Bài học 10Mục tiêu rõ ràng, tương lai vững chắc

Khi mọi người đạt được những mục tiêu phi thường, tưởng chừng bất khả, họ thường được cho là “may mắn”, “thiên thời địa lợi”, hay “sinh ra dưới một vì sao tốt”. Nhưng tôi đã phỏng vấn nhiều người thành công vĩ đại trên thế giới, và một trong những điều thú vị tôi học được là mỗi một thành tựu đáng kinh ngạc của họ đều khởi đầu bằng một bước đầu tiên như nhau: thiết lập mục tiêu.

Chẳng hạn, khi gặp Michael Jordan, tôi đã hỏi ông rằng ông nghĩ điều gì đã làm cho ông nổi bật so với những cầu thủ khác, điều gì đã thúc đẩy ông hết lần này đến lần khác để giành những chiến thắng cá nhân và chiến thắng cho đội bóng. Điều gì khiến ông trở nên xuất sắc nhất? Michael nói với tôi: “Nhiều người có năng khiếu Trời cho, và tôi chắc chắn tôi là một trong số đó. Nhưng điều đã giúp tôi nổi trội – bạn sẽ không bao giờ tìm thấy bất kỳ ai khác cạnh tranh được với tôi – đó là tôi không bao giờ chấp nhận xếp hạng nhì trong bất cứ chuyện gì”.

Có thể bạn sẽ thắc mắc, như tôi đã từng, về lý do của tinh thần cạnh tranh khốc liệt đó. Một trong những bước ngoặt đã xảy ra khi Michael học lớp 10, một thất bại tạm thời đã thúc đẩy ông phấn đấu cho một mục tiêu to lớn. Bạn thấy đấy, điều mà hầu hết mọi người không biết là Michael Jordan, ông hoàng của toàn-bang, toàn-nước-Mỹ, toàn-giải-NBA, một trong những vận động viên bóng rổ xuất sắc nhất mọi thời đại, huyền thoại đã thay đổi cuộc chơi mãi mãi – thậm chí từng không được chơi trong đội bóng rổ đại diện của trường trung học.

Vào cái ngày Michael bị loại khỏi đội bóng Buccaneers của trường trung học Laney, ông về nhà và khóc suốt chiều hôm đó. Rất dễ dàng để bỏ cuộc sau một nỗi thất vọng to lớn như thế. Nhưng thay vì làm vậy, ông biến kinh nghiệm đau thương này thành một ham muốn cháy bỏng: ông đặt ra chuẩn mực cao hơn, và thậm chí là một mục tiêu lớn hơn cho bản thân mình. Ông đã ra một quyết định thực sự và đầy sức mạnh – một quyết định sẽ hình thành số phận của ông và vận mệnh của lĩnh vực thể thao. Ông đã quyết định mình sẽ không chỉ tạo nên một đội bóng xuất sắc nhất mà còn trở thành một cầu thủ xuất sắc nhất trên sân đấu.

Để đạt được mục tiêu đầy tham vọng này, ông đã làm điều mà mọi người đàn ông và phụ nữ thành công khác đều làm: đặt ra một mục tiêu và bắt tay hành động ngay lập tức, hết sức quyết liệt. Trong kỳ nghỉ hè trước khi vào lớp 11, ông đã tìm đến sự giúp đỡ của huấn luyện viên đội bóng, Clifton Herring, và mỗi 6 giờ sáng, huấn luyện viên Herring đưa Michael tới sân và đặt ông vào một chế độ luyện tập khắc nghiệt. Vào khoảng lứa tuổi như ông lúc đó, những cầu thủ bóng rổ tiềm năng phát triển chiều cao lên khoảng một mét tám. Trên thực tế, ham muốn đạt mục tiêu của Michael mạnh mẽ đến mức ông đã treo mình trên xà kép thể dục ở trường để cố gắng kéo giãn cơ thể mình bởi vì ông nghĩ nó sẽ giúp ông được tham gia vào đội bóng.

Michael đã thực hành ngày qua ngày, và khi thời cơ đến, ông đã được tuyển vào chơi cho đội bóng đại diện trường. Ông đã chứng minh một điều mà huấn luyện viên Doug Collins của đội Chicago Bulls đã bình luận về ông hơn một thập niên sau: Bạn càng tập luyện chăm chỉ bao nhiêu, bạn càng gặp nhiều may mắn hơn bấy nhiêu. Một số người sợ đặt ra mục tiêu vì họ nghĩ rằng họ sẽ bị thất vọng hoặc thất bại. Điều họ không nhận ra là việc đạt mục tiêu không mấy quan trọng bằng việc đặt ra nó, và hành động quyết liệt hướng đến việc đạt được nó. Lý do ta đặt ra mục tiêu là cho cuộc sống của mình một tiêu điểm tập trung và đưa ta di chuyển theo hướng ta muốn đi. Cuối cùng, việc bạn có đạt được mục tiêu hay không không quan trọng bằng kiểu người mà bạn trở thành khi theo đuổi mục tiêu đó.

Chọn một mục tiêu có thể chỉ tạo nên một thay đổi không đáng kể trong hướng đi của đời bạn lúc ban đầu. Nó giống như một trong những con tàu chở hàng trên biển – nếu thuyền trưởng chuyển hướng đi của tàu chỉ một vài độ, sẽ không nhận thấy điều gì đáng chú ý ngay lập tức. Nhưng trong vài giờ hay vài ngày, sự đổi hướng này sẽ đưa con tàu tới một điểm đến hoàn toàn khác.

Để thoát khỏi đống rác rến đời mình hơn mười năm trước, tôi phải trải qua nhiều lần đổi hướng và cũng đặt ra nhiều mục tiêu. Khi tôi hành động hướng về toàn bộ những điều đó (lấy lại vóc dáng cân đối, xây dựng lòng tự tin, v.v…), tôi đã học được một vài điều cực kỳ quan trọng; thành công của tôi phụ thuộc vào việc tôi làm hết sức mình – không chỉ trong một sớm một chiều mà là trước sau như một.

‘‘Tôi có thể chấp nhận thất bại bởi vì con người trong cuộc đời không một ai chưa từng thất bại, nhưng tôi không thể chùn bước mà không cố gắng.”

- Michael Jordan

Tất cả những người thành công đều dành cả đời mình để cải thiện liên tục. Họ không bao giờ cảm thấy hài lòng chỉ với việc làm tốt; họ luôn muốn làm tốt hơn. Nếu bạn dành cả đời mình cho triết lý sống bền bỉ này và không ngừng cải thiện, hay điều tôi gọi là CANI! (Constant and Never-ending Improvement – liên tục hoàn thiện), thì bạn có thể gần như đảm bảo rằng bạn sẽ không chỉ tiếp tục phát triển suốt đời mình – nguồn gốc thực sự của hạnh phúc – mà bạn sẽ còn thành công. Bằng cách thức đó, CANI! không có nghĩa là bạn làm mọi thứ một cách hoàn hảo, cũng không có nghĩa là mọi thứ phải thay đổi ngay tức khắc. Những người thành công nhất là những người hiểu sức mạnh của “miếng vừa phải”, họ không cắn nhiều hơn mức họ có thể nhai trong một lúc. Nói cách khác, họ chia mục tiêu thành nhiều miếng cắn vừa miệng, những mục tiêu phụ khả thi sẽ đưa họ đến thành công tuyệt vời mà họ muốn. Nhưng đặt những mục tiêu phụ là chưa đủ; bạn phải ăn mừng việc đạt được mỗi bước tiến nhỏ. Điều này sẽ giúp bạn tạo đà và phát triển những thói quen dần dà biến giấc mơ của bạn thành hiện thực.

Để thoát khỏi

đống rác rến đời mình,

bạn phải đặt ra

nhiều mục tiêu.

Mỗi hành trình vạn dặm

đều bắt đầu bằng một bước chân.

Lần cuối cùng bạn trao cho chính mình một cái vỗ lưng nhẹ nhàng vì đã thực hiện được một bước tiến nhỏ về phía bạn muốn đến là khi nào? Nhiều năm trước, tôi đã không đợi đến khi giảm được 18 cân trọng lượng cơ thể mới tự thưởng cho mình. Lúc đầu, chỉ việc đẩy dĩa đầy thức ăn sang một bên đã là một việc lớn – một thành tích thực sự! Do vậy, chẳng hạn như, nếu bạn chỉ nói chuyện với năm người hôm nay về việc chuyển đổi nghề nghiệp mà bạn đang dự tính thực hiện, và bạn thu thập những thông tin giúp bạn ra quyết định, đó đã là năm bước tiến. Thậm chí nếu bạn không đổi được công việc ngay hôm nay, bạn vẫn đang di chuyển theo một hướng đi mới. Hãy nhớ rằng điều bạn đã làm trong quá khứ không quyết định điều bạn sẽ làm trong tương lai.

Như một bài thơ rất nổi tiếng đã nói rằng, bạn là chủ vận mệnh của mình; bạn là thuyền trưởng linh hồn mình. Nó tùy thuộc vào bạn. Đừng trì hoãn việc đặt mục tiêu nữa. Hãy bắt đầu chuyển hướng con tàu của bạn ngay bây giờ, bởi vì phía trước, chỉ một quãng đường ngắn thôi, chính là tương lai của bạn.

MỘT TƯƠNG LAI ĐÁNG TRANH ĐẤU

Điều gì khiến một số người sẵn sàng hành động, ngay cả khi họ đang cảm thấy lòng chùng xuống, hay sợ hãi? Tại sao một số cá nhân nhất định vượt qua được những trở ngại lớn? Họ đã bật dậy như thế nào từ những thứ mà người khác gọi là thất bại, hết lần này đến lần khác?

Họ có một tương lai đáng tranh đấu – một tương lai đầy sức hấp dẫn.

Lấy bạn tôi W. Mitchell làm ví dụ. Trong một tai nạn mô-tô khủng khiếp, hai phần ba cơ thể anh bị phỏng. Khi nằm trong bệnh viện, anh quyết định sẽ đóng góp những gì mình có thể làm được cho những người quanh anh, bất kể chuyện gì xảy ra. Ngay cả khi mặt anh bị phỏng đến gần như không nhận dạng được, anh vẫn tin nụ cười của mình có thể soi sáng thế giới của họ. Và điều đó đã xảy ra. Anh tin anh có thể cổ vũ mọi người, có thể lắng nghe câu chuyện của mọi người và an ủi họ. Và anh đã làm được.

Một vài năm sau, anh lại rơi vào một tai nạn khác, lần này là tai nạn máy bay, khiến anh bị liệt từ thắt lưng trở xuống. Liệu anh đã bỏ cuộc? Không hề. Thay vì thế, anh đã để ý một cô y tá xinh đẹp trong bệnh viện. “Làm sao mình có thể hẹn hò với cô ấy nhỉ?”, anh tự hỏi. Các bạn thân của anh bảo anh thật dở hơi. Có thể anh ngầm đồng ý với họ, nhưng anh không dừng ước ao.

W. Mitchell đã nhìn thấy một tương lai tuyệt vời với người phụ nữ xinh đẹp này. Anh đã dùng sức hấp dẫn, trí thông minh sắc sảo, tinh thần tự do và cá tính năng động của mình để thu hút cô, và cuối cùng anh đã kết thúc chuyện đó bằng việc kết hôn với cô ấy. Hầu hết mọi người ở vào vị trí anh ấy thậm chí sẽ không bao giờ thử. Nhưng anh đã vươn tới những vì sao – và đã thay đổi đời mình vĩnh viễn.

Anh ấy đã tạo ra tương lai đầy hấp dẫn của mình như thế nào? Anh đặt ra những mục tiêu vượt xa hơn những gì anh nghĩ mình có thể thực sự đạt được. Anh ra quyết định rằng, bất kể chuyện gì xảy ra, anh nhất định sẽ đạt được những mục tiêu đó. Anh khiến nó trở nên đáng tin hơn bằng cách chia mục tiêu thành những miếng cắn nhỏ, vừa miệng: những bước tiến nhỏ, từng chút một mà anh cần hoàn thành mỗi ngày trước khi có thể thực hiện những bước đi mạnh mẽ hơn về phía trước. Khi bạn chọn một mục tiêu thực sự truyền cảm hứng, bạn giải phóng sức mạnh nội tại để vượt xa hơn những điều người khác cho là khả thi. Bạn trao cho mình một cơ hội đáng kinh ngạc để vươn mình và trưởng thành.

“Chiến thắng bắt nguồn từ sự khởi đầu.”

- Khuyết danh

Có những người – ta biết một vài người trong số họ – dường như không ngừng đi lạc trong một màn sương mờ mờ ảo ảo. Họ đi một đường, sau đó đi một đường khác. Họ thử một thứ, sau đó chuyển sang một thứ khác. Họ di chuyển xuống một lộ trình, sau đó lui về hướng ngược lại. Vấn đề của họ rất đơn giản: họ không biết họ muốn điều gì. Bạn không thể đạt tới mục tiêu nếu bạn không biết mục tiêu đó là gì.

Điều bạn cần làm lúc này là mơ ước.

Nhưng thực hiện điều này theo cách tập trung hoàn toàn là điều tuyệt đối cần thiết.

Nếu bạn chỉ đọc cuốn sách này, nó sẽ không mang đến cho bạn bất kỳ điều gì tốt đẹp.

Bạn cần ngồi xuống và viết ước mơ của mình lên giấy.

Ngồi vào một nơi thoải mái, nơi bạn cảm thấy an toàn và hoàn toàn dễ chịu. Lên kế hoạch dành ít nhất nửa giờ để khám phá điều bạn mong đợi trở thành, viết nó ra, chia sẻ, ngắm nhìn và thực hiện nó. Đây có thể là ba mươi phút giá trị nhất bạn từng dành ra! Bạn sẽ học được cách thiết lập mục tiêu và quyết định kết quả mong muốn. Bạn sẽ tạo ra một tấm bản đồ chi tiết các con đường bạn muốn du hành trong đời mình. Bạn sẽ tìm ra nơi bạn muốn đến và làm thế nào bạn trông mong để tới đó.

Hãy để tôi bắt đầu bằng một cảnh báo quan trọng:

Không cần thiết phải đặt ra bất kỳ giới hạn nào cho những gì được coi là khả thi.

Bạn sẽ làm gì nếu bạn biết mình không thể thất bại?

Dành một lúc để thực sự xem xét câu hỏi này. Nếu bạn chắc chắn mình thành công, những hoạt động nào bạn sẽ làm đến cùng, những hành động nào bạn sẽ thực hiện?

Hãy thật cụ thể. Bạn càng chi tiết bao nhiêu, bạn càng được trao nhiều sức mạnh để tạo ra kết quả bấy nhiêu. Khi bạn tạo ra một danh sách, những điều bạn viết xuống sẽ là những điều bạn đã nghĩ trong nhiều năm. Một số sẽ là những điều bạn thậm chí chưa bao giờ mơ tới trước đây. Nhưng bạn cần quyết định đâu là điều bạn thực sự mong muốn, vì biết rõ điều mình muốn sẽ quyết định điều bạn đạt được. Trước khi mọi thứ xảy ra trên thế giới này, nó phải xảy ra đầu tiên trong tâm trí bạn.

KHÔNG GIỚI HẠN!

Hãy giả bộ như đây là một kỳ nghỉ lễ – thời điểm để trao và nhận thật nhiều quà! Hãy mơ thật lớn! Viết xuống tất cả ước mơ của bạn, mọi thứ bạn muốn có, muốn làm, muốn trở thành và muốn chia sẻ. Tưởng tượng những người, những cảm xúc và những nơi bạn muốn trở thành một phần trong đời mình. Ngồi xuống ngay bây giờ, vớ lấy cây bút chì và bắt đầu viết. Đừng cố tìm cách đạt được chúng; chỉ viết nó xuống. Không có giới hạn nào cả.

Một khi bạn đã thiết lập được khung thời gian, hãy lấy ra bốn mục tiêu bạn có thể nhận thấy trong năm nay. Chọn ra những điều bạn cam kết với nó nhất, hứng thú nhất, những thứ sẽ cho bạn nhiều cảm giác thỏa mãn nhất. Trên một trang giấy khác, viết chúng xuống lần nữa, và cũng viết xuống tại sao bạn nhất định sẽ đạt được nó bằng mọi giá. Tại sao làm một điều gì đó có nhiều sức mạnh hơn là làm thế nào – nếu bạn có một lý do đủ mạnh, bạn luôn luôn tìm ra cách làm.

Đừng chỉ nghĩ đến bản thân mà còn nghĩ đến những người khác nữa. Gia đình và bạn bè của bạn sẽ được lợi thế nào nếu bạn đạt những mục tiêu của mình? Nếu bạn có đủ lý do, bạn có thể thực hiện hầu như bất kỳ việc gì trên đời này.

Sau khi đã làm xong những điều trên, hãy mô tả kiểu người bạn sẽ trở thành để đạt được những mục tiêu của mình. Sẽ cần nhiều lòng trắc ẩn hay nhiều động lực hơn chăng? Bạn sẽ cần quay lại trường học? Ví dụ, nếu bạn muốn trở thành một giáo viên, hãy mô tả kiểu người thực sự có khả năng truyền cảm hứng cho cuộc sống của người khác.