Lần đầu tiên gặp Meng, tôi đã tự hỏi: “Anh chàng này là ai mà lại tự gọi mình là người bạn tốt luôn vui vẻ của Google nhỉ?” (Nó được ghi trên danh thiếp của anh cùng với dòng chữ “mà không ai có thể chối từ”.)
Meng đã mời tôi đến diễn thuyết về thiền tại Google. Tôi vừa đến là anh đã nói với tôi về thiền và hòa bình thế giới, trong khi kể hết câu chuyện đùa này đến câu chuyện đùa khác. Khiếu hài hước của anh khiến tôi hơi bối rối. Sau đó, Meng đưa tôi đi thăm quan một vòng. Điểm dừng chân đầu tiên là tấm bảng ngoài hành lang tòa nhà chính của Googleplex… treo đầy ảnh chụp anh với những người quyền lực và nổi tiếng thế giới. “Anh chàng này là ai mà lại chào đón mọi nguyên thủ quốc gia, người đạt giải Nobel, và người nổi tiếng đến với Google nhỉ? Mình có thể nghiêm túc với anh ta không? Mình có thể tin mọi điều anh ta nói với mình không?”
Anh nói với tôi rất nhiều, kể cả việc mục đích cuối cùng của đời anh là tạo ra các điều kiện cho hòa bình thế giới và anh cảm thấy để làm được vậy thì phải đưa các lợi ích của thiền đến với nhân loại. Và vì Google là Google nên nó có một vai trò rất đặc biệt.
Bạn có thể đoán những gì đã diễn ra trong đầu tôi lúc đó: “Google, thứ hoàn hảo nhất về khả năng truy cập toàn cầu (ngoại trừ những quốc gia ngăn chặn hay hạn chế việc truy cập nó), lại quan tâm đến việc đóng một vai trò như vậy trên thế giới ư!? Ít nhất đó cũng là suy nghĩ của một người nhìn xa trông rộng tại Google. Thật tuyệt vời. Có thể anh ta đang giả vờ điên chứ thực ra cũng chỉ là một người bình thường như bao người khác. Vì anh ta là nhân viên thứ 107, chắc anh ta phải rất giỏi việc mà anh ta được thuê để làm; hiển nhiên rồi. Mình không tin anh ta chỉ là một người bạn tốt luôn vui vẻ trong khi tất cả những người khác đang nghiên cứu để viết ra mật mã cho những thứ mới mẻ tiếp theo”.
Đây là những suy nghĩ lướt qua tâm trí tôi khi lần đầu gặp anh. Nếu vượt lên trên mọi sự khôi hài, Meng nghiêm túc về điều này, thì tôi không thể tưởng tượng được mức độ ảnh hưởng mà nó có thể tạo ra. Tôi cực kỳ ấn tượng với màn hình đồ họa mà anh chỉ cho tôi ở sảnh chính. Nó chiếu hình quả địa cầu đang quay tròn với các tia sáng nhiều màu sắc tỏa vào khoảng không tối đen từ khắp mọi nơi trên Trái đất, những nơi mà người ta đang sử dụng công cụ tìm kiếm Google vào thời điểm đó. Những màu sắc khác nhau đại diện cho các ngôn ngữ khác nhau đang được sử dụng, và chiều dài của các tia sáng tỷ lệ với số lần tìm kiếm đang được tiến hành ở phần đó của thế giới. Trong khi đó, đối tượng của tất cả các tìm kiếm đó đang chạy vào một màn hình lớn khác. Cả hai màn hình này tạo ra một sự xúc động sâu sắc về cách thế giới chúng ta kết nối. Nó giống với cảm xúc khi lần đầu tiên được nhìn thấy hình ảnh Trái đất giữa khoảng không tối đen, được chụp từ Mặt trăng. Chúng còn truyền đạt, theo cách nói của Google, sức mạnh của tìm kiếm – và sức mạnh của Google.
Tôi sẽ không nói về những buổi nói chuyện của tôi tại Google hay về các đồng nghiệp của tôi, những người mà Meng sẽ nói đến trong cuốn sách, những người cũng tham gia diễn thuyết trong chuỗi bài giảng này. Tất cả đều có trên YouTube, mà cũng thuộc về Google. Tôi sẽ không nói về những lớp học giảm căng thẳng bằng thiền (MSBR) tại Google mà Meng tổ chức và tính đến hiện tại thì đã diễn ra được nhiều năm rồi. Tôi cũng sẽ không nói về chương trình trí thông minh cảm xúc dựa trên thiền, Tìm Kiếm Bên Trong Bạn, mà Meng đã phát triển song song, cùng với một nhóm những con người tuyệt vời mà ban đầu chỉ đến xem vì đó là Google và vì đó là Meng. Cuốn sách này sẽ nói về tất cả những điều trên.
Còn tôi, tôi sẽ nói về những điều tôi khám phá được về Meng khi đọc cuốn sách này, và những điều bạn có thể muốn ghi nhớ khi đọc nó – vì đây không chỉ là một cuốn sách mà còn là một giáo trình, một con đường bạn có thể đi theo với những bài tập và hướng dẫn cụ thể, một phương pháp thiền mà qua đó bạn có thể liên hệ với người khác cũng như với chính bản thân và nếu bạn tham gia một cách có hệ thống, nó sẽ giúp biến đổi và giải thoát bạn triệt để − hy vọng là bạn còn thấy nó thú vị nữa. Thực ra, nếu sau khi đã thử một cách thích đáng, bạn thấy nó không thú vị, không hấp dẫn, hay không nuôi dưỡng được những điều sâu xa nhất và tốt đẹp nhất bên trong bạn, thì có thể đây không phải là thời điểm thích hợp để bạn tham gia trọn vẹn chương trình Tìm Kiếm Bên Trong Bạn. Nhưng chỉ bằng cách đọc cuốn sách và chơi đùa với các bài tập theo bất cứ cách nào mà bạn cảm thấy hợp lý thì những hạt giống đã được gieo vào bên trong bạn một cách vững chắc. Đây là một cuộc thí nghiệm, một chuyến phiêu lưu đầy cởi mở để tìm ra sự hòa hợp về tâm hồn và cảm xúc, cũng như các ứng dụng của nó trong cuộc sống, trong công việc và trong sứ mệnh của bạn.
Điều tôi đã khám phá ra được, và bạn cũng sẽ khám phá ra được, là bỏ qua mọi sự khôi hài, Meng là một người rất nghiêm túc. Bạn sẽ sớm nhận ra rằng, anh tuyệt đối trung thành với thiền, tin tưởng nó sẽ giúp tạo ra các điều kiện cho hòa bình thế giới và khiến an bình trở thành chế độ mặc định trên hành tinh này, hay ít nhất là giữa loài người. Anh cũng nghiêm túc về việc sử dụng nền tảng và sức mạnh của Google để biến điều đó thành hiện thực. Tôi đoán rằng ngay từ đầu, đó đã là chiến lược của anh, bằng việc mời các thiền sư, những học giả về Phật giáo, các nhà khoa học đang nghiên cứu những phương pháp thiền từ cả khía cạnh khoa học thần kinh và lâm sàng cũng như các ứng dụng của chúng trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, và nhiều lĩnh vực khác, đến diễn thuyết tại Google. Đó là một cách để anh chuẩn bị sân khấu cho kế hoạch hướng thế giới đến hòa bình. Đầu tiên là Google, sau đó là thế giới.
Tôi có cảm giác Meng nghiêm túc về tầm nhìn của mình đến mức anh biết rằng việc quá nghiêm túc về thứ gì đó quan trọng như thiền và các tiềm năng biến đổi thế giới của nó không hẳn là một điều tốt. Vì vậy anh khiến nó nhẹ bớt đi bằng sự hài hước có tính nghiêm túc chết người (hay có lẽ tôi nên nói là “rõ rệt”). Có thể, khiếu hài hước của Meng là một thứ phải nếm thử mới biết, nhưng tôi nghĩ rằng khi đọc cuốn sách này, bạn cũng sẽ nhanh chóng được nếm thử nó, và kèm theo đó bạn còn được trải nghiệm những thứ quan trọng hơn nhiều, bạn sẽ được nếm thử những gì nó đang chỉ bạn đến, cảm nhận những nguồn lực sâu bên trong giúp bạn hành động vì lợi ích tốt nhất của chính mình bằng cách nhận ra rằng bạn sẽ đạt được nhiều lợi ích nhất khi nhận ra và nuôi dưỡng lợi ích của những người khác.
Đây là toàn bộ nội dung của trí thông minh cảm xúc dựa trên thiền. Đây cũng là lý do tại sao việc tìm kiếm bên trong, cả theo nghĩa đen và nghĩa bóng, lại quá quan trọng đến vậy. Bạn ở đây để khám phá, hay khai mở, toàn bộ con người bạn như nó vốn thế và nhận ra mình bị ràng buộc như thế nào trong nền tảng đa chiều của nhân loại và với toàn bộ sự sống. Do thiền không phải là đi đến nơi khác – mà là hiện diện trọn vẹn ở nơi bạn đang ở cũng như nhận ra sức mạnh của sự hiện diện trọn vẹn và tỉnh thức ngay lúc này, trong khoảnh khắc này – chương trình của Meng thực sự là tìm thấy chứ không phải tìm kiếm. Nó là khám phá, phục hồi và khai mở toàn bộ con người bạn, thứ vốn đã là của bạn, sau đó phát triển và tinh lọc thông qua thực hành và trau dồi có hệ thống. Từ đó, thông qua việc kết hợp với những gì bạn yêu thương nhất, với trí tưởng tượng và sự sáng tạo bẩm sinh của bạn, chắc chắn con người bạn sẽ biểu lộ trong thế giới theo rất nhiều cách tốt đẹp, khi bạn phục vụ cho hạnh phúc và sự chung sống hòa hợp của mọi người.
Nếu bạn thấy những điều này nghe như đang mô tả một thiên đường nào đó thì không phải đâu. Nhưng nếu thấy nó nghe như một chiến lược thực tế vì một thế giới hòa bình hơn, cả trong lẫn ngoài, cả cá nhân lẫn tập thể, cả địa phương lẫn toàn cầu – thì đúng rồi, nó là như thế đó. Và đó chính xác là cách Meng định tiến hành. Sau khi phát triển chương trình này tại Google và thử nghiệm tại môi trường làm việc ở đó, giờ thông qua quyển sách này cũng như những điều sẽ bắt nguồn từ quyển sách, anh đã sẵn sàng phổ biến chương trình ra khắp thế giới với một tinh thần cởi mở.
Giáo trình Tìm Kiếm Bên Trong Bạn hoàn toàn miễn phí. Nó có thể được sử dụng theo nhiều cách, ở nhiều nơi, như sau này bạn sẽ thấy. Giới hạn về tác dụng hay sự phù hợp của nó chỉ nằm trong giới hạn về trí tưởng tượng và khả năng hiện thực hóa của bạn. Giáo trình Tìm Kiếm Bên Trong Bạn dựa trên một loạt các phương pháp thiền có thể giúp bạn trau dồi sự chú ý, tình yêu thương, lòng từ bi, hỉ lạc, an bình, sự hiện hữu trọn vẹn, trí thông minh cảm xúc, cũng như nhiều khía cạnh cơ bản khác của tâm trí, trái tim và cơ thể mà bạn sẽ được tiếp cận khi đi qua cánh cổng này. Meng nói rất rõ rằng, mục tiêu của anh là “đưa các lợi ích của thiền đến với nhân loại” và được đại chúng chấp nhận rằng đó là các lợi ích lâu dài. Quan trọng hơn, để bảo đảm nhiều nhất có thể rằng từng người trong chúng ta, những người bị lời mời tìm kiếm bên trong gây xúc động, sẽ thực hiện chúng, sống với chúng và tuân thủ chúng.
Để thực hiện điều đó, Meng đã đưa ra một con đường được thiết kế và thử nghiệm kỹ càng để phát triển và ứng dụng trí thông minh cảm xúc tại nơi làm việc cũng như ở nhà. Nó được dựa trên khoa học tiên tiến và dữ liệu đầy đủ của các nghiên cứu về cảm xúc và trí thông minh cảm xúc, tầm quan trọng của lạc quan, sức mạnh của từ bi và lòng tốt cũng như xu hướng nghiên cứu về khía cạnh khoa học thần kinh của thiền và từ bi đang ngày càng phát triển. Theo nghiên cứu này, những lợi ích lớn của thiền có thể xuất hiện chỉ sau tám tuần luyện tập. Richie Davidson và tôi đã thực hiện nghiên cứu với một số đồng nghiệp và phát hiện ra rằng, trong bối cảnh công sở, những người được thực hành thiền dưới dạng MSBR trong tám tuần có sự thay đổi về trọng điểm cảm xúc ở vỏ não trước trán theo hướng cải thiện trí thông minh cảm xúc, và theo cùng hướng với các nhà sư đã thiền trong hơn mười nghìn giờ − bằng chứng rõ ràng rằng bạn không cần phải đi tu, bỏ việc, hay từ bỏ gia đình mới thu được lợi ích từ thiền. Thực tế, công sở và gia đình là những môi trường hoàn hảo để bạn làm việc với cơ thể, tâm trí, nhận thức và cảm xúc của mình theo những cách Meng đã mô tả ở đây. Trước khi nghiên cứu đó kết thúc, người ta thường nghĩ rằng trọng điểm cảm xúc sẽ được cố định trước khi trưởng thành và không thể thay đổi. Các kết quả của chúng tôi đã chứng minh rằng não phản ứng với loại luyện tập thiền này bằng cách tái tổ chức các hoạt động của nó theo hướng giúp cân bằng cảm xúc tốt hơn. Các nghiên cứu khác cũng cho thấy rằng não tái tổ chức cấu trúc của chính nó, một ví dụ của hiện tượng “tính dẻo của não”.
Hóa ra, Meng quả thật là một thiền sư độc đáo và điêu luyện, không theo thói thường, giống như trong các bộ phim hoạt hình hài hước. Anh là người đầu tiên nói rằng mình học tất cả từ người khác. Anh chắc chắn có những thầy dạy và cộng sự tuyệt vời, chẳng hạn như Daniel Goleman, Mirabai Bush, Normal Fischer và những người khác. Nhưng chính Meng đã tập hợp tất cả ở đây theo một cách rất hiệu quả và cần mẫn ghi lại các nguồn của mình. Nếu Search Inside Yourself có hơi nhẹ nhàng vào thời điểm được khuyến khích nên thực hành thiền chuẩn, thì đó là cố tình. Một khi đã tự thân được nếm thử phương pháp thì nhiều khả năng, bạn sẽ tự có động lực để tăng thời gian thực hành chuẩn, không phải để đạt đến một trạng thái đặc biệt nào đó, mà chỉ đơn giản để an trú trong chính sự tỉnh thức, bên ngoài toàn bộ thời gian. Đây là vô vi, là hiện hữu với cái tâm cởi mở, là chú ý trọn vẹn, cùng phát triển và không thể tách rời với từ bi. Đây không phải là một lối thoát ra khỏi cuộc sống. Ngược lại, thiền là cánh cổng để đi vào trải nghiệm kết nối và phụ thuộc lẫn nhau mà từ đó sẽ làm phát sinh những hành động thể hiện trí thông minh cảm xúc, những cách sống mới, và cuối cùng là hạnh phúc hơn, rõ ràng hơn, trí tuệ hơn, và thương yêu hơn – tại nơi làm việc cũng như trên thế giới. Chỉ cần một thay đổi nhỏ trong cách chúng ta điều khiển bản thân là cấu trúc lưới pha lê của thế giới đã khác rồi. Như vậy, chúng ta là thế giới, và khi chúng ta chịu trách nhiệm cho cái phần nhỏ nhưng không kém phần trọng yếu của chúng ta trong thế giới thì cái toàn bộ đã khác rồi – những bông hoa mà chúng ta biểu lộ ra bằng cảm xúc và bằng mọi cách thức đáng kể khác, sẽ trở nên rất vĩ đại.
Tôi chúc bạn những điều tốt đẹp khi đi vào thế giới cũng như tâm trí của Meng, và quan trọng hơn, khám phá ra được tâm trí, trái tim, cơ thể và mối quan hệ của chính mình, có thể theo những cách thức mới và chưa từng được mơ đến. Chúc chuyến phiêu lưu của bạn tại đây sẽ đem lại lợi ích sâu sắc. Chúc nó mang đến an lành – bên trong và trong mọi khía cạnh khác.
- Jon Kabat-Zinn