Có vẻ đúng khi nói rằng “thế giới sẽ gõ cửa nhà bạn nếu bạn biết cách làm một cái bẫy chuột tốt hơn người hàng xóm, cho dù nhà bạn nằm tận trong rừng sâu”(20). Nhưng bạn cũng nên biết rằng thành công chỉ đến khi bạn giới thiệu được vị trí của mình và tên tuổi của bạn được đánh bóng một cách hợp lý.
(20) Hill đang nhắc đến câu nói được cho là của Ralph Waldo Emerson : “If a man can write a better book, preach a better sermon, or make a better mousetrap than his neighbor, you will find a broad hard-beaten road to his house, though it be in the woods.” Ý của câu này là nếu bạn có sản phẩm tốt hơn, người khác sẽ tìm đến mua sản phẩm của bạn dù bạn có ở nơi xa xôi hẻo lánh thế nào.
Thomas A. Edison, dù chỉ đến trường không tới 3 tháng, nhưng đã trở thành nhà sáng chế vĩ đại nhất thế giới, bởi ông sở hữu một khả năng đặc biệt đó là tự khuyến khích và quảng bá chính mình. Khi Edison thành công và trở nên nổi tiếng, thế giới còn có không ít hơn 10 nghìn nhà phát minh khác, nhiều người trong số họ có năng lực chẳng thua kém gì ông, nhưng chưa bao giờ và sẽ không bao giờ được mọi người biết đến.
Trong Chiến tranh Thế giới, tôi đặc biệt chú ý đến Arthur Nash – một chủ cơ sở may mặc tại thành phố Cincinnati. Ông đã cho những nhân viên của mình cùng tham gia vào công việc làm ăn và cho họ hưởng một phần lợi nhuận bởi vì công việc kinh doanh của ông đang trên đà phá sản và ông ta không thể nào cứu vãn được tình thế. Tôi đã đến tận Cincinnati để phỏng vấn Nash và viết câu chuyện đầu tiên về ông. Trong câu chuyện của mình, tôi gọi ông ta là Nash “Nguyên tắc Vàng”.
Câu chuyện về ông được các tờ báo và tạp chí khắp cả nước chọn đăng, và thế là tên tuổi của ông được quáng bá đi trong hơn 5 năm, và hoàn toàn miễn phí. Nhiều năm sau, khi ông qua đời, ông đã là một người đàn ông giàu có và sự nghiệp kinh doanh của ông là một trong những sự nghiệp thành công nhất trong lĩnh vực đó.
Kate Smith(21) - như nhiều người biết đến cô đều xác nhận, là một “cô gái dễ thương và ngọt ngào”, hát những bài hát được phát trên radio. Kate không có gì nổi trội khác ngoài một tính cách dễ thương cùng giọng hát dễ nghe. Thế nhưng cô ấy có Ted Collins(22), nhờ đó cô ấy có thể nhận được một mức lương khủng hàng tuần, chưa kể những khoản thu nhập ngoài lề từ việc đóng phim và những công việc khác.
(21) Kate Smith (1907 – 1986) là một ca sĩ nổi tiếng người Mỹ, đạt đỉnh cao vào những năm 40 của thế kỉ trước.
(22) Ted Collin (1900 – 1964) là một nhà quản lí kinh doanh show diễn người Mỹ, nổi tiếng với vai trò quản lý ca sĩ Kate Smith.
Ely Culbertson là một tay chơi bài bridge xuất sắc, nhưng chẳng có gì đáng tự hào về anh cho đến khi vợ anh bắt đầu các chiến dịch đánh bóng tên tuổi cho chồng. Và giờ đây, Ely được quảng cáo miễn phí trên khắp các mặt báo cả nước. Thêm nữa, anh còn trở nên giàu có và nổi tiếng với vai trò là một chuyên gia về bài bridge. Có lẽ trình độ chơi bài của anh cũng không khác gì so với trước lúc được quảng bá tên tuổi, nhưng anh được trả lương hậu hĩnh hơn rất nhiều.
Ziegfeld(23) tìm thấy Will Rogers khi anh này chỉ là một diễn viên tạp kỹ hạng xoàng về môn ném dây thừng. Nhờ có cách quáng bá tên tuổi hiệu quả, Ziegfeld đã đưa Rogers trở thành ngôi sao hàng đầu chỉ trong một sớm một chiều. Chưa kể đến Rogers còn có thể lấn sân sang điện ảnh và nhận được nhiều cơ hội kiếm hàng triệu đô la khác. Trước khi được Ziegfeld quảng bá tên tuổi, Rogers đã từng rất vui mừng chỉ vì nhận được lời mời biểu diễn tạp kỹ trong các câu lạc bộ hay trong một dịp nào đó, chỉ để kiếm đủ vài bữa cơm. Ziegfeld cũng đã từng giúp đánh bóng tên tuổi cho Eddie Cantor “mắt to”. Nhờ danh tiếng mà Ziegfeld mang lại, Eddie có thể kiếm được 10.000 đô la mỗi tuần chỉ với việc đọc những dòng chữ ai đó đã viết sẵn. Không tệ chứ nhỉ? Ziegfeld cũng đã đưa tên tuổi của Fanny Brice đến đỉnh vinh quang, giúp cô nàng mảnh khảnh này trở thành một nghệ sĩ đa tài và giàu có. Có lẽ, sẽ không có người nào trong số này có thể kiếm được số tài sản lớn như vậy nếu không được đánh bóng tên tuổi một cách thông minh.
(23) Ziegfeld (1867 – 1932) là một bầu sô nổi tiếng tại sân khấu Broadway.
Khi tôi đang trong quá trình biên soạn triết lý Quy luật Thành công, Andrew Carnegie đã bảo tôi đến gặp Henry Ford.
Carnegie nói với tôi rằng, “Có lẽ anh sẽ muốn gặp người đàn ông này, vì một ngày nào đó anh ta sẽ thống trị nền công nghiệp ô tô của nước Mỹ”. Năm 1908, tôi đến gặp Henry Ford ở thành phố Detroit. Khi nhìn thấy Ford lần đầu tiên, tôi tự hỏi một người thông minh, sắc sảo như Carnegie sao lại có thể lầm lẫn khi đánh giá về Ford như thế? Nhưng cuộc gặp mặt đó đã là chuyện 30 năm trước. Sau đó, tôi chứng kiến Ford, năm này qua năm khác, dần dần leo lên vị trí đứng đầu trong lĩnh vực sản xuất ô tô. Và đằng sau thành tựu kỳ diệu của Ford, tôi quan sát thấy một chiến dịch đánh bóng tên tuổi được tổ chức bài bản, có hệ thống và rất hiệu quả. Có lẽ, không ai có công lớn nhất trong việc quảng bá tên tuổi của Ford như Thượng nghị sĩ Couzens(24), trừ khi người đó là W. J. Cameron, người quảng bá hình ảnh hiện tại của Ford. Kể từ khi Ford bắt đầu sự nghiệp kinh doanh, tôi từng thấy vô số nhà sản xuất ô tô mọc lên rồi lụi tàn nhanh chóng như nấm, bởi họ không có khả năng thu hút những chuyên gia quảng bá tên tuổi cho mình.
(24) James J. Couzens (1872 – 1936) là Thượng nghị sĩ bang Michigan, là Thị trưởng thành phố Detroit.
Những “chuyên gia đánh bóng tên tuổi” hoàn toàn khác so với những người làm quảng cáo. Đánh bóng tên tuổi, kiểu mà tôi đề cập đến ở đây là nghệ thuật giữ cho một cá nhân luôn luôn được công chúng yêu mến.
Ivy Lee là một trong những chuyên gia đánh bóng tên tuổi vĩ đại nhất thời ông ấy sống. Chính ông đã khiến mọi người xóa bỏ thái độ ghét bỏ và dè bỉu đối với cái tên Rockefeller cha(25), cũng như giữ cho cái tên này luôn được công chúng chú ý tích cực. Ivy Lee hiếm khi làm việc bằng hình thức quảng bá có trả tiền. Ông ấy thích không gian tự do và những hình thức đánh bóng tên tuổi hiệu quả hơn để giữ cho khách hàng của ông luôn được công chúng nhìn nhận với ánh mắt thiện cảm.
(25) Phân biệt với Rockefeller con. Đặt tên con giống với cha là việc thường thấy ở vài nước phương Tây.
Trong lúc xuất bản Tạp chí Nguyên tắc Vàng, tôi đã viết một bài xã luận ngắn tán dương hành động nhân đạo của vua dầu mỏ John D. Rockefeller khi ông này đến bang Colorado để dàn xếp vụ đình công mỏ than vào năm 1919. Ngay khi bài báo ra mắt, tôi nhận được điện báo từ Ivy Lee, mời tôi đến gặp mặt tại New York. Khi tôi gặp Ivy Lee, ông đề nghị trả cho tôi 10.000 đô la một năm nếu tôi tham gia đội ngũ của ông và viết những bài xã luận tương tự về những khách hàng khác của Ivy Lee. Những chuyên gia đánh bóng hình ảnh kiếm được nhiều khoản tiền lớn vì họ có khả năng nhận ra và giành lấy được những lực lượng cần thiết để làm tăng lợi ích cho khách hàng của họ. Tôi từ chối lời đề nghị của Ivy, và tôi đã luôn hối tiếc vì quyết định này. Bởi tôi nhận ra rằng nếu mình có cơ hội được học tập một vài năm dưới sự dẫn dắt của vị thiên tài ấy, sẽ đáng giá hơn rất nhiều so với khoản tiền mà ông ấy đề nghị trả cho tôi.
Trong quá trình đàm phán với Ivy Lee, tôi vô cùng ngạc nhiên khi biết được công cuộc truyền bá Phúc Âm nổi tiếng thế giới của Billy Sunday(26) được tổ chức rất tốt, với sự hướng dẫn quảng bá của Ivy Lee. Sunday kêu gọi chống lại cái Ác, chống lại ma quỷ ở khắp nơi trên đất nước với số tiền lên đến hàng triệu đô la. Và gã Ác quỷ đó hẳn có thể “tính sổ” với Ivy Lee cho bất cứ thiệt hại nào mà Billy đã gây ra cho gã, những thiệt hại mà tôi nghĩ chẳng đáng là bao. Dưới góc nhìn cá nhân, tôi cho rằng Billy Sunday đã đặt Kitô giáo quay trở lại một ngàn năm trước. Và một điều chắc chắn rằng, cuộc phục hưng tôn giáo của Sunday – với những cảm xúc cuồng loạn - như cách những người biết nghĩ đã gọi, sẽ biến mất mãi mãi. Họ coi như đã chết từ lúc Ivy Lee rời bỏ họ.
(26) Billy Sunday (1862-1935), từng là cầu thủ bóng chày. Sau đó, ông từ bỏ sự nghiệp bóng chày, trở thành nhà truyền bá Phúc Âm, công nhận sự tồn tại của ma quỷ, địa ngục và kêu gọi đấu tranh chống lại chúng. Ông còn là một nhà diễn thuyết nổi tiếng, với phong cách diễn thuyết ồn ào, sôi nổi, ông thường biểu diễn những động tác minh họa cho việc chống lại ma quỷ.
Khi Theodore Roosevelt từ châu Phi trở về, cũng là khoảng thời gian ông vừa mãn nhiệm kỳ tại Nhà Trắng năm 1909, ông xuất hiện công khai lần đầu tiên trước công chúng là tại Madison Square Garden. Trước khi Theodore Roosevelt đồng ý xuất hiện, ông ấy cẩn thận sắp xếp gần 1.000 người vỗ tay thuê ngồi rải rác trong khắp khán phòng để vỗ tay khi ông ấy bước lên bục. Trong hơn 15 phút, những người vỗ tay thuê này đã làm khán phòng rung chuyển với sự nhiệt tình của mình.
Những nhà báo hiện diện tại đó đã vô cùng ngạc nhiên bởi sự hoan hô mà người ta dành cho Roosevelt. Và tên của ông được ca ngợi trên khắp các tờ báo lớn ở Mỹ. Thật tuyệt diệu!
Teddy (tên mà công chúng gọi ông) đã hiểu và áp dụng một cách thông minh việc đánh bóng tên tuổi cho mình. Đó là lý do chính tại sao ông ấy trở thành một nhà chính khách tài ba.
Cho dù một người nào đó không phải là một chuyên gia về tuyên truyền hoặc chiến thuật quảng bá tên tuổi cá nhân, họ vẫn quan sát thấy những người như Mussolini, Hitler và Stalin đã vận dụng nhiều phương thức khác nhau để duy trì vị trí trong mắt công chúng. Họ luôn giữ được hình tượng của mình vì họ biết được sự cần thiết của việc xoa dịu những người cùng dân tộc và gây ấn tượng với người nước ngoài.
Tại sao bạn cần một sự đánh bóng tên tuổi khôn ngoan?
Trong rất nhiều năm, tôi đã tự làm người quản lý kinh doanh và quảng bá tên tuổi của chính mình, nhưng tôi thấy những người khác trong cùng lĩnh vực vượt qua tôi dần dần.
Bây giờ tôi biết rằng việc tự mình đánh bóng tên tuổi cũng ngu ngốc như việc tự cắt tóc cho mình vậy. Một người có thể tự cắt tóc cho mình, nhưng nó không cải thiện hay làm toát lên vẻ bề ngoài của anh ta. Một người cũng có thể tự làm luật sư cho chính mình, nhưng những người như vậy lại thường gặp khó khăn với những lời khuyên của chính bản thân họ. Đi theo một mẫu hình như vậy thật không khôn ngoan chút nào.
Thậm chí một con phố cũng có thể sở hữu một danh tiếng riêng biệt và mang lại số tiền thuê cao hơn nếu được quảng bá một cách thông minh và hợp lý. Đại lộ số Năm tại quận Manhattan được cả thế giới biết đến như là con đường thời trang của New York. Danh tiếng này cho phép những người chủ sở hữu đất đai đưa ra những khoản tiền thuê cao ngất ngưỡng.
Sự nổi tiếng của Đại lộ số Năm nằm trong kế hoạch đánh bóng tên tuổi được quản lý bởi Hiệp hội Đại lộ số Năm. Với sự quản lý chặt chẽ theo kế hoạch quảng bá, Đại lộ này sẽ tuyệt đối cấm những người thuộc tầng lớp hạ lưu, những người sẽ làm suy thoái đường Broadway và đường số Bốn Mươi Hai trở thành một nơi không gì khác hơn là khu kiếm ăn của những người ăn xin và bán hàng rong trên phố. Những cửa hàng tại Broadway chỉ thu về khoản tiền thuê vô cùng nhỏ so với những cửa hàng tại Đại lộ số Năm.
Alvin York là một nhà leo núi mù chữ người Tennessee và là người có tư tưởng phản đối chế độ cưỡng bách tòng quân trong cuộc Chiến tranh Thế giới. Ông đã phát biểu nhiệt tình về sự “chống đối có lương tâm” đến mức ông thu hút được rất nhiều sự chú ý, quan tâm của báo giới cũng như những người xung quanh. Sau khi trở về từ cuộc chiến, ông ấy vẫn mù chữ, nhưng một nhà quảng bá hình ảnh tài ba đã tìm đến Alvin.
Hiện tại, Alvin đang quản lý một ngôi trường lớn dành cho những người sống trong khu vực miền núi, ngôi trường được sáng lập dưới tên ông. Bang Tennessee còn hiến tặng một trong những đường cao tốc cho Alvin. Ngoài ra, ông ấy còn nhận được sự giúp đỡ tài chính và những hình thức hỗ trợ khác từ những người có thế lực trên khắp đất nước. Quả thực, sự thành công của Alvin có được chủ yếu là nhờ sự quảng bá tên tuổi khôn ngoan và hiệu quả.
Tôi tự hỏi liệu có bao nhiêu độc giả của những dòng chữ này biết hoặc nghe về nhà tư tưởng vĩ đại nhất của nước Mỹ?
Tôi đánh bạo đoán rằng chưa đến một nửa số người được hỏi có thể trả lời chính xác tên của nhân vật ấy. Ông ấy sống tại Dallas, bang Texas, hành nghề luật và ông ấy tên là Stuart Austin Wier. Theo ý kiến cá nhân của tôi, ông ấy là ứng viên sáng giá nhất trong toàn nước Mỹ có thể kế tục Franklin D.Roosevelt. Tôi nghĩ hiện nay trên thế giới, hiếm người nào có sự sâu sắc và suy nghĩ cân bằng như Wier. Và tôi cũng nghi ngờ liệu trong số những nhà triết học, từ Socrate đến Elbert Hubbard, đã có ai sở hữu sự uyển chuyển trong suy nghĩ, một kiến thức uyên thâm và cách đánh giá công bằng như Wier không? Nhưng Wier không phải là một người nổi tiếng vì ông ấy không muốn quảng bá tên tuổi của mình rộng rãi. Các bạn hãy ghi nhớ cái tên này vì có lẽ các bạn sẽ nghe thấy nó lần nữa.
Sau này, nếu bạn nghe cái tên này ở đâu đó, bạn sẽ biết được ngay rằng có ai đó đã tình nguyện khám phá và công khai tên tuổi của Wier để mọi người có thể biết đến và học tập về một vĩ nhân trong lịch sử.
Giờ thì, những ý tưởng này sẽ ứng dụng vào trường hợp của bạn như thế nào?
Một trong những nhiệm vụ quan trọng của cuộc sống là tiến đến một mục tiêu xác định. Không phải tất cả chúng ta đều là những người có khả năng quảng bá hình ảnh bản thân hiệu quả, do đó hầu hết chúng ta cần sự hỗ trợ của những chuyên gia quảng bá tên tuổi có kinh nghiệm, những người sẽ nhận trách nhiệm giúp chúng ta luôn xuất hiện trước công chúng với một hình tượng đẹp đẽ.
Cách đây hơn 30 năm, luật sư trẻ dám nghĩ dám làm Paul Harris ở thành phố Chicago đã thai nghén một ý tưởng sáng tạo, nhằm phá vỡ quy tắc ngăn cản các luật sư tự quảng cáo cho công việc của mình. Paul Harris đã tập hợp khoảng ba mươi người bạn là những nhà kinh doanh, cùng nhau tổ chức nên Câu lạc bộ Rotary(27) đầu tiên. Dĩ nhiên, câu lạc bộ này trở thành nơi phù hợp để Paul tự quảng bá tên tuổi của mình bằng cách tạo ra hàng loạt mối liên hệ, và những mối quan hệ này đều có thể chuyển thành những khách hàng tiềm năng vì những thành viên của câu lạc bộ gặp nhau đều đặn mỗi tuần một lần. Ngày nay, phong trào Câu lạc bộ Rotary đã mở rộng ra khắp cả thế giới và trở thành một sức mạnh quốc tế để mang đến những điều tốt đẹp. Phong trào này không gây nên bất cứ thiệt hại nào cho người sáng lập ra nó!
(27) Hiện nay, câu lạc bộ Rotary đã trở thành một tổ chức phi lợi nhuận quốc tế mang tên Rotary International.
Đạo đức nghề nghiệp của các bác sĩ, nha sĩ, luật sư, kỹ sư và những công việc chuyên môn khác khiến họ không thể trực tiếp quảng bá tên tuổi, nghề nghiệp của chính mình. Thế nhưng họ có thể học tập tấm gương của những người thành công khác, như từ Paul Harris chẳng hạn. Đạo đức là một chuyện, xây dựng một lối hành nghề chuyên nghiệp là một chuyện, và hai chuyện này có thể hòa hợp với nhau. Đó chính là công việc của những chuyên gia quảng bá tên tuổi, nhưng đồng thời cũng là việc của tất cả chúng ta. Nếu muốn tiến bước trên con đường thành công và được thế giới biết đến, chúng ta phải tìm cách giới thiệu, quảng bá bản thân rộng rãi để mọi người có thể nhận ra những gì mà chúng ta có thể mang lại. Việc làm ra cái bẫy chuột tốt hơn người hàng xóm không mang lại lợi ích gì, trừ khi bạn làm ầm ĩ lên và không ngừng nhiệt tình quảng bá cho nó.
Chuông cửa nhà tôi đã reo lên khi tôi viết quyển sách này.
Vị khách của tôi là một người đàn ông trẻ tuổi được cả nước Mỹ và các nước khác công nhận là một trong những nhà soạn nhạc và nghệ sĩ piano tài năng. Suốt 2 tiếng, anh ta ngồi thuyết phục tôi rằng một nghệ sĩ chân chính thà chết đói trên một tầng gác mái còn hơn thương mại hóa nghệ thuật của mình. Anh ta hết mình thuyết phục tôi rằng triết lý về sự giàu có mà tôi đã phác họa trong quyển sách Nghĩ giàu và Làm giàu là một sự sỉ nhục đối với những nghệ sĩ vĩ đại. Vì theo quan điểm của anh ta, công việc của người nghệ sĩ chân chính là sẵn lòng chết đói vì nghệ thuật của mình. Tôi rất thích anh bạn trẻ này. Anh ta có một tính cách dễ chịu, thông minh và có niềm đam mê thực thụ với âm nhạc cổ điển. Nhưng tôi cũng cảm thấy rất tiếc cho anh ta, bởi quan điểm sống lệch lạc của anh có thể khiến anh đánh mất mục tiêu mà anh khao khát nhất: Được công nhận là một nhạc sĩ vĩ đại. Anh ta thật sự là một nghệ sĩ tài năng nhưng thế giới chưa biết đến anh ta. Trừ khi anh liên kết với những bộ óc tài năng trong quảng bá để giới thiệu sản phẩm của mình, còn không anh có thể sẽ sống cả cuộc đời mà không mấy ai biết đến. Và không có bi kịch nào lớn hơn thế.
Nhưng sự mỉa mai trong câu chuyện này là nhân tài nghệ thuật mà tôi vừa mới đề cập đây đến nhà tôi chỉ để lấy một bộ đồ bỏ đi và một cái áo khoác ngoài mà tôi đã hứa cho anh ta!
Trời ạ, người nghệ sĩ tài năng này đã chấp nhận nhận của từ thiện, đơn giản chỉ vì anh ta không tin vào việc quảng bá tên tuổi chuyên nghiệp.
Cách đây không lâu, tôi cùng người quản lý đến văn phòng của một trong những biên tập viên của nghiệp đoàn để thương lượng về việc bán một số tác phẩm của tôi. Anh ta nói với tôi rằng mỗi người nổi tiếng trong lĩnh vực văn chương đều đạt đến đỉnh cao sự nghiệp thông qua sự quảng bá tên tuổi khôn ngoan. Cụ thể, anh ta đề cập đến Tiến sĩ Frank Crane – cây bút với lối viết sáng sủa, phụ trách chuyên mục hàng ngày trên một tờ nhật báo. “Khi Tiến sĩ Crane tìm đến chúng tôi”, người biên tập viên xuất sắc ấy nói, “ông ấy đang rao bán những bài viết của mình đây đó, đến bất cứ đâu ông có thể thuyết phục một tuần báo quốc gia chịu mua những bài viết này, và số tiền kiếm được chẳng thể nuôi sống được ông và gia đình”. Và theo những gì tôi biết sau đó, khi Tiến sĩ Crane qua đời, số tiền thuế thu nhập cá nhân mà ông đóng đã hơn 75 nghìn đô la một năm. Và tất cả khoản thu nhập này đều đến từ cùng một chuyên mục mà ông đã từng viết, nhưng đã được giới thiệu rộng rãi bởi một chuyên gia quảng bá tên tuổi.
Tôi dành cả một phần tư thế kỷ để biên soạn triết lý về thành tựu cá nhân. Trong triết lý này, tôi đã chắt lọc và rút ra bài học kinh nghiệm từ những người tài ba lỗi lạc như Andrew Carnegie, Henry Ford, Thomas A. Edison, John Wanamaker và những người khác. Tuy vậy, tôi thấy mình bị lỗi thời trước những người viết sách bằng những tổng hợp trong một sớm một chiều bởi mối bận tâm về tài chính. Cuối cùng tôi cũng tự thức tỉnh và đặt mình dưới sự quản lý của vợ tôi. Và với lòng tôn kính, tôi buộc phải thừa nhận rằng chỉ trong năm đầu tiên vợ tôi quản lý, tôi đã đạt được nhiều hơn trên hành trình được công chúng công nhận so với tất cả những năm tôi tự mình quản lý trước đó.
Mỗi người tự có trách nhiệm áp dụng những phương pháp đánh bóng tên tuổi để giúp bản thân đạt được thành công trong công việc mà mình đã lựa chọn. R. L. Sharpe đã bày tỏ quan điểm này qua những dòng thơ đẹp như sau:
Có lạ kỳ lắm không, những ông Vua, những chàng Hoàng tử
Những chú hề nhảy nhót trong vòng tròn từ những hạt mùn cưa
Và những thường dân như tôi, như bạn
Chính là thợ xây nên vô tận cuộc đời.
Những túi hành trình giống nhau được ban phát cho ta
Chứa bên trong những cuốn sách lệ điều
Cùng hàng đống vũ khí không dáng hình cụ thể
Bằng nó ta tạo dựng cho mình
Những rào cản hoặc bệ phóng vươn xa
Trước khi để đời vụt trôi qua trước mắt.
Sự tự tiến bộ không thể được xây dựng dựa trên sự lừa gạt, nỗi sợ hãi hay sự xu nịnh! Cuộc sống đòi hỏi ở người thành công những điều nghiêm khắc hơn những điều vừa mới được liệt kê. Chỉ bằng những lời nói tầm thường, vô vị, chúng ta sẽ không bao giờ có thể bền chí đưa một kế hoạch có ích vào hành động. Điều này đúng mặc cho sự thật là gần đây có một cuốn sách được xuất bản và được gần 1 triệu lượt mua chỉ với chủ đề trung tâm là khuyến khích người đọc xu nịnh và tâng bốc những người mà họ muốn thu hút và tạo ảnh hưởng.
Một cuốn sách về sự xu nịnh có lẽ sẽ hữu ích cho những ai sẵn lòng hạ mình để nịnh bợ người khác, nhưng những người bị xu nịnh thì sao - những người không may bị ai đó trong 1 triệu lượt mua ấy thi triển loại “ma thuật” xu nịnh của họ lên mình? Có phải họ sẽ bị tước đoạt sự bảo vệ chống lại những kẻ nịnh hót này?
Riêng về bản thân, tôi căm ghét mọi hành động của cá nhân nào đó nhằm xu nịnh tôi. Nếu tôi sử dụng thói nịnh hót trong công việc của mình, ngay lập tức tôi sẽ bị định giá như một kẻ bất tài. Tôi có được thành quả tốt đẹp hơn bằng một tính cách ngay thẳng trong cư xử với mọi người, và tôi thấy rằng cách cư xử trực tiếp, thẳng thắn không chỉ giúp chúng ta có được bạn bè mà còn có thể giữ được họ bên mình.
Tài sản lớn nhất tôi có là một người bạn, không phải có được bằng xu nịnh mà bằng những phân tích và xem xét kỹ lưỡng. Người bạn đó chính là vợ tôi. Tôi có được nàng không phải bởi tôi luôn khen nàng xinh đẹp, thông minh hay dí dỏm.
Ngược lại, tôi hướng nàng đến những điểm yếu của bản thân và đề xuất phương pháp khắc phục những điểm yếu này. Phương pháp đó chính là kết hôn với tôi.
Khi ai đó bắt đầu nịnh nọt bạn, chắc chắn rằng người đó đang khao khát thứ gì đó mà bạn sở hữu hoặc mong muốn một đặc ân từ bạn. Nịnh hót là một hình thức gây nghiện, do đó nó có thể đánh lạc hướng khả năng suy nghĩ của người bị nịnh hót. Từ đó, kẻ xu nịnh sẽ đạt được những lợi ích tức thời. Và khi hiệu quả xu nịnh mất đi, nạn nhân thoát khỏi bùa mê với một trái tim đầy oán hận.
Có thể nói, nịnh hót đôi khi chỉ là những trò lừa gạt tâm lý rẻ tiền mà những kẻ bất tài và không trung thực dùng để quyến rũ người khác bước vào một trạng thái bất cẩn và thừa dịp đó “móc túi” của họ. Bằng cách xu nịnh, những kẻ bán hàng xảo quyệt có thể chiếm được hàng triệu đô la mỗi năm từ các nạn nhân. Tương tự như vậy, những tên gián điệp xấu xa sử dụng phương pháp xu nịnh để luồn lách vào những người trong giới quân sự và đánh cắp những thông tin tình báo bí mật từ họ.
Những người nào tự cho phép mình bị tác động bởi thói xu nịnh sẽ bị đánh bại trước khi cuộc chiến bắt đầu. Sự sa sút của Samuel Insull(28) thật sự bắt đầu khi ông ta chú ý đến Grand Opera và những ngôi sao opera nhiều hơn là chú ý đến công việc kinh doanh của mình.
(28) Samuel Insull (1859 – 1938) là một doanh nhân thành đạt người Mỹ gốc Anh. Ông là người đã cho xây dựng Nhà hát Opera tại thành phố Chicago.
Một số nhà quản lý yêu cầu có quanh mình một đội ngũ nhân viên chỉ biết gật đầu tuân lệnh. Thế nhưng, họ sẽ được an toàn hơn nếu tuyển dụng một đội ngũ bao gồm những người dám nói “không” trước những quyết định sai lầm. Cái tôi là một bộ phận phức tạp trong thần kinh con người. Nó cần được bảo vệ liên tục để chống lại mọi hình thức xu nịnh, bởi vì cái tôi luôn có xu hướng phản ứng nhanh chóng và sẵn sàng nhất đối với thói nịnh hót.
Người ta nói rằng ngân hàng J. P. Morgan phải trả cho John W. Davis một khoản tiền lớn mỗi năm chỉ để có được những ý kiến phản đối của ông. Cụ thể, ông không khuyên ngân hàng này nên làm điều gì, thay vào đó là ông chỉ ra những điều mà họ không nên làm. Nói cách khác, ông ấy là người dám nói “không” của ngân hàng. John không xu nịnh để gây ảnh hưởng hoặc lôi kéo những thành viên của tập đoàn Morgan.
Những nhà kinh doanh sắc sảo của J. P. Morgan thà lắng nghe những sự thật cay đắng còn hơn là nghe những lời nói xu nịnh lấy lòng. Có lẽ đây là lý do tại sao tập đoàn J. P. Morgan lại trở thành một trong những tập đoàn tài chính đứng đầu thế giới.
Từ công việc trong thị trường hải sản, Al Smith(29) vươn đến Nhà Trắng chỉ sau một thời gian ngắn. Cố vấn tuyệt vời nhất của Al Smith là bà Bell Moscovics, người phụ nữ “nói không” của ông. Và có lẽ không phải là một sự trùng hợp khi bà Moscovics qua đời, ngài Mũ Nâu(30) bắt đầu suy tàn. Những người đàn ông thích được tâng bốc cần khả năng miễn dịch để chống lại loại hình bệnh tật này, và cả những ai thật sự mắc chứng hay xu nịnh.
(29) Al Smith (1873 – 1944) là một chính khách nổi tiếng người Mỹ. Ông 4 lần được bầu làm thị trưởng thành phố New York và đã từng là ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ vào năm 1982.
(30) Brown Derby: Chiếc mũ quả dưa màu nâu là biểu tượng của Al Smith trong suốt quá trình chạy đua vào Nhà Trắng.
Những nhà lãnh đạo kinh doanh thực thụ không cần phụ thuộc vào xu nịnh để có được kết quả mong muốn, mà họ có một công thức làm việc tốt hơn. Andrew Carnegie không xu nịnh Charles M. Schwab nhưng ông lại được Schwab hỗ trợ hết mình. Carnegie có được những lời khuyên đáng tin cậy bằng việc trả lương cho Schwab tới một triệu đô la mỗi năm để nhận lại được trí tuệ và tính cách của ông ta, đòi hỏi lòng trung thành của ông ta và nhận được nó.
Vẫn có những lúc chúng ta nên nói “có” và những lúc nên nói “không”. Tác giả của một đầu sách bán chạy nhất gần đây hẳn có thể đã cảm thấy hết sức xấu hổ với những độc giả trung thành của mình khi khuyên họ, như một trong “12 phép kỷ luật”, là hãy trả lời “có” với tất cả những câu hỏi được đặt ra cho họ trong cả ngày. Cuộc sống dựng nên những hoàn cảnh và tình huống mà tùy thuộc vào đó ta nên đồng ý hay cự tuyệt.
Người có khả năng thương thuyết để quảng bá bản thân hiệu quả là người biết học cách sử dụng hai từ “có” và “không” này ở những nơi thích hợp.
Tổng thống Abraham Lincoln luôn giữ những đối thủ chính trị của mình trong nội các, bởi ông mong muốn nhận được những phân tích và phê phán thẳng thắn của họ. Ngược lại, Woodrow Wilson lại hất cẳng những thành viên nội các nào không tán đồng ý kiến với ông ta. Sự khác biệt về thời gian cầm quyền của hai vị tổng thống này rất rõ ràng, và điều đó sẽ càng trở nên rõ ràng hơn với thời gian.
Một nhà cầm quân sẽ tiến xa đến đâu trong cuộc chiến nếu binh lính của ông ta chỉ toàn những kẻ xu nịnh?
Nếu bạn muốn quảng bá bản thân thành công, hãy nhìn xung quanh và tìm cách mang đến những dịch vụ hữu ích cho càng nhiều người càng tốt. Khi nâng tầm quan trọng của bạn đối với người khác, bạn sẽ không cần phải học cách xu nịnh để thu hút và tạo mối quan hệ tốt đẹp với người khác. Ngoài ra, những người bạn mà chúng ta có được bằng cách này sẽ không bao giờ rời bỏ chúng ta.
Được nhiều người yêu quý là một lợi thế tuyệt vời, nhưng xu nịnh không phải là công cụ để đạt đến và giữ lấy kết quả đáng mơ ước đó. Một nhân cách tốt đẹp có giá trị rất to lớn với những ai sở hữu nó, nhưng nhân cách tốt đẹp không phải là thứ có thể phát triển bằng những lời mật ngọt của sự xu nịnh sáo rỗng được. Một nhân cách tốt đẹp sẽ bao gồm 21 đặc điểm tính cách mà chúng ta có thể tự rèn luyện cho chính mình. Các bạn có thể tìm thấy mô tả cụ thể của 21 món “báu vật” này trong một chương ở phần sau. Hãy làm chủ những nguyên tắc này và biến chúng thành tài sản riêng của bạn; sau đó bạn sẽ có khả năng thu hút và gìn giữ được những người bạn xung quanh mình.
Có nhiều quy tắc thực tế và đáng tin cậy mà chúng ta có thể vận dụng nhằm thu hút và gìn giữ bạn bè. Các bạn có thể tìm thấy chúng trong những chương tiếp theo của cuốn sách.
Những quy tắc này không được dùng để tranh giành những lợi ích tức thời từ người khác. Chúng là những quy tắc được chắt lọc từ trải nghiệm cuộc sống của những vĩ nhân, những người đã đặt nền tảng cơ bản nhất cho nước Mỹ, những nhà lãnh đạo kinh doanh tài năng. Nếu có ai đó trong số những nhà lãnh đạo kiệt xuất đó tán thành việc vận dụng phương pháp xu nịnh để tiến thân trong sự nghiệp, có lẽ tôi đã bị ảnh hưởng bởi đề xuất của họ. Tuy nhiên, không ai trong số họ sử dụng hoặc khuyến khích người khác sử dụng phương pháp tiến thân vô cùng chậm chạp và đáng xấu hổ này.
Khi thói xu nịnh và sự chân thật thẳng thắn được đặt bên cạnh nhau để so sánh, vế thứ hai bao giờ cũng giúp chúng ta chiến thắng trong 999 trên 1.000 trường hợp. Những luật sư tài năng đều biết rằng họ không nên xu nịnh chánh án bởi vì điều này sẽ chỉ dẫn đến rủi ro và nguy hiểm lớn cho vụ án của anh ta. Những luật sư thành công là những người chỉ giải quyết vấn đề bằng sự thật thay vì dựa vào việc xu nịnh người khác. Điều này cũng đúng với những doanh nhân thành đạt.
Có những cách lành mạnh và hữu ích giúp chúng ta kết giao với bạn bè và gây được ảnh hưởng tới nhiều người, dựa trên sự kết hợp của chín động cơ cơ bản được mô tả trong một chương khác. Nếu bạn muốn leo đến đỉnh vinh quang và giữ được vị trí đó, bạn sẽ cảm thấy an toàn hơn khi vận dụng chín động cơ này như là những bậc thang vươn đến thành công thay vì dựa vào cách thức xu nịnh người khác.
Mỗi bước đi, hành động và suy nghĩ của những con người có cơ thể và trí óc lành mạnh, với lý trí chín chắn đều chịu ảnh hưởng bởi một trong số chín động cơ cơ bản. Khi bạn đọc đến phần mô tả những động cơ này, hãy đọc chúng thật kỹ và học cách gây ảnh hưởng lên người khác bằng sự hiệu triệu chân thành những động cơ tự nhiên. Điều này sẽ giúp bạn tránh khỏi sự oán giận từ những người mà bạn đã ảnh hưởng.
Từ trải nghiệm thực tế của tác giả
Thành công của một người quảng bá bản thân hiệu quả, trong bất kỳ nghề nghiệp nào, đều chủ yếu nhờ vào khả năng chung sống hòa thuận, không gây va chạm, xung đột của họ với người khác. Bằng việc hiểu rõ, làm chủ và áp dụng chín động cơ cơ bản, bạn có thể giảm những hiểu lầm, chống đối và va chạm với người khác xuống mức tối thiểu. Hãy thực hiện điều này và bạn sẽ trở thành một người bán hàng vĩ đại, cho dù nghề của bạn là gì đi nữa.
Để những lời khuyên này không gây ấn tượng như một bài thuyết giáo với bạn, tôi xin mạn phép nêu ra ít nhất một ví dụ minh họa về tình huống thực tế có liên quan đến những nguyên tắc được đề ra trong triết lý thương thuyết cá nhân này.
Hãy để tôi kể cho các bạn nghe về trải nghiệm thực tế của tôi khi áp dụng ý tưởng này.
Cuối năm đầu tiên của cuộc suy thoái thế giới, tôi thấy tiền bạc và tài sản của mình ngày một vơi dần đi. Mọi người không còn hứng thú với những quyển sách nữa, họ quay sang bận tâm về cái ăn cái mặc. Tôi đóng cửa văn phòng của mình tại New York và chuyển đến thành phố Washington, chờ đợi cơn bão kinh tế qua đi.
Nhưng nhiều tháng, nhiều năm trôi qua, thay vì dịu đi, cơn Đại suy thoái lại càng lúc càng trở nên tệ hơn. Cuối cùng, tôi quyết định sẽ không đợi cho đến khi tình trạng kinh tế đình đốn này kết thúc, mà sẽ tiếp tục tham gia diễn thuyết và chuyển hướng hoạt động sang hỗ trợ những người bị cơn Đại suy thoái này quật ngã.
Tôi quyết định khởi đầu sự nghiệp mới tại Washington. Để đạt mục đích này, tôi cần có một tờ báo quáng cáo cho mình.
Mục quảng cáo trên tờ báo mà tôi cần có giá khoảng 2.000 đô la và tôi thì không có đủ khoản tiền này, cũng không thể vay tiền từ ngân hàng. Lúc này, tôi phải mặt đối mặt với một tình cảnh mà các bạn hoặc nhiều người khác có thể đã từng trải qua một lần trong đời: Tôi đang cần một thứ gì đó mà tôi chỉ có thể mua được bằng lời nói.
Tôi sẽ kể vắn tắt chính xác những gì tôi đã làm và nói để khắc phục vấn đề của mình.
Tôi đến gặp Colonel Leroy Heron, giám đốc quảng cáo của tờ Washington Star, và nói cho ông ta biết những gì tôi cần. Để tiếp cận ông ta, tôi có thể lựa chọn một trong hai cách thức. Tôi có thể nịnh bợ ông, khen ngợi về tờ báo mà ông là đại diện, tâng bốc về những kỷ lục mà ông ta đã đạt được trong Chiến tranh thế giới, cũng như sự thành công trong sự nghiệp quảng cáo của ông ta, và tất cả những loại chuyện nhảm nhí khác.
Hoặc tôi có thể lật bài ngửa, nói rõ hết với ông ta những gì tôi cần, tại sao tôi cần và tại sao tôi tin rằng mình nên có được chúng. Và tôi đã chọn cách tiếp cận thứ hai.
Trong trường hợp đó, tôi buộc phải quyết định liệu tôi có nên nói ra cho Colonel Heron tất cả sự thật hay không, bao gồm cả việc thiếu hụt tài chính của mình, hoặc tôi sẽ chỉ lướt qua chủ đề gây bất lợi này mà không đề cập đến chúng một cách rõ ràng.
Lại một lần nữa, tôi chọn cách đề cập thẳng thắn và trực tiếp. Có những thời điểm trong đời mà không có một kế hoạch nào khác có thể đảm bảo cho kết quả mà chúng ta mong muốn.
Theo như những gì tôi nhớ, đây chính là những điều mà tôi đã nói với Colonel Heron:
- Ông Colonel Heron thân mến, tôi mong muốn thông qua tờ Washington Star để quảng bá về một chuỗi những bài giảng công khai, đại chúng về triết lý thành tựu cá nhân mà tôi đã biên soạn bấy lâu nay. Mục quảng cáo mà tôi cần có giá khoảng 2.500 đô la. Vấn đề của tôi chính là sự thật đáng buồn rằng tôi không có đủ số tiền cần thiết để trả ngay cho tờ báo của các ông. Tôi cũng đã từng sở hữu số tiền còn lớn hơn thế nhiều, nhưng cơn Đại suy thoái đã lấy mất gần như toàn bộ tài sản, tiền bạc của tôi. Yêu cầu của tôi cho khoản nợ này không dựa vào cách đánh giá vay nợ thương mại thông thường. Vì thế, tôi không thể vay tiền tại ngân hàng. Lời kêu gọi của tôi dựa vào sự thật, với rất nhiều chứng cứ tôi có thể đưa ra cho ông lúc này hay lúc khác, rằng tôi đã dành cả một phần tư thế kỷ để nghiên cứu những nguyên tắc về thành tựu cá nhân.
Trong suốt thời gian này, tôi đã nhận được sự hợp tác tích cực từ những người nổi tiếng như: Andrew Carnegie, Thomas A. Edison, Frank A. Vanderlip, John Wanamaker và Cyrus H. K. Curtis. Những người này đã hào phóng chia sẻ thời gian và kinh nghiệm của họ trong nhiều năm trời trong khi tôi xây dựng triết lý về sự thành công. Thời gian mỗi người trong số họ dành cho tôi đáng giá gấp nhiều lần khoản nợ mà tôi đang đề nghị ông. Nhờ sự hợp tác của họ, giờ đây tôi đã sẵn sàng để mang đến một triết lý về sự tự lực mà mọi người trên thế giới hiện đang rất cần. Nếu ông không muốn gia hạn khoản nợ này cho tôi bởi những rủi ro về mặt công việc, vậy thì hãy gia hạn nó bằng cùng một tinh thần trợ giúp như những người kể trên đã cho tôi thời gian và kinh nghiệm quý báu của họ.
Colonel Heron không những đồng ý cho tôi được nợ khoản tiền mà còn gửi cho tôi một lời nhận xét đầy ý nghĩa này:
- Tôi không thể biết chắc anh có khả năng trả được số tiền cho mục quảng cáo mà anh cần hay không, nhưng tôi tin rằng tôi biết rõ về bản chất con người đủ để hiểu rằng anh có ý định trả khoản tiền này. Tôi còn tin rằng bất cứ triết lý nào được rút ra từ cuộc đời và sự nghiệp của những người như Edison và Carnegie sẽ vô cùng cần thiết và đúng đắn trong thời điểm này.
Hơn nữa, tôi tin một người được những nhân vật kiệt xuất như Carnegie chịu bỏ thời gian để trò chuyện, chia sẻ thì tất nhiên sẽ đáng giá hơn nhiều so với khoản tiền mà anh đang yêu cầu từ tờ báo của chúng tôi. Hãy mang đến đây bản thảo của anh và tôi sẽ cho in nó. Chúng tôi sẽ nói chuyện với người quản lý tài chính sau.
Sau khi vụ giao dịch được hoàn thành và việc quảng cáo đã được thanh toán, tôi gọi điện cho Colonel Heron và đã có một cuộc nói chuyện thân tình với ông. Tôi muốn ông nói cho tôi biết một cách thẳng thắn lý do ông chịu giúp đỡ tôi, dù tôi đã cho ông biết về sự thiếu hụt tài chính của mình, cũng như không có gì đảm bảo tôi sẽ trả được số tiền đó.
Câu trả lời của ông thật sáng rõ:
- Tôi đồng ý cho anh được nợ lần này bởi vì anh không cố gắng che đậy tình trạng thiếu hụt tài chính của mình. Anh không lẩn tránh và không cố gắng xây dựng một ấn tượng đẹp đẽ ban đầu để làm lóa mắt tôi.
Các bạn cho rằng tôi sẽ tiến xa cỡ nào nếu tôi dùng bất kỳ cách nào khác để ngỏ lời với Colonel Heron thay vì sự thẳng thắn?
Những nhà buôn thuở xưa vẫn thường mang sẵn trên người những điếu xì-gà hảo hạng, rượu ngon và những câu chuyện hài hước, để gây cảm tình với những khách hàng tiềm năng của họ. Tuy nhiên, những nhà buôn bán thời nay chuyển sang tận dụng phim ảnh và những biểu đồ, đồ thị đẹp đẽ để phác họa vào tâm trí khách hàng tiềm năng một bức tranh hoàn hảo về các mặt hàng mà ông ta buôn bán.
Có tất cả chín cánh cửa mà thông qua đó chúng ta có thể xâm nhập và gây ảnh hưởng đến tâm trí một người. Trong số những cánh cửa này, không có cánh cửa nào mang tên “xu nịnh” cả. Chín cánh cửa này chính là chín động cơ cơ bản mà mỗi người chúng ta đều bị chúng ảnh hưởng và tác động.
Hãy nhớ rằng, khi bạn đọc và lĩnh hội nội dung của cuốn sách này, bạn sẽ nhận ra đây không phải là một cuốn sách viết về cách xu nịnh. Nó không phải là một cuốn sách khôi hài và vô vị. Nó cũng không phải là cuốn sách viết về những chiêu trò tâm lý hay những trò lừa gạt. Đây là một cuốn sách được xây dựng dựa trên những sự thật và thực tế cuộc sống, được ghi chép và chắt lọc từ kinh nghiệm của những nhà lãnh đạo tài năng nhất mà nước Mỹ từng sản sinh ra.
Hãy tìm kiếm một người tư vấn có thể thẳng thắn nói ra sự thật về bạn, dù điều đó thậm chí có thể khiến bạn bị tổn thương. Sự tán thưởng đơn thuần sẽ không mang lại những cải tiến mà bạn cần.