Trong lịch sử nhân loại, việc phát minh ra bút và giấy là một đóng góp vô cùng to lớn trong việc thúc đẩy sự tiến bộ của nền văn minh thế giới. Bút có rất nhiều loại như bút lông, bút chì, bút chấm mực, bút máy, bút nguyên tử, v.v. Ngày xưa, có người sử dụng cành dương liễu, cây lau sậy, ngón tay để thay thế cho cây bút. Ở Âu Mỹ có rất nhiều người vẽ tranh bằng những phương pháp khác nhau để thay thế cây bút. Những bậc trung thần, nghĩa sĩ thời xưa còn dùng máu nơi đầu ngón tay viết ra những bức huyết thư, lưu lại những câu chuyện hào hùng trong lịch sử.
Có người ca tụng các nhà sử học biên chép lịch sử công chính không thiên tư, như ngòi bút của ông Đổng Hồ1 là một nhà cầm bút viết sử nổi tiếng. Có người ca tụng sức mạnh của ngòi bút, gọi là sức mạnh vạn cân của bút để chỉ cho sự tài hoa của các nhà văn học. Những cảnh sông núi đất trời rộng lớn hùng vĩ dưới ngòi bút điêu luyện của các nhà văn đôi khi trở nên thị vị và thơ mộng hơn nét vẽ của những nhà họa sĩ.
1 Đổng Hồ: là sử quan nước Tấn thời Xuân Thu, nổi tiếng lịch sử bởi ngòi bút chép sử ngay thẳng, công chính, không vì danh lợi, quyền thế mà bẻ cong sự thật.
Bút không đơn thuần chỉ dùng để viết chữ, mà ngòi bút còn được dùng làm vũ khí, “một ngòi bút càn quét cả ngàn vạn quân”. Lương Khải Siêu đặt bút liền viết nên một tập văn chương, khiến cho Viên Thế Khải ra giá mười vạn đồng bạc để đổi lấy tập văn chương ấy. Tất nhiên Lương Khải Siêu không vì tiền bạc mà lay động, ông vẫn dựa vào ngòi bút của mình để lật đổ chế độ Hồng Hiến1 mà Viên Thế Khải từng lập nên.
1 Hồng Hiến: là niên hiệu của đế chế Trung Hoa do Viên Thế Khải lập nên, tồn tại trong vòng 83 ngày, từ 25/12/1915 đến 22/03/1916.
Chúng ta có thể thấy, sức mạnh của vũ khí súng đạn tuy lớn nhưng đôi khi không mạnh bằng sức mạnh của ngòi bút. Vũ khí chỉ có thể gây tổn thương phần thể xác con người, còn bút tích văn tự ghi chép lại thì tiếng xấu lưu truyền muôn đời. Vậy nên, các bậc hiền thần danh tướng đời trước, đều lấy ngòi bút khen chê công chính của Khổng Tử trong Kinh Xuân Thu làm tiêu chuẩn để đứng ra cứu dân, cứu nước.
“Lưu tình mà buông đao thì có thể cứu người nhất thời; lưu tình mà đặt bút, cứu người cả ngàn năm”. Từ xưa ngòi bút của vị phán quan được coi là đại diện cho chính nghĩa. Cũng vậy, xưa nay những người trí thức tao nhã thường sống bằng nghề cầm bút. Họ dùng ngòi bút để phong phú thêm cuộc sống của mình.
Hay như trường hợp Quốc Dân đảng ban đầu dựa vào chính nghĩa quốc gia dân tộc lật đổ nhà Mãn Thanh. Cộng Sản đảng khi ấy dựa vào ngòi bút đanh thép của những tác gia văn học nghệ thuật để giành lấy chính quyền, thay đổi và tạo dựng niềm tin cho người dân. Các tác gia ấy phải kể đến Lỗ Tấn, Mâu Thuẫn, Quách Mạt Nhược, Ba Kim, v.v. Vì vậy mà, dù Quốc Dân đảng có quân lực lớn mạnh nhưng vẫn không thể thắng được ngòi bút của các tác gia văn học nghệ thuật.
Rất nhiều những nhà thư pháp trước đây nhờ bút pháp điêu luyện, đã để lại rất nhiều tác phẩm thư pháp nghệ thuật cho đất nước Trung Hoa, như bản chép Kim cương kinh của Hòa thượng Hoài Tố, Lan đình tập tự của Vương Hy Chi. Bốn nhà thư pháp lớn là: Âu Dương Tuân, Nhan Chân Khanh, Liễu Công Quyền, Triệu Mạnh Phủ, đã trở thành những bậc thầy mô phạm cho hậu thế đời sau.
Nhưng đến ngày hôm nay, công nghệ máy tính ngày càng phát triển, những con chữ trên máy tính có khả năng truyền thông rộng rãi, có sức mạnh to lớn đã thay thế sức mạnh của những cây bút viết. Chữ đánh máy vi tính nhanh và cân đối, đều đặn, ngay ngắn hơn nhiều so với viết bằng bút. Xã hội ngày càng phát triển, thời nào đất nước cũng có nhân tài, những thứ đồ dùng vật dụng phục vụ cho nhu cầu cuộc sống của con người cũng theo đó mà thay đổi từng ngày. Chúng ta hoài niệm về những “ngòi bút tài hoa uyên bác” đã có nhiều đóng góp to lớn đối với nền văn hóa Trung Hoa. Chúng ta cũng mong muốn tất cả những người gắn liền với nghề cầm bút có thể tiếp tục phát huy sức mạnh để mở ra một kỷ nguyên huy hoàng cho mỗi cá nhân và cho cả quốc gia.