“Ui, bác sĩ ơi, tôi nhiều bệnh lắm”. Đã nhiều lần trong những buổi khám bác sĩ nhận được câu trả lời như vậy kèm theo đó là tâm trạng bi quan khi khai thác về tiền sử bệnh tật. Trong những tình huống này, bác sĩ thường sẽ dành thêm một quỹ thời gian để gỡ những “nút thắt tâm lý” cho bệnh nhân. Yêu cầu liệt kê hết các vấn đề sức khỏe trong người đang làm bệnh nhân phiền muộn (Và thực tế là rất nhiều trong số đó là những thương tổn không hoặc chưa có gì nghiêm trọng như u xơ tử cung chưa cần can thiệp, viêm dạ dày không triệu chứng, nang thận, u máu gan, gai đôi đốt sống, polyp đường tiêu hoá…) rồi bác sĩ lần lượt giải thích tư vấn để bệnh nhân hiểu rõ từng bệnh cụ thể rồi từ đó tự giải phóng được nỗi lo lắng mơ hồ cũng như xóa mặc định mình là người rất nhiều bệnh.
“Xương khớp tôi hỏng hết rồi”, nhiều bệnh nhân khi tới khám xương khớp đã nói như vậy. Bác sĩ có hỏi sao bác biết điều đó, bệnh nhân chia sẻ là đi khám một số nơi từ lâu lắm rồi. Tình tiết khám thì không nhớ, chỉ ám ảnh mỗi thông tin xương khớp hỏng hết hồi. Thậm chí, có bệnh nhân mới hơn 50 tuổi, cột sống lưng rất tốt nhưng khi đi khám đâu đó được tư vấn rằng: “Lưng hỏng hết rồi và cần mang đai, tránh vận động mạnh” để rồi khi đến gặp bác sĩ, chị đã mang đai lưng không rời suốt hai năm. Lưng chị giờ cứng đờ, đi đứng rụt rè khép nép như thể chẳng may ai va vấp vào sẽ vỡ vụn hết cột sống. Qua thăm khám và dựa vào phim ảnh chụp chiếu, bác sĩ phân tích để chị biết rằng, cột sống còn rất tốt và chị có thể tham gia hầu hết các môn thể thao cũng như các hoạt động xã hội khác. Chị như vỡ òa vì vui sướng.
Cả nhà dìu bệnh nhân vào phòng gặp bác sĩ với tâm trạng nặng trĩu, bà được chẩn đoán u tủy sống, giờ tê yếu hai chân. Qua thăm khám kết hợp xem hình ảnh phim, bác sĩ tiến lại nắm đôi bàn tay bà: “Bà ơi, khối u của bà hầu hết là lành tính và phẫu thuật lấy nó ra, bà sẽ khỏi”. Không có ngôn từ nào có thể diễn tả được ánh mắt cùng tâm trạng của bệnh nhân cũng như người thân lúc đó.
Các bạn ạ, nhà văn nổi tiếng người Mỹ Mark Twain từng nói: “Một lời động viên đúng lúc là nguồn năng lượng giúp tôi sống thêm hai tháng”. Và sự thật là như vậy, những lời nói chân tình, lời hỏi thăm động viên đúng lúc thì dù ở bất kỳ đâu, bất cứ độ tuổi nào đều mang đến cho người nghe nguồn năng lượng vô cùng lớn lao, đặc biệt là với người bệnh. Nó chính là công cụ giúp chúng ta truyền tải thương yêu và giúp mọi người thêm lạc quan yêu đời. Cơ thể ta là một khối thống nhất không thể tách rời giữa tâm hồn và thể xác, tâm khỏe thì cơ thể tự chữa lành những vết thương thông qua những nguồn năng lượng chúng ta truyền đến cơ quan bị bệnh. Chính vì vậy, người bệnh khi đang phải đương đầu với nỗi đau thể xác và cả những phiền muộn về tinh thần thì luôn mong cầu ở người thầy thuốc không chỉ những đơn thuốc, ca mổ… mà hơn thế nữa, đó là những lời quan tâm, động viên, một cái nắm tay thật chặt, một ánh mắt thấu cảm hay một nụ cười trao gửi yêu thương. Và đó là cả một bầu trời niềm tin hy vọng cho bệnh nhân.
Một người anh từng chia sẻ với bác sĩ rằng lúc bố anh ấy được chẩn đoán u gan, bác sĩ nói với anh rằng bệnh đã ở giai đoạn muộn và chỉ sống được dưới một năm. Tất nhiên là thông tin này anh không để bố biết, anh đưa bố về, tìm lời giải thích theo hướng ngược lại với đại ý rằng bác sĩ báo là u của bố nhỏ, chỉ cần uống thuốc, ăn uống tốt và vui vẻ thì thời gian sống còn rất dài. Cả nhà đưa bố về quê rồi tiếp đó là những buổi sum vầy con cháu, đi du lịch cùng nhau, gặp gỡ người thân, bạn bè… Kết quả, bố anh ấy sống thêm gần ba năm trong tình trạng chất lượng cuộc sống ổn.
Điều tối kỵ trong Y học đó là thông qua những kiến thức kinh nghiệm chữa trị mà người thầy thuốc “Đóng khung” thời gian sống hoặc “Triệt tiêu” niềm hy vọng chữa bệnh của bệnh nhân. Thực tế rằng chính cuộc sống của mỗi chúng ta còn không thể biết ngày mai sẽ ra sao, sao lại có thể đoán liệu được số mệnh của người khác. Sức mạnh của lời nói là vô cùng lớn, khi là lời động viên thì nó chính là hàng ngàn, hàng vạn liều thuốc bổ còn khi là lời nói vô tình thì cái chết của bệnh nhân có thể đến nhanh hơn. Hơn nữa với bệnh nhân, lời nói xuất phát từ người thầy thuốc là vô cùng khác biệt so với tất thảy những người còn lại, dù kể cả đó là vợ chồng hay là anh em tri kỷ. Đã từ lâu, bác sĩ tạo cho mình thói quen mỗi buổi sáng đi buồng thăm bệnh nhân sẽ không đút tay trong túi áo blouse mà luôn sẵn sàng để nắm chặt đôi bàn tay bệnh nhân khi cơn đau đang đến, trợ đỡ khi bệnh nhân cần lăn trở, bắt tay động viên chúc mừng khi bệnh nhân đang tập đi lại dọc hành lang, giơ lên vẫy chào cùng nụ cười gửi tặng đến bệnh nhân đang nằm ở góc xa… Hay lúc khám bệnh, những câu nói vui dí dỏm giúp xóa tan không khí căng thẳng của mọi người, một lời hỏi thăm gia cảnh hay đường xá đi về để bệnh nhân thấy được quan tâm, một kiểu ảnh selfie cùng nhau để bệnh nhân thấy gần gũi… Tất cả đều chân thành và xuất phát từ trái tim, nó mang đến một sức mạnh phi thường giúp bệnh nhân cũng như người nhà thêm niềm tin để đi qua nghịch cảnh, phải không các bạn?