Câu đố hay nhất

Trên đường đi làm mỗi ngày, tôi thường giết thời gian bằng trò giải ô chữ trên báo. Thế nhưng một ngày nọ, trên một chuyến tàu lửa dài-hơn-bình-thường, tôi chợt nhận ra rằng mình đã quên lấy tờ nhật báo miễn phí ở nhà ga. Ôi... vậy là không có ô chữ để giải khuây rồi.

Nửa tiếng sau khi tàu khởi hành, người đàn ông ngồi bên trái tôi rời đi, để lại một tờ Daily News trên ghế.

Vì hoàn toàn không thấy có vấn đề gì với việc đọc lại tờ báo của người khác nên tôi đã đeo kính vào, lấy bút ra và bắt đầu giở từng trang báo. Tờ Daily News không phải là tờ báo tôi thường đọc, nên tôi không biết mục ô chữ nằm ở trang nào và trong lúc đang lật giở từng trang để tìm kiếm, tôi chợt chú ý đến những dòng chữ nhỏ chi chít kéo dài suốt nhiều trang liên tiếp. Đó là một danh sách dài, gồm rất nhiều cái tên và địa chỉ khác nhau.

Tôi tò mò lật về trước vài trang để đọc lời chú thích. Hóa ra đó là danh sách các tài khoản ngân hàng đã lâu không có bất kỳ hoạt động nào. Khi có một người gửi tiền vào tài khoản và không làm gì với khoản tiền đó trong nhiều năm, ngân hàng sẽ xác định đó là một tài khoản ngừng hoạt động và thông báo lên tiểu bang. Sau đó, chính quyền tiểu bang sẽ đăng thông tin lên báo, liệt kê các thông tin cơ bản của những người đang nắm quyền sở hữu những khoản tiền này. Một ví dụ dễ hình dung chính là bang New York, nơi tôi sống, đang nắm giữ một số tiền lên đến 13 tỷ đô-la vô chủ. Bạn có thể tra cứu trực tuyến danh sách này ở hầu hết các tiểu bang. Nếu thấy tên mình có trong danh sách, bạn phải liên hệ với kiểm soát viên hoặc nhân viên Kho bạc tiểu bang và điền thông tin vào một biểu mẫu. Ngay sau đó, một tấm séc sẽ được gửi đến cho bạn.

Tôi nghĩ rằng chắc hẳn phải có lý do nào đó nên hôm nay tôi mới quên lấy tờ báo thường ngày của mình.

Vì vậy, tôi quyết định sẽ làm điều gì đó có ý nghĩa hơn trò giải ô chữ. Tôi có thể chơi một trò giải câu đố thực tế hơn! Tôi sẽ tìm hiểu thông tin về nơi ở của một số người trong danh sách này và thông báo cho họ hoặc người thân của họ về số tiền họ sở hữu.

Trước tiên, tôi lướt sơ qua danh sách để tìm những cái tên quen thuộc. Đây rồi! Tôi đã thắng lượt chơi đầu tiên một cách dễ dàng. Người chú đã qua đời của tôi cũng có tên trong danh sách, nên dễ hiểu vì sao ngân hàng không thể liên lạc với ông ấy. Tuy vậy, tôi biết chú ấy có một cậu con trai và tôi có cách liên lạc với anh ấy. Thế là chỉ sau một cuộc điện thoại, anh họ tôi đã biết cách nhận lại số tiền đó.

Những cuộc gọi đầu tiên đều là những “câu đố” dễ. Hầu hết những người tôi tìm thấy vẫn đang cư trú tại địa chỉ như trong danh sách. Một số người biết mình có tài khoản ngân hàng ngừng hoạt động nhưng lại không biết làm cách nào để lấy lại được tiền. Một số người khác đã cao tuổi hoặc có kỹ năng ngôn ngữ hạn chế thì cần được hướng dẫn cụ thể những bước cơ bản phải làm.

Sau đó, tôi tiếp tục giải những “câu đố” khó nhằn hơn. Tôi tìm được một vài người như thế thông qua các trang mạng xã hội như LinkedIn và Facebook. Tôi cũng tìm thấy cáo phó của một số người trong danh sách và đã truy tìm những người thừa kế của họ bằng những kỹ năng điều tra hệt như các thám tử tư.

Tôi đã tìm thấy một phụ nữ trẻ trước đây có mở một tài khoản ở thị trấn nơi cô từng học đại học và sau đó chuyển đến sống ở phía bên kia đất nước để theo đuổi con đường sự nghiệp. Tôi cũng liên lạc được với một chàng trai trẻ, người đã rời khỏi Manhattan sau khi kết hôn, có con và đang sống ở vùng ngoại ô. Tôi còn gặp được một số bác lớn tuổi rất đáng yêu. Trò “giải đố” này thật sự rất thú vị.

Nhìn chung, tôi không mất quá nhiều thời gian cho hoạt động này. Mỗi tuần, tôi chỉ cần dành ra một vài ngày để thực hiện các cuộc gọi, vào thời gian mà ngày trước tôi dành để chơi trò giải ô chữ hoặc Sudoku trên tàu. Giờ đây, thay vì giải ô chữ hay điền số, tôi bắt đầu “giải đố” cuộc sống của những con người ngẫu nhiên ngoài kia.

Cảm giác khi giúp đỡ người khác thật sự rất tuyệt vời. Đặc biệt, có lần một phụ nữ, người mà tôi gọi đến thông báo về hai tài khoản ngừng hoạt động của bà, đã gọi lại cho tôi vào buổi tối hôm đó, chỉ để hỏi tại sao tôi lại làm những việc này và cảm ơn tôi rối rít vì tôi đã có chutzpah¹ liên hệ với bà. Với tôi, đây chính là loại câu đố thú vị nhất, một câu đố kết hợp giữa thử thách trí tuệ lẫn cảm giác ấm áp, dễ chịu mà bạn có được khi làm việc tốt cho người khác.