N
gày 4 tháng Tư năm 2013
Kể từ buổi bình minh của thế kỉ XXI – kể từ khi Internet bắt đầu lan rộng, công nghệ trở nên thu hút hơn bao giờ hết. Thung lũng Silicon giờ đây đã trở thành thánh địa cho một “giống nòi” người Mĩ mộng mơ – không có ai thành công hơn người sáng lập Facebook, Mark Zuckerberg. Trong vòng chưa đầy tám năm, với sức mạnh của câu thần chú “tiến nhanh và phá vỡ mọi thứ”, anh ta đã biến một dự án ra đời trong phòng kí túc xá thành một mạng xã hội toàn cầu với khoảng 1,2 tỉ người dùng. Tuy nhiên, ngay cả ông trùm kĩ thuật số như Zuckerberg cũng có lúc hối tiếc. Khi bước lên sân khấu để phát biểu trước cả phóng viên lẫn nhân viên, anh hi vọng sẽ giải quyết được một trong những điều hối tiếc lớn nhất của mình bằng một thông báo thú vị.
“Hôm nay,” Zukerberg nói, “cuối cùng chúng tôi cũng có cơ hội nói về chiếc điện thoại Facebook đó.”
Tin đồn về một “chiếc điện thoại Facebook” đã được lan truyền trong nhiều năm, lần đầu tiên công chúng nghe đến nó vào năm 2010 với một mẩu tin trên TechCrunchcó tiêu đề là “Facebook đang bí mật chế tạo một chiếc điện thoại”. Vào thời điểm đó, nếu Facebook có ý định làm như vậy thì có vẻ rất kì lạ. Tại sao một công ty phần mềm, với kinh nghiệm phần cứng bằng 0, lại cố gắng cạnh tranh với các công ty như Nokia, RIM và Apple? Nói cho cùng, Google đã thử làm điều này với Android – dồn vô số nguồn lực vào hệ điều hành Android của mình – nhưng đến cuối năm 2009, họ cũng mới chỉ có được 3,9% thị trường.
Chà, đến cuối năm 2010, thị phần của Google đã tăng vọt lên 22%. Đến năm 2011, nó đạt 39%. Và vào cuối năm 2012, doanh số của Android – đạt 357 triệu chiếc điện thoại – chiếm 69% thị trường di động.
Nhưng rõ ràng, Facebook sẽ không tung ra bất cứ cái gì giống “chiếc điện thoại Facebook” như người ta đã đồn đại mấy năm qua.
Ngày nay, điện thoại của chúng ta được thiết kế xoay quanh các ứng dụng chứ không phải con người. Vì vậy, chúng tôi muốn thay đổi điều đó. Giờ đây chúng tôi muốn mang đến trải nghiệm này (trải nghiệm dù đang có ở trong nhà, bạn vẫn sẽ luôn luôn biết chuyện gì đang diễn ra xung quanh mình) đến với chiếc điện thoại của bạn.
Mặc dù đây không phải là kịch bản hấp dẫn mà những người tham gia sự kiện này hi vọng, nhưng nó vẫn khá thú vị đấy chứ! Một chiếc điện thoại được thiết kế xoay quanh con người thay vì ứng dụng. Nghe có vẻ hay. Có vẻ hợp lí. Nhưng chính xác thì nó có nghĩa là gì?
Màn hình chính thực sự là linh hồn của điện thoại. Bạn nhìn vào nó khoảng 100 lần mỗi ngày. Nó thiết lập âm điệu cho toàn bộ trải nghiệm cuộc sống của bạn. Và chúng tôi nghĩ rằng nó nên mang tính cá nhân sâu sắc.
Vì vậy, hôm nay, hãy cùng nói về trải nghiệm mới này cho điện thoại của bạn. Nó là một gia đình của các ứng dụng. Và bạn có thể cài đặt nó và nó trở thành ngôi nhà của chiếc điện thoại của bạn. Chúng tôi gọi đây là: Home.
Khi phần giới thiệu của Zuckerberg chuyển sang một video giới thiệu “Home” nếu được đưa vào thực tiễn, một vài phóng viên bắt đầu gật đầu nhiệt tình. Một nhà thiết kế sản phẩm ngồi gần cuối phòng cũng gật đầu tán thưởng, mặc dù với thái độ hà khắc thấy rõ. Nhà thiết kế này – một phụ nữ khoảng ngoài 30 tuổi với mái tóc cắt cực ngắn, phần mái được vuốt ngược lên rất phong cách – là Caitlin Kalinowski. Cô gật đầu không phải vì bị lóa mắt bởi Home, mà vì sau 14 năm ở Thung lũng Silicon, cuối cùng cô cảm thấy như đã tìm thấy một công ty giống như nhà mình: Facebook.
Kalinowski chỉ mới vào Facebook chính thức được vài tháng, nhưng hành trình của cô với Facebook đã bắt đầu từ hơn một năm trước. Ở Portland, vào tháng Mười một năm 2011, Kalinowski tình cờ gặp một nhà tuyển dụng, người đã bày tỏ ý định đưa cô đến Facebook. Lúc đó, Kalinowski đang ở Apple, làm trường bộ phận kĩ thuật phát triển chiếc Mac Pro trông khá kì dị. Nó có hình trụ và lấy cảm hứng từ máy pha cà phê của công ty. Mặc dù cô thực sự rất thích làm việc trong dự án đó, nhưng Kalinowski đã ở Apple được vài năm rồi. Cô đã sẵn sàng thay đổi, đặc biệt nếu đó là cơ hội đến một công ty có tiếng tăm như Facebook. Thậm chí đặc biệt hơn nữa, cô biết rằng, họ đang tìm cách thuê cô cho một dự án “siêu bí mật”.
Đáng tiếc là, dự án siêu bí mật đó hóa ra lại là một chiếc điện thoại. Vì vậy, khi lời mời đến Facebook được gửi tới, Kalinowski đã trả lời một cách ngọt ngào nhưng thẳng thắn, “Tôi muốn tham gia, nhưng tôi không thể. Vì các anh đang lên kế hoạch làm một chiếc điện thoại và tôi không nghĩ đó là một ý hay!”
Tại Apple, cô đã hiểu chính xác những gì diễn ra khi làm một chiếc điện thoại, và những tham vọng của Facebook dường như thật ngây thơ. Và nếu họ dự định làm thế vì họ chưa bao giờ sản xuất một sản phẩm nào tương tự trước đó, thì quả thực Facebook quá ngây thơ rồi. Họ lạ lẫm với những cụm từ như “change off” (thay đổi) hay “ID lock” (khóa ID). Họ chưa bao giờ trải qua quá trình chế tạo thứ gì đó cho mọi người. Những người chiêu mộ Kalinowski đã thừa nhận những điểm này là đúng, nhưng họ cũng giải thích rằng đây chính xác là lí do tại sao họ muốn thuê cô: Để giúp họ hiểu phần cứng và cách chế tạo các sản phẩm trong thế giới thực.
“Thật tâng bốc,” Kalinowski trả lời. “Nhưng nếu các anh thuê tôi, tôi sẽ chỉ thuyết phục các anh đừng làm thế! Và tôi nghĩ rằng như vậy thì hơi ngớ ngẩn, các anh thuê tôi và tôi lại bảo các anh đừng làm cái việc mà các anh thuê tôi làm.”
Hai tuần sau, Kalinowski nhận được một cuộc gọi từ số lạ. Lòng đầy nghi ngại, cô nghe máy: Đó là Mark Zuckerberg. “Caitlin,” anh nói, “chúng tôi thực sự nghiêm túc về phần cứng.” Thứ chinh phục một người yêu phần cứng như Kalinowski không phải câu nói đó, mà là một điều lớn hơn thế: Một phần quan trọng trong tầm nhìn của Zuckerberg về tương lai.
Zuckerberg tin rằng một sự thay đổi lớn về mặt công nghệ lớn đang đến, và các thiết bị di động cũng không ngoại lệ. Thay đổi lần này liên quan đến sự kết hợp giữa VR, AR và AI. Anh từng đã bỏ lỡ làn sóng thay đổi gần nhất, anh không muốn lần này cũng vậy. Các đối thủ của anh đã sẵn sàng, hoặc, ít nhất, tất cả bọn họ đều có nhiều kinh nghiệm hơn trong việc chế tạo các thiết bị điện tử tiêu dùng. Apple đã làm điều đó từ cuối thập niên 1970. Google đã thống trị thị trường di động. Ngay cả Amazon, kẻ mà không ai nghĩ là một “công ty phần cứng”, hiện cũng tích lũy được nhiều năm kinh nghiệm sau khi sản xuất thành công thiết bị đọc sách điện tử Kindle từ năm 2007.
Để cạnh tranh, Facebook sẽ cần phải vượt ra ngoài mô hình “tiến nhanh và phá vỡ mọi thứ”. Đây là sự khởi đầu của một Facebook mới, một Facebook sau IPO mới. Và để định vị bản thân tốt nhất cho những thử thách phía trước, họ sẽ cần phải tiến chậm và xây dựng mọi thứ. “Vậy nên chúng tôi cần cô,” Zuckerberg nói với Kalinowski. “Chúng tôi cần cô đến đây và chỉ dạy chúng tôi.”
Sau khi làm nổi bật các tính năng của Facebook Home trước những khán giả dễ bị kích động, anh tuyên bố rằng hãng sản xuất đồ điện tử của Đài Loan HTC sẽ sớm bắt tay vào sản xuất một dòng điện thoại có tên là HTC First, được cài đặt sẵn Facebook Home.
Đối với các phóng viên tham dự, sự hợp tác với HTC này đại diện cho những điều dường như chỉ mới là khởi đầu cho tham vọng về phần cứng của Facebook. Nhưng ít ai biết rằng, HTC First sẽ là nỗ lực cuối cùng của Facebook để tạo phần cứng trong lĩnh vực di động.