Khi tôi bước vào phòng của Brad, anh ta đang nằm trên giường, trong chiếc quần pijama và chiếc áo phông Ramones sờn cũ. Bên ngoài mặt trời đang chiếu sáng rực rỡ, nhưng trong phòng, những tấm rèm màu cam nặng trịch buông kín cửa sổ. Không thể nhìn thấy gì qua chúng cả. Khi bước vào, tôi phải mất vài giây để mắt quen với bóng tối mờ ảo của căn phòng. Hai chiếc giường đơn ép chặt vào mỗi bên tường, với một chiếc tủ đầu giường ở giữa và một chiếc đồng hồ báo thức kiêm radio nằm phía trên. Bạn cùng phòng với Brad cũng đang ở đây. Anh ta nhắm nghiền mắt và đang cuộn chặt về phía tường, vùi mình trong lớp chăn gối, không hề nói năng hay cử động gì trong suốt thời gian tôi ghé qua.
Sớm hôm đó, tôi được một thành viên của đội ngũ chăm sóc đề nghị giúp tạo động lực cho Brad. “Anh ấy cần thứ gì đó,” cô vừa nói vừa búng tay về phía phòng của Brad.
“Anh ấy hiếm khi ra ngoài. Chỉ nằm đó thôi.”
Nhìn vào bệnh án của Brad, tôi biết được rằng anh ta đã bốn mươi sáu tuổi và dành gần như một nửa đời mình trong các cơ sở y tế. Brad đã phải chịu chứng rối loạn căng thẳng sau sang chấn nghiêm trọng và trầm cảm mãn tính sau khi phục vụ trong cuộc chiến tranh Vùng Vịnh đầu tiên. Khi bác sĩ xác định rằng anh không thể tự chăm sóc bản thân được nữa thì anh được gửi vào một cơ sở chăm sóc y tế lâu dài để đánh giá. Đó là khoảng hai mươi năm trước.
Brad là một trong những bệnh nhân nội trú trẻ nhất tại cơ sở chăm sóc y tế lâu dài này. Lịch trình của anh rất giống với nhiều bệnh nhân khác. Mỗi ngày, anh sẽ đến phòng ăn sáng lúc 8 giờ 30. Sau khi ăn xong, anh trở về phòng và nghe radio cho đến giờ nghỉ cho phép hút thuốc lúc 10 giờ 30. Sau 5 phút nghỉ ngơi, anh trở về phòng, nằm trên giường và nghe radio đến khi bữa trưa được phục vụ trong phòng ăn chung. Hai lần một tuần, anh sẽ xem một bộ phim, đi dạo hoặc đi bơi với nhân viên chăm sóc. Anh sẽ ăn tối chính xác lúc 5 giờ 30 chiều, đi ra ngoài để hút thuốc, xem tivi và đi ngủ. Ngày nào cũng vậy.
Tôi gặp Brad vào thứ Ba; khoảng giữa giờ nghỉ hút thuốc và bữa trưa. Tôi đóng cánh cửa dẫn tới hành lang ồn ào. Ngay cả khi cánh cửa đã đóng lại, tôi vẫn nghe thấy tiếng dao kéo, những khay thức ăn đung đưa cót két, và những bước chân nặng nề qua lại bên ngoài cánh cửa. Brad dường như không hề chú ý đến tiếng ồn và khi tôi hỏi anh đang làm gì thì anh trả lời, “nghe radio thôi”.
Chiếc radio bật nhỏ đến gần như không nghe thấy gì. Khi cố gắng lắng dỏng tai lên, tôi bập bõm nghe được vài giai điệu của John Cougar Mellencamp. Sau khi tôi giới thiệu bản thân, anh nói tôi ở lại “một lát” cũng không sao, vì vậy tôi kéo ghế ra.
Đột nhiên, tôi giật mình vì tiếng va chạm lớn, một chiếc xe chở thức ăn bị đổ ở hành lang. Người đàn ông này không hề nao núng, như thể đó là một chuyện thường ngày. Tôi nhân cơ hội hỏi Brad nghĩ gì về tất cả những âm thanh xung quanh mình, kể cả những âm thanh ở bên ngoài cửa. Anh hơi quay đầu về phía tường và nhún vai.
Môi trường thính giác vốn được biết đến là có tác động đến sức khỏe của chúng ta. Không ngạc nhiên là rất nhiều, nếu không muốn nói là hầu hết, các bệnh viện và cơ sở chăm sóc y tế không hề mang lại cảm giác nghỉ ngơi. Các nghiên cứu cho thấy sự xuất hiện của hành vi hung hăng, rối loạn giấc ngủ, căng thẳng liên tục, mệt mỏi và tăng huyết áp có thể liên quan đến mức độ tiếng ồn quá mức và thường xuyên. Việc Brad thiếu phản ứng đối với âm thanh lớn như vậy cho tôi biết rằng anh đã tách rời khỏi môi trường của mình.
Tôi mô tả lại vụ va chạm mà tôi nghe thấy chỉ vài phút trước đó và đề nghị Brad giải thích xem với anh ấy thì âm thanh đó như thế nào.
Anh chăm chú nhìn bức tường và nói rất chậm: “Chà... Tôi đoán là... không vui... bối rối... và cô đơn”. Từ cuối cùng gần như hoàn toàn không thành tiếng.
Rồi anh nhìn xuống sàn và nói to hơn một chút: “Tôi thấy cô mang một cây đàn guitar đến đây”.
“Anh có muốn tôi chơi đàn một chút không?”
Anh ấy gật đầu.
Anh cúi xuống, tắt radio và nhìn chằm chằm vào cây đàn. Tôi quàng dây đeo qua đầu và đặt hai tay vào vị trí để chơi hợp âm đầu tiên trong một giai điệu của James Taylor. Brad im lặng suốt. Khi tôi kết thúc, anh ấy ngẩng đầu lên cao hơn một chút trên gối để nâng vai lên. Bây giờ tôi có thể nhìn thấy anh ấy rõ hơn. Những đường nét trên khuôn mặt khiến anh dường như già hơn nhiều so với tuổi bốn mươi sáu. Tôi hít thở sâu vài hơi và bắt đầu hát một bài của Bob Dylan.
Khi bài hát kết thúc, Brad kéo cái gối sang một bên và hơi ngồi dậy trên giường. Tôi hít sâu vài hơi và hát thêm bài hát nữa, lần này là một bài từ album phát hành đầu tiên của Rolling Stones. Một lần nữa, chỉ có sự im lặng cho đến cuối bài hát.
Cuối cùng, Brad nhìn thẳng vào tôi, mỉm cười và ngồi hẳn dậy, đôi chân đung đưa bên giường. “Ồ, những bài này thật hay,” anh ấy nói. Brad bắt đầu gợi ý nhiều bài hát hơn và mỉm cười khi tôi nói mình biết bài hát anh nói tới.
Tôi càng chơi nhiều bài, Brad càng cởi mở hơn. Hóa ra, mọi bài hát mà anh gợi ý đều được ghép nối với một câu chuyện cá nhân trong quá khứ của anh. Tôi nhanh chóng nhìn ra được bức tranh rõ ràng về người đàn ông đang ngồi trước mặt mình. Ngày xưa, Brad là một người can đảm, mạnh mẽ, sôi nổi và độc lập, luôn khao khát nhiều điều hơn từ cuộc sống của mình.
Một tiếng đồng hồ trôi qua rất nhanh. Khi Brad tiễn tôi đến cửa trước, tôi nhận thấy đôi mắt anh có chút lấp lánh dưới ánh sáng mặt trời. Anh gợi ý một vài bài hát cho tuần sau và vẫy tay tạm biệt.
Nhiều người đã gặp phải cảm giác thất vọng hoặc thậm chí cảm thấy hoàn toàn thờ ơ với cuộc sống vào lúc này hay lúc khác trong cuộc đời. Đối với Brad, rối loạn căng thẳng sau sang chấn và trầm cảm mãn tính đã cướp đi khả năng sống độc lập của anh, cướp đi việc có những người bạn cùng độ tuổi và cảm giác mình liên quan đến những điều đang xảy ra trong thế giới thực. Khi tôi bắt đầu làm việc với anh, thế giới của anh đã bị đóng kín sau những tấm rèm màu cam sẫm và không gian âm thanh hỗn loạn, huyên náo. Bằng cách giúp anh thu hẹp sự tập trung, nhạc sống đã làm tăng âm lượng của những âm thanh được phát trên radio và phá vỡ những âm thanh xung quanh. Nó cho phép anh dành nhiều không gian hơn để lắng nghe có chủ ý, đối thoại và cuối cùng là im lặng. Không mất nhiều thời gian để năng lượng của Brad dịch chuyển. Âm nhạc được chơi và được nghe có chủ ý đã giúp anh kết nối với một thế giới rộng lớn hơn.