Cho rằng Ba tạng giáo lý được hình thành với ý kiến thống nhất của các trường phái thời kỳ đầu, chúng ta vẫn cần khảo sát thêm kinh văn trước đó và sau này không? Nếu làm được chúng ta có thể nói rằng mặc dù Ba tạng giáo lý được Phật giáo công nhận được hình thành sau khi đức Phật nhập diệt khoảng 137 năm (có thể là thời kỳ phân chia bộ phái đầu tiên), giáo lý đó phải chăng đã trải qua một giai đoạn phát triển. Có một số tiến triển trong việc chỉnh lý phân tầng của Ba tạng giáo lý của thượng tọa bộ tiếng Pali, đây là bộ Ba tạng giáo lý duy nhất còn nguyên vẹn thuộc ngôn ngữ Ấn Độ.
Hầu hết cố gắng khái quát lại lịch sử bộ sưu tập kinh điển này đều dựa vào phần lớn ước đoán chủ quan cho đó là nguyên bản thời kỳ đầu, điều này không có gì hữu ích đối với chúng ta. Tuy nhiên, bằng phương pháp phân tích kinh điển khoa học khách quan mới có thể sử dụng để khảo sát Ba tạng giáo lý: Đó là nghiên cứu âm vận học. Trong một khảo sát trước đây,11 người viết sách này đã truy nguyên lịch sử âm vận của thể thơ trong giai đoạn biên soạn kinh điển thượng tọa bộ, điều này chứng minh rằng kinh văn thể thơ (kệ tụng) của trường phái này không phải tác phẩm được hình thành trong thời gian ngắn, mà được biên soạn qua nhiều thế kỷ (sự nghiên cứu này đương nhiên trên toàn bộ kinh điển của Thượng tọa bộ, bao gồm cả những kinh điển được thêm vào sau thời phân chia bộ phái). Những âm vận được sử dụng trong suốt giai đoạn này thay đổi rất lớn, vì thế dường như có thể sắp xếp kinh điển ở thể thơ thành nhiều lớp nối tiếp nhau. Trong phần Kết luận của cuốn sách có trình bày tóm lược về điều này để nói lên những gì chúng ta có thể khám phá về sự phát triển của giáo lý qua sự sắp xếp đó. Áp dụng phương pháp này ở đây chắc chắn thu được những kết quả hữu dụng. Kinh điển thể văn xuôi (trường hàng) thì nội dung rộng hơn và quan trọng hơn, nhưng không dễ tìm ra mối liên hệ theo thứ lớp như thể thơ và vẫn chưa tiến hành qua sự phân tích âm vận như vậy, mặc dù có khả năng làm được. Tuy nhiên, duy chỉ dựa vào kinh điển ở thể thơ, chúng ta có thể bảo đảm có được một số tài liệu quan trọng về lịch sử của giáo lý Phật giáo.
11. Pali Metre (Âm vận tiếng Pali).