Chương 39Thực thi xuất sắc: Mọi thứ vĩ đại đều bắt đầu từ những việc nhỏ

Hoàn hảo là không thể, nhưng nếu theo đuổi sự hoàn hảo, chúng ta có thể đạt đến sự xuất sắc.

- Vince Lombardi

THỰC THI XUẤT SẮC

Diễn đàn của tôi bắt đầu với một bài viết. Bây giờ nó đã có hơn nửa triệu bài. Tiểu thuyết War and Peace của Tolstoy? Bắt đầu từ một chữ thành cuốn tiểu thuyết đồ sộ 587.287 chữ. Cho dù mục đích của bạn là gì, để hoàn thành nó bạn cần có hành động thiết thực. Đọc sách phát triển bản thân hay nghiên cứu ngày này qua ngày khác đều không phải là hành động thiết thực.

Thực thi trong mô hình khởi nghiệp UNSCRIPTED là hành động thiết thực trước khi có câu trả lời, nó là một phương pháp giải quyết vấn đề từ nhỏ đến lớn để cuối cùng đưa ra giải pháp kinh doanh của bạn.

Nếu bạn mới khởi nghiệp, đó là phương pháp nhanh và ít tốn kém nhất để có được khách hàng đầu tiên.

Nếu bạn đã có doanh nghiệp, đó là cách nhanh và ít tốn kém nhất để tìm ra sản phẩm xuất sắc.

Phương pháp thực thi này bao gồm ba phần chính:

1. Thị trường.

2. Hành động, đánh giá và điều chỉnh.

3. Phương pháp bảy bước.

Toàn bộ trông giống như sau:

THỊ TRƯỜNG

Phần đầu tiên là nhận thức rằng thị trường là không thể dự báo hay dự đoán. Không ai có đủ khả năng chỉ ra những thử thách khó khăn phía trước cho đến khi bạn chạm trán nó. Thị trường giống như chứng khoán; không ai có thể dự đoán đúng xu hướng của nó – dù đó là chuyên gia, nhân viên lập kế hoạch tài chính hay nhà môi giới. Là một doanh nhân, cách tốt nhất để hiểu thị trường là tương tác hàng ngày với nó.

Đó là lý do vì sao các kế hoạch cạnh tranh thì không chính xác. Bởi vì thị trường không thể dự đoán, tại sao mất công lập năm mươi trang kế hoạch để đối phó với nó? Bill Gates, Dell, Steve Jobs chưa bao giờ có kế hoạch kinh doanh, và cả tôi nữa.

Rất buồn cười khi tôi nhìn thấy các kế hoạch kinh doanh dày cộm với chi chít biểu đồ sặc sỡ màu sắc. Sự thật ở đây là, khi bạn cố đưa những con số không thể dự đoán vào kế hoạch, nó sẽ chẳng chỉ ra điều gì có nhiều ý nghĩa. Nó giống như là cố dự đoán giá của cổ phiếu cho năm tới.

Kế hoạch kinh doanh thì giống như hành động giả tạo chứ không phải thực thi bởi vì thị trường là một tổ hợp của hàng triệu người có cá tính khác nhau. Không ai có thể dự đoán trước nó sẽ phản ứng như thế nào trước thông điệp quảng cáo, sản phẩm, cách sử dụng sản phẩm, dịch vụ chăm sóc khách hàng, nhãn hiệu, đóng gói và tất cả mọi thứ. Điều này làm cho những ai cố dự đoán trở nên ngờ nghệch.

Khi tôi đọc tin tức thấy các câu chuyện kinh doanh và tôi sẽ nhanh chóng đưa ra đánh giá của mình. Tuy thế, thị trường thường có nhận thức khác đi. Ví dụ, với trường hợp của Turo, dịch vụ cho người lạ thuê xe, tôi chắc sẽ không bao giờ dùng và tôi đoán thị trường cũng sẽ phản ứng như thế. Tuy thế, tôi không hiểu vì sao bởi vì có hàng ngàn người dùng và nó còn gọi được vốn 48 triệu đô-la.

Và một trường hợp tôi yêu thích là cuốn sách đầu tiên của tôi, The Millionaire Fastlane. Rất nhiều chuyên gia xuất bản cho rằng nó sẽ không bán được. Họ cho rằng nó quá dài và bàn đến chủ đề quá rộng. Tuy thế, phản ứng của thị trường thì khác, tôi bán được sách với doanh thu hàng triệu đô-la.

Lịch sử cũng có rất nhiều câu chuyện tương tự. Như trường hợp cuốn sách đầu tiên Carrie của Stephen King. Ban đầu, ông bị từ chối hơn ba mươi lần nhưng sau này trở thành sách bán chạy và còn được dựng thành phim. Tương tự với bộ phim Star Wars, trước khi công chiếu, rất nhiều diễn viên và thành viên ban sản xuất phim nói rằng họ không thích bộ phim này. Và thậm chí điều này còn xảy ra với phim của Steven Spielberg.

Tôi có thể viết cả một cuốn sách với các câu chuyện tương tự về phản ứng khó đoán của thị trường. Bạn thử tìm kiếm trên Google “ca sĩ nổi tiếng bị từ chối” và sẽ thấy ngay vô vàn câu chuyện tương tự.

Bạn thấy đấy, thị trường là thước đo cuối cùng và khó có cá nhân nào có thể dự đoán được phản ứng của nó. Điều này chính là lý do vì sao kế hoạch kinh doanh không thể dự đoán được phản ứng của thị trường cho dù là công ty mới khởi nghiệp hay giá của cổ phiếu. Do đó, nhiệm vụ thực thi của bạn không phải là ngồi dự đoán khả năng phản ứng của thị trường mà là tương tác trực tiếp với nó bằng cách ít tốn kém nhất để xem thử nó phản ứng như thế nào.

Một tuần tương tác thực tế với thị trường thì có giá trị hơn là một tháng nghiên cứu và phân tích.

HÀNH ĐỘNG, ĐÁNH GIÁ VÀ ĐIỀU CHỈNH

Có lần, võ sư Lý Tiểu Long nói: “Cây càng cứng càng dễ gãy, trong khi những cây tre, cây trúc mềm dẻo, linh hoạt thì dễ dàng chống chọi lại dông bão”. Trong kinh doanh, bạn phải hành xử giống như cây tre, cây trúc theo ba nguyên tắc (3A): hành động (Act), đánh giá (Assess) và điều chỉnh (Adjust). Hãy nhớ rằng thực thi ở đây có nghĩa là hành động trước khi có câu trả lời, tùy thuộc vào từng tình huống để linh hoạt xử lý từ nhỏ đến lớn và cuối cùng là tìm ra đáp án tổng thể.

“Hành động trước khi có đáp án” nghĩa là bắt tay vào làm ngay cho dù bạn đã sẵn sàng hay chưa, cho dù chưa biết rõ thời điểm hay các bước tiếp theo. Nó không phải là kế hoạch kinh doanh chi tiết từng bước. Trái lại, bắt đầu ngay và sẵn sàng đối diện với thử thách, vấn đề.

Một tuần tương tác thực tế với thị trường thì có giá trị hơn là một tháng nghiên cứu và phân tích.

HÀNH ĐỘNG

Hành động nghĩa là tương tác trực tiếp với thị trường và xem chuyện gì xảy ra. Trong phần lớn thời gian, thị trường sẽ không chú ý đến bạn; tuy nhiên, thỉnh thoảng bạn nhận được tín hiệu phản hồi và đó chính là điều mà bất kỳ doanh nhân nào cũng muốn: nhu cầu từ thị trường.

Điều không may là đa số không hành động theo hướng này mà bế tắc đi tìm kiếm câu trả lời cho từng bước chi tiết. Hãy nhớ là không bao giờ có ai cầm tay hướng dẫn từng bước cho bạn, cũng không ở đâu có bí quyết phù hợp với đặc thù của bạn. Kết quả là đa số ngồi mơ mộng không làm gì ngoài đọc sách. Ví dụ như bài viết này trên diễn đàn của tôi:

Tôi có một ý tưởng muốn thử nhưng không biết thiết kế website, vì thế tôi cần xin lời khuyên nên tìm kiếm sự giúp đỡ ở đâu. Câu hỏi của tôi là: “Giá cả quảng cáo như thế nào là phù hợp?”.

Cách nghĩ sai lầm này: thử xem sao, tìm kiếm mọi câu trả lời, các bước chi tiết trước khi bắt đầu; chắc chắn sẽ dẫn đến thất bại. Nếu bạn đợi cho đến lúc đó để thực thi, bạn sẽ không bao giờ bắt tay khởi sự được. KHÔNG BAO GIỜ.

Ví dụ, khi khởi sự công ty dịch vụ Internet của mình, tôi không biết gì nhiều về cách thức nào là tốt nhất, cả công nghệ và làm sao để bán dịch vụ. Tôi học ngay từ những vấn đề đang diễn ra và từng bước cải tiến liên tục bằng ba bước: nghiên cứu, học hỏi và xử lý. Với mỗi vấn đề khắc phục được, kinh nghiệm và kỹ năng phát triển. Sau mười năm, tôi giải quyết không dưới một ngàn vấn đề. Nếu ngồi mà tính cách giải quyết cho đống vấn đề này, chắc tôi đã không làm.

Hãy tiếp tục thử, đó là cách nghĩ đúng đắn, căn bản để thực thi xuất sắc.

Rất nhiều doanh nghiệp lớn đều bắt đầu theo cách này – từ một dòng lập trình và không biết phía trước điều gì sẽ diễn ra. Dĩ nhiên, không phải cách của tôi hay của ai khác là đúng; ý của tôi ở đây là: hãy hành động từng bước một. Chỉ có một vấn đề, đó là vấn đề bạn đang đối diện ngay lúc này. Điều gì cần hoàn thành? Cần học thêm? Cần thuê ngoài? Cần nghiên cứu? Làm nó hay bỏ qua sang vấn đề khác.

ĐÁNH GIÁ

Đầu năm 2011, khoảng hai tháng sau khi xuất bản cuốn sách đầu tiên, tôi gặp rắc rối: bìa sách do chính tôi thiết kế và rất thích nhưng nhận được phản hồi tiêu cực.

• Sách hay nhưng đừng để ý đến cái bìa!
• Triệu phú thần tốc (dù cái bìa nhìn rẻ tiền) là cuốn sách rất tuyệt vời!

Cuối năm 2011, tôi biết đây là vấn đề cần xử lý. Tôi bỏ qua cái tôi của mình và lắng nghe phản hồi từ thị trường.

Mỗi hành động tương tác với thị trường sẽ nhận được phản hồi – dù phản hồi là “bỏ qua”. Việc của bạn là chú ý lắng nghe, ngay cả những điều bạn không muốn nghe. Chúng ta sẽ cùng xem thử hai loại phản hồi của thị trường:

BỎ QUA

Đầu tiên đó là kiểu phản hồi khi thị trường bỏ qua thông điệp của bạn và không làm gì cả. Dù thế, nó vẫn là một phản hồi. Bất cứ khi nào bạn quảng cáo trên Facebook nhưng người đọc bỏ qua, đó chính là một phản hồi kiểu này. Điều không may là không dễ để phân tích các phản hồi kiểu này ngoài cách định lượng. Nếu mười ngàn người thấy quảng cáo của bạn và không ai mua hàng hay có phản ứng gì, 100% phản hồi là bỏ qua.

PHẢN HỒI

Trái lại, những phản hồi mà chúng ta muốn là mua hàng, đánh giá hoặc tương tác – ngay cả những than phiền. Nhiệm vụ của bạn là lắng nghe và đánh giá. Có điều gì cần làm để xử lý? Vấn đề là gì? Đó có phải là cơ hội để điều chỉnh các giá trị liên quan của sản phẩm?

Khả năng thành công của bạn chính là khả năng lắng nghe và phản ứng lại các thông tin từ thị trường. Sự thật là các doanh nghiệp thành công nhất phát triển từ chính nó – ban đầu là bán X, nhưng sau này lại bán Y.

ĐIỀU CHỈNH

Hành động và đánh giá là vô giá trị nếu không điều chỉnh. Mục tiêu của hành động tương tác trực tiếp với thị trường để xem phản hồi của nó và điều chỉnh.

Chìa khóa để đánh giá các phản hồi cần điều chỉnh là xem thử các mô thức lặp đi lặp lại của các phản hồi tương tự nhau.

Tôi thường ghi chú lại toàn bộ các phản hồi và khi thấy hàng loạt các phản hồi tương tự nhau, tôi sẽ hành động để điều chỉnh. Ví dụ, nếu có nhiều người nói trang web của bạn có giao diện không ổn, đó là lúc cần điều chỉnh. Khi có nhiều người muốn thêm các chức năng trên trang web, đó là lúc cần điều chỉnh. Tương tự, nếu có hơn hai mươi khách hàng yêu cầu sản phẩm có màu khác, đó là lúc bạn cần xem xét cơ hội mới này.

Xem xét các phản hồi, thêm vào hoặc loại bỏ để tạo ra các giá trị nổi bật, đó cũng có nghĩa là hóa giải cạnh tranh, gia tăng doanh số.

Trong trường hợp của tôi, khi biết thị trường đánh giá bìa sách của tôi không ổn, tôi lập tức cho thiết kế lại dù đang in tám ngàn cuốn với bìa cũ (Đừng lo lắng, phiên bản cũ có thể có giá trị sưu tập sau này). Và từ khi thay đổi, tôi không còn nghe thấy các phản hồi liên quan đến bìa sách nữa. Và điều quan trọng hơn là, doanh số bán sách từ vài trăm cuốn tăng lên hơn ba trăm ngàn bản. Đó là kết quả của hành động, đánh giá và điều chỉnh.