Những câu chuyện trong quyển sách này đã được tôi góp nhặt suốt hơn ba mươi năm sống đời tu sĩ theo truyền thống tu trong rừng của Phật giáo Nguyên thủy (Theravada). Suốt nhiều thế kỷ, Phật giáo Nguyên thủy là cỗ xe tâm linh chính của người dân Thái Lan, Miến Điện, Sri Lanka, Campuchia và Lào. Ngày nay, trường phái Phật giáo này đang phát triển ở phương Tây – và cả phương Nam, như ở nước Úc, nơi tôi đang sống.
Mọi người thường hay hỏi tôi đâu là sự khác nhau giữa những trường phái Phật giáo – như Phật giáo Nguyên thủy (Theravada), Phật giáo Đại thừa (Mahayana), Kim Cương thừa (Vajrayana) và Thiền tông (Zen). Câu trả lời là, tất cả những trường phái này thật ra cũng giống như cùng một loại bánh với những lớp phủ đường khác nhau: bên ngoài thì có vẻ khác nhau với hương vị khác nhau, nhưng khi đi sâu vào bên trong thì bạn sẽ thấy tất cả đều có chung một vị, đó là vị giải thoát. Từ nguyên thủy, chỉ có một nền Phật giáo mà thôi.
Đức Phật đã giảng dạy tại vùng Đông Bắc Ấn Độ vào khoảng 2.600 năm trước, nghĩa là một thế kỷ trước thời triết gia Socrates. Người không chỉ giảng dạy cho các tăng ni xuất gia, mà còn dạy cho hàng ngàn người bình thường khác, từ những nông phu trồng lúa cho đến người phu quét đường và thậm chí là những kỹ nữ. Trí tuệ của Phật không hề xuất phát hay liên hệ gì đến một đấng siêu nhiên. Nó phát sinh từ những hiểu biết sâu sắc về bản chất cuộc sống. Những bài giảng của Người xuất phát từ trái tim và được khơi mở bằng sự hành thiền thâm sâu. Như Đức Phật từng nói một câu rất nổi tiếng: “Chính từ trong cái thân dài một fathom(*) này, với cái tâm được phú, ta là sự khởi đầu và sự kết thúc của thế giới này“.
Giáo lý trung tâm của Đức Phật chính là Bốn Sự Thật Cao Quý, hay còn gọi là Tứ Diệu Đế. Nếu xếp lại theo trình tự thông thường của nó, chúng ta có thể viết như sau:
1. Hạnh phúc
2. Nguyên nhân của hạnh phúc
3. Bất hạnh
4. Nguyên nhân của bất hạnh
(*) 1 fathom (sải) tương đương 1,83 mét.
Những câu chuyện trong quyển sách này sẽ xoay quanh Diệu Đế thứ hai, đó là nguyên nhân của hạnh phúc.
Đức Phật thường dùng những câu chuyện để giảng. Thầy của tôi, cố thiền sư Ajahn Chah ở vùng Đông Bắc Thái Lan, cũng thường hay giảng dạy bằng những câu chuyện. Mỗi khi nghe những bài thuyết giảng của Ajahn Chah, các câu chuyện ấy là điều mà tôi nhớ nhất, đặc biệt là những câu chuyện hài hước. Hơn nữa, chính những câu chuyện này mang lại cho ta những hướng dẫn sâu sắc nhất về con đường đạo để đi đến hạnh phúc thật sự. Mỗi câu chuyện đều là sứ giả chuyển tải những lời dạy của ngài.
Bản thân tôi cũng dùng những câu chuyện khi giảng về Phật pháp và tu thiền tại Úc, Singapore và Malaysia hơn hai mươi năm nay, và tôi đã ghi lại những câu chuyện hay nhất trong quyển sách này. Những câu chuyện tự chúng đã nói lên tất cả, vì vậy tôi chỉ đưa thêm vào rất ít lời bình. Mỗi câu chuyện đều hàm chứa những mức độ ý nghĩa khác nhau, do vậy, càng đọc bạn sẽ càng nhận ra nhiều chân lý.
Mong rằng bạn, cũng như những người được nghe kể, sẽ thích thú những câu chuyện về hạnh phúc này. Và cầu mong rằng những câu chuyện ấy sẽ giúp thay đổi cuộc đời của bạn theo chiều hướng tốt hơn, như chúng đã làm cho nhiều người khác.
Ajahn Brahm