“Nếu ta muốn tìm thấy điều gì đó là sự thật, ta phải hoàn toàn thoát khỏi mọi tôn giáo, mọi sự quy định, mọi giáo điều, mọi tín điều, mọi quyền uy khiến ta phải tuân thủ. Nghĩa là, về căn bản, ta phải hoàn toàn đứng một mình, và đó là việc rất khó khăn...”
Lời nói đầu
Đứng một mình là thanh khiết, là hồn nhiên, là thoát khỏi mọi truyền thống, giáo điều, quan điểm, thoát khỏi mọi điều kẻ khác nói, vân vân. Một trí não như thế không cần tìm kiếm, bởi vì không có gì để tìm kiếm; vì đã tự do nên một trí não như thế hoàn toàn tĩnh lặng, không ham muốn, không động đậy. Nhưng trạng thái ấy không phải để đạt được; nó không phải là thứ bạn có thể mua được thông qua kỷ luật, nó không đến do bạn từ bỏ tình dục, hay luyện tập một loại yoga nào. Nó chỉ đến khi ta thấu hiểu đường đi nước bước của cái “tôi”, của bản ngã, vốn tự biểu hiện thông qua ý thức trong hoạt động thường ngày, cũng như trong vô thức. Điều quan trọng là tự mình thấu hiểu, chứ không nhờ sự chỉ dẫn của người khác, toàn bộ nội dung của tâm thức, vốn bị quy định, vốn là kết quả của xã hội, của tôn giáo, của nhiều tác động, ấn tượng, ký ức khác nhau - thấu hiểu mọi sự quy định và thoát khỏi đó. Nhưng không có “cách” nào để được tự do giải thoát cả. Nếu bạn hỏi làm cách nào để được tự do giải thoát, thì bạn đang không lắng nghe.
Những lời lẽ này thách thức sự chuyển động của tâm thức nhân loại - tâm thức bị truyền thống quy định nên chấp nhận cái ý tưởng về sự tiến bộ tinh thần, về thành tựu qua thời gian và các phương pháp để đạt tới đó. Nó thách thức tình trạng quy định sâu sắc về cách để đạt được trong đời sống nội tâm cùng các hệ quả tất yếu của nó: quyền lực tinh thần, niềm tin, sự tuân thủ, ý niệm tìm kiếm chính nó. Các cuộc nói chuyện này cốt yếu chỉ ra sự thấu hiểu ta là như thế nào, như chính ta là, trong từng khoảnh khắc của cuộc sống thường ngày - không phải ta nên là thế nào, như được định nghĩa bởi các giá trị văn hóa, những lý tưởng tôn giáo và những tương lai tự phóng chiếu ra. Những khám phá như thế này đòi hỏi chính ta phải thấu hiểu chứ không phải chấp nhận những lời được ghi ở đây là đúng. Ở bài nói chuyện cuối cùng được ghi lại trong quyển sách này, một người đã lâm vào chỗ bế tắc đặt ra câu hỏi: “Giờ phải làm sao?”. Khi dấn thân vào một vùng biển không có trên hải đồ, thì đây là câu trả lời để suy ngẫm:
Bạn thử nghiệm giáo lý của tôi hay bạn thử nghiệm chính mình? Tôi hy vọng bạn thấy được chỗ khác biệt. Nếu bạn thử nghiệm những điều tôi nói thì bạn phải đi đến câu hỏi “Giờ phải làm sao?”, bởi vì khi đó bạn đang cố gắng đạt được một kết quả mà bạn nghĩ là tôi có. Bạn nghĩ tôi có điều gì đó mà bạn không có, và rằng nếu bạn thử nghiệm điều tôi nói, bạn cũng sẽ có được điều đó, đa phần chúng ta nghĩ thế. Ta tiếp cận những điều này với một tinh thần mua bán - tôi sẽ làm việc này để đạt được điều kia. Tôi sẽ sùng bái, thiền định, hiến tế để đạt được điều gì đó.
Bây giờ, bạn không phải thực hành theo giáo lý của tôi. Tôi không có gì để nói cả. Hay đúng hơn, tất cả những gì tôi muốn nói là: Hãy quan sát trí não của chính bạn, hãy nhìn thấy những tầng sâu mà trí não có thể vươn tới; do đó, bạn mới quan trọng, chứ không phải giáo lý. Điều quan trọng đối với bạn là khám phá đường đi nước bước trong tư duy của chính bạn và tư duy đó hàm ý gì, như tôi đang cố gắng chỉ ra trong sáng nay. Và nếu bạn thật sự quan sát tư duy của chính mình, nếu bạn theo dõi, thử nghiệm, khám phá, buông bỏ, để chết đi mỗi ngày mọi điều mà bạn đã góp nhặt, thì bạn sẽ không bao giờ đặt câu hỏi “Giờ phải làm sao?”.
Tám cuộc nói chuyện này đã diễn ra mà không có ghi chép gì cả, chỉ nói một cách ngẫu hứng, trong bóng râm của một rừng sồi nhỏ nơi thung lũng Ojai, California, vào mùa hè năm 1955, trước khoảng vài trăm người. Krishnamurti ghé thăm thung lũng này lần đầu tiên vào năm 1922 và đã sống ở đó khi không có lịch nói chuyện ở nơi nào trên thế giới, cho đến khi ông qua đời vào năm 1986. Ông mất năm 91 tuổi tại Pine Cottage (tên ngôi nhà của ông), hiện nay nằm kế bên nhà lưu trữ Krishnamurti (Krishnamurti Archives) ở Ojai, dưới chân vách núi thẳng đứng Topa Topa. Ông đã thành lập nhiều cơ sở trên khắp thế giới để lưu giữ các bài nói chuyện, các tác phẩm viết và các cuộc đối thoại của ông. Cho đến thời điểm xuất bản tập sách này, nhiều thông tin cũng như băng hình, băng tiếng và tài liệu đã có sẵn trên website jkrishnamurti.org.
“Khi trí não thoát khỏi tất cả sự quy định, bạn sẽ thấy xuất hiện tính sáng tạo của thực tại, của Thượng đế, hay bất cứ điều gì bạn sẽ thấy, và chỉ duy nhất một trí não như thế, một trí não không ngừng trải nghiệm tính sáng tạo này, mới có thể tạo ra một cách nhìn khác, những giá trị khác, một thế giới khác.”