Con biết cách đối mặt với cảm xúc khi con quan sát ta những lúc ta căng thẳng. Mỗi ngày đều có vô số cơ hội để ta làm mẫu cho con thấy sự chưa hoàn hảo của mình. Khi đó, ta phải biết chấp nhận vết thương, sai lầm và thực tế là ta đang hành xử từ trạng thái vô thức – dù ta vẫn tưởng tượng mình rất tỉnh táo.
Con cần nhận thấy rằng những rối rắm cuộc đời luôn luôn có thể được khai thác để trở thành bài học cảm xúc và tinh thần quý giá. Khi nhận ra điều đó, con sẽ được giải phóng khỏi nỗi sợ hãi tương lai, có khả năng chấp nhận rằng sai lầm là không thể tránh được và thậm chí trở thành yếu tố cần thiết trong cuộc sống.
Như chúng ta đã thấy, khi đối mặt với lỗi sai của con, ta phải tự hỏi ta muốn bạn bè đối xử ra sao khi ta mắc lỗi. Ta có muốn bị giáo huấn nặng nề không? Ta có muốn bạn nhắc đi nhắc lại lỗi sai ấy để ta nhớ mình đã khiến bạn đau lòng đến thế nào chỉ vì ta đến tiệc sinh nhật bạn muộn? Ta có muốn bạn nói đi nói lại điều đó không? Ta có muốn cảm giác như thể tình yêu thương và sự tận tụy của ta đang bị hoài nghi? Vậy mà ta lại hành xử như vậy khi con mắc lỗi.
Nhất là khi con học không giỏi, người ta vốn tin rằng nếu ta bắt con “cố gắng hơn,” “học nhiều hơn,” hay “đừng đầu hàng” là ta sẽ trang bị đầy đủ cho con, giúp con vượt qua nỗi sợ hãi trước thất bại. Thực ra, ta đang dạy con dính mắc với sự hoàn hảo. Hậu quả là, khi con có khuyết diểm, gây rối hay không biết nội dung nào đó, chính bản thân con rất lúng túng. Con coi lỗi sai là sự phản chiếu con người thật của mình, vì vậy con cảm thấy mình thất bại. Nếu ta trách phạt con, ta không chỉ đánh mất cơ hội dạy con rằng lỗi sai là cánh cửa giúp con có ý thức tỉnh táo hơn, mà còn khiến con chuẩn bị sẵn tinh thần để trở nên giận dữ, thậm chí bạo lực.
Trước khi ta giúp con tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến sai lầm, con cần được phép tạo một chút khoảng cách giữa bản thân con với sai lầm đó. Cần tỉnh táo chờ đợi trước khi mọi tâm trạng cảm xúc lắng xuống và mọi người đều bình tâm trở lại, sau đó hãy ngồi bên con một cách cảm thông, cùng con tìm hiểu căn nguyên và hoàn toàn không phán xét, đồng thời cho con thấy rằng con có thể rút ra bài học kinh nghiệm trong tương lai.
Giúp con hiểu tại sao là cách hiệu quả nhất để ta dạy con về sự tha thứ, bởi biết rõ lí do trao cho ta quyền tạo ra sự thay đổi. Thật không may, khi đối mặt với hành vi tiêu cực của con, ta thường không dành thời gian hoặc tỏ thái độ kiên nhẫn cần thiết để tìm hiểu nguyên nhân, thay vào đó, ta chỉ xử lý việc đó. Nhưng chỉ khi ta hiểu lí do ta mới có thể giúp con tạo ra con đường để thay đổi. Mọi thứ sẽ thật ngọt ngào sau khi con hiểu rõ nguyên nhân. Có lẽ lí do chỉ vì con nhìn không rõ hoặc áp lực từ phía bạn bè. Có lẽ chỉ vì con thiếu thông tin hoặc nhận định chưa đúng. Ta không cần phải công kích lí do đó, chỉ cần biết và tiếp tục là được.
Nếu ta không lao tâm khổ tứ vì sai lầm của con, ta sẽ truyền tải cho con một bài học sống còn là mọi việc đều có thể được tha thứ, bởi vì sai lầm là một phần tất yếu trong quá trình học hỏi để trở thành cái tôi nguyên bản. Nếu ta không dằn vặt bản thân vì sai lầm của con, ta sẽ nhận thấy rằng phía sau mỗi sai lầm ấy là một chủ đích tốt, mặc dù đôi lúc ý định đó không thực sự hiển hiện. Là cha mẹ, ta cần phải tìm kiếm bên dưới sai lầm kia để thấy được chủ ý tốt nguyên bản của con. Điều này sẽ khích lệ con có niềm tin đối với lòng tốt bẩm sinh của mình. Con sẽ không còn nhiệt huyết cố gắng nếu ta chỉ chăm chăm hướng vào kết quả xấu, thay vì hướng đến ý định tốt.
Giả sử con quên không tắt lò nướng sau khi nướng bánh. Ta có hướng đến ý định tốt của con là muốn nướng bánh không? Nếu con nướng cháy bánh, ta có giúp con bình tĩnh mỉm cười và thử nướng mẻ khác không? Nếu con vô tình làm xước xe khi đi mua đồ, ta có nhận thấy ý định tốt đẹp ban đầu của con là đi mua đồ giúp mẹ không? Nếu con quên không làm câu hỏi của bài kiểm tra, ta có công nhận rằng con muốn làm bài tốt đến mức vội vàng không? Chỉ cần ta thể hiện niềm tin tưởng đối với ý định ban đầu của con, ta chứng minh cho con thấy rằng ta không đánh giá con vì những gì con làm.
Một trong những lí do khiến con sợ sai là vì khi ta mắng mỏ con, ta vô tình tước mất cảm giác có năng lực của con. Ta tước đi cảm xúc của con, đến mức con sợ không dám làm bất kì việc gì có thể lại dẫn đến lỗi sai đó. Nếu con làm cháy bánh và cả căn nhà trám mùi khói, con sẽ cảm thấy mình vụng về đến mức sợ không dám nướng bánh lần nữa. Nếu con làm mất điện thoại, con sẽ cảm thấy có lỗi đến mức con thấy mình không nên dùng điện thoại nữa.