T
háng Ba – tháng Tư năm 2014
Tin tức lan xa khắp nơi
Buổi tối ngày công bố vụ mua lại, Paul Bettner đã viết email cho toàn đội của mình.
TỪ: Paul Bettner
CHỦ ĐỀ: FB <3 Oculus
Vậy là Facebook đang mua Oculus. Chúng ta không biết chuyện này đang diễn ra, chúng ta chỉ nghe nói về nó qua tin tức ngày hôm nay giống như phần còn lại của thế giới.
Cả Facebook và Oculus đều phát đi các thông cáo báo chí để nỗ lực trả lời câu hỏi hiển nhiên: “Tại sao??” Đối với tôi, kiểu tin tức này lúc nào cũng như nhau – “Chúng tôi làm như vậy vì điều này tốt cho tất cả mọi người! Tốt cho công ty X! Tốt cho công ty Y! Quan trọng nhất là tốt cho khách hàng của chúng tôi!!!!” Một cách đơn giản hóa để nhìn nhận chuyện này là: Một trong những công ty lớn nhất, tăng trưởng nhanh nhất thế giới vừa công khai đặt cược 2 tỉ đô-la vào tương lai của VR. Theo nghĩa đó, nó lại cực kì chính đáng.
Nhưng chúng ta sẽ xem, chỉ thời gian mới trả lời được. Tôi cảm thấy lạc quan một cách thận trọng. Tôi đã gặp Zuckerberg vài lần. Tôi thực sự tin rằng anh ta có tiềm năng để hiện thực hóa thành công một tầm nhìn dài hạn mà không cần thỏa hiệp. Có thể chuyện này thực sự là tốt cho VR, để nó nổi lên như một nền tảng thị trường đại chúng thực sự. Nhưng tôi cũng quá quen với mức độ khó khăn của các thương vụ mua lại. Có rất nhiều cách để nó đi sai hướng và nó có thể biến thành một mớ hỗn độn.
Về phía mình, chúng ta biết là Oculus đã rất rốt ráo để kí hợp đồng với chúng ta cách đây một tuần và họ vừa trả một khoản thanh toán lớn vào sáng nay. Rõ ràng trong nội bộ, họ đã biết về thỏa thuận tiềm năng với Facebook này ngay từ khi họ hối thúc chúng ta kí hợp đồng với họ cách đây một tuần. Có vẻ điều đó cho thấy rằng mối quan hệ mà họ đã xây dựng với studio của chúng ta và tựa game mà chúng ta đang tạo ra cho họ rất quan trọng đối với những kế hoạch tương lai mà họ sẽ triển khai cùng FB...
Bất chấp tất cả những điều trên, tôi vẫn thực sự hi vọng rằng mai sau nhìn lại, những tin tức của ngày hôm nay cuối cùng sẽ là tin tốt. Những công nghệ VR và AR thực sự đủ khả năng thay đổi thế giới, dù sớm hay muộn. Giống như iPhone đã làm cách đây 5 năm, những nền tảng mới này sẽ cho phép chúng ta tiếp cận người chơi của mình theo những cách mà chúng ta chưa từng mơ tới. Thật đáng mừng!
Hãy cho tôi biết những thắc mắc, lo lắng của các bạn về toàn bộ chuyện này. Các bạn biết tôi là một cuốn sách mở rồi đấy :-)
Bettner là một người lạc quan thực sự, và anh thành tâm tin tưởng vào VR. Nhưng bản thân đã trải qua một vụ mua lại giá cao, anh lo sợ khi nghĩ về ý nghĩa của việc này đối với bạn bè của mình ở Oculus.
***
Tại Hawaii, hai doanh nhân vừa ngừng hợp tác với nhau gần đây đã có một cuộc thảo luận gay gắt qua Skype:
“Cả mấy ngày nay tôi đã cố gắng liên lạc với anh,” Ron Igra, một trong hai doanh nhân viết. “Tôi đang tính Oculus…”
“Quan điểm của tôi về việc đưa Palmer ra tòa vẫn như cũ,” Thomas Seidl, doanh nhân còn lại trả lời. “Nó gây tổn hại về mặt tài chính cho cả tôi và anh.”
Để trả lời vấn đề này, Igra gọi Seidl, người này bắt máy chỉ để cúp máy ngay lập tức.
Ron Igra: Đừng có ngớ ngẩn thế nữa
Thomas Seidl: Đừng tỏ ra đáng khinh bỉ như thế nữa
Ron Igra: Chúng ta có thể kiếm được hàng triệu đô-la nếu anh hợp tác cùng tôi
Thomas Seidl: Đừng làm một thằng khốn nạn dối trá lừa đảo nữa, hết lần này đến lần khác anh luôn đưa ra những quyết định tồi tệ
Ron Igra: Anh đã thỏa thuận với Palmer, có 2 tỉ đô-la đã được đẻ ra từ ý tưởng của chúng ta đấy
***
Cách đó 6000km, Cindy Tallent, Giám đốc tài chính của ZeniMax, đang viết một email từ văn phòng mình tại Dallas cũng đang suy nghĩ về việc Facebook mua lại Oculus.
“Facebook vừa mua lại Oculus với giá 2 tỉ tiền mặt và cổ phiếu! Không thể tin được!” Tallent viết cho James Leder, giám đốc vận hành của ZeniMax. “Và anh nghĩ xem, chuyện này đã có thể có phần của [ZeniMax] nếu chúng ta đi nước cờ khác đi.”
Giá như ZeniMax sẵn sàng đầu tư 6 triệu đô-la, thì giờ họ đã có 15% của Oculus…
Giá như họ sẵn sàng để cho Carmack làm cố vấn kĩ thuật và lấy 2% cổ phần “miễn phí” trong Oculus…
Bình yên qua cơn bão
Hai ngày sau thông báo mua lại, vì cơn thịnh nộ vẫn tiếp diễn nên Carmack đã hỏi thăm tình hình của Luckey. “Vẫn trụ vững chứ?” anh hỏi trong email.
Theo lẽ tự nhiên, câu trả lời đầu tiên cho câu hỏi của Carmack là: “Em ổn! Em sắp giàu rồi và, quan trọng hơn, tỉ lệ VR thành công lần này cao hơn bất kì lần nào trước đây.” Nhưng mặc dù đúng là Luckey cảm thấy như vậy thật, nhưng cậu vẫn đang vật lộn với hậu quả xảy ra. Carmack là một trong số rất ít người mà cậu cảm thấy có thể mở lòng về điều này.
TỪ: Palmer Luckey
ĐẾN: John Carmack
CHỦ ĐỀ: RE: Vẫn trụ vững chứ?
Em vẫn trụ được, có lẽ đón nhận chuyện này khó khăn hơn cách mà hầu hết mọi người sẽ làm hoặc nên làm. Chuyện là, em hiểu phản ứng của họ, và việc biết những gì họ biết (và thiếu mất bức tranh toàn cảnh đằng sau hậu trường), là em có lẽ em cũng sẽ cảm thấy như vậy thôi.
Em cảm thấy tội lỗi vì đã từng cầm đầu kiểu tình huống tương tự ở quá khứ. Khoảng năm năm trước, bắt đầu ở các forum trên ModRetro, em đã thổi bùng cơn giận dữ trong mọi người về việc các admin đã khiến người ta cảm thấy các BenHeck form bị bỏ rơi. Bọn em đã thu hút được mấy nghìn thành viên, rất nhiều bài viết trên các kênh truyền thông công nghệ, và mấy triệu lượt xem trang hàng tháng. Tất cả bắt đầu như một cuộc thập tự chinh của một thiếu niên tức giận giấu mình sau màn hình máy tính. Em không có nhiều năm hay nhiều thập niên kinh nghiệm để dựa vào, vì vậy nên sự phóng đại từ cộng đồng hoàn toàn mang tính cá nhân. Em biết anh đã đối mặt với những chuyện tương tự trong quá khứ, hi vọng em có thể dày dạn được như anh.
Em đồng ý rằng một năm nữa, có lẽ mọi người sẽ vui vẻ trở lại thôi, khi họ có thể phán xét hành động của chúng ta thay vì những lời chúng ta nói…
Những phán xét khi chỉ biết một phần câu chuyện sẽ tạo nên những hậu quả khủng khiếp.
Nghĩ lại, có lẽ sẽ không mất nhiều thời gian đến thế để cơn thủy triều thoái lui. Vì chỉ một ngày sau email của Carmack, Oculus đã chia sẻ một tin tức thú vị: Michael Abrash sẽ gia nhập công ty.
“Hi vọng đã trở lại!” một thành viên của cộng đồng VR tuyên bố.
“Thật là một cú twist43 gây sốc!” người khác tuyên bố.
43 Twist: Những nút thắt, tình huống được sắp đặt một cách đầy bất ngờ nhằm tạo kịch tính, hay được áp dụng trong điện ảnh và văn học.
Quả thực là quá sốc, đến mức ngay cả mọi người ở Oculus cũng ngạc nhiên khi biết Abrash sẽ tham gia. Bao gồm cả Iribe, người từng gọi Abrash là “mảnh ghép cuối cùng của bài toán”. Bây giờ, cuối cùng thì ông ấy đã ở đây, chính thức là nhà khoa học trưởng của Oculus. Câu hỏi đặt ra là: Làm nhà khoa học trưởng của Oculus trong hiện tại là làm gì?
“Chúng ta là đội VR đỉnh nhất hành tinh”, Iribe giải thích.
Nếu đó thực sự là lí do tại sao Iribe thuê Abrash (và Binstock, vì cũng có liên quan), thì LaValle biết rằng anh không thể phản đối quyết định đã đưa ra. Bởi vì rốt cuộc đây là một quyết định làm ăn và nó nằm ngoài lĩnh vực chuyên môn của LaValle. Nhưng vì đã chứng kiến cách Iribe mắt tròn xoe mơ màng khi nói về Abrash trong suốt năm qua, LaValle không thể không cảm thấy sự ngưỡng mộ đó cũng góp phần vào quyết định này. Và nếu đúng như vậy, việc anh sẽ bị thay thế là chuyện không thể tránh khỏi ngay từ đầu.
Giờ đây LaValle nhận ra, bất kể anh đã làm gì cho Oculus, bất kể anh có quan trọng đến mức nào trong quá trình giúp start-up nhỏ này phát triển đến chỗ lọt vào danh sách theo dõi của Fortune 500, bất kể anh đã dạy họ bao nhiêu về kiến thức học thuật, hay phải ngậm bồ hòn làm ngọt khi Iribe ca ngợi những kĩ thuật mà Valve sử dụng, thì sẽ luôn có một điều anh không bao giờ làm được: Quay ngược thời gian và phát triển một trò chơi mà Iribe đã yêu thích khi còn là đứa trẻ. Và vì vậy, tất cả đều trở nên hợp lí vô cùng, những ngày anh ở Oculus không còn bao nhiêu.
Anh tưởng tượng mình là gã cao bồi trong The Big Lebowski (Bá tước Lebowski), đang nhìn chằm chằm vào Jackie Treehorn của Oculus. Anh nghĩ: Chà, một người khôn ngoan hơn tôi từng nói, đôi khi anh ăn con gấu, và đôi khi con gấu ăn anh.
***
Cuối cùng thì mọi chuyện cũng, đại khái là, trở về bình thường. Cơn thịnh nộ đã nguôi ngoai, guồng quay công việc cũ đang dần khởi động lại. Và như một phần của trạng thái cân bằng, sự ngớ ngẩn ở một mức độ nhất định đã quay lại xâm chiếm văn phòng. Đáng chú ý nhất là, Simon Hellam đã lắp ráp một bộ kính “đặc biệt” để vinh danh thương vụ mua lại: Oculus Poke, anh ta gọi nó như vậy. Chiếc kính đó, về cơ bản, chỉ là một mô hình 3-D rộng 6 inch của biểu tượng Facebook “Poke” dán trên mặt trước của một bộ DK1.
Luckey và Mitchell thích nó, và họ thích cách nó làm mọi người vui hơn. Và khi chỉ còn vài ngày nữa là đến ngày Cá tháng Tư, họ đã gợi ý tung ra một video “thông báo” về Oculus Poke! Iribe và Chen tham gia – nghe như một ý tưởng vui nhộn.
Nhưng Patel hoàn toàn không đồng ý. “Có thể nghe nó vui vẻ và thân thiện với chúng ta. Nhưng nó sẽ làm cho chúng ta trông thật lố bịch ngoài sức tưởng tượng như thể chúng ta đang tầm thường hóa mối quan tâm của họ.”
Luckey nhận ra Patel nói đúng. Oculus Poke không đáng với rủi ro này. Nhưng điều đó không ngăn được cậu trả lời với vỏn vẹn ba từ: “Không Vui Nirav.”
Được rồi, mọi thứ đang trở lại bình thường rồi.
Ngày 31 tháng Ba – hay cái ngày đáng lẽ ra phải là đêm trước Ngày Oculus Poke, Luckey nhận được email từ Mark Zuckerberg.
TỪ: Mark Zuckerberg
ĐẾN: Palmer Luckey
NGÀY: 31 tháng Ba năm 2014
Bây giờ mọi chuyện đã dịu xuống một chút, tôi muốn gửi đến cậu lời cảm ơn vì đã ủng hộ sự hợp tác của chúng ta. Và tôi rất hào hứng khi được làm việc cùng cậu.
Tôi thực sự tin tưởng tầm nhìn của cậu về VR. Mục tiêu của tôi ở đây là đảm bảo các bạn có tất cả những nguồn lực và sự hỗ trợ để mang nó đến với toàn thế giới.
Thật phiền toái khi phản ứng ban đầu từ cộng đồng lại tiêu cực, nhưng có vẻ như cậu đã làm một việc thực sự tốt đẹp là giải thích những lợi ích của việc chúng ta hợp tác với nhau. Có cảm giác như cậu đang bắt đầu chinh phục được mọi người.
Khi thỏa thuận chính thức hoàn tất, tôi rất muốn dành thêm thời gian trò chuyện với cậu và tìm hiểu cách cậu nghĩ về tương lai. Tôi cũng vui lòng khi được trả lời mọi câu hỏi của cậu về quảng cáo và việc kinh doanh của chúng ta. :)
Thật vinh dự khi được làm việc với cậu trong sứ mệnh này. Chúng ta sẽ xây dựng một cái gì đó mang tính lịch sử.
Chà, Luckey nghĩ, Marky Z thực sự tử tế khi viết những dòng này. Nhưng chuyện với phần về quảng cáo là sao? Có vẻ hơi kì lạ khi nhắc đến nó ở đây.
Cơn sóng thịnh nộ lại nổi lên một lần nữa Vào ngày 7 tháng Tư, một cơ thịnh nộ mới lại dấy lên. Ban đầu, nó hoàn toàn không liên quan gì đến Oculus, mà là một số người trên mạng đã nổi đóa vì sáu năm trước, CEO mới của Mozilla (Brendan Eich) đã quyên góp 1.000 đô-la cho một tổ chức chống lại Dự luật 8 ở California.
Làn sóng phản đối đó cuối cùng cũng dính líu đôi chút đến Oculus khi John Carmack đăng tải một nội dung là anh rất mừng vì phản ứng của Eich không phải là bò xuống để cầu xin tha thứ. Nó không có nghĩa là Carmack đồng ý với những quan điểm bị cáo buộc của Eich, thậm chí không ai biết quan điểm thực sự của Eich là gì (do đó cả việc tại sao chúng bị cáo buộc nữa!). Có thể ông ta đã không nhận thức được đầy đủ mình đang quyên góp cho ai? Có thể đó là một khoản “quyên góp” bắt buộc để, giả sử như, tham gia một bữa tối 1.000 đô-la? Vấn đề là rất nhiều thông tin vẫn bị thiếu và Carmack đánh giá cao việc Eich không nhượng bộ trước đám đông trên mạng.
Tuy nhiên, có một nhóm người lại không đánh giá cao quan điểm của Carmack. Những người như Chad Elliot, một nhà phát triển của Waypoint Software, người đã gửi email cho Palmer Luckey để nói rằng, “Anh bạn, tôi rất tôn trọng những thành tựu và tài năng của John, nhưng việc vỗ tay vì Brendan Eich giữ vững quan điểm ư? Tôi không làm việc cho Oculus, nhưng xin hãy nghe lời khuyên của tôi với tư cách là người đã làm việc dưới sự giám sát của công chúng trong một thập niên. Hãy nói chuyện nghiêm túc với mọi người về việc bảo toàn danh tiếng ngay cả trước khi các cậu bắt đầu phát triển.”
Lúc đó, Luckey không nghĩ ngợi gì nhiều về email phản hồi của Elliot. Nhưng nhiều năm sau, khi cuộc sống của cậu bất ngờ bị đảo lộn, nó sẽ trở thành một email mà cậu không bao giờ quên:
TỪ: Palmer Luckey
CHỦ ĐỀ: RE: Carmack Tweetastrophe
Chúng tôi không kiểm soát những gì nhân viên nói trong thời gian riêng tư của họ. Chúng tôi sẽ không trở thành một trong những siêu tập đoàn sa thải mọi người vì có ý kiến trái ngược với ý kiến của công ty hoặc công chúng.
Không đời nào tôi hạn chế việc giao tiếp trước công chúng của mình chỉ ở mức liên quan đến công nghệ khi tôi ở Oculus (sẽ rất, rất lâu đấy). “Nếu nhà vua không lãnh đạo, làm sao ông ta có thể trông đợi bề tôi của mình tuân theo?”