M
ẹ của Vasili có vẻ mặt khác thường khi gặp anh trong phòng khách tối đó. Ít ra nó không phải là bộ mặt Vasili thường thấy mỗi khi bà chuẩn bị giáo huấn anh. Sự thực, vẻ mặt của bà có vẻ như đang rất vui và hài lòng về một chuyện gì đó, làm cho anh phải nghĩ hình như mình đã đoán sai lý do bà gọi anh về.
Theo kinh nghiệm lâu năm, anh biết bà muốn báo cho anh một tin tốt gì đấy và anh cũng sẽ không bao giờ từ chối gặp mặt nếu như bà đích thân đến nhà anh. Vì anh rất yêu bà và luôn cố gắng làm theo ý bà trong bất cứ chuyện gì có thể.
Mỗi khi muốn cằn nhằn hay giảng giải cho anh điều gì, khi những cuộc cãi cọ nhất định sẽ xảy ra, bà muốn anh ở trong lãnh địa của bà, đó là ở đây ‐ ngay trong căn nhà mà anh đã lớn lên. Không cần biết anh đã dọn ra khỏi đó từ mười hai năm trước, lúc đầu là dọn vào cung để được ở gần Stefan hơn, để có thể ra ngoài mỗi khi ngẫu hứng, rồi sau đó là tới căn nhà riêng sau chuyến du hành khắp châu Âu. Mẹ anh vẫn còn cảm thấy trong ngôi nhà này (và đặc biệt là phòng khách) có thể làm cho quyền hành của bà được tăng thêm. Điều bực mình nhất là nó quả thật đúng như vậy.
Khi anh gặp bá tước phu nhân, còn khá sớm trước khi bà chuẩn bị rời khỏi nhà để đi dự bất cứ buổi tiệc nào vào tối nay. Đó chính là điều mà anh muốn, vì sau đó anh có thể thảnh thơi và hưởng thụ buổi tối. Anh hy vọng bữa tiệc này sẽ quan trọng để bà không thể đến trễ, vì thế sẽ rút ngắn buổi gặp mặt này. Bộ trang phục bà đang khoác trên người không biểu lộ điều đó, ngay cả nữ trang cũng vậy, vì bà không bao giờ đi dự tiệc mà không có những đồ trang sức lộng lẫy.
Ở tuổi này, Maria Petroff là một người đàn bà có một khuôn mặt đẹp, có lẽ còn đẹp hơn cả thời son trẻ, vì lúc đó chẳng có ai gọi bà là một người đàn bà đẹp cả. Cái cằm hơi nhô ra và chiếc mũi cao đầy quý tộc, nhìn không được nữ tính cho lắm, trông bà giống y như người anh trai của mình, Sandor ‐ vị vua đời trước, nhìn bà cũng to con và hơi thô kệch, chuyện mà bây giờ có thể lịch sự gọi là một người phụ nữ đứng đắn.
Bà luôn cảm thấy lúng túng hoang mang, cũng như xấu hổ vì đã sinh ra một người con trai như Vasili. Nhưng vẻ ngoài của anh rất giống cha anh. Tất cả những gì anh có được từ bà là đôi mắt của dòng họ Barony, màu nâu nhạt mà mỗi khi tức giận, chúng sẽ đổi thành màu vàng như ánh lửa.
Đôi mắt này ở trên khuôn mặt Đức vua Stefan của Cardinia, với mái tóc đen và làn da sẫm màu, mọi người gọi chúng là đôi mắt của ma quỷ. Nhưng trên khuôn mặt Vasili, với mái tóc vàng óng và màu da của anh, chúng rất hài hòa và làm cho anh trở nên vô cùng bảnh bao, quyến rũ.
ʺTrông con thật là đáng xấu hổʺ là câu đầu tiên mà mẹ Vasili nói với anh.
Vì anh đã không về nhà thay đồ trước khi đến đây, cả áo sơ mi và áo khoác đều vô cùng nhăn nhúm. Mái tóc cũng rối bời, sau khi bị nhiều bàn tay giám định sự mượt mà của nó tối nay, nhưng trên người Vasili, chút ít không hoàn hảo này càng làm cho anh trông ngang tàng và hấp dẫn hơn đối với đàn bà.
Lời nhận xét của mẹ khiến anh trở nên căng thẳng, vì bà cười khi nói câu này. Chắc chắn là có chuyện gì không hay rồi.
Mắt nheo lại đầy vẻ ngờ vực, anh thắc mắc: ʺMẹ đang hả hê chuyện gì vậy, thưa mẹ?ʺ.
Bà phì cười. ʺLời lẽ thật là vô văn hóa, đó là chuyện mà mẹ sẽ không bao giờ làm.ʺ Rồi bà lại cười, ʺTại sao con lại không rót rượu cho chúng ta nhỉ?ʺ.
Anh cười, quyết định giữ im lặng để chờ nghe xem bà nói gì. ʺMột ý kiến hayʺ, anh nói và bước lại gần chiếc tủ đứng chứa đủ các loại rượu khác nhau dành cho khách, ʺHình như con sẽ cần đến nóʺ.
ʺMẹ muốn uống rượu vodka của Nga mà mẹ đã để dành riêng cho con đấyʺ, bà nói trước khi anh bắt đầu rót đúng thứ rượu mà bà đang nhắc đến.
Lời yêu cầu này làm anh dừng tay lại và nhíu mày.
ʺMẹ không thích vodka màʺ, anh nhắc nhở bà.
ʺĐúngʺ, bà trả lời với cái nhún vai, ʺnhưng tối nay hình như nó rất... thích hợpʺ.
Bà lại mỉm cười. Anh mang đến cho bà một ly rượu nhỏ rồi quay trở lại nắm lấy cả chai và mang nó đến chiếc ghế đối diện với chỗ mẹ anh đang ngồi. Anh đã rót hai lần và uống sạch cả hai, trước khi có đủ dũng khí để nói: ʺĐược rồi, mẹ cứ nói thẳng ra đi. Mẹ đang rất hân hoan vì chuyện gì thế?ʺ.
ʺTrong tuần này con phải lên đường đến Nga.ʺ
ʺVà chuyện đó làm cho mẹ thấy vui ư?ʺ
Bà gật đầu, nụ cười của bà bây giờ thật rạng rỡ. ʺĐúng vậy, vì con sẽ đến đó để rước cô dâu của mình về.ʺ
Vasili cứng đơ người và việc duy nhất anh có thể nghĩ ra để đáp trả câu nói ghê gớm đó là: ʺCon không phải là Stefan, thưa mẹ. Anh ấy phải đi rước cô dâu của anh ấy về. Còn con không có ai để phải đi rước cả, tạ ơn Chúaʺ.
ʺCon có đấy.ʺ
Anh đứng bật dậy và bước lại gần bà, điệu bộ như đang chuẩn bị đánh nhau. Anh không thể nhớ là mình đã từng bực với mẹ như thế này vào lúc nào. Can dự vào cuộc sống của anh là một việc không thể chấp nhận được. Bà biết rõ và luôn tôn trọng nó. Những bài rao giảng và khiển trách thì bà có thể làm, lo lắng và quan tâm anh thì bà được phép, nhưng một chuyện như thế này ư?
Bà đang nghĩ là bà sẽ được gì trong chuyện này kia chứ?
ʺCho dù mẹ đã làm bất cứ chuyện gì đi chăng nữa, thưa mẹ, thì mẹ sẽ phải tháo gỡ nó. Cho dù có bị xấu hổ như thế nào đi nữa thì mẹ cũng sẽ phải một mình gánh chịu thôi. Con không muốn nghe một lời nào nữa về chuyện này.ʺ
Thật kỳ lạ, bà vẫn mỉm cười và không để cho anh phải thắc mắc lâu: ʺCon có thể nghe thêm một hay hai lời về chuyện này đấy, con trai yêu...ʺ.
ʺMẹ à...ʺ, anh cố gắng cắt ngang bà bằng giọng điệu như cảnh cáo.
ʺ... vì mẹ không làm chuyện gì cả nên mẹ không có gì để phải tháo gỡ.ʺ
ʺThật là điên rồ. Dĩ nhiên là mẹ...ʺ
ʺKhông, không phải là mẹ. Chuyện con có một cô dâu đang đợi hoàn toàn là chuyện do cha con làm.ʺ
Với đáp án cho bài toán nan giải đó, Vasili bắt đầu thả lỏng mình. Thật không giống là mẹ anh khi nói đùa kiểu này, nhưng anh nghĩ cái gì cũng phải có lần đầu.
ʺVà cha đã làm thế nào mà sắp đặt được hôn sự này vậy? Từ bên kia thế giới chăng?ʺ
Bà thở hắt một cái . ʺCon không nên nói như vậy, Vasili. ʺ
ʺVậy đây là chuyện đùa của mẹ rồiʺ, anh độp lại.
ʺChuyện đùa à? Con phỉ báng mẹ khi nghĩ rằng mẹ sẽ mang những chuyện như thế này ra làm trò đùa đấy.ʺ
ʺNhưng đã mười bốn năm...ʺ
ʺMẹ biết chính xác cha con chết bao lâu rồiʺ, giọng nói của bà thật sắc bén, bà vẫn còn rất tức giận với anh, ʺNhưng theo như lá thư mẹ vừa nhận được thì hôn sự của con đã được định sẵn từ mười lăm năm trước. Đó có lẽ là lần sau cùng cha con đến Ngaʺ.
ʺMẹ nghĩ con sẽ tin là cha đã làm một chuyện như thế này mà không nói tiếng nào với mẹ... hay con à?ʺ
ʺMẹ không biết tại sao ông ấy không hề nhắc đến nhưng chắc chắn là ông ấy đã xếp đặt chuyện đó. Mẹ chỉ có thể đoán là ông ấy cảm thấy thời điểm ấy chưa thích hợp để báo với chúng ta. Suy cho cùng, lúc đó con cũng còn quá nhỏ...ʺ
ʺLúc đó, con đã mười sáu rồi, không phải còn nằm trong nôiʺ, anh hét lên.
Giống như chưa từng bị anh cắt ngang, bà tiếp tục:
ʺNhưng ông ấy mất sau đó một nămʺ.
Lúc này mắt Vasili sáng rực lên. Chuyện này thật nghiêm trọng, nó làm anh cảm thấy bực bội. ʺĐó có thể là sự dối tráʺ, anh nói rõ, ʺKhông có gì giải thích được tại sao cha lại làm một chuyện như vậyʺ.
Bà mỉm cười như báo trước là anh sẽ không thích câu trả lời của bà. ʺCó đấy. Cô vợ chưa cưới của con là con gái người bạn thân của cha con, Nam tước Rubliov. Ngay cả con cũng nhớ là Simeon thường nhắc đến vị nam tước này mà và cha con đã đánh giá cao ông ta như thế nào. Hằng năm, cha con đều đến Nga để thăm viếng ông ta cả mấy tháng trời đấy.ʺ
Vasili còn nhớ và nhớ rõ khoảng thời gian dài không thể chấp nhận được khi cha anh rời khỏi nhà. Dĩ nhiên, khi anh và bạn anh đi du lịch ở Nga và cung điện Nga, thì anh đã hiểu là tại sao cha anh lại thích những gì liên quan đến nước Nga. Những người đàn bà ở đó, ít ra là những người đàn bà quý tộc, đa số có tính hay chung chạ bừa bãi. Họ thậm chí không chờ cho đến khi đã kết hôn rồi mới có nhân tình, sự trong trắng rõ ràng không phải là việc được coi trọng ở đó như những nơi khác trên thế giới.
ʺLần này, mẹ cho rằng có thể là cha con đã ký giấy tờ cam kết hôn ước nàyʺ, nam tước phu nhân nói tiếp, ʺSuy cho cùng, không có một ai ở Cardinia mà cha con quý mến cho dù là chỉ bằng phân nửa so với Constantin Rubliov. Ông ấy sẽ rất vui mừng khi thấy gia đình ta kết thân với nhà Rubliovʺ.
Từ ʺhôn ướcʺ làm cho Vasili hoa cả mắt và bắt đầu rối loạn. ʺNhưng ngài Rubliov đợi đến mười lăm năm sau mới nhắc chúng ta chuyện này ư?ʺ
Maria nhún vai. ʺTheo cách viết trong thư của ông ta, mẹ có thể nói là ông ấy đã nghĩ chúng ta biết chuyện này.ʺ
ʺNhưng tại sao lại đợi đến những mười lăm năm, hay là... cô gái đó như thế nào, chỉ vừa ra khỏi trường học? Ông ta đợi cô ta trưởng thành à?ʺ
ʺÔng ấy không nhắc gì đến tuổi tác con bé, nhưng có vẻ như nó không còn nhỏ nữa, vì ông ấy đã nhắc là con bé không cần phải kết hôn vội, đó là lý do tại sao ông ta không viết thư nhắc chúng ta về hôn ước này cho đến tận bây giờ. Ông ta cũng nói là đã chờ thư của con nhưng con đã không viết gì...ʺ
ʺCon muốn xem lá thư chết tiệt đó.ʺ
Bà không cần phải rời khỏi phòng để lấy nó. Rõ ràng là bà đã mong chờ lời yêu cầu này từ anh, lúc này bà nhẹ nhàng lấy nó từ chiếc túi trên váy của mình. Vasili mở tung ra để nghiên cứu nét chữ tuyệt đẹp trên đó được viết bằng tiếng Pháp. Anh đã hy vọng nó được viết bằng tiếng Nga. Mẹ anh có thể đã đọc nhầm tiếng Nga, bởi vì cho dù cả hai người họ đều nói rất chuẩn, song không ai trong bọn họ có thể đọc hay viết thông thạo nó. Nhưng tất cả mọi người trong triều đình Cardinia có thể đọc và viết tiếng Pháp và cả lá thư không có chỗ nào làm cho người khác hiểu nhầm được. Nó được viết một cách khá khách sáo, yêu cầu anh thi hành tờ cam kết kết hôn với Alexandra Rubliov.
Vasili vo tròn lá thư trong tay và ném nó vào bức tường đối diện. Nó văng ngược trở lại đập trúng bình hoa và rơi xuống sàn. Anh có cảm giác muốn nghiền nát nó trên tấm thảm bằng gót giày. Nhưng anh đã nhặt chai rượu vodka khi nãy lên và trút ngược vào miệng mình, không màng đến chuyện mẹ anh sẽ xem thái độ này là lỗ mãng đối với bà. Những cái tặc lưỡi của bà là bằng chứng, nhưng anh vẫn không dừng việc uống cả nửa chai rượu trước khi xoay người, nhìn thấy cái nhíu mày như không chấp nhận của bà.
Lúc này anh làm bộ bình tĩnh, như không hề sôi sùng sục trong lòng, anh nói: ʺHãy trả lời thư của ông ta, thưa mẹ. Mẹ có thể bảo là con đã kết hôn rồi. Hay nói với ông ta, con đã chết rồi. Con không cần biết mẹ nói như thế nào, chỉ cần mẹ chắc chắn là ông ta hiểu con không thể kết hôn với con gái của ông ta đượcʺ.
Bà ngồi thẳng lưng. Môi cũng cong lên chuẩn bị cho trận chiến. ʺCon có thể làm được chuyện này.ʺ
ʺNhưng con sẽ không làm.ʺ
Trước khi anh đưa chai rượu lên miệng một lần nữa, bà nói: ʺNhưng con sẽ phải làmʺ.
ʺKhông!ʺ
Anh hét lên, làm cho cả hai cùng ngạc nhiên. Anh chưa bao giờ lớn tiếng với bà cho dù cơn tức giận lớn tới cỡ nào, ít ra thì trước kia anh chưa từng làm vậy. Nhưng lúc này, anh đang cảm thấy giận dữ, vô cùng giận dữ và nó càng dữ dội hơn khi anh cảm thấy mình không có đường lựa chọn.
Dịu xuống, anh nói rõ hơn: ʺKhi con sẵn sàng kết hôn thì con sẽ làm, nhưng đó sẽ là sự lựa chọn và quyết định của con.ʺ
Anh muốn câu nói đó sẽ kết thúc câu chuyện. Anh rời khỏi phòng, tay cầm theo chai rượu. Nhưng đi được mấy bước, lời nói của bà thọc vào lưng như những mảnh kính vỡ, bén nhọn và làm anh rỉ máu.
ʺCho dù là con, một đứa con đầy tai tiếng, cũng sẽ không làm mất danh dự của cha mình chứ?ʺ
***