Hầu hết chúng ta đều nhận ra rằng cách ta cảm nhận về mặt cảm xúc có ảnh hưởng đến cách ta cảm nhận về mặt thể chất. Nhưng ít người trong chúng ta nhận ra chiều ngược lại cũng có ảnh hưởng mạnh mẽ như thế nào: khi chúng ta thay đổi cách chuyển động cơ thể, cảm xúc của ta cũng thay đổi theo. Hai tiến trình này không thể tách rời nhau.
Tất cả chúng ta đều dễ dàng nhận thấy trong “sự xúc động” có một chữ “động”.
Điều đó phần nào nói lên rằng cách ta chuyển động cơ thể sẽ làm thay đổi cách ta suy nghĩ, cảm nhận và hành xử. Sự chuyển động cơ thể có ảnh hưởng đến hệ thống sinh hóa trong cơ thể, từ những hoạt động nặng về thể chất (chẳng hạn như chạy, nhảy hay vỗ tay) cho đến những chuyển động nhỏ nhất của các cơ trên gương mặt.
Chẳng hạn, một người bị trầm cảm trông như thế nào? Nếu bạn đã từng bị trầm cảm, cơ thể bạn trông ra sao? Để cảm thấy trầm cảm, bạn phải sử dụng cơ thể theo một cách nhất định đúng không? Bạn phải làm gì với đôi vai của mình, buông thõng về phía trước hay kéo căng nó ra phía sau? Câu trả lời rất rõ ràng phải không? Đầu bạn sẽ cúi xuống? Mắt bạn sẽ nhìn xuống? Có phải hơi thở của bạn hời hợt hơn? Để trông như bị trầm cảm, bạn cũng sẽ tốn công sức đấy. Bạn biết bạn trông ra sao khi bị trầm cảm, bởi vì bạn đã từng trải qua nó ở một số thời điểm trong quá khứ đúng không? Tất cả chúng ta đều từng có những lúc như thế.
Đây mới là điều thú vị. Trong khi nhiều nhà khoa học từ lâu đã nghiên cứu cách cơ thể có thể bị ảnh hưởng bởi cảm xúc, thì gần đây họ mới trở nên hứng thú trong việc tìm hiểu cách cảm xúc có thể bị ảnh hưởng bởi cơ thể. Một trong những nghiên cứu này đã kết luận rằng việc ta mỉm cười mỗi khi ta cảm thấy thoải mái hay cười to khi ta đạt trạng thái tinh thần hưng phấn không có ý nghĩa khoa học bằng chính việc mỉm cười hay cười to mới là tác nhân khởi động tiến trình sinh học, mà trong thực tế, điều đó mới khiến ta cảm thấy thoải mái hay hưng phấn. Việc này làm tăng lưu lượng máu lên não và thay đổi mức oxy, kích thích truyền thông tin trong não bộ, hay gọi là sự dẫn truyền thần kinh. Điều này xảy ra tương tự với các biểu cảm khác. Hãy thử biểu cảm gương mặt trong trạng thái sợ hãi và giận dữ, hay khinh thường và ngạc nhiên, đó chính là những gì bạn cảm thấy.
Vài năm trước, một trong những cách quan trọng nhất tôi làm để thay đổi cuộc sống của mình là thay đổi mô thức di chuyển của tôi – cách tôi cử động, cách tôi nói năng. Lúc đầu, tôi nghĩ đây là một cách ngớ ngẩn và có chút gì đó hơi “tự cao”, nhưng điều tôi tìm thấy là bằng cách di chuyển cơ thể theo cách mới, tôi thực sự đã gửi một thông điệp qua hệ thần kinh đến não bộ về điều tôi mong đợi ở chính mình. Nó bắt đầu thay đổi cảm xúc và tư duy của tôi. Tôi bắt đầu có những ý nghĩ năng động hơn và thực hiện nhiều hành động mạnh mẽ, tích cực và xông xáo hơn. Nhưng bí mật nằm ở chỗ những việc này được thực hiện một cách tỉnh táo và có chủ ý ngay từ đầu cho đến khi những chuyển động không quen này trở thành thứ thuộc về mình. Sau cùng, tôi không phải suy nghĩ về chúng nữa. Tôi đã không còn phải diễn cho giống nữa. Chúng trở thành những thói quen mạnh mẽ, tích cực trong tâm trí và hệ thần kinh của tôi.
Những chuyển động của tôi đơn giản là bản sao của những gì tôi quan sát thấy ở những người cực kỳ tự tin. Tất cả những gì tôi làm là bắt chước cùng một cường độ và mức năng lượng giống họ. Điều này cho tôi một cái nhìn hoàn toàn mới về cuộc sống, và nó cũng khiến tôi có nhiều sức thuyết phục hơn. Tôi bắt đầu có ảnh hưởng một cách tích cực không chỉ tới bản thân mà còn tới những người bạn và các cộng sự kinh doanh của mình.
Điều này nghe có vẻ quá đơn giản với bạn – thay đổi cách di chuyển và bạn sẽ thay đổi đời mình – nhưng nó hoàn toàn chính xác đấy. Bạn càng thay đổi cách di chuyển của mình nhiều bao nhiêu thì bạn càng thay đổi được cảm xúc và hành động hằng ngày của mình nhiều bấy nhiêu. Đây là lời đề nghị: Lần tới, khi bạn bắt đầu cảm thấy thất vọng, hãy nhảy cẫng lên vài giây, lắc cơ thể thật mạnh, hít một hơi thật sâu, nở một nụ cười ngớ ngẩn trên mặt dù chẳng có lý do chính đáng nào, và tự hỏi: “Điều tích cực trong chuyện này là gì?”, “Điều điên rồ trong chuyện này là gì?”, “Điều buồn cười trong chuyện này là gì?”, “Liệu ‘vấn đề’ này có còn quan trọng trong mười năm nữa hay không?”. Thay đổi cả yếu tố thể lý và sự tập trung của bạn cùng lúc sẽ đưa bạn tới một trạng thái tâm trí tốt lành hơn. Với một cái nhìn mới, bạn có thể xử lý hiệu quả hơn bất cứ thứ gì làm cho bạn phiền não.
Bạn có thể nghĩ tới một ai đó có cách di chuyển mà bạn muốn bắt chước theo? Đó có thể là bạn bè, thành viên trong gia đình, thầy cô, các diễn viên, vũ công, những diễn giả, hoặc một hình mẫu đầy sức mạnh khác mà bạn có thể bắt chước. Hãy tưởng tượng về người này. Thậm chí nếu bạn không chắc chắn một cách chính xác người đó sẽ di chuyển và nói năng như thế nào, thì bạn vẫn có thể đưa ra một ý tưởng tốt phải không nào?
Giả sử bạn là một thủ quân ngôi sao và bạn vừa mới ghi được một bàn thắng trong một trận đấu tại giải Super Bowl (siêu cúp bóng bầu dục Mỹ). Bạn sẽ bước đi như thế nào? Liệu đầu bạn sẽ cúi và vai bạn sẽ rũ xuống? Không đời nào! Bạn sẽ bước đi một cách dương dương tự đắc! Toàn bộ cơ thể bạn như muốn nói “Tôi là một người vĩ đại!”. Điều đó sẽ thay đổi cách bạn cảm nhận và hành động đúng không? Không có gì phải nghi ngờ về điều đó!
Bạn sẽ thấy rằng bằng cách di chuyển hệt như cách một người nào đó di chuyển, bạn sẽ bắt đầu có rất nhiều cảm nhận tương tự họ. Ngay bây giờ, trước khi bạn đọc chương tiếp theo, hãy thử nó. Hãy đứng dậy, và trong lúc đọc trang này, bạn hãy nghĩ về một mục tiêu hoặc mong muốn của mình, một điều gì đó bạn thực sự muốn nó xảy ra trong đời mình. Khi bạn nghĩ về nó, bắt đầu hy vọng nó xảy ra. Hãy đứng theo cách bạn đứng khi bạn hy vọng, khi bạn không chắc chắn liệu mọi chuyện sẽ đi tới đâu. Bạn hy vọng đạt được nó. Bạn hy vọng nó sẽ không bị rối tung lên. Bạn thở như thế nào khi bạn không chắc chắn, khi bạn chỉ hy vọng? Gương mặt bạn trông ra sao khi bạn đang hy vọng? Vai của bạn ở vị trí nào khi bạn đang hy vọng? Trọng lượng cơ thể bạn đặt ở đâu? Bạn hình dung điều gì khi bạn chỉ đang hy vọng mình có thể đạt được mục tiêu? Bạn thấy nó hiệu quả hay không? Thử nó liền bây giờ đi. Đừng chỉ đọc những dòng chữ trong trang này.
Giờ thì tưởng tượng bạn đang lo lắng. Cố ý bắt đầu lo lắng về mục tiêu của mình, chỉ trong chốc lát thôi để quan sát bạn phải làm gì với cơ thể mình. Bạn làm gì với đôi tay khi lo lắng? Điều gì xảy ra với vai bạn? Bạn có bất kỳ căng thẳng nào trong cơ thể không? Bạn có thở chậm lại hay hạn chế thở không? Điều gì xảy ra cho cơ trên gương mặt bạn? Giọng nói của bạn nghe như thế nào khi bạn lo lắng? Bạn hình dung điều gì trong đầu? Có phải bạn chỉ nhìn thấy nó không hiệu quả? Bạn có nhìn thấy một kịch bản tồi tệ nào trong tâm trí của mình không? Một lần nữa, hãy thực sự đặt bản thân vào trạng thái ấy ngay bây giờ, và chú ý xem bạn làm gì với cơ thể mình để cảm thấy lo lắng.
Giờ thì ra khỏi trạng thái ấy và bắt đầu đi vào cảm giác chắc chắn. Nghĩ về mục tiêu của bạn và, ngay lúc này, hít thở và đứng ở tư thế khiến bạn hoàn toàn chắc chắn rằng bạn có thể đạt được mục tiêu. Bạn sẽ đứng như thế nào nếu không có băn khoăn gì về điều xuất hiện trong tâm trí bạn? Tư thế của bạn sẽ thế nào? Đặt bản thân vào vị trí đó ngay bây giờ, ngay cả khi bạn đang đọc những dòng chữ này. Bạn sẽ hít thở ra sao? Bạn sẽ biểu lộ vẻ mặt như thế nào? Bạn làm gì với đôi bàn tay khi bạn hoàn toàn chắc chắn bạn sẽ đạt được điều mình mong muốn?
Tư thế của bạn trông như thế nào lúc này? Rất khác so với khi hy vọng và lo lắng đúng không? Trọng lượng cơ thể bạn tập trung vào đâu? Có phải nó cân bằng đúng không? Nếu bạn thực sự cảm thấy chắc chắn, bạn có thể sẽ cảm thấy hoàn toàn an tâm và bình yên nội tại. Bạn đang hình dung cái gì? Tôi cá là bạn thấy nó đang có hiệu quả.
Làm thế nào bạn có thể cảm nhận như vậy mỗi ngày? Hãy tìm những người thành công và mô hình hóa những yếu tố thể lý về sự tự tin của họ: tư thế của họ, cách hít thở, cách bước đi của họ. Tốt hơn nữa, mô hình hóa những chuyển động thể lý chính bạn sử dụng khi bạn ở trong trạng thái đỉnh cao của tâm trí hoặc cảm xúc. Bạn sẽ thấy rằng đây không chỉ là một trò chơi mà còn là cách khai thác trí tuệ đáng kinh ngạc được tích hợp trong các tế bào của não bộ và cơ thể bạn. Bạn gieo những hạt giống của sự chuyển động và hít thở tương tự, bạn sẽ gặt hái những hoa trái tương đương họ.
Và miễn là bạn đang gặp gỡ những hình mẫu của sự tự tin, thành công và hạnh phúc, đừng chỉ chú tâm vào biểu hiện cơ thể của họ mà còn bắt đầu lắng nghe những gì họ nói. Lắng nghe cấu trúc ngôn từ của họ, và bạn sẽ học được cách phát triển…