15

BẠN CÓ THỂ NÓI TÔI LÀ “CON NGHIỆN”, BỞI với tôi cảm giác dẫn đầu trong một cuộc đua như một thứ ma tuý cực mạnh. Trong một số cuộc đua, chẳng hạn như Marathon des Sables, nếu anh trở thành tuyển thủ dẫn đầu đoàn đua, thì đằng trước anh sẽ có nào xe, nào máy bay trực thăng bám sát anh từng bước từ trên không , rồi cả máy bay không người lái và ê kíp quay phim ghi lại khoảnh khắc vinh quang của anh thật rõ nét. Được thế thì vui phải biết. Tuy vậy, điều tuyệt vời thực sự không đến từ động cơ công suất cao hay công nghệ hiện đại. Hễ nghĩ tới đằng sau tôi có cả một nghìn vận động viên lận - tất cả họ đều chạy chậm hơn tôi - là tôi lại muốn nhảy lên sung sướng.

Tôi đã may mắn được trải nghiệm thứ cảm xúc trên cả tuyệt vời ấy trong hai, ba ngày đua ở Ma rốc và hàng đống cuộc đua khác nữa. Lần nào nằm trong số những người dẫn đầu, cho dù có máy bay trực thăng trên đỉnh đầu hay không có gì khác ngoài hội tình nguyện viên chán nản tìm nơi trú ẩn trong điều kiện thời tiết của Scotland, thì tôi vẫn thấy hào hứng mấy ngày liền.

Kể cả khi tôi không về nhất để nắm chắc chức vô địch đi chăng nữa. Bản thân tôi vốn là một người thực tế. Tôi biết mình là ai. Tôi sẽ không bao giờ vô địch trong một giải đua như Marathon des Sables. Những giải đua như thế, top 10 người dẫn đầu chỉ dành cho những vận động viên kiên cường nhất hành tinh. Còn tôi ấy à, tôi chỉ là một vận động viên yêu thích chạy bộ, người đến với môn thể thao này khi đã bước sang bên kia con dốc của cuộc đời, sau một thập kỉ sắm vai gã béo cục mịch nằm ườn trên chiếc sô pha. So với mấy vận động viên chuyên nghiệp, những người đã dành cả cuộc đời mình để chạy, xác suất giành chiến thắng của tôi bằng không.

Vậy mới nói, tôi phải đặt mục tiêu thật cẩn trọng. Tham gia một giải đua cùng với những vận động viên xuất sắc nhất thế giới, chiến thắng, với tôi, là có tên trong top 20. Về đích với thứ hạng cao trong bảng xếp hạng ở giải đua Marathon des Sables hẳn sẽ ngọt ngào như giành huy chương vàng tại giải Atacama vậy.

Tôi nên biết ơn vì trong mấy năm chạy bộ tôi đã quá quen với những thứ hạng cao. Tất nhiên, cũng sẽ có những thứ hạng thấp, nhưng chẳng nhằm nhò gì so với việc không thể thi đấu. Bị chấn thương khiến tôi không thể chạy nhanh theo ý mình thì tôi chết mất. Bị những người mà tôi chắc chắn sẽ chạy nhanh hơn họ vượt mặt sẽ khiến tôi đau đớn như dao cứa vào tim. Thất vọng về bản thân khiến tôi dừng lại giữa chừng và từ bỏ cuộc đua hoàn toàn, như điều tôi đã làm trong giải chạy siêu bền đầu tiên, cũng đau đớn chẳng kém.

Những lần như thế làm tôi chán nản và mệt nhoài. Tôi giận mình, rồi nản lòng đến mức muốn buông xuôi tất cả. Thời gian đó, ở bên cạnh tôi sẽ chẳng dễ chịu gì đâu.

Kiếm tìm Gobi trên đường phố Urumqi vào mùa hè nóng nực thế này làm tôi chực thấy suy sụp. Tôi dự cảm chuyện này sẽ là một cú sốc lớn.

Về thứ hai toàn đoàn trong giải đua qua Sa mạc Gobi làm tôi phấn khởi lắm. Phấn khởi vì thành tích trong nghiệp chạy, phấn khởi vì thành quả của huấn luyện, và phần nhiều vì sắp đón Gobi về nhà. Ngay sau khi Gobi mất tích, cơ thể tôi kích hoạt trạng thái hành động - đầu tiên là nghĩ cách tìm cô nhóc, sau đó là báo tin cho những người ủng hộ, sau nữa là tự mình đến Urumqi tham gia đội tìm kiếm. Cuộc sống trở nên tất bật kể từ giây phút nhận được cuộc gọi kinh hoàng đó. Mọi việc cứ dồn dập buộc tôi phải luôn tay luôn chân.

Ấy vậy mà đến Urumqi rồi, mọi thứ đều thay đổi. Buổi sáng đầu tiên thức dậy trong khách sạn, cuối cùng tôi đã chấp nhận hiện thực. Tôi đã tin rằng chẳng còn gì nữa cả.

Tôi biết, đứng trước đội tìm kiếm, tôi cần bày ra vẻ mặt dũng cảm. Vì vậy, khi Lu Xin đến đón tôi ngay sau bữa sáng, tôi đeo kính râm lên, nở nụ cười thật tươi, và vờ như mọi chuyện đều ổn.

Buổi sáng , chúng tôi tiếp tục chiến dịch dán áp phích, chia nhau đi dọc các tuyến phố và kẹp một tờ áp phích vào kính chắn gió của mỗi chiếc xe đậu bên vệ đường. Thường thì một, hai giờ sau, chúng tôi quay lại đó, tất cả áp phích đều bị gỡ xuống và chất đống trong thùng rác.

Chúng tôi còn tranh luận với mấy nhân viên vệ sinh đường phố vài lần. Lần đầu tiên, một người già không nghe Lu Xin giải thích. Đến lần thứ hai, người đứng ra là “thầy thuốc”. Chị ta phải nói chuyện với một ông già, người la hét bằng cả trái tim và linh hồn mình. Ông ta vừa nói, văng nước bọt tùm lum, vừa xé một tệp áp phích mới gỡ ra từ mấy chiếc xe đầu tiên. “Thầy thuốc” cũng hăng máu, hét lên như ông ta. Họ nói nhanh đến mức tôi không kịp bảo Lil dịch. Có thể nói là không ai chịu nhường ai.

Cuối cùng “thầy thuốc” chiến thắng. Ông ta liếc nhìn tôi đầy khó chịu, vung tay lên rồi bỏ đi. Không riêng gì tôi, cả hội đều đứng như trời trồng trước màn trình diễn của “thầy thuốc” rồi tặng chị ta những cái nhìn đầy thán phục khi chị quay lại.

Đó là giây phút đẹp đẽ duy nhất trong ngày. Trừ lúc đó, tôi dành hầu hết thời gian để ép mình không suy nghĩ viển vông. Nhưng bất khả thi. Cứ sểnh ra là tôi lại nhìn thoáng qua dãy núi đằng xa và sợ rằng Gobi đã lên núi bởi đó là nơi cô nhóc quen thuộc.

Giữa buổi chiều, lại có một vụ náo động khác. Có người báo nhìn thấy Gobi và gửi kèm một bức ảnh. Đáng tiếc là chú chó đó chẳng có chỗ nào giống Gobi cả. Tôi định bỏ qua, nhưng những người còn lại trong đội không nghĩ thế. Họ muốn kiểm tra cho chắc. Sau vụ suy sụp ngày hôm trước, tôi ngạc nhiên khi đội tìm kiếm vẫn hết sức lạc quan.

Rõ ràng là chú chó đó không hề giống Gobi. Vậy nên tôi quay lại, lên xe ngồi càng nhanh càng tốt. Có lẽ tôi còn có vẻ như tuyệt vọng muốn đi ngay. Theo một khía cạnh nào đó thì đúng là vậy. Tôi chỉ muốn nghỉ ngơi một lát. Nụ cười giả tạo đang siết chết tôi.

Khi Lu Xin đưa tôi về khách sạn, trời đã khuya. Chúng tôi đã dán hàng ngàn áp phích dọc theo hàng dặm đường có xe đậu. Chúng tôi cãi nhau với bác lao công , xin xỏ các chủ cửa hiệu và chứng kiến vô số chủ xe ném áp phích xuống đất mà không thèm liếc mắt nhìn lấy một cái. Trừ bữa sáng , cả ngày nay tôi chưa có gì vào bụng , người vẫn uể oải sau chuyến bay dài, và vừa hay tin nhà hàng trong khách sạn đóng cửa buổi tối.

Tôi gọi phục vụ phòng , lấy đồ uống trong tủ lạnh mini và thử gọi điện cho Lucja. Không ai nhấc máy. Tôi đợi thêm một lúc, lấy thêm đồ uống , rồi gọi lại lần nữa.

Lúc Lucja gọi lại, nỗi buồn tích tụ chợt tuôn trào trong tôi như dòng nước rút khỏi bồn tắm sau khi giật nắp. Trong một phút, thậm chí lâu hơn, tôi không nói được gì mà chỉ khóc.

Chờ tôi bình tĩnh lại, vuốt mặt, Lucja kể cho tôi nghe vài tin tức. Cô ấy đã liên lạc qua email với Kiki sau khi tôi rời Edinburgh. Vì tôi đang ở Urumqi nên cả Lucja và Kiki đều cho rằng chúng tôi cần làm tất cả những gì có thể để kéo truyền thông địa phương vào cuộc. Mấy ngày qua, Lucja đã liên lạc với các hãng thông tấn. Sau khi chật vật vì bất đồng ngôn ngữ, cô ấy đã thuyết phục được một hãng thông tấn đến phỏng vấn tôi vào ngày mai.

“Là một chương trình truyền hình địa phương thôi,” Lucja bảo. “Không nhiều, nhưng đó mới chỉ là khởi đầu thôi. Chắc chắn sẽ trở thành một cú hích, như bài báo trên Daily Mirror vậy.”

“Anh hi vọng thế,” tôi đáp. Cả hai chúng tôi đều hiểu hiện giờ trái tim tôi đang trống rỗng.

“Anh này,” cô ấy nói tiếp. “Có người trên Facebook bảo, ngoài tiếng Trung , anh cần bổ sung những thứ tiếng khác lên áp phích nữa, bất cứ thứ tiếng nào mà người Duy Ngô Nhĩ biết đọc. Anh làm thế chưa?”

“Chưa,” tôi thở dài, đưa mắt nhìn ly nước. “Lucja, vô ích thôi. Nếu Gobi vẫn còn ở trong thành phố, cả xe cộ và những bầy chó hoang sẽ xé xác cô nhóc thành từng mảnh. Còn nếu Gobi đã chạy lên núi, thì chắc cô nhóc phải đi được cả trăm dặm rồi cũng nên. Kể cả chúng ta có biết Gobi đi hướng nào thì cũng làm gì có đường mà theo. Tất cả những gì chúng ta làm là dán áp phích, ấy vậy mà giờ chúng ta lại nhận ra người dân địa phương sẽ đọc không hiểu. Cuộc tìm kiếm chưa kịp bắt đầu đã chết từ trong trứng nước rồi.”

Lucja hiểu, tốt nhất nên để tôi ca cẩm thêm một lúc nữa. Chỉ khi tôi không còn gì để nói nữa, cô ấy mới nói tiếp, “Anh biết em sẽ nói gì mà, phải không ?”

Phải, tôi biết. Nhưng tôi vẫn muốn nghe chính cô ấy nói.

“Kiên nhẫn đi anh. Sáng mai mọi chuyện sẽ khác.”

Chỉ là lần này, Lucja đã sai. Lúc thức dậy, tôi vẫn không cảm thấy khá hơn. Cả buổi sáng hôm ấy, cuộc tìm kiếm không có bất cứ thu hoạch đột phá nào. Vẫn như thường lệ, chúng tôi đi dán áp phích, tranh cãi và buồn chán trông ra dãy núi đằng xa.

Tuy nhiên, vẫn có một điểm khác biệt: đội tìm kiếm ngày càng lớn mạnh. Ngoài Lu Xin, Lil, thợ cắt tóc và “thầy thuốc”, đã có thêm nhiều người khác gia nhập cùng chúng tôi. Có lúc, tôi để ý thấy đội tìm kiếm lên đến năm mươi người, trong đó hai mươi người tìm kiếm suốt đêm, trong khi tôi đang ngủ. Họ là những con người phi thường. Tôi không biết phải cám ơn họ bao nhiêu mới đủ.

Tham dự phỏng vấn truyền hình ở khách sạn quả là một ý hay. Nó khiến tôi nhớ lại lúc quá trình gây quỹ khởi sắc, chúng tôi đã hào hứng ra sao. Tôi đã không tham gia thêm cuộc phỏng vấn nào kể từ khi Gobi mất tích. Đa phần là do tôi muốn thế. Không có tin tức mới, nên tôi gần như chẳng có gì nhiều để nói.

Buổi phỏng vấn với đài truyền hình địa phương thì khác. Phóng viên thắc mắc tại sao một người Scotland lại đến tận thành phố này chỉ để tìm một chú chó. Dường như anh ta khá thích thú khi biết cuộc tìm kiếm được dẫn dắt bởi người địa phương.

Dù đài truyền hình làm gì với câu chuyện, thì nó cũng phát huy tác dụng rồi. Ngày hôm sau, có thêm hai tình nguyện viên tham gia tìm kiếm và hơn chục lời mời phỏng vấn từ các đài truyền hình và tờ báo Trung Quốc. Hệt như với Daily Mirror và BBC, bài phỏng vấn với chương trình truyền hình đầu tiên của Trung Quốc đã lan rộng , khơi dậy hứng thú của người dân khắp đất nước. Thậm chí, một đài truyền hình còn cử cả một đoàn làm phim theo chân tôi trong hành trình tìm kiếm trên các tuyến phố để ghi hình cho chương trình phát sóng trực tiếp.

Không phải tất cả sự chú ý đều mang tính tích cực. Có người phụ nữ gọi điện cho Lu Xin báo rằng cô ta tận mắt trông thấy Gobi chạy qua dãy núi phủ tuyết trắng. Tôi thì lờ đi ngay nhưng một vài người trong đội tìm kiếm thì có vẻ quan tâm.

Nên tôi nói: “Bảo với cô ấy nếu mắt cô ấy tinh đến thế, thì cô ấy nên nhìn kĩ hơn. Chúng ta cần biết chính xác Gobi hiện ở ngọn núi nào trên dãy núi đó.”

Không ai hiểu tôi đang nói đùa.

Ngày tiếp theo, mẫu áp phích mới ra lò. Thông điệp được viết bằng tiếng Trung và thứ tiếng giống như tiếng Ả Rập mà người Duy Ngô Nhĩ dùng. Dân địa phương vẫn không mảy may quan tâm. Song ít nhất thì truyền thông ngày càng hứng thú với câu chuyện.

Trên đường phố, mọi người bắt đầu tiếp cận tôi ngỏ ý muốn chụp ảnh. Mà vốn tiếng Trung hạn hẹp của tôi cộng thêm vốn tiếng Anh hạn hẹp của họ thành ra chúng tôi không nói được gì nhiều. Có điều, dường như họ đều nghe nói về Gobi và hỏi xin vài tấm áp phích. Mỗi lần như thế, tôi lại tự nhủ nếu chiến dịch áp phích có tác dụng thì chỉ cần một tấm là đủ.

Ngoài thông tấn Trung Quốc, các hãng thông tấn quốc tế cũng bắt đầu sôi sục trở lại. Lucja bận tiếp điện thoại ở nhà. Còn tôi, sau một ngày tìm kiếm trên đường phố, tôi trở lại khách sạn và tiếp chuyện các ký giả và nhà sản xuất của Anh và Mỹ. Ngày nào cũng bận rộn đến khuya và ngủ không đủ giấc, nhưng vẫn còn tốt hơn là chỉ biết ngồi vô dụng một chỗ và chán nản.

Từ khi đến Urumqi, tôi chỉ biết dựa vào Lu Xin và đội của cô ấy. Không có lời đề nghị giúp đỡ nào từ chính quyền hay các tổ chức khác. Chúng tôi tự thân vận động - rõ ràng là vậy.

Nhiều năm sau, người ta bảo tôi - vốn nghĩ tuổi thơ tôi chua xót như thế, chắc hẳn tôi sẽ sa ngã - nhưng tôi của bây giờ khiến họ ngạc nhiên. Nghe thế, tôi đáp, tuổi thơ tôi mang nhiều nỗi đau, nhưng cũng cho tôi bài học để tồn tại. Tất cả những đau thương và mất mát đó đã đem lại cho tôi sự kiên cường , và chạy đã trở thành cách tôi giải tỏa cảm xúc. Đau đớn, nghi hoặc và sợ hãi. Tôi nhận ra mình có thể buông bỏ tất cả những cảm xúc đó khi chạy. Như thể, tôi sở hữu một chiếc công tắc, có thể bật tắt theo ý muốn.

Năng lực đó cũng hữu dụng trong công việc nữa. Tôi không bỏ cuộc ngay cả khi dường như chẳng còn gì, và không bao giờ chấp nhận câu trả lời không. Sự kiên cường mà tôi học được khi còn bé đã giúp tôi trong nhiều lĩnh vực. Tôi thực sự biết ơn vì điều đó. Thế nhưng , lạc mất Gobi là một cú sốc với tôi. Giờ tôi mới vỡ lẽ ra rằng tôi không kiên cường như tôi vẫn tưởng.

Sau những gì cô nhóc đã làm để được sánh bước bên tôi, sao tôi có thể quên cô nhóc chứ. Sao tôi có thể bật công tắc và bước tiếp đây. Tôi không thể ngừng nghĩ về kết quả tồi tệ nhất, từ nghi ngờ vận may của chúng tôi, đến cảm giác đau đớn tột cùng khi nhận ra rằng Gobi đang cách tôi ngày càng xa.