Nhắc tới món ăn chay, có lẽ sẽ có nhiều người mường tượng tới việc ép bản thân chịu đựng và ăn những món ăn có vị nhạt và đơn giản nhất có thể. Nhưng thực tế thì không phải vậy. Các vị sư thầy tại Tenzaryou ở thiền viện Eihei đều nêm nếm gia vị cho món ăn, luôn chăm chút cho “đứa con của mình” nhìn trông đẹp mắt để mọi người có thể ăn ngon miệng. Món ăn chay chính là món ăn theo đuổi cái đẹp.
Cuốn Điển tọa giáo huấn có ghi lại phương pháp chuẩn bị món ăn với tâm thế “Tam đức lục vị”.
Tam đức ấy chính là “Nhu nhuyễn – Thanh tịnh – Như pháp,” tức là món ăn sẽ được nấu với hương vị nhẹ nhàng, mềm nhuyễn, thanh khiết, đúng như ba pháp tượng trưng cho ba thân của Phật (Pháp thân, Báo thân, Ứng hóa thân). Lục vị ở đây chính là năm vị cơ bản “Đắng – Chua – Ngọt – Cay – Mặn” và thêm vào một vị nữa là vị “Thanh nhạt”. Khi có thể dụng tâm, thêm gia vị mà không quá đắng, không quá chua, không quá ngọt, không quá cay, không quá mặn, tự nhiên món ăn sẽ có hương vị thanh nhẹ. Đó chính là cách hương vị thanh nhẹ được tạo thành.
Dù nói vậy nhưng không phải tất cả các món ăn không được phép có hương vị đậm đà. Bởi có thể vào khoảnh khắc đó, đối với con người đó, món ăn như vậy là cần thiết.
Đặc biệt trong cuộc sống sinh hoạt hiện đại, nơi mà con người ta tích tụ nhiều căng thẳng, chỉ bằng cách chuẩn bị món ăn với sự cân bằng giữa sáu vị, hẳn là ta sẽ có cảm giác đủ đầy đúng không?
Chẳng hạn khi sống ở những thành phố là trung tâm của đất nước Nhật Bản như Tokyo, tự nhiên chúng ta sẽ muốn ăn những đồ ăn có vị ngọt hay nhiều dầu mỡ. Để có thể chống chọi với sự căng thẳng về mặt tinh thần phải đối mặt hàng ngày, có lẽ con người cần phải hướng tới nhu cầu ăn uống những món ăn có hương vị như vậy. Khi đó, hãy sử dụng loại dầu ăn chất lượng tốt, khiến cho món ăn trở nên hấp dẫn, thêm rượu mirin thường được dùng làm gia vị của Nhật Bản hay một số loại hoa quả như quả chà là, táo, nho khô để tăng thêm vị ngọt cho món ăn.
Khi biết được sự tồn tại của hương vị thanh nhẹ và coi trọng nó, bạn sẽ cảm nhận được hương vị ẩn giấu tận sâu bên trong từng món ăn. Hương vị thanh nhẹ, không quá mạnh mẽ, nhưng nó là hương vị mà vốn dĩ các nguyên liệu mang trong mình. Trải qua một thời gian dài, hương vị thanh nhẹ đó sẽ để lại dư âm trong bạn. Tôi tin tưởng, rồi mọi người sẽ có thể tìm thấy được sức hấp dẫn của hương vị thanh nhẹ mà bấy lâu vẫn ẩn giấu xung quanh chúng ta. Hương vị ngon lành thật sự ấy tuyệt đối không phải là thứ làm thức tỉnh tính tham lam của con người.
Sau khi có thể thấu hiểu được sự cân bằng của “Tam đức lục vị,” bạn sẽ khó lòng bị thao túng bởi những tham lam tồn tại trước mắt mình.