“Đằng sau thành công của chúng ta luôn là sự động viên của một người nào đó.”
- George Adams
Cô Virginia Deview đang đứng giảng bài trước lớp, còn chúng tôi ngồi dưới cười khúc khích, thọc mạnh vào nhau và bàn tán về những “tin tức” mới nhất trong ngày, chẳng hạn như mascara màu tím lập dị mà Cindy đang dùng. Cô Deview hắng giọng và yêu cầu chúng tôi trật tự.
“Bây giờ, các em hãy suy nghĩ về nghề nghiệp tương lai của mình”, cô mỉm cười nói.
Cả lớp đồng loạt há hốc miệng vì ngạc nhiên. Nghề nghiệp ư? Đám học sinh chúng tôi liếc nhìn nhau. Chúng tôi chỉ mới mười ba tuổi thì biết gì về chuyện nghề nghiệp tương lai. Cô giáo này thật lẩn thẩn.
“Lẩn thẩn” cũng là từ mà khá nhiều học sinh nhận xét về cô Deview – người có mái tóc luôn búi cao và hàm răng trên nhô ra. Vẻ ngoài đó khiến cô trở thành mục tiêu của những tiếng cười chế giễu và trò đùa ác nghiệt của lũ học trò.
Cô cũng hay làm cho các học sinh khó chịu vì yêu cầu khắt khe của mình. Hầu hết chúng tôi đều xem nhẹ năng lực của cô.
“Đúng vậy, tất cả các em phải suy nghĩ về nghề nghiệp tương lai”, cô hăng hái nói như thể đây là điều tuyệt nhất mà cô có thể làm cho học sinh của mình. “Các em sẽ làm một bài nghiên cứu về nghề nghiệp tương lai. Mỗi em phỏng vấn một người làm trong lĩnh vực mình chọn rồi thuyết trình trước lớp.”
Hôm đó, chúng tôi đều tan học với tâm trạng bối rối. Ai mà biết mình muốn làm gì khi mới mười ba tuổi chứ? Tuy nhiên, tôi thu hẹp lựa chọn của mình lại. Tôi thích vẽ, ca hát và viết lách. Nhưng tôi rất tệ khoản vẽ, còn mỗi khi tôi cất tiếng hát thì các chị tôi phải hét lên, “Trời ơi, em làm ơn im đi có được không”. Vậy lựa chọn duy nhất còn lại của tôi là viết lách.
Trong những giờ lên lớp kế tiếp, cô Deview đều kiểm tra tiến độ thực hiện bài nghiên cứu của chúng tôi. Chúng tôi đã làm được gì? Các bạn nào đã chọn được nghề nghiệp? Cuối cùng, mỗi bạn đều đã chọn được cho mình một nghề nghiệp nào đó; tôi chọn nghề làm báo. Điều đó nghĩa là tôi phải đi phỏng vấn một phóng viên báo chí thật sự, và tôi rất lo lắng.
Tôi ngồi xuống trước mặt bác phóng viên và không nói nổi lời nào vì quá run. Bác nhìn tôi rồi hỏi, “Cháu có mang theo bút không?”.
Tôi lắc đầu.
“Còn giấy thì sao?”
Tôi lại lắc đầu.
Cuối cùng, chắc bác ấy cũng nhận thấy tôi đang sợ hãi và đã cho tôi lời khuyên hữu ích đầu tiên để trở thành nhà báo, “Hãy luôn mang theo giấy bút bên mình, vì cháu không biết mình sẽ gặp được chuyện gì đâu”.
Trong chín mươi phút tiếp theo, người phóng viên đứng tuổi kể cho tôi nghe về những sự việc mình đã chứng kiến trong sự nghiệp làm báo. Bác nói mình không bao giờ quên được đám cháy bi thảm đã cướp đi sinh mạng của bốn thành viên của gia đình nọ. Đến tận bây giờ, bác vẫn còn nhớ như in cảnh tượng kinh hoàng đó.
Vài ngày sau, tôi say sưa trình bày bài thuyết trình về nghề nghiệp của mình trước lớp hoàn toàn bằng những điều tôi nhớ được từ cuộc phỏng vấn. Tôi nhận được điểm A cho bài tập này.
Khi năm học sắp kết thúc, một số học sinh vì quá bất mãn với bài tập khó của cô Deview nên đã quyết định trả thù cô. Tụi nó đợi cô đi đến góc hành lang rồi cố hết sức ấn mạnh cái bánh vào mặt cô. Bên ngoài cô chỉ bị xây xát nhẹ, nhưng tinh thần cô bị tổn thương sâu sắc. Khi nghe chuyện ấy, tôi cảm thấy thương cô vô cùng. Tôi cảm thấy xấu hổ thay cho các bạn đó – những người chỉ biết trêu chọc cô giáo vì vẻ bề ngoài của cô, thay vì trân trọng phương pháp giảng dạy tuyệt vời của cô.
Nhiều năm sau, tôi đã quên hết mọi chuyện về cô Deview cũng như nghề nghiệp mà tôi đã chọn thuở ấy. Tôi vào đại học và chọn một hướng đi mới. Cha muốn tôi đi theo lĩnh vực kinh doanh và đó có vẻ là lời khuyên đúng đắn vào lúc bấy giờ, chỉ có điều tôi chẳng có lấy một kỹ năng kinh doanh nào. Thế rồi tôi chợt nhớ đến cô Deview cùng ước muốn làm phóng viên năm mười ba tuổi của mình. Tôi gọi điện cho cha mẹ.
“Con sẽ đổi chuyên ngành học”, tôi thông báo.
Đầu dây bên kia im lặng một hồi lâu. “Con muốn đổi sang ngành gì?”, cuối cùng cha tôi lên tiếng.
“Ngành báo chí ạ.”
Tôi có thể cảm nhận được sự không vui qua giọng nói của cha, nhưng cha không ngăn cản tôi. Cha mẹ tôi chỉ nhắc nhở tôi rằng đây là lĩnh vực đầy cạnh tranh và trước giờ tôi luôn là đứa né tránh sự cạnh tranh.
Tuy nhiên, nghề làm báo đã ảnh hưởng sâu sắc đến cuộc đời tôi. Làm báo cho tôi sự tự do để đến gặp những người xa lạ và phỏng vấn họ về những sự việc đã xảy ra. Nó rèn luyện cho tôi cách đặt câu hỏi và tìm được câu trả lời trong công việc lẫn đời sống cá nhân của mình. Nghề làm báo giúp tôi trở nên tự tin. Trong suốt mười hai năm qua, tôi đã có một sự nghiệp làm báo thỏa mãn và tuyệt vời. Tôi đã đưa tin về đủ loại câu chuyện trên đời và có cơ hội phát huy sở trường viết lách của mình. Tôi viết về cả niềm vui lẫn nỗi buồn trong cuộc sống.
Một ngày nọ, cơn sóng kỷ niệm chợt ùa về trong tôi. Tôi nhận ra rằng nếu không có cô Deview thì sẽ không có tôi của ngày hôm nay.
Có lẽ cô không bao giờ biết nếu không có bài tập của cô, tôi đã không trở thành nhà báo, mà có thể đang chật vật đâu đó trong thế giới kinh doanh cùng với nỗi bất hạnh to lớn bủa vây tôi mỗi ngày. Tôi tự hỏi bao nhiêu học trò của cô đã trưởng thành và thu được lợi ích từ bài tập nghiên cứu nghề nghiệp của cô năm xưa.
Mọi người thường hỏi tôi, “Vì sao anh chọn nghề báo?”.
“À, anh biết không, có một cô giáo...”, tôi luôn mở đầu câu trả lời của mình như thế. Tôi chỉ ước mình có thể gặp lại và cảm ơn cô Deview.
Tôi tin rằng mỗi khi nhìn lại thời học sinh, tâm trí mỗi người vẫn còn lưu lại hình ảnh của một giáo viên đáng kính như cách tôi nhớ về cô Deview. Và có lẽ bạn sẽ muốn cảm ơn cô ấy trước khi quá muộn.