Nước trong mặt hồ lắng đọng hay nước dưới khe suối nhẹ nhàng chảy, tuy đều là nước nhưng bản chất chẳng hề giống nhau. Nước đọng thì không cuộn sóng, cũng không lưu chuyển, dường như chẳng hề có sự sống, không thể đoán định được tương lai. Ngược lại, nước chảy dù chỉ róc rách, nhỏ giọt đi chăng nữa thì vẫn trôi về phía trước, vượt qua mọi chướng ngại, để rồi mặc sức tuôn về biển cả.
Cuộc đời con người cũng vậy, nhân sinh vốn như dòng nước, lưu chuyển không ngừng. Tâm niệm của chúng ta cũng tương tục không dừng, chẳng khác gì một dòng nước mát cứ tuôn chảy mãi về xuôi. Đúng vậy, sinh mệnh con người tựa hồ như dòng nước. Thế nhưng, có người cứ mãi cố chấp ôm giữ thành kiến của bản thân, không biết cách khai mở nội tâm, chẳng khác gì một vũng nước đọng vô dụng.
Có người mải mê đọc sách, nhưng lại không biết áp dụng những kiến thức ấy vào cuộc sống thực tế; cứ mải miết đọc, đọc hoài đọc mãi mà chẳng động não tư duy, để rồi biến cuộc đời mình trở thành một hồ nước đọng từ lúc nào không hay.
Lại có kiểu người luôn cho rằng làm người rất khó, phải như thế này, phải là thế kia, do vậy mà sinh ra tâm lý yếu hèn, không thể bộc lộ được tiềm năng, tài hoa và chuyên môn của mình, giống như nước chảy không có chỗ thoát, thế thì cuộc sống cũng đâu có ý nghĩa gì.
Khi một người cảm thấy cuộc sống của mình luôn thiếu thốn, ấy là nước đọng. Khi một người không mở lòng vì lợi ích chung, ấy là nước đọng. Khi một người không dám mang những gì của mình chia sẻ với người khác, ấy cũng là nước đọng.
Trong Tống thi tinh hoa lục, Chu Hy có hai câu thơ:
Mương trong nhờ bởi đâu ra
Nguồn đây có nước chảy xa không ngừng.
Việc của chúng ta là phải khéo léo vận dụng dòng nước trí tuệ Bát nhã chảy sẵn trong mình để khai mở tâm hồn, phát huy trí tuệ bản thân.
Hãy lấy giọt nước mưa mùa hạ, tưới tẩm phục hồi lúa non khô héo. Hãy lấy giọt nước chân thành, nhẫn nại dập tắt cơn giận cuồng phong. Hãy lấy giọt nước trí tuệ, tẩy sạch uế nhiễm bùn nhơ. Và, hãy lấy cam lồ pháp Phật, điểm tô cuộc sống đơn điệu.
Tâm tình của mỗi người tựa như dòng nước, nếu chúng ta cứ mãi ôm ấp, chất chứa tâm sự trong lòng, không thổ lộ, thì cuộc đời cũng chẳng khác gì vũng nước đọng, sao có thể an yên, hạnh phúc? Thay vào đó, chúng ta hãy mang tâm tình trong lòng chia sẻ với người hữu duyên, có như vậy nhân sinh mới như dòng nước chảy, luôn tiến về phía trước, vượt qua mọi khó khăn cản trở.
Tiền của tựa như nước. Có tiền mà tích chứa, không sử dụng là nước đọng; sử dụng đồng tiền một cách linh hoạt để mang lại lợi ích chung là nước chảy.
Tình người tựa như nước. Nước trôi đến muôn nơi, con người hướng về nơi cao mà bước tới. Sống trên đời, cần có tinh thần lội ngược dòng, ngược dòng sinh tử mà vượt qua, được như vậy cuộc sống tự nhiên sẽ sinh động lên, đó chính là dòng nước chảy xiết không ngừng vậy.
Nhân tâm tựa như nước. Nước mãi chảy, tâm cũng động không ngừng. Khi tâm lưu chuyển theo hướng tích cực thì không khác gì dòng nước chảy, mang lại cuộc sống thành công và hạnh phúc cho tất cả mọi người.
Tách trà một khi đã vỡ thì chẳng thể vẹn nguyên như cũ. Nước trà hòa vào lòng đất, trải qua quá trình bốc hơi, gặp được không khí lạnh sẽ rơi xuống thành mưa, rồi lại trở về nguồn lạch mang hình hài xưa cũ. Có thể nói, sinh mệnh tựa dòng nước, lưu chuyển khắp nơi. Do đó, muốn biết chúng ta có nắm chắc được giá trị của cuộc sống hay không, thì hãy nhìn lại bản thân hiện đang là vũng nước đọng, hay là một dòng nước nhẹ trôi.