Những đứa trẻ khao khát điều gì?

Nếu có thể là trẻ con một lần nữa

Trên cánh đồng chất đầy những hi vọng tàn úa, chúng ta bước đi nghiêng ngả trên con đường số phận đã an bài. Cuối cùng, chúng ta cũng biết những gì đứa trẻ muốn trở thành và những gì chúng phải trở thành

Lần đầu tiên đứa trẻ lần mong muốn một điều gì đó là khi nào? Đứa trẻ có thể ngủ trong suốt vài tuần đầu tiên mà không mong muốn gì. Tất cả hành vi của chúng chỉ là biểu hiện của bản năng được thừa hưởng. Mong ước đầu tiên bất chợt thức tỉnh và tiến trình “thành nhân” của sinh linh bé nhỏ kia bắt đầu. Những ham muốn tự nhiên cứ lần lượt nối tiếp, ngày càng nhiều hơn. Mong muốn rồi lại mong muốn.

Cuộc sống chẳng thể thỏa mãn hết những mong ước của chúng ta!

Những khát khao thơ ấu ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống của chúng ta. Chúng chỉ chết khi thân thể chúng ta chẳng còn. Chúng quay cuồng đi qua những giấc mơ của chúng ta. Chúng chế ngự những cảm xúc trong vô thức. Và chúng điều khiển những dao động tinh tế cộng hưởng trong tâm hồn chúng ta. Những khát khao này chắc chắn rất có giá trị. Thật không may chúng ta lại chẳng thể quan sát, bởi ta dễ lãng quên. Và thế là những ham muốn thuở ban sơ trôi dần về phía xa, ẩn trong màn sương dày. Chỉ có giấc mơ mới xuyên qua được tấm màn kia đem ta trở về cái thời ta đã quên từ lâu.

Hãy quan sát những đứa trẻ, ham muốn của chúng thể hiện rõ ràng nhất trong khi chơi.

Người lớn hay hỏi trẻ con rằng: “Con muốn trở thành gì?” Lũ trẻ cũng hiếm khi bỏ ngỏ câu trả lời.

Có sự khác biệt giữa bé trai và bé gái. Hầu hết mong muốn đầu tiên của con gái cho thấy bị ảnh hưởng bởi bản năng tính dục. Các bé gái đều muốn trở thành “một người mẹ”, một số đứa ước mơ làm “y tá”. Thật ra, quy luật phát sinh chủng loại²¹ của các nhà sinh vật học cũng áp dụng cho những ham muốn. Mong muốn của một cá nhân mô phỏng mong muốn của toàn bộ nhân loại. Theo các nghiên cứu gần đây (Ament), những nỗ lực học nói đầu tiên của trẻ em tượng trưng cho lời nói của con người nguyên thủy. Vì vậy những ước muốn đầu tiên của con người là những mong muốn thủa ban sơ của nhân loại. Nó biểu lộ bản năng giới tính nguyên thủy.

²¹ Phát sinh chúng loại học (Phylogenetics hoặc Phylogeny) là một ngành trong sinh học, nghiên cứu về hệ thống phát sinh chủng loại, lịch sử phát triển và các mối quan hệ giữa các nhóm sinh vật (ví dụ như loài, quần thể). Chúng được phát hiện chủ yếu thông qua các ma trận dữ liệu phân tử, dựa trên trình tự axit nucleic và cấu trúc protein. Kết quả của một nghiên cứu phát sinh chủng loại học là một phát sinh chủng loại – một giả thuyết về lịch sử tiến hóa của các nhóm phân loại.

Những cô bé muốn trở thành những “bà mẹ”. Chúng chơi với búp bê, vỗ về, vuốt ve và âu yếm như thể là con cái. Từ đó chúng biểu lộ ra cái phẩm chất cơ bản nhất. Con gái nhỏ của tôi đã từng nói: “Mẹ! Con cũng muốn trở thành mẹ và có em bé.” “Con sẽ rất buồn nếu con không có em bé!” Tôi hỏi liệu con gái có muốn làm bác sĩ không, cô bé trả lời: “Vâng! Con rất muốn trở thành bác sĩ²². Nhưng phải giống như mẹ cơ.” Nghĩa là, vợ của một bác sĩ.

²² Từ tiếng Đức chỉ “bác sĩ nữ” (Doktorin) cũng dùng để gọi vợ của một bác sĩ.

Một thực tế tương phản là các chàng trai không bao giờ muốn làm cha. Họ chỉ muốn đi theo ngành nghề hoặc chuyên môn giống cha mình. Tôi chưa từng nghe thấy cậu bé nào bày tỏ mong muốn có con. Nhưng quả thực có những chàng trai thích chơi với búp bê và sở hữu các món đồ dành cho nữ giới. Họ có bản năng của người nữ. Họ thích nấu ăn và thích chơi với con gái hơn. Tương tự, ta cũng gặp một cô gái tinh nghịch, thích chơi các trò mạnh mẽ ầm ĩ như con trai. Những cô gái này hoang dã, ương ngạnh, không dễ khuất phục, thích náo nhiệt và thích chơi trò cảnh sát - kẻ cướp. Nhà trị liệu đã kết luận rằng: Có lẽ bên trong họ có yếu tố đồng tính luyến ái mạnh mẽ, thậm chí quá mức. Tiểu sử của người đồng tính luôn có những dấu hiệu đáng chú ý từ thời thơ ấu. Họ là những chàng trai với tâm hồn nữ tính và cô gái chỉ là vỏ bọc cho một cá tính nam. Những chàng trai như vậy có thể có nhiều lớp cải trang bằng bản năng duy trì nòi giống.

Mong muốn ban đầu của những bé gái không kéo dài. Cơ chế dồn nén ở bé gái thường bắt đầu khá sớm. Các cô bé nhận thấy mong muốn của chúng chỉ để mua vui cho người lớn. Lời chúng nói khiến người xung quanh mỉm cười thích thú nhưng cũng đầy bối rối. Vì vậy, chúng bắt đầu che giấu và kìm nén mong muốn của chúng và chỉ thể hiện những điều ngây thơ vô tội. Chúng nói muốn trở thành bà nội trợ làm mọi việc trong nhà. Đây đâu phải là mong muốn làm “mẹ”. Một người phụ nữ có thể là một bà nội trợ mà không có con. Chúng đi chợ, làm quản gia, nấu ăn, sai bảo người hầu, v.v… Sau đó, chúng bị hấp dẫn bởi sự xán lạn của nghề đầu bếp. Đầu bếp là vị nữ thần cai quản kẹo ngọt, những món ăn ngon và có thể nấu bất cứ thứ gì cô ấy thích. Rồi chúng muốn trở thành những người chủ cửa hàng, bán kẹo bông, bán bánh ngọt và những thứ ngon miệng mà một đứa trẻ khao khát. Đem đến cho khách hàng những món ăn tuyệt vời là một trong những mong muốn mãnh liệt nhất của các bé gái.

Khi những đứa trẻ đi học, một lí tưởng mới chiếm hữu tâm hồn chúng. Ở đó giáo viên là quan tòa, toàn trí và toàn năng. Trước người thầy, vai trò của cha mẹ dần phai mờ. Thẩm quyền cha mẹ chỉ áp dụng cho con cái của họ. Nhưng giáo viên có quyền kiểm soát rất nhiều đứa trẻ. Cô chỉ định một bạn làm “lớp trưởng”. Cô cho phép bạn này mang sách về nhà, bạn kia có thể để con cú nhồi bông vào tủ của giáo viên. Hoặc cô giao cho bạn khác lau sạch cái bảng đen, hay đi mua bánh sandwich giăm bông giúp giáo viên. Và cô cũng tạo ra những hình phạt khác nhau cho những đứa trẻ được giao phó cho cô. Ồ, làm giáo viên mới thật là oai!

Nhưng rốt cuộc mong muốn cai trị là lớn hơn cả. Đó là ước muốn trở thành “công chúa”. Những đứa trẻ thật ngây thơ! Chúng khao khát chiếc vương miện của “nữ hoàng” bằng cả trái tim. Những câu chuyện cổ tích có rất nhiều công chúa và nữ hoàng. Trong chuyện, chàng hoàng tử kiêu hãnh bước đến và giúp cô gái nghèo leo lên chiến mã của mình, và nói: “Hãy ngồi bên ta và là nữ hoàng của ta!”

Những nàng lọ lem sống trong nghèo khổ và luôn ước mơ hoàng tử đến giải phóng mình

Tất cả đều có một nỗi sợ ngấm ngầm: Bị chìm lấp trong đám đông rộng lớn. Chúng muốn đạt được điều gì đó, muốn nổi bật hơn những người khác. Những hi vọng lấp lánh sải đôi cánh của trí tưởng tượng đến xứ sở diệu kì, nơi mọi điều tuyệt vời đều có thể.

Nhưng ảo huyễn về bản thân gây ra nhiều đau khổ hơn tham vọng. Chúng sẽ sớm biết rằng hoàng tử không tình cờ đi lang thang như trong câu chuyện cổ tích. Phải chăng không có nữ hoàng trong thế giới nghệ thuật? Họ không trị vì dân chúng như những nữ hoàng thực sự hay sao? Họ không có mọi thứ mà một nữ hoàng có hay sao: vàng bạc, danh vọng, danh dự, sự công nhận, sự ngưỡng mộ và cả ghen tị? Hầu hết các bé gái đều trải qua giai đoạn này. Cô ấy muốn trở thành một nghệ sĩ tuyệt vời. Một diễn viên chính mà thế giới chưa bao giờ được biết đến. Một vũ công múa ba lê được nhận những tràng pháo tay dồn dập của người xem ngồi kín cả khán phòng. Một nữ minh tinh nổi tiếng được chàng hoàng tử hôn lên bàn tay. Một nghệ sĩ chơi vĩ cầm làm rung động trái tim của đàn ông nhiều hơn cả một nữ hoàng với vương trượng vàng trong tay.

89 Sâu trong ta một bông hoa luôn rực sáng

Giấc mơ này chảy trôi trong tâm hồn những cô gái. Chúng trở thành vật tế thần cho con rồng nghệ thuật. Các bậc cha mẹ lại hạnh phúc tin rằng đó là tài năng đang lên tiếng. Nhưng đây chỉ là khởi đầu cho một cuộc tranh đấu dưới ánh đèn sân khấu. Chừng nào những đứa trẻ đó còn sống, chúng sẽ kiên nhẫn tham gia trận chiến đến cùng. Vì thế vô số nữ diễn viên nghiệp dư đam mê nghệ thuật cố gắng giành lấy vòng nguyệt quế. Họ quá kiêu ngạo để có thể biến giấc mơ con trẻ của mình thành hiện thực.

Một cuộc khảo sát về các cô gái vừa qua tuổi dậy thì đã cho kết quả khá thú vị. Có điều gì chúng không mong muốn trở thành? Không ai muốn kết hôn. (Luôn có thể tìm ra lí do). Không ai muốn trở thành vợ của một thương nhân bình thường. Nhưng cuộc đời luôn trớ trêu. Những điều họ không mong muốn lại trở thành hiện thực.

Ở nam giới, vấn đề này phức tạp hơn. Thôi thúc tính dục không thể hiện rõ ràng như ở nữ giới. Chúng ta cần phải hiểu sâu về hành vi của con người mới nhìn ra được các xung lực tự nhiên của con trai qua những trò chơi họ hay chơi. Điều đáng chú ý là: Những ý tưởng nghề nghiệp sớm nhất của con trai đều có liên quan đến chuyển động. Ban đầu, các bé trai muốn trở thành người lái xe, người chỉ duy dàn nhạc, làm tài xế cho ai đó và những việc tương tự. Những chuyển động mê hoặc các cậu bé và đem lại nhiều niềm vui hơn bất cứ điều gì khác. Một chuyến đi trên xe ô tô hay xe buýt là một điều tuyệt vời với một đứa trẻ. Điều đó lại khiến người lớn chúng ta thấy mệt mỏi. Hãy nhìn vào khuôn mặt trang nghiêm của các chàng trai nhỏ khi cưỡi trên chú ngựa gỗ dũng cảm trong vòng xoay! “Sonny, con không thích nó à? Sao con không cười?” Người mẹ ngạc nhiên kêu lên.

Một đứa trẻ đang trong giai đoạn phát triển vẫn thấy sự chuyển động thật tuyệt vời. Có thể nào ẩn sau cảm giác rung chuyển hoặc đung đưa trên một chiếc thuyền là một xung năng ái dục vô thức? Nhiều người trưởng thành thừa nhận hiệu ứng này khi cưỡi ngựa. Đây có thể là một trong những nguồn gốc tiềm ẩn và mạnh mẽ nhất của niềm đam mê du lịch. Freud đã thẳng thắn khẳng định trong Contributions to a Sexual Theory (Các tiểu luận về lí thuyết tính dục) rằng: Chuyển động nhịp nhàng làm tăng cảm giác thích thú ở trẻ em. “Sự rung xóc trong một toa xe du lịch hay trên một chuyến tàu lửa có sức hấp dẫn với những đứa trẻ lớn, thường là với các chàng trai. Đôi khi trong cuộc đời chúng muốn trở thành những người chỉ huy dàn nhạc và lái xe. Chúng tò mò về mọi thứ liên quan đến tàu hỏa và rồi biến những chiếc tàu hỏa thành một trong những biểu tượng tính dục trung tâm.”

Những đứa trẻ thường muốn điều khiển các loại phương tiện xe cộ. Chúng có thể đạp xe, làm tài xế lái ô tô, lái xe lửa, v.v. Chúng có thể chơi hàng giờ đồng hồ. Trong những năm đầu đời, tưởng tượng của chúng cố định ở các vật thể có khả năng chuyển động. Bắt đầu là xe nôi rồi đến máy bay.

Giai đoạn này ở những đứa trẻ là khác nhau. Một số trường hợp kéo dài đến tuổi dậy thì, và một số thậm chí vượt qua độ tuổi này. Tôi biết những chàng trai đã trưởng thành nhưng vẫn vô cùng quan tâm đến ô tô và đường sắt. Họ vẫn còn mê đắm trong mong muốn trẻ con đó. Điều này có ảnh hưởng quyết định đến toàn bộ cuộc sống của người đó. Mong muốn ban đầu của đứa trẻ dần mất đi sức hấp dẫn trước sự xuất hiện của bộ đồng phục. Bộ đồng phục đầu tiên mà chúng nhìn thấy hàng ngày là của “người đưa thư”. Trong suy nghĩ của chúng, người đưa thư luôn luôn di chuyển, đi từ nhà này sang nhà khác. Các chú “cảnh sát” cũng vậy, đi vòng quanh, đứng lên và ngồi xuống trong bộ đồng phục của mình. Hình ảnh đó ăn sâu vào trí tưởng tượng của trẻ. Tương tự với những người “lính cứu hỏa” hoạt bát. Nhưng rồi tất cả những hình ảnh này nhanh chóng bị thay thế và hoàn toàn lãng quên trước “người lính”.

Khao khát trở thành một người lính có nhiều nguồn gốc. Phải mất một khoảng thời gian để các bé trai muốn trở thành những người lính. Chúng biết một người lính sẽ trở thành một vị tướng, và thậm chí là một vị vua. Điều đó được kể lại trong những câu chuyện cổ tích, được lưu truyền trong dân gian và ghi lại trong lịch sử. Chuyện kể về một chàng trai có lòng yêu nước. Anh mặc một bộ đồng phục rất đẹp mà các cô gái vô cùng yêu thích. Anh luôn đi đây đi đó. Thêm nữa anh ta không chỉ là một người lính bình thường mà là một quân nhân dũng cảm, hoạt bát, trên tất cả anh sở hữu một thanh gươm đầy sức mạnh. Dưới ảnh hưởng của những ham muốn trẻ con này, nhiều đứa trẻ muốn đi học trường quân sự. Cha mẹ chúng đồng ý vì tin rằng đó là khuynh hướng tự nhiên của con mình. Tôi đã cố gắng xin vào trường quân sự khi mười lăm tuổi, nhưng thể chất của tôi không phù hợp. Phần lớn những người bạn được nhận khi đó nhận ra rằng họ đã sai lầm vì tuổi trẻ bồng bột ấy.

Điều tương tự cũng xảy ra với những mong muốn khác của đứa trẻ, bất kể sau này chúng có trở thành kĩ sư, giáo viên, bác sĩ, bộ trưởng hay gì đó đi nữa. Tiếng nói của trái tim dễ làm chúng ta nhầm lẫn. Chúng ta không biết đâu mới thực sự là món quà của cuộc sống. Tài năng của con người đôi khi bộc lộ ngay từ thời thơ ấu. Nhưng cũng có thể rất lâu sau này chúng ta mới nhận ra được khả năng của mình. Những khao khát được giấu kín hoặc ẩn lấp sau lựa chọn của mỗi người. Tôi biết một người đàn ông đã trở thành một bác sĩ bởi vì anh mong muốn đi xa, đến những thành phố lớn. Nhưng trong thời trai trẻ, anh được bồi dưỡng khả năng âm nhạc, và tài năng âm nhạc tuyệt vời của anh đã thôi thúc anh trở thành một nhạc sĩ.

Những đứa trẻ khao khát điều gì? Nghề nghiệp chúng lựa chọn chưa chắc là vì chúng có khả năng thực hiện. Nghề nghiệp chúng chọn chỉ là những biểu tượng méo mó, ẩn sau những xung đột không thể giải quyết trong tâm hồn trẻ thơ. Khi chúng ta đủ trưởng thành để biết những gì chúng ta thực sự muốn trở thành thường đã quá muộn rồi. Khi ấy chúng ta không còn trẻ nữa. Nhưng người trưởng thành cứ mong bé lại và trào dâng những giọt nước mắt đau đớn cho thời thơ ấu tươi đẹp đã mất đó…

Nếu có thể là trẻ con một lần nữa, chúng ta sẽ biết chúng ta muốn trở thành ai. Không ước mơ viển vông nào lôi kéo được chúng ta đi chệch khỏi con đường đúng đắn. Không mong muốn hão huyền nào dụ dỗ được chúng ta vào đầm lầy chết chóc

Chúng ta thấy trước mắt mình là cả một thế giới trải dài mênh mông vô tận. Trên cánh đồng chất đầy những hi vọng tàn úa, chúng ta bước đi nghiêng ngả trên con đường số phận đã an bài. Cuối cùng, chúng ta cũng biết những gì đứa trẻ muốn trở thành và những gì chúng phải trở thành.

Điều chúng ta khao khát trở thành và điều chúng ta thực sự trở thành, giữa hai điều đó là một quá trình trưởng thành nội tâm. Đừng sống bằng khao khát, hãy sống bằng hành động.