1 Gánh nặng bệnh tim mạch ở các quốc gia đang phát triển

Bệnh lý tim mạch xuất hiện ở khắp nơi trên thế giới nhưng mô hình và gánh nặng của các bệnh lý này thay đổi phụ thuộc vào sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia. Ở các nước đang phát triển, các mô hình bệnh tật thường liên quan tới các bệnh truyền nhiễm, bệnh lý chu sản và dinh dưỡng. Trong quá trình phát triển, mô hình bệnh tật có xu hướng dịch chuyển sang các bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là các bệnh tim mạch.

Bốn giai đoạn của quá trình chuyển đổi mô hình bệnh tật được thể hiện trong bảng sau:

Thống kê năm 2016 cho thấy có 17,9 triệu ca tử vong do bệnh tim mạch, chiếm 31% tử vong toàn cầu. Bệnh mạch vành và đột quỵ chiếm 85% tử vong do nguyên nhân tim mạch. Trong đó 3/4 tử vong do tim mạch nằm ở các quốc gia thu nhập thấp và trung bình. Tỷ lệ tử vong của bệnh mạch vành và đột quỵ khác nhau giữa các vùng và quốc gia, trong đó tỷ lệ tử vong do đột quỵ ở nước đang phát triển cao hơn 2 lần so với các nước phát triển.

So với các nước phát triển thì các nước đang phát triển có độ tuổi tử vong do nguyên nhân tim mạch thấp hơn. Năm 1990, tỷ lệ tử vong do bệnh tim mạch dưới 70 tuổi là 26,5% ở các nước phát triển, so với 46,7% ở các nước đang phát triển.

Thấp tim là bệnh tim mạch phổ biến nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên ở các nước đang phát triển. Ít nhất 15,6 triệu người bị ảnh hưởng bởi thấp tim trên toàn cầu. Hơn 2 triệu người cần nhập viện nhiều lần và 1 triệu người sẽ phải phẫu thuật tim trong 20 năm tới. Hằng năm, có 233.000 trường hợp tử vong do thấp tim. Nhiều người nghèo bị ảnh hưởng nếu không được tiếp cận với dịch vụ chăm sóc y tế để điều trị bệnh. Tỷ lệ mắc thấp tim ở các nước đang phát triển dao động 13 - 374/100.000 người.

Quản lý bệnh tim mạch với nguồn lực hạn chế

Quản lý bệnh tim mạch là công việc chuyên sâu và tốn kém. Hầu hết các bệnh lý tim mạch đòi hỏi chi phí lớn cho quá trình chẩn đoán, điều trị, tư vấn và chiếm tỷ lệ lớn trong phân bổ ngân sách y tế. Do đó, nhu cầu cấp thiết cần có các chiến lược phòng ngừa và phương pháp xử lý hiệu quả về chi phí cho bệnh tật dựa trên hoàn cảnh của mỗi quốc gia đang phát triển.

Bệnh truyền nhiễm và ảnh hưởng trên tim mạch

Nhiều bệnh truyền nhiễm có thể liên quan đến nội tâm mạc, cơ tim và màng ngoài tim. Chương này đề cập đến một số nhóm bệnh truyền nhiễm có tổn thương tim mạch xuất hiện ở các nước đang phát triển như nhiễm HIV, bệnh Chagas, bệnh bạch hầu, giang mai và uốn ván.