Sự mãn nguyện là một quyền lợi, chứ không phải đặc ân. Mỗi người trong chúng ta đều có quyền được cảm thấy mãn nguyện với công việc mình làm, có quyền được thức giấc trong tâm trạng hào hứng muốn đi làm, có quyền được thấy an toàn ở nơi làm việc và trở về nhà với cảm giác rằng chúng ta vừa góp sức cho một điều lớn lao hơn bản thân mình. Sự mãn nguyện không phải một trò chơi may rủi. Nó không chỉ dành cho một số ít người may mắn được nói rằng: “Tôi yêu công việc mình làm.”
Nếu đang ở vị trí lãnh đạo, nhiệm vụ của bạn là tạo ra một môi trường trong đó đội ngũ do bạn phụ trách cảm thấy mình là một phần của điều gì đó lớn lao hơn bản thân họ. Nếu đang làm việc cho một tổ chức không khiến bạn cảm thấy hào hứng vào thời điểm khởi đầu và kết thúc mỗi ngày, bạn phải trở thành nhà lãnh đạo mà bản thân mình mong muốn có được. Bất kể giữ vị trí gì trong tổ chức, mỗi người chúng ta đều có ít nhất một đồng nghiệp, khách hàng, hoặc nhà cung cấp mà chúng ta chịu trách nhiệm cho cảm giác của họ khi làm việc với mình. Mục tiêu không phải là tập trung vào những gì đang cản đường bạn; mà là thực hiện từng bước đi mang lại tác động tích cực và lâu dài đối với mọi người xung quanh.
Khái niệm về câu hỏi TẠI SAO là một hành trình rất riêng tư xuất phát từ nỗi đau. Tôi khám phá ra ý tưởng này khi đã mất hết niềm đam mê với công việc. Những lời khuyên mọi người dành cho tôi đều vô ích: “Hãy làm công việc bạn yêu thích”, “Hãy tìm hiểu xem điều gì khiến bạn thấy hạnh phúc”, “Hãy sống với niềm đam mê”. Tất cả đều đúng – chỉ có điều bất khả thi. Tôi nhất trí với tất cả những lời khuyên đó trên bình diện lý thuyết, nhưng lại không biết phải thay đổi điều gì trong cuộc sống của mình. Tôi không biết cần phải làm điều gì khác đi vào ngày thứ Hai. Và đó là lý do hai chữ TẠI SAO không ngừng đóng vai trò mạnh mẽ đến vậy trong cuộc sống của tôi. Việc khám phá ra hai chữ TẠI SAO của mình không chỉ giúp tôi làm mới lại niềm đam mê, mà còn mang đến một bộ lọc giúp tôi ra quyết định đúng đắn hơn. Nó mang đến cho tôi một lăng kính mới để nhìn nhận thế giới theo một chiều kích khác. Và cũng chính qua lăng kính này – khích lệ mọi người làm những việc tạo nguồn cảm hứng cho họ để từng người chúng ta có thể cùng nhau thay đổi thế giới – mà tôi bắt tay vào công cuộc quảng bá cho khái niệm TẠI SAO cũng như Vòng tròn vàng. Và tôi được mọi người lắng nghe. Thực ra, họ không chỉ dừng lại ở việc lắng nghe mà còn chung vai sát cánh cùng tôi để lan tỏa thông điệp nói trên và chia sẻ tầm nhìn này. Từ đó, phong trào của chúng tôi ra đời.
Bài thuyết trình trên TED Talk của tôi trong năm 2019 đã giúp lan tỏa ý tưởng này tới nhiều người hơn, và cuốn sách đầu tay của tôi, Start with Why (Bắt đầu với câu hỏi tại sao)1, trình bày về ý tưởng TẠI SAO ở những chiều kích sâu hơn. Các cá nhân và tổ chức hiểu rõ chữ TẠI SAO của họ thường được hưởng thành công lớn hơn, lâu dài hơn, nhận được sự tin tưởng và lòng trung thành cao hơn từ phía nhân viên cũng như khách hàng, có tầm nhìn xa trông rộng và tinh thần đổi mới sáng tạo cao hơn so với đối thủ. Khái niệm TẠI SAO và Vòng tròn vàng trở thành một sức mạnh lớn trên hành trình thúc đẩy thế giới theo hình dung của tôi. Nhưng có một vấn đề.
1 Cuốn sách đã được Thaihabooks mua bản quyền và xuất bản. (Chú thích của biên tập viên – BT)
Mặc dù tôi có thể giải thích cho sự tồn tại và sức mạnh của hai chữ TẠI SAO, có thể giúp đỡ một số cá nhân và tổ chức khám phá ra chữ TẠI SAO của họ, nhưng nếu chúng tôi muốn tạo ra tác động tới cuộc sống của nhiều người, thì chừng đó vẫn chưa đủ. Đội ngũ của tôi phát triển dựa trên những gì tôi khởi tạo. Họ đã làm cho quy trình của tôi vận hành còn nhanh hơn nữa. Họ bắt tay vào giúp đỡ mọi người. Họ thậm chí còn xây dựng một khóa học trực tuyến để giúp mọi người khám phá chữ TẠI SAO của mình. Nhưng ngay cả như thế vẫn chưa đủ.
Đó là lý do cho sự ra đời của cuốn sách này. Nếu như cuốn Start with Why giải thích về ý tưởng TẠI SAO, thì cuốn Khám phá sứ mệnh với câu hỏi tại sao cung cấp các bước để mọi người áp dụng khái niệm đó vào thực tế cuộc sống. Và như Start with Why đã cho thấy, dù là người khai sinh ra ý tưởng đó, nhưng tôi không biết cách đưa nó vào trong cuộc sống ở quy mô lớn. David và Peter đóng vai trò quan trọng trong việc đó.
Peter Docker và David Mead tham gia cùng tôi trên hành trình này vì họ hào hứng với thế giới mà tôi hình dung ra. Cả hai đều sở hữu kho kỹ năng độc đáo có thể giúp biến tầm nhìn của tôi – đúng hơn là của chúng tôi – thành hiện thực. Tôi tìm ra cách giúp một người khám phá chữ TẠI SAO của anh ta, nhưng chính David và Peter mới có thể giúp một căn phòng gồm 60 người – ví dụ thế – tìm ra chữ TẠI SAO của họ.
David biết cách khiến cho mọi việc vận hành. Nhiều năm trước, lấy cảm hứng từ một trong những buổi diễn thuyết của tôi, anh bắt tay vào phát triển những cuốn sách bài tập và chương trình đào tạo nhằm hỗ trợ mọi người ở công ty của anh. David tự làm tất cả những công việc này mà không cần đến sự hỗ trợ của tôi hay bất kỳ ai khác. Sau khi được nghe phong thanh về những gì David đã làm, tôi không khỏi sửng sốt khi thấy anh hiểu những ý tưởng của tôi sâu sắc đến vậy và có thể đưa chúng vào thực tế một cách sinh động như thế.
Sau khi nghỉ hưu ở Không quân Hoàng gia Anh, Peter muốn dành phần đời còn lại của mình để cống hiến cho lĩnh vực tư nhân. Ông biết được công việc tôi đang làm và chủ động liên hệ với tôi để chia sẻ rằng đó là nguồn cảm hứng lớn đối với ông. Ông đã kết hợp những ý tưởng của tôi với công việc ông đang làm để khuếch tán tầm tác động của nó. Không lâu sau khi chúng tôi gặp gỡ, ông tình nguyện đảm nhiệm vai trò tư vấn cho các thành viên trong đội ngũ của chúng tôi. Ông làm tốt đến nỗi chúng tôi bắt đầu sử dụng nhiều ý tưởng của ông để hỗ trợ cho công cuộc xây dựng công ty và phát triển phong trào của mình.
Cuối cùng, cả David và Peter đều gia nhập đội ngũ của chúng tôi và nhờ đó, giữa hai người cũng hình thành một tình bạn sâu sắc. Sự kết hợp của hai thiên tài này đã nâng công việc của tôi lên một tầm cao mới. Vì vậy, khi xuất hiện cơ hội viết một cuốn sách hướng dẫn đi kèm cuốn Start with Why, tôi liền nhờ David và Peter hỗ trợ. Chính hai người này là chìa khóa cho câu hỏi “như thế nào” theo sau câu hỏi “tại sao” của tôi.
Cuốn sách này mất vài năm mới hoàn thành. Peter và David đã đi khắp nơi trên thế giới để nói về chữ TẠI SAO, đồng thời làm việc sát sao với nhiều cá nhân và tổ chức nhằm giúp họ hiểu, khám phá, và sử dụng các ý tưởng này. Họ đã lắng nghe các câu hỏi, tìm hiểu về những rào cản, và tìm ra những cách thức ngày càng tốt hơn để thúc đẩy tầm nhìn này. Và đây là thành quả mà bạn đang cầm trên tay.
Để có thể thay đổi sâu rộng cách thức vận hành của thế giới kinh doanh, giúp đỡ các tổ chức xây dựng nên những nền văn hóa trong đó niềm tin tưởng và sự hợp tác là thông lệ chứ không phải biệt lệ, và kiến tạo nên thế giới theo hình dung của mình, thì dĩ nhiên chúng tôi sẽ cần đến rất nhiều sự hỗ trợ. Mặc dù những gì đội ngũ của tôi đang làm cũng tạo ra được dấu ấn, nhưng chúng tôi sẽ không thể tạo ra sự thay đổi cần thiết nếu đơn độc trên hành trình này. Công việc đó đòi hỏi sự chung tay góp sức của cả một đội quân.
David và Peter biến cuốn sách này thành một bản hướng dẫn – một cuốn sổ tay hoàn toàn độc lập, mang lại cho bất kỳ độc giả nào những mảnh ghép họ cần để khám phá và trình bày một cách rõ ràng hai chữ TẠI SAO của mình. Bạn hãy điền vào ô trống, thoải mái gập góc sách, tô màu hoặc gạch chân những ý nổi bật.
Mặc dù cuốn sách đã trình bày tất cả các bước cần làm, nhưng để có thể thực sự lĩnh hội chúng, bạn sẽ phải nỗ lực và kiên trì. Hãy nhớ, cuốn sách này là tấm bản đồ chỉ đường. Hãy làm theo các bước nêu trong đó, nắm vững các khái niệm và vừa áp dụng vừa thoải mái điều chỉnh để quá trình này hoàn toàn phù hợp với bạn. Nếu thấy có cách nào khác phát huy hiệu quả cao hơn cho mình, bạn hãy làm theo cách đó!
Hãy hình dung cuốn sách này như tiếng súng nổ báo hiệu cuộc đua. Tiếng nổ đó mang lại cho bạn sự hứng khởi và nguồn năng lượng để bắt đầu. Nhưng chính những bài học mà bạn rút ra được trong lúc thực hiện cuộc đua trên – tức là khi bạn học cách sống với hai chữ TẠI SAO của mình – mới là điều khích lệ và chỉ cho bạn thấy mình có những năng lực gì. Và đừng quên bài học quan trọng nhất. Mục đích ở đây không chỉ là chạm tới vạch đích, mà hãy nhìn xem bạn có thể kêu gọi bao nhiêu người cùng chạy với mình.
Trong các cửa hàng sách thường có hẳn một khu vực riêng dành cho sách phát triển bản thân (self-help), nhưng không có khu vực nào dành cho sách “hỗ trợ lẫn nhau” (help-others). Và đây là điều tất cả chúng ta đang làm cùng nhau – chúng ta là những người tiên phong trong lĩnh vực hỗ trợ lẫn nhau. Xin chào đón tất cả những ai muốn khám phá về hai chữ TẠI SAO của mình, muốn công ty của họ khởi đầu bằng chữ TẠI SAO, muốn giúp đỡ nhiều người khác tìm ra chữ TẠI SAO của họ... Xin chào đón tất cả những ai muốn chung tay xây dựng nên một thế giới trong đó đại đa số mọi người đều thức giấc trong tâm trạng hào hứng muốn đi làm, thấy an toàn ở nơi làm việc và trở về nhà với cảm giác rằng họ vừa góp sức cho điều gì đó lớn lao hơn bản thân mình. Càng nhiều người trong chúng ta hào hứng tham gia thì khả năng xây dựng nên thế giới theo hình dung của chúng ta càng cao. Bạn có tham gia cùng chúng tôi không?
Simon Sinek