Học tập như chèo thuyền ngược dòng nước, nếu không cố gắng tiến lên ta sẽ thụt lùi. Học một ngôn ngữ nhưng trong một thời gian dài không dùng nó để giao tiếp, chắc chắn ta sẽ không thể tiến bộ được. Học tập mà không ôn lại bài cũ, không tìm hiểu thêm kiến thức mới, thì đương nhiên ta sẽ không thể tiến bộ.
Con người chúng ta cũng đang đi ngược dòng trong cuộc đời này, nếu ta không phấn đấu, cần cù siêng năng, đương nhiên ta sẽ bị tụt hậu. Quả vị Tu Đà Hoàn, quả vị đầu tiên trong bốn quả vị La Hán, được dịch sang tiếng Trung Quốc là “ngược dòng” (nghịch lưu), ngược dòng sinh tử để giải thoát. Dòng chảy xiết sinh tử không cho phép bạn nghỉ ngơi dù chỉ là trong chốc lát. Nếu bạn không thể tiến về phía trước, chắc chắn bạn sẽ bị tụt lại phía sau!
Trong xã hội ngày nay có rất nhiều người đang cố gắng, nỗ lực, dốc hết sức cho sự nghiệp của mình, song sau khi gặp phải vô vàn trở ngại, họ lại bỏ cuộc. Cũng như việc bạn đi ngược dòng chảy trong đại dương vậy, hành trình này không cho phép bạn ngừng tay chèo trong chốc lát, vì nếu bạn ngừng nỗ lực, bạn sẽ bị người khác vượt mặt. Nếu lúc ấy, bạn không điều chỉnh lại tâm lý, thì dù không bị sóng gió của cuộc đời nhấn chìm, bạn cũng sẽ tự gục ngã, không thể vực dậy được nữa.
Khi chung vốn kinh doanh, nếu ta không dốc lòng chăm chút để phát triển mà chỉ nghĩ đến việc chia lãi, chia hoa hồng, hết vốn rồi cũng chẳng còn gì để đầu tư, kinh doanh nữa, và đương nhiên là đến lúc đó, sự nghiệp của ta cũng đã “tan tành” rồi. Cho nên, nếu ta muốn tồn tại trong thương trường, ta nên không ngừng đầu tư, không ngừng tăng vốn mới có thể ngược dòng mà tiến, mới chịu được những trắc trở trong quá trình ngược dòng, chịu được sự thử thách của thời gian không gian, để từ đó tạo ra một thế giới mới.
Hoặc nếu ta chỉ ước mơ mở một cửa hàng buôn bán nhỏ rồi mong chờ có thể thu được “một vốn bốn lời” trong thời gian ba tháng, nửa năm, v.v. thì quá là viển vông. Cửa hàng nhỏ mới mở chưa trưởng thành trong sóng gió, thì phải vượt ngược dòng mà tiến, nếu không lập kế hoạch phấn đấu trong vài ba năm đầu, thì sao có thể đạt được lợi nhuận lớn? “Sơn cùng thủy tận ngờ không lối, liễu rậm hoa thơm lại một thôn”, sau khi lội ngược dòng thành công, ta mới hái được quả ngọt, sự nghiệp mới thành công.
Xã hội ngày nay được chia làm giới thượng lưu và giới bình dân. Những người có thể bước chân vào giới tinh hoa trong xã hội thượng lưu đều từng phải trải qua biết bao gian nan khổ cực, gặp phải không biết bao nhiêu nghịch cảnh, như con sâu bướm phải chật vật phá bỏ lớp kén để biến thành bươm bướm vậy. Cuộc đời này không có chuyện chẳng bỏ công sức lao động mà vẫn được hưởng lợi. Nếu muốn bước chân vào giới thượng lưu, ta cần có tinh thần “chiến đấu” như chèo thuyền ngược dòng, chứ cứ cam lòng ở mãi tầng lớp bình dân, chỉ tham chút lợi nhỏ trước mắt, chỉ muốn hưởng ké ánh hào quang của người khác, hoặc cả ngày chỉ biết chơi bời, không chịu lao động, v.v. thì đương nhiên, ta chỉ có thể ở mãi dưới tầng lớp bình dân mà thôi.
Bạn thử nhìn khắp thế gian này mà xem! Người đọc sách phải dốc lòng học tập, vượt mọi khó khăn mới nên công nên trạng; dốc lòng trồng cây mười năm thì cây mới đơm hoa kết trái. Tích tiểu thành đại, kiến tha lâu cũng đầy tổ, mỗi người mỗi nghề, không có nghề nào là không vất vả, chẳng có ai không phải vượt qua nghịch cảnh để gặt hái được thành công cả.
Đời người là dòng chảy ngược của sự sống, ta phải nỗ lực mới có thể tiến lên phía trước. Đời người là dòng chảy ngược của sinh tử, ta cần phải siêng năng mới có thể đi ngược dòng. Sự nghiệp là dòng chảy của cạnh tranh, có phát triển thì mới thành công. Người đọc sách phải lăn lộn trong biển tri thức, đạp gió rẽ sóng, có tinh thần quyết tâm vượt qua mọi nghịch cảnh thì mới có thể học thành tài. Chỉ cần chúng ta có tinh thần không chịu khuất phục trước nghịch cảnh, dám đi ngược dòng thì đến chuyện tu thành chính quả ta cũng làm được, chứ huống chi là việc học tập, gây dựng sự nghiệp nhỏ nhoi?