Cách đây nhiều năm, tôi đã tham dự một buổi gặp gỡ ra mắt kinh doanh mà tại đó tôi đã học được quyền năng tuyệt diệu của ngôn từ. Tôi ngồi với hai người tôi quen biết đã lâu, và chúng tôi vừa phát hiện rằng một cộng sự kinh doanh khác đã cố tình lợi dụng chúng tôi. Thú thật, tôi cảm thấy rất bực bội khi hay tin này. Tôi đoán bạn thậm chí có thể bảo tôi nên cảm thấy tức giận mới phải.
Một trong hai đối tác của tôi điên tiết lên, anh giận đến đỏ mặt tía tai. “Tôi tức quá!”, anh quát. Tôi hỏi sao anh xúc động mạnh như thế. Anh nghiến răng trả lời: “Vì nếu bạn thực sự điên tiết, bạn sẽ thấy mình mạnh mẽ hơn nhiều và biết đâu bạn có thể lật ngược mọi tình thế!”.
Nhưng đối tác còn lại của tôi chỉ ngồi yên đó. Anh cảm thấy “khó chịu một tí”, theo lời anh nói. Khó chịu một tí ư? “Sao anh chỉ cảm thấy khó chịu một tí, thay vì phẫn nộ?”, tôi hỏi anh.
“Ồ, nếu bạn tức giận, bạn mất kiểm soát, người khác sẽ thắng thế”, anh nói.
Khó chịu một tí. Tôi nghĩ đây là từ ngớ ngẩn nhất mà tôi từng được nghe. Làm thế nào người đàn ông thành công này dùng từ như thế, đi vòng quanh và vẫn giữ được vẻ mặt điềm nhiên?
Thực tế là anh ấy không chỉ điềm nhiên. Anh hầu như rất hứng thú trò chuyện về những thứ khiến tôi cũng say sưa theo. Ngôn từ của anh đã gây một hiệu ứng rõ rệt lên anh, và lên cả tôi. Bằng cách nào đó, việc nói “khó chịu một tí” đã làm tôi thấy đỡ bực mình hơn.
Vì thế tôi quyết định sẽ thử nghiệm nó. Tôi tiếp tục chuyến công tác của mình, đến khách sạn, và nhận ra họ không còn phòng cho tôi. “Xin thứ lỗi”, tôi nói, “nhưng càng đứng ở đây lâu, tôi càng sợ rằng tôi sẽ trở nên khó chịu một tí”. Nhân viên lễ tân nhìn lên, hoàn toàn không biết phản ứng như thế nào, và cười trừ. Tôi mỉm cười lại.
Tôi đã dùng từ này trong vài tuần tiếp theo. Mỗi lần tôi nghĩ thật ngốc nghếch khi cho rằng nó thay đổi mô thức giận dữ và thất vọng của tôi, thì nó ngay lập tức có hiệu quả trong việc làm giảm cường độ cảm xúc của tôi.
Đấy chỉ là từ ngữ. Nhưng cách ta tự nói chuyện với mình – những ngôn từ cụ thể ta dùng – kiểm soát cách ta suy nghĩ. Và cách ta suy nghĩ sẽ kiểm soát cách ta cảm nhận và hành động.
Nếu bạn nói bạn “tức giận”, “phẫn uất” và “suy sụp hoàn toàn”, loại cảm xúc nào bạn sẽ nảy sinh? Loại câu hỏi nào bạn sẽ tự hỏi mình? Bạn sẽ bị tập trung vào điều gì? Huyết áp của bạn sẽ tăng vèo vèo phải không?
Nhưng giả sử, thay vì “tức giận”, bạn thấy “phật lòng”? Thay vì “bế tắc”, bạn cảm thấy “đang được thử thách”? Thay vì “phẫn uất”, bạn cảm thấy “hơi khó chịu”? Thay vì “phát cáu” bạn thấy bị “kích động”? Thay vì thấy “bị từ chối”, bạn thấy “chưa được đánh giá đúng”? Và thay vì “bị đối xử tệ”, bạn thấy “bị làm phiền đôi chút”? Bạn có nghĩ bạn sẽ cảm nhận khác đi tùy theo ngôn từ không? Bạn nên tin vào điều đó!
Có thể công cụ này nghe có vẻ đơn giản đến ngớ ngẩn. Nó không thể dễ dàng thay đổi cách ta cảm nhận chỉ bằng cách thay đổi ngôn từ như thế! Nhưng sự thật là những ngôn từ đó có sức mạnh thay đổi cách ta cảm nhận đấy. Đó là lý do tại sao dù nhiều thập niên trôi qua, ta vẫn rất xúc động khi nghe lại những lời mà Martin Luther King Jr. đã nói về ước mơ của ông, hay John F. Kennedy nói về điều một người có thể làm cho cả đất nước mình. Ngôn từ thay đổi cách ta cảm nhận, và phần lớn chúng ta không nhận thức về những từ ngữ ta đang sử dụng khi giao tiếp với người khác – và với chính mình – hằng ngày hằng giờ. Ta biết về chúng ít hơn nhiều so với việc chúng đang tác động tới cách ta nghĩ và cảm nhận trong từng khoảnh khắc. Ví dụ, nếu bạn nghe ai đó bảo rằng bạn nhầm lẫn về điều gì đó, bạn có thể có một phản ứng. Nếu bạn nghe ai đó bảo bạn đã sai, bạn có thể có một phản ứng mạnh hơn. Nếu bạn nghe ai đó bảo bạn đang nói dối – mặc dù về bản chất chúng là những cách bày tỏ về cùng một ý – chỉ là thay đổi cách dùng từ, nhưng cách bạn suy nghĩ và cảm nhận có thể bị thay đổi chỉ trong một khoảnh khắc phải không?
Bạn có thể gia tăng cường độ cảm xúc vui sướng đơn giản bằng việc thay đổi cách bạn mô tả về chúng.
Tôi đảm bảo rằng bạn đã có một số từ ngữ rất tuyệt vời!
Tôi chỉ gửi bạn một số từ tham khảo mà tôi từng nghe suốt nhiều năm qua:
Bây giờ, hãy đưa ra những từ ngữ thực sự nhanh chóng thay đổi trải nghiệm của bạn. Chuyển những từ ngữ tạm được của bạn thành những “viên kim cương” thực sự lấp lánh!
Sau đây là một số ví dụ:
Bắt đầu sử dụng những lựa chọn mới của bạn ngay lập tức. Hãy đảm bảo bạn đang có một sự “bùng nổ”, và bạn không chỉ đang “giết thời gian”. Nếu bạn gặp vấn đề gì với điều này, bạn có thể trả lời những câu hỏi…