Thật ra, nhân duyên là chân lý kỳ diệu nhất của vũ trụ nhân sinh. Muôn việc trên thế gian, thành do duyên, mà hoại cũng do duyên, ví như sự ly hợp của đời người đều là nhân duyên vậy.
Bạn bè quen biết, vợ chồng trăm năm nhất định phải có duyên phận mới gặp được nhau. Chia ly, cũng dựa vào nhân duyên mới có thể cách biệt. Cha mẹ con cái có duyên với nhau nên đời nay trở thành người một nhà, một mai nhân duyên tan rã, mỗi người một phương, thậm chí cách biệt muôn trùng.
Đâu riêng gì hợp tan của nhân sinh mới là duyên, ngay cả thế giới rộng lớn này, “thành” là do duyên, “trụ” cũng do duyên, “hoại” là do duyên, “không” cũng do duyên; “thành trụ hoại không” đều do duyên. Đời người, “sinh” là duyên, “lão” là duyên, “bệnh” là duyên, “tử” cũng là duyên; “sinh lão bệnh tử” đều là duyên.
Một đất nước, từ thành đến bại cũng đều có nhân duyên của nó. Sự hưng thịnh hay suy vi của một gia đình, cũng không xa rời nhân duyên. Một sản phẩm, một cơ nghiệp, hết thảy “nhất sự nhất vật” nếu một mai tách rời mối quan hệ nhân duyên thì chẳng thể tồn tại.
Một chữ “duyên” nói thật đơn giản, nhưng Đức Phật Thích Ca Mâu Ni tu hành nhiều năm, cuối cùng chân lý mà Ngài giác ngộ cũng chỉ là một chữ “duyên”. Nhìn từ góc độ tri thức, “duyên” là một đạo lý rất dễ hiểu. Rồi từ phương diện thành bại của thế gian, rộng lớn như vũ trụ, nhỏ bé như hạt bụi cũng đều nằm trong một chữ “duyên”. Vậy thì một người bình thường, đâu thể dễ dàng thấu suốt được đạo lý này.
Một bông hoa cần hội đủ các yếu tố như hạt giống, đất đai, mặt trời, không khí, nước. Nếu không có sự kết hợp của “duyên”, nó cũng chẳng thể đơm hoa kết quả được. Để xây một ngôi nhà, người ta cần chuẩn bị đầy đủ gạch ngói, vật liệu, thiết bị xây dựng, cả đến bản vẽ, công nhân, giấy phép cũng phải sẵn sàng. Nếu không tập hợp đầy đủ những nhân duyên này, thì ngôi nhà ấy sẽ chẳng bao giờ xuất hiện.
Mọi người đều ước mơ thành tựu sự nghiệp, nhưng bạn cần phải biết rõ duyên - điều kiện quyết định nằm ở đâu? Tình cảm giữa hai người tan vỡ, khi chia tay, và người trong cuộc đau buồn, oán hận, nhưng bạn có hiểu sự hợp tan của “duyên” hay không?
Chính vì duyên là mối giao thoa và hòa hợp giữa đôi bên, nên tan hợp đều là duyên, vậy duyên bắt nguồn từ đâu? Từ thân, khẩu, ý của chính chúng ta. Trời đất nhật nguyệt, sơn hà đại địa, nam nữ già trẻ, gió mưa sương tuyết, tốt xấu hay dở, đó chẳng phải là duyên phận của chúng ta ư?
Rất nhiều việc tốt đẹp, chỉ vì một câu nói mà nhân duyên phải lỡ dở. Rất nhiều sự việc tưởng như chẳng thể thực hiện được, nhưng nhờ có người góp chút duyên giúp đỡ, thế mà lại thành tựu. Cha mẹ, thầy tổ cho chúng ta một vài duyên phận, giúp chúng ta thành tựu biết bao sự nghiệp trên đời. Còn những kẻ xấu cũng thường phá hỏng rất nhiều việc tốt. Cho nên, thành cũng do duyên, bại cũng do duyên. Thế mới nói một chữ “duyên” quan trọng với ta dường ấy. Vậy thì chẳng phải, chúng ta cũng nên cố gắng gửi tặng tới người một chút duyên lành ý thiện. Và bạn hãy luôn nhớ rằng, chắc chắn thế giới này sẽ trả lại cho chúng ta những nhân duyên tuyệt vời khác!