Tum Điàng bước thẳng lại gần bên bếp lửa. Con chó xù mừng rỡ, xoăn xoe đón; nhưng, anh Mèo tuổi trẻ còn mải nghĩ. Anh cởi bỏ dao lưng, ngồi xuống một bó củi và cầm ngay lấy chiếc điếu cày. Ghình Gúng nhìn con; Tum Điàng đăm đăm nhìn lửa cháy. Tiếng củi trong lò lách tách nổ. Con chó buồn tình quay về chỗ cũ nằm mơ màng.
Tum Điàng vẫn ra vẻ nghĩ ngợi lung lắm. Mặt anh cúi lầm lầm. Đôi mắt lá răm nhìn xuống quá trông ngoài như nhắm hẳn lại. Dưới cái mũi trái mật, đường nhân trung sâu làm cho cặp môi anh lúc nào cũng bĩu ra. Một vòng khăn vải chàm quấn chặt quanh đầu anh khiến cho gương mặt anh đã ngắn lại càng thêm ngắn. Cái áo xanh cũn cỡn, vạt phanh hở ngực, lộ ra những bắp thịt rắn đanh. Ghình Gúng thấy con ngồi thờ thẫn, liền nhắc chiếc điếu can khỏi miệng và khẽ nói bằng một giọng khàn khàn:
- Đi ăn cơm rồi ta bảo cái này.
Tum Điàng ngước nhìn cha. Mãi lúc ấy, anh Mèo hình như mới nhớ đến ông bố ngồi trước mặt mình. Anh thong thả đứng dậy, cầm đóm lửa sang gian bếp rồi, mấy phút sau, lại trở về chỗ ngồi với một gói lớn bọc lá dong. Anh mở gói: một nắm cơm ngô và một con cá nướng bọc trong một mảnh lá chuối. Tum Điàng uể oải nhai, trong khi mắt anh vẫn tư lự nhìn những ngọn lửa nhảy nhót trong lò.
- Tum Điàng à?
Chàng trai trẻ ngừng ăn, đợi...
- Có một người khố đỏ mai đi Bắc Quang sớm...
Ồ tưởng gì chứ vậy thì thường lắm! Vả, chuyện ấy có quan hệ gì cho Tum Điàng? Anh ta lẳng lặng ăn cho xong bữa.
Ông già kéo mấy hơi thuốc lá rồi nói tiếp:
- Ta mệt lắm! Mai Tum Điàng đi thay ta. Tum Điàng lớn rồi.
Tum Điàng không đợi cha nói hết. Anh ta đứng phắt dậy như người có lò xo giật mạnh. Sắc mặt anh biến hẳn. Đôi mắt lá răm mở to hơn thường và phát ra những tia sáng lấp lánh.
- Phải, Tum Điàng đi thay ta chuyến này...
Anh Mèo trẻ tuổi há miệng mà không biết nói gì.
Vẻ sung sướng của anh khiến ông lão Ghình Gúng ngạc nhiên. Ông Khẽ nheo mắt và đưa đầu lưỡi liếm nhanh cặp môi, ra chiều lúng túng.
- Nhưng mà, lần đầu chưa quen, Tum Điàng phải cẩn thận lắm mới được! Ngựa nó khôn lắm. Vậy, tốt nhất là cứ mặc nó muốn đi thế nào thì đi. Chẳng hạn gặp những chỗ đường chỉ rộng non hai thước An Nam, lại men ngay trên miệng vực sâu, nếu Tum Điàng đánh đập nó làm nó nhỡ bước thì cả nó lẫn người sẽ rơi xuống lòng thung lũng tan ra như xác pháo.
Tum Điàng lắng nghe cha nói như để cho từng câu một thấm vào lòng anh. Là vì, cái tin may mắn đến cho anh đột ngột quá, làm anh phải ngờ vực.
- Khi ra đến Bắc Quang, Tum Điàng nhớ mua muối xong rồi về ngay nhé?
Quả thực rồi, Tum Điàng sung sướng quá. Anh muốn nhẩy cỡn lên như hồi chưa cuốn chỏm tóc trên đầu thành ra như một nhánh tỏi. Anh nghĩ cả đến chiếc krèng lau treo trên cột. Giá anh có thể mang nó xuống mà thổi một bài dài! Anh chạy lại chỗ người quản khố đỏ nằm, ngó vào tận mặt khách lạ.
Bỗng, một tiếng gì như tiếng ai rống lên ngoài đêm tối.
Tum Điàng lạnh người. Anh hoảng hốt nhìn cha trong khi ông lão Ghình Gúng cũng lo lắng nhìn con.
Thì ra, con chim báng đã kêu. Tiếng nó gào vang một cách ghê tợn và lâu lâu còn vùng ra, làm sóng sánh bầu không khí yên lặng.
Hai cha con Tum Điàng cùng lắng nghe một lúc lâu. Cả hai linh hồn cùng thấy bị đè nặng dưới một hãi hùng bí mật.
Đột nhiên, ông già đứng dậy. Ông rảo bước lại chỗ ống bương cài trên vách lưng nhà, kề ngay bên chỗ người khách ngủ. Ông thổi mồi lửa, châm một nén hương cắm vào ống đoạn lầm rầm khấn khứa.
Trước những cử chỉ của cha, Tum Điàng càng thêm hoảng hốt. Anh rùng mình, cảm thấy một hơi lạnh khác thường. Anh chạy đến bên lò lửa, cầu lấy chút hơi nóng. Dù vậy, anh vẫn như người sốt rét. Anh thấy một cái gì linh thiêng, nó phảng phất quanh mình anh, một cái gì mắt anh không thấy được, tay anh không rờ mó được nhưng nó rất có thể làm hại anh một cách đáng sợ. Thế rồi, từ phút ấy, các tiếng động rất thường của đêm nhất loạt trở nên những dấu hiệu của sự dọa nạt.
- Tum Điàng à?
Anh Mèo tuổi trẻ giật bắn người. Ông lão Ghình Gúng phải nhắc đến hai lượt.
- Tum Điàng...
- Gì kia?
- Đi ngủ đi. Mai dậy sớm ra phát nương và bảo Tsina coi nhà nhé?
- Vảy!...
- Ừ, Tum Điàng không ra Bắc Quang nữa.
- Sao mà thôi?
- Tum Điàng không nghe thấy gì à?
- Có chứ... Nhưng...
- Đừng nói. Điềm gở lắm Tum Điàng phải biết rằng cái quái ấy nó kêu là sắp có sự không tốt lành. Lúc nãy, giá có người đàn bà chửa con so úp trõ lên đầu ra hè ngồi thì nghe rõ nó gọi tên ai sắp chết...
Tum Điàng nín lặng, khẽ liếc trộm quanh chỗ ngồi lượt nữa. Nhưng, sau cùng, anh cố gạn:
- Tôi bằng lòng...
Ghình Gúng vội gạt:
- Phấy, đi ngủ đi!
- Cho tôi đi một chuyến...
- Không được! Để chuyến sau.
Tum Điàng chán nản. Cặp lông mày bọ róm của anh nhíu lại. Anh nhổ mạnh tia nước bọt xuống tro và rút điếu can ngậm vào miệng.
Hai cha con lại ngồi im; mỗi người theo riêng ý nghĩ.
Tiếng con tắc kè tự chỗ nào ngoài đêm tối vọng vào trong nhà.
Ghình Gúng khẽ gõ gõ đầu điếu can xuống một gộc tủ để tháo tàn thuốc. Đoạn, lão chống gối đứng dậy:
- Tum Điàng đi ngủ đi. Lúc nào gà gáy thì dậy đóng cho ta năm con ngựa.
Ông già vừa nói vừa đi vào buồng.
Một thời gian qua.
Tiếng nước lần vẫn đều đều rỏ giọt.
Tum Điàng chợt nảy ra một ý. Anh thắt dao lưng rồi lẻn ra ngoài.
Mặt trăng, như cặp sừng trâu, nằm vắt vẻo trên ngọn núi đằng xa. Sương mù bao phủ sự vật một tấm màn sa trắng. Cảnh núi rừng thành ra một cái gì nó không thể có ở trong cuộc đời.
Tum Điàng cắm cúi đi; anh bước lần theo trí nhớ. Anh vượt qua một cái dốc, leo lên một tảng đá, khoanh tay đứng nhìn về hướng bắc, phía con đường vẽ ngang rặng núi một nét phấn mơ hồ. Hình ảnh đoàn mã phu lại hiện trước mắt anh, như một đoàn chiến sĩ hoang đường...