I. ĐẠI CƯƠNG
- Màng phổi có 5 lớp:
Lớp trung biểu mô.
Lớp tổ chức liên kết dưới trung mô (không có mạch máu).
Lớp xơ chun nông.
Lớp tổ chức liên kết dưới màng phổi (có mạch máu).
Lớp xơ chun sâu.
- Có 2 loại: U trung biểu mô màng phổi lành tính, U trung biểu mô màng phổi ác tính.
- Nguyên nhân 60% do amiăng, 40 % do những căn nguyên khác.
- Giải phẫu bệnh: U trung biểu mô khu trú là u nằm lơ lửng trong khoang màng phổi, lành tính. U trung biểu mô lan tỏa thường là ác tính, xuất phát từ lá thành hoặc lá tạng. Type biểu mô hay gặp nhất (70%), type saccom xơ (15%), type hỗn hợp (15%).
II. TRIỆU CHỨNG VÀ XÉT NGHIỆM CẬN LÂM SÀNG
U trung biểu mô lành tính không có triệu chứng, phát hiện do chụp X-quang.
U trung biểu mô ác tính lan tỏa:
• Đau ngực, khó thở, xưng khớp, ngón tay dùi trống. Gầy sút cân nhanh. Tràn dịch màng phổi dịch màu hồng, tái lập nhanh. Khi chọc dịch màng phổi có cảm giác đi qua một tổ chức xơ dầy. Lồng ngực lép do các khoang liên sườn bị hẹp.
• X-quang: Hút hết dịch rồi chụp sẽ bộc lộ bề dày màng phổi, màng phổi lá tạng lồi vào trong nhiều u sùi, bờ cong như lượn sóng.
• Biện pháp chẩn đoán: Chụp CT, MRI. XN dịch màng phổi tìm tế bào K.
Sinh thiết màng phổi mù.
Soi màng phổi và sinh thiết qua nội soi.
Cần chẩn đoán phân biệt với ung thư thứ phát di căn màng phổi.
• Tiến triển: U trung biểu mô lành tính tiến triển chận, ít thay đổi. U trung biểu mô ác tính lan tỏa tiến triển nhanh, tử vong từ 6 tháng - 1 năm.
Người ta chia ra các giai giai đoạn sau:
Giai đoạn IA: Tổn thương chỉ ở màng phổi lá thành và vòm hoành, chưa xâm nhập vào màng phổi lá tạng và trung thất.
Giai đoạn IB: Có tổn thương ở màng phổi lá tạng nhưng chưa xâm nhập vào màng phổi trung thất.
Giai đoan II: U đã xâm nhập vào trung thất.
III. ĐIỀU TRỊ
U trung biểu mô lành tính: mổ cắt bỏ u. U trung biểu mô ác tính:
- Cắt toàn bộ một bên phổi và lấy hết màng phổi tạng, vòm hoành, màng ngoài tim là một phẫu thuật lớn. Áp dụng với giai đoạn IA và tình trạng toàn thân tốt.
- Tia xạ coban làm giảm đau, giảm tiết dịch.
- Hóa chất trị liệu có tác dụng ngăn chặn sự phát triển của khối u, kéo dài thời gian sống. Công thức hay dùng: C.A.V; P.E
- Liệu pháp miễn dịch màng phổi: Dùng IL - 2 (interleukin 2), và IFN (interferon gamma) truyền rỏ giọt vào màng phổi.