Sinh, già, bệnh, chết, là quy luật bất di bất dịch của đời người; thành, trụ, hoại, không, là định luật của thế giới; vô thường, thay đổi là bản chất vốn có của vạn vật. Định luật là mối quan hệ nhân quả có quỹ đạo vận hành nhất định, không thể tùy tiện thay đổi. Sự vật có tính tất nhiên, tính phổ biến, chính điều đó đã tạo nên những định luật trên thế gian.
Các nhà triết học Đông Tây trước giờ, đều không ngừng đưa ra biết bao định luật cho nhân sinh vũ trụ. Các nhà khoa học xưa nay phát minh ra rất nhiều thứ, họ cũng có thể tìm ra một vài định luật nào đó trong vũ trụ. Ví như Tương đối luận của Albert Einstein, Vạn vật hấp dẫn của Newton, Thuyết tiến hóa của Darwin, v.v. tất cả đều là những định luật.
Nhưng rất nhiều định luật lại không phải là chân lý, nó chỉ là một vài định luật trên phương diện khoa học, có lúc sẽ bị những định luật tiến bộ hơn lật đổ. Cho nên, nó chỉ là định luật nhỏ bao hàm trong định luật lớn, vẫn đang vô thường thay đổi cũng như bị hạn chế bởi không gian, thời gian, và nhân duyên.
Phật giáo cho rằng, nhân sinh vũ trụ đều không tách rời khỏi nhân duyên nghiệp báo, và nhân duyên nghiệp báo là định luật tất nhiên của cõi người. Vạn sự vạn vật trong vũ trụ không có một thứ nào có thể tách khỏi mối quan hệ nhân quả, cho nên nhân quả ấy chính là định luật. Vạn vật trong thế gian, có thứ nào không nương tựa lẫn nhau mà tồn tại? Cùng nhau tồn tại chính là định luật “duyên khởi”. Đức Phật giác ngộ thành đạo, là vì Ngài phát hiện ra định luật của vũ trụ nhân sinh: “Quả từ nhân sinh”, “tướng nhờ duyên thấy”, “sự nhờ lý thành”, “nhiều sinh từ một”, “có dựa trên không”, “Phật từ người mà thành”, những thứ này đều là định luật.
Chưa nói đến những chân lý tương đối rốt ráo trong Phật học, chỉ nói đến định luật nhân tình thế thái, nếu như có thể nhận thức rõ ràng cũng đã khó lắm rồi. Con người muốn được người khác tôn trọng, muốn được người khác cung kính khen ngợi, đó là định luật của tình người. Con người hy vọng được giàu có, đây chính là định luật của cuộc sống. Con người ai mà không mong muốn đạt được công danh, giàu sang, đây chính là định luật của tiền tài. Con người đều ước vọng có sức khỏe và sống lâu, đây chính là định luật của bản ngã muốn duy trì sự tồn tại của chính nó.
Sự đối đãi giữa người với người, giữa mình và người, thân sơ, yêu ghét, đều có định luật. Trong cuộc sống hàng ngày, nếu có thể hiểu được các định luật này thì sẽ giảm thiểu được nhiều rắc rối ngoài ý muốn. Nhưng có một số người không thể hiểu những định luật đó, bản thân họ không biết phân biệt phải trái, thiện ác. Bởi vì chưa nắm được nền tảng căn bản đạo lý của những định luật này, nên khó mà hòa hợp được với cuộc sống thực tại.
Thời gian thì có định luật tuần hoàn của quá khứ, hiện tại, tương lai. Không gian thì có định luật về phương hướng Đông, Tây, Nam, Bắc. Mặt trời là hằng tinh, mặt trăng là vệ tinh, tự chúng có nguyên lý chuyển động của chúng.
Con người không những phải hiểu rõ định luật giữa mình và người, mà còn cần phải lĩnh hội được các định luật về sống chết hay nỗi khổ niềm vui ở thế gian. Nếu ai cũng có thể hiểu được định luật hỗ tương giữa mình và người, thì sẽ biết nặng biết nhẹ, biết lợi biết hại. Lúc nào nổi gió? Khi nào có mưa? Mùa xuân vì sao gió nhẹ ấm áp? Tiết đông vì sao lạnh lẽo buốt da? Lý do khiến con người ta vui cười là gì? Bạn bè vì đâu mà không hài lòng? Một khi tâm ý thông suốt được những định luật căn bản này, thì hẳn nhiên bạn sẽ dễ dàng hơn trong việc tu dưỡng bản thân cũng như đối nhân xử thế, và sống một cuộc đời thật viên mãn.