnh đạo chính trị và quân sự. Nhiều nhà lãnh đạo Hy Lạp, La Mã cổ đại đánh giá rất cao nghệ thuật của Homer và người ta kể lại rằng Alexander Đại đế thường mang bên mình một bản sao tác phẩm của Homer trong các cuộc chiến.
Tác phẩm của Homer có rất nhiều nhưng chiếm vị trí cao trên văn đàn thế giới là hai bản anh hùng ca “Iliad” và “Odyssey”. Cả hai bản trường ca này phản ánh nhiều truyện phiêu lưu mạo hiểm và cho ta một cái nhìn sâu sắc về con người Hy Lạp thời cổ. Tác phẩm “Iliad” kể lại câu chuyện diễn biến trong vài tuần lễ vào năm thứ 10 của cuộc vây hãm thành Troy (Ilium) của quân Hy Lạp. Lúc này, Achille, một viên tướng Hy Lạp kiệt xuất, rời bỏ cuộc chiến đấu và ở lì trong lều do bất bình về việc vị chủ tướng Agamenon cướp đoạt một người nữ tì chiến lợi phẩm. Tuy nhiên, do xúc động khi người bạn thân của mình bị quân Troy giết chết, Achille xuất trận, giết hoàng tử Hector, chủ tướng quân Troy để báo thù. Trong câu chuyện này, toàn bộ lịch sử của 9 năm chiến tranh trước đó cũng được tái hiện. Tác phẩm kết thúc bằng cuộc vây hãm thành Troy và sự thất thủ của thành bởi một trong những mưu lược nổi tiếng nhất trong lịch sử. Theo mưu kế của Ulysses, quân Hy Lạp đã đóng một con ngựa gỗ khổng lồ, bí mật cho binh sĩ nấp bên trong, rồi giả vờ rút quân, bỏ con ngựa trước cổng thành Troy. Khi người thành Troy đem con ngựa vào thành thì sự thất thủ của thành Troy cũng diễn ra sau đó.
Anh hùng ca “Odyssey” là một thiên sử thi về cuộc phiêu lưu của người anh hùng Ulysses (Odysseus), một chiến sĩ Hy Lạp, trong hành trình 10 năm lưu lạc sau khi chiến thắng thành Troy. Trí thông minh cùng tình yêu quê hương, gia đình đã giúp Ulysses vượt qua bao gian nguy, cám dỗ để trở về quê hương Hy Lạp.
Mặc dù hiện vẫn còn một số quan điểm cho rằng Homer là không có thật và những bài thơ được lưu truyền đến ngày nay chỉ là bộ sưu tập những khổ thơ dân gian được những người kể chuyện rong ghi lại nhưng đa số các chuyên gia nghiên cứu về Hy Lạp cổ đại và văn học Hy Lạp đều tin rằng, Homer là có thật và ông chính là tác giả của hai thiên trường ca bất hủ này. Họ tin rằng Homer không ghi chép lại mà ông đã sáng tác rất nhiều những thiên anh hùng ca rút từ các câu chuyện nổi tiếng rồi tập hợp chúng lại trước khi kể cho dân chúng.
Nhiều thế kỷ đã trôi qua, nhưng những ảnh hưởng của Homer vẫn còn rất lớn. Trong thời kì cổ đại, tất cả các bài thơ của Homer được đánh giá là những tiêu chuẩn tuyệt đối. Tất cả các nhà thơ và kịch gia Hy Lạp cổ điển chịu ảnh hưởng sâu sắc của Homer. Các tác gia lớn như Sophocles, Euripides, Aristotle đã tiếp tục kế tiếp truyền thống của Homer và Virgil - nhà thơ La Mã nổi tiếng - khi viết tác phẩm của mình cũng đã phỏng theo phong cách của Iliad và Odyssey. Cho đến nay, các nhà văn, nhà thơ, kịch gia vẫn thường bị ảnh hưởng bởi Homer, hoặc Sophocles, Virgil - những tác gia từng chịu ảnh hưởng sâu sắc của Homer. Trong lịch sử văn học gần 3000 năm, có lẽ không có một tác gia nào lại có được ảnh hưởng lâu dài và rộng khắp như Homer.