“Bạn là tổng hòa của năm người mà bạn dành nhiều thời gian gắn bó nhất”
- Jim Rohn
M
ột trong những yếu tố giúp bạn nhận thức sâu sắc hơn về nỗi sợ của chính mình là bắt đầu quan sát nỗi sợ ở những người khác. Rồi bạn sẽ phải ngạc nhiên trước tất cả các chiến thuật tinh tế mà họ sử dụng để thoát khỏi những tổn thương trong họ.Thoạt đầu, những chuyện này thật đáng sợ, và bạn sẽ muốn trở lại trạng thái “mù” trước đó. Nhưng tôi vẫn khuyến khích bạn hãy luôn luôn để ý và quan sát thế giới xung quanh mình. Bởi bạn không chỉ phải đối phó với những nỗi sợ bên trong mình, bạn còn cần tiêu tốn rất nhiều năng lượng để đương đầu với nỗi sợ hãi của những người khác. Ít nhất đừng để cái xấu cái ác từ người khác xâm nhiễm vào trong bạn.
THẾ GIỚI CỦA NHỮNG CON NGƯỜI SỢ HÃI
Hầu hết mọi người ai cũng đều phải sống cùng nỗi sợ của họ, thậm chí có người còn không biết được rằng mình đang sợ hãi. Họ mắc kẹt trong những ngày tháng tầm thường, đến công ty vào buổi sáng, khi tan ca, họ quay về nhà để xem ti-vi hoặc giải trí vui chơi giết thời gian. Khi họ giao tiếp, từng lời từng chữ sẽ ngập tràn nỗi sợ và sự thiếu tự tin. Họ sẽ chỉ thực sự hành động khi được đảm bảo kết quả là khả thi. Họ đã từ bỏ ước mơ của mình, bởi vì thực tế họ đang bó buộc bản thân vào một cái khuôn xác định họ là ai, có khả năng gì.
Tất cả những người này đều không xa lạ với chúng ta đâu. Họ là bạn bè, gia đình, đồng nghiệp của chúng ta, là chính chúng ta. Chúng ta đều yêu mến họ và mong muốn giúp đỡ họ đến nhường nào, nhưng con đường đi đến sự giải thoát, hành trình đi tìm chính mình chỉ có mình bạn đi được.
Khi bạn đã quyết định thay đổi hướng đi của cuộc đời mình, một trong những điều đầu tiên bạn nhận ra là không phải ai cũng thích nghi ngay được với những thay đổi mới của bạn. Họ sẽ chống lại bạn và bất cứ nỗ lực nào của bạn. Tất nhiên, đó không phải vì họ không thích bạn, mà là vì bạn đang trở thành mối đe dọa đối với vòng an toàn của họ.
Nếu bạn cố gắng nói về một kĩ năng mới bạn đang học, hoặc điều gì đó chưa từng xuất hiện trong các cuộc trò chuyện hàng ngày trước kia, họ sẽ lập tức thay đổi chủ đề và nói về những gì bạn đã từng làm. Nhưng giờ đã có lằn ranh khác biệt diễn ra, bởi bạn chọn thay đổi. Nhưng câu chuyện kia không còn hấp dẫn nữa.
Đó là lí do tại sao bạn cần tự mình gây dựng nên một cộng đồng mới. Tôi không có ý nói rằng bạn phải từ bỏ những người bạn cũ của mình. Họ sẽ luôn ở đó, nhưng không phải theo cách bạn muốn.
Khi bạn lựa chọn thoát khỏi những khuôn mẫu, cách sống cũ, có thứ gì đó sẽ bị bỏ lại phía sau. Trong hầu hết các trường hợp, đó có thể là một công việc đang thuận buồm xuôi gió khiến bạn không nỡ bỏ, hoặc một mối quan hệ đang kìm hãm bạn.
Nỗi sợ hãi có thể ghìm chân chúng ta ở tình trạng hiện tại đến vô tận, nếu chúng ta không sẵn sàng rũ bỏ để bước tiếp. Khi mới 20, tôi yêu một cô gái. Đó là một mối quan hệ không mấy lành mạnh với tôi, bởi nó đã luôn kéo tôi sa vào vũng lầy của hiện tại. Cô gái ấy thích một cuộc sống ổn định, nhàn hạ. Nhưng tôi lại không phải thế, tôi muốn khám phá những điều tuyệt diệu hơn ở cuộc sống này. Tôi muốn bước ra thế giới ngoài kia.
Cuối cùng tôi đã đưa ra quyết định theo những gì mong muốn thôi thúc, nhưng phải mất gần hai năm tôi mới có thể thực sự từ bỏ hoàn toàn. Bởi đã quá quen với sự thoải mái mà mối quan hệ này đem lại, nỗi sợ phải ở một mình đã khiến tôi ngày một khổ sở hơn, tôi chưa bao giờ nghĩ mình có thể tự lập.
Khi vượt qua tất cả những điều đó và quyết định vứt bỏ toàn bộ sự thoải mái ở trong một mối quan hệ bế tắc, tôi đã có thể thẳng lưng vững bước và làm tất cả những điều mình hằng mơ ước.
CHUẨN BỊ CHO “CUỘC TRƯỜNG KÌ KHÁNG CHIẾN”
Hãy quan sát, phân loại bạn bè của bạn, xem ai là người hay sợ hãi. Họ có lo lắng về tương lai bản thân và đồng thời cũng không chấp nhận rủi ro để bước tiếp không? Khi bạn có một ý tưởng tuyệt vời và muốn nói với họ, bạn có nghe thấy giọng nói cảnh báo “Bạn không biết mình đang sa lầy vào chuyện gì đâu” hay “Tôi đã từng nghe những điều tồi tệ về thứ bạn đang nói” xuất phát từ bên trong họ không?
Bạn thấy đấy, có rất nhiều người đang sống mà không có chút nhận thức nào về trung tâm dựa trên nỗi sợ của mình. Họ vẫn luôn bị mắc kẹt trong một hệ thống vận hành cũ kĩ. Họ tin tuyệt đối vào những hạn chế, họ cảnh giác với những rủi ro khi đi quá xa. Họ có thể là bất kì ai, gia đình, bạn bè, hoặc những người đồng nghiệp ở nơi làm việc. Bạn có thể đồng cảm với họ, muốn giúp đỡ họ, nhưng một khi bạn đã quyết định mình phải thay đổi, vậy bạn phải mạnh mẽ hơn nữa, vững mạnh hơn nữa trước những cơn giông bão từ chính những người thân yêu của mình.
Câu hỏi bạn cần tự hỏi mình là bạn đang dành bao nhiêu thời gian cho họ? Những người bạn kết giao, tương tác hàng ngày sẽ trở thành một phần trong cuộc sống của bạn. Họ sẽ định nghĩa con người bạn theo nhiều cách. Hãy đảm bảo bạn đang chọn đúng người.
“Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã”, nếu bạn đang ngồi xuống và liên tục phàn nàn với bạn bè của mình, vậy đây chính là những gì sẽ xảy ra trong tương lai: phàn nàn, than vãn, cùng những cuộc trò chuyện đầy tăm tối. Không có gì được giải quyết cả, và điều duy nhất đang được lan truyền là một chuỗi những lời tiêu cực.
Khi bạn có thể thoát khỏi tư duy dựa trên nỗi sợ, lúc đó bạn mới có thể vượt lên trên tình trạng này. Nhưng hãy cẩn thận, nếu bạn làm vậy, những người khác sẽ bắt đầu coi bạn như một mối hiểm nguy, “Cậu đang gặp vấn đề gì à? Tôi thích cậu vẫn như thường ngày, người hay đi chơi với chúng tôi.” Hoặc một câu cổ điển hơn, “Ồ, giờ với chúng tôi, cậu đã quá ổn rồi. Cậu không thấy vậy sao?”
Hãy chuẩn bị cho sự phản kháng từ những người khác. Bạn có thể tạo khoảng cách với họ. Nhưng điều này không có nghĩa là bạn cần phải loại bỏ tất cả bạn bè, những ai không tiếp nhận cái mới của bạn. Giống như bạn đang lèo lái một con thuyền, khi bạn quyết định mình sẽ không đi theo con đường cũ nữa, con thuyền sẽ rung động và những người đang ở trên thuyền sẽ bị ướt.
Cộng đồng những chiến binh sẽ là những người có liên quan trực tiếp đến hành động, phương hướng và mục tiêu của bạn. Nếu bạn là một nhà văn như tôi, bạn sẽ cần tham gia vào một nhóm những người có đủ khả năng hỗ trợ, tích cực sẻ chia với bạn các ý tưởng, suy nghĩ của họ. Họ sẽ là những phần tử mới trong cộng đồng của bạn.
Nhiều nỗi sợ trong chúng ta không hẳn là do bản thân ta tạo ra, nó xuất phát từ các thông điệp chúng ta nhận được từ những người khác. Sự kém tự tin, thiếu lạc quan của một người có thể ảnh hưởng đến một người khác. Những lời nói, hành động tiêu cực cũng có thể làm nên trạng thái, cảm giác sợ hãi, lo âu nơi người khác. Chính những gì ta biểu hiện ra bên ngoài sẽ là những sợi dây gắn chặt ta vào một tập thể những người cũng có biểu hiện tương tự như thế.
Nếu bạn chơi với người sợ hãi, bạn sẽ học được cách sợ hãi thế giới. Bạn sẽ giữ lấy nỗi sợ hãi này và mang theo nó đến khi già cỗi nếu bạn không thay đổi. “Ngưu tầm ngưu, mã tầm mã” là sự thật.
Những người có năng lượng tích cực, đầy khát vọng về tương lai sẽ chẳng bao giờ quanh quẩn làm quen với những người đang lãng phí thời gian vào những chuyện vô bổ. Những người tiêu cực luôn tìm cho mình những người bạn cùng “chí hướng”.
TÌM SỰ HỖ TRỢ THÍCH HỢP TỪ CỘNG ĐỒNG NHỮNG CHIẾN BINH DŨNG CẢM
Bộ tộc chiến binh dũng cảm của bạn là những người đồng hành luôn ở đó khi bạn cần. Họ sẽ là những người thúc đẩy bạn phát huy hết tiềm năng trong bạn. Họ sẽ ở đó khi bạn sẵn sàng thực hiện những bước nhảy vọt để tiến lên phía trước. Họ hiểu điều bạn có thể làm, và họ mong bạn thành công hơn bất cứ ai khác. Họ sẽ không giữ bạn lại, vì làm như vậy chính là phủ nhận bản thân bạn.
Tất cả chúng ta đều muốn có “đội nhóm trong mơ” gồm những người có thể luôn sẵn sàng hỗ trợ chúng ta lúc khó khăn. Họ là những người không quản gian khó, dang tay ra trợ giúp một người đang gặp khó khăn.
Hãy ghi nhớ điều này: Thành công của bạn là tấm gương phản chiếu của năm người mà bạn dành nhiều thời gian nhất. Vậy, họ là những ai? Họ có truyền cảm hứng cho bạn, nâng đỡ bạn lên không? Nếu không, mối quan hệ giữa cả hai thực ra là gì?
Tôi có một người bạn tốt, anh ấy đã kết hôn được 20 năm. Nhưng anh ấy đã chọn bỏ người vợ lại khi anh nhận ra rằng cô ấy không thể và sẽ không bao giờ ủng hộ ước mơ kinh doanh riêng của anh ấy.
Anh ấy cố gắng vun đắp từng chút một cho cuộc hôn nhân này, nhưng cô ấy chỉ quan tâm đến chuyện cuối tháng anh ấy sẽ mang về được bao nhiêu tiền lương. Muốn tự mở một doanh nghiệp sẽ tiêu tốn rất nhiều tiền bạc, mọi thứ chi phí sẽ phải cắt giảm trong một thời gian. Vì thế, cô ấy sẽ không thể sống một cuộc đời an nhàn như khi anh ấy làm công ăn lương. Anh ấy đã phải đối mặt với hai sự lựa chọn: gắn bó với công việc hàng ngày anh chán ghét, hoặc li hôn.
Anh ấy đã lập tức nắm lấy cơ hội, theo đuổi ước mơ của mình và không bao giờ quay đầu lại. Hiện tại anh ấy đang tự điều hành một doanh nghiệp của riêng mình và làm những gì anh luôn muốn làm. Vợ anh ấy đã tái hôn với một người khác, người đó có một công việc đủ ổn định để hỗ trợ lối sống của cô.
Bạn cần phải suy ngẫm, quan sát những người bạn thường xuyên dành thời gian. Ngoài gia đình, bạn bè thì những người bạn quen biết ngoài kia là ai? Họ chỉ là những người qua đường, hay bạn đang kết thân với những người tràn ngập sự sợ hãi? Nếu vậy, bạn nghĩ bạn có thể làm gì? Hãy nhớ rằng, bạn có thể thay đổi bản thân trong bất kì tình huống nào.
Tôi đã từng gặp phải những tình huống tiến thoái lưỡng nan. Có lúc tôi đang cố gắng thay đổi một điều gì đó ở bản thân, nhưng mỗi khi gặp gỡ những người coi việc chấp nhận rủi ro và thay đổi như một mối đe dọa đối với sự sống còn của họ, tôi một lần nữa lại nghi ngờ những việc mình đang làm. Tôi sẽ cuốn đi, sa vào một cuộc nói chuyện khác về cuộc sống khó khăn ra sao, cùng tất cả những lí do bào chữa giời ơi đất hỡi về những lời thở than đó. Chiếc đồng hồ cuộc đời tôi cứ như đã quay về vạch số 0 mỗi khi rơi vào tình trạng đấy.
Hãy quan sát những người đang cố gắng giữ chân bạn lại. Bạn sẽ nhận ra, có vẻ như họ đang làm ra một số hành động phá hoại mà chính bản thân họ cũng không biết. Họ có thể hỏi bạn, “Tại sao cậu lại làm thế?” hay “Cậu đã gặp chuyện gì à?” Chúng ta phải luôn chấp nhận một chuyện rằng, bất kì ai cũng đang vật lộn với con quỷ trong chính bản thân họ, và chỉ khi họ có khát vọng vươn lên, họ mới bước khỏi vũng lầy cuộc đời họ được.
Nếu họ chưa sẵn sàng, điều tốt nhất bạn có thể làm là để cánh cửa luôn mở sẵn cho họ. Có thể một ngày nào đó, họ sẽ nắm lấy tay bạn, tham gia cùng bạn trên con đường sắp tới. Khi bạn đứng lên và biết rằng không gì có thể cản trở mình, bạn đã lựa chọn rồi đấy.
Giống như cậu bạn của tôi, người đã chấp nhận buông bỏ cuộc hôn nhân dài đằng đẵng chục năm trời. Nếu anh ấy ở lại, anh ấy có thể sẽ sống những ngày an nhàn trong dằn vặt. Về lâu dài, một ngày ngào đó, anh ấy sẽ nhận ra rằng bản thân mình đã bỏ qua vô vàn cơ hội thành công.
Bạn phải nhận ra ai là người cần phải cắt đứt, bạn cần quyết định ai là người bạn sẽ nắm tay để đồng hành. Bạn cần hiểu và tin tưởng vào đặc tính và lí tưởng của cộng đồng bạn cần, để khi tìm thấy họ, bạn sẽ nhận ra ngay đấy là người bạn đang chờ.
Đây là điều tuyệt vời nhất của thế giới công nghệ ngày nay: Chúng ta có thể mở rộng vòng kết nối của mình mà không nhất thiết phải rời khỏi nhà. Cộng đồng và những người bạn đồng hành của bạn đang ở ngoài kia, bạn luôn có thể tìm thấy họ. Tôi đã tự tạo nên một cộng đồng của mình trong suốt hai năm qua, chính nhờ những chiến binh dũng cảm ấy, tôi đã thay đổi được mọi thứ.
ỨNG XỬ VỚI SỰ THAY ĐỔI TRONG CÁC MỐI QUAN HỆ
Khi bạn bắt đầu thoát ra khỏi tư duy dựa trên nỗi sợ của mình, bạn cũng sẽ phải bỏ lại những người vẫn còn mắt kẹt ở đó.
Hãy hình dung thế này: Có hai cánh cửa trước mặt bạn, đằng sau cánh cửa số 1 là sự tự do của bạn cùng một cộng đồng mới gồm những người ủng hộ điều bạn cố gắng làm. Họ luôn muốn bạn đi được những bước nhảy vọt đầy tự do.
Đằng sau cánh cửa số 2 là cuộc sống cũ của bạn. Đó là những thứ đang khiến bạn mắc kẹt. Bạn vẫn có một số người bạn ở đấy, và họ đang giữ chặt bạn, cầu xin bạn đừng đi.
Bạn phải lựa chọn, bạn không thể có mọi thứ. Trong nhiều năm, tôi đã cố vươn tới một cánh cửa, nhưng lại bị chặn lại bởi một cánh cửa khác. Bạn sẽ phải lần nữa chìm đắm trong nỗi sợ hãi của mình cho đến khi chuyển mình sang trung tâm tập trung vào nguồn sức mạnh.
Điều này không có nghĩa là bạn phải “loại bỏ” những người đã đồng hành cùng bạn cho đến thời điểm hiện tại. Điều tốt nhất bạn có thể làm là để ngỏ cách cửa cho họ. Đó là một lời mời. Khi đã sẵn sàng, họ có thể đi qua nó.
Hãy nhớ rằng, khi chuyển hướng khỏi lối mòn, con thuyền của bạn sẽ chao đảo. Bạn sẽ cảm thấy như mình được ban phước lành để lựa chọn, nhưng cũng sẽ có một số người cố gắng chống lại. Sự thay đổi của bạn không hề là điều họ mong muốn. Chúng ta phải biết rằng, họ làm thế không phải vì họ không quan tâm đến bạn, mà là vì họ sợ bị bỏ lại phía sau. Nhưng thực ra, cánh cửa vẫn luôn mở nếu họ có ý muốn bước tiếp.
Bạn sẽ nhận thấy mức độ phản kháng này trong hầu hết các tương tác hàng ngày của mình với gia đình, bạn bè, đồng nghiệp… Nó vẫn sẽ tiếp diễn chừng nào kéo bạn được bạn trở lại vùng biển sợ hãi. Vì đơn giản nó là vòng tròn an toàn của bạn trong nhiều năm, bạn không thể trong ngày một ngày hai đã thoát ra khỏi nó. Nếu chuyện này xảy ra, đừng vội hoảng. Bạn hãy tin rằng, nếu mình đã tốt lên, đã có nguyện ý thay đổi, bạn sẽ có thể vượt lên nó.
Điều này đặc biệt đúng với các mối quan hệ, ví dụ các mối quan hệ hôn nhân, lãng mạn. Khi một người khám phá ra điều gì đó mới, và muốn đi theo con đường mới đó, thì người bạn đời của họ sẽ không thể thích ứng ngay lập tức, phản ứng đầu tiên của họ sẽ là cảm giác bị đe dọa. Một người đang trên con đường phát triển bản thân, một người kia còn chưa sẵn sàng bước đi trên hành trình đó. Khi điều này xảy ra, bạn phải kiên trì, hãy thật tỉnh táo, có thế bạn mới có thể nắm tay người còn lại, kéo họ lên để cùng nhau phát triển. Hoặc chúng ta sẽ có một kết cục đau buồn hơn đó là đường ai nấy đi.
CHIẾN BINH VĨ ĐẠI NHẤT TRONG CỘNG ĐỒNG CỦA BẠN
Hãy cố gắng tìm cho mình một người thầy, một người dẫn đường, hoặc một người bạn đồng hành mà bạn có thể dựa vào, có thể hỗ trợ, giúp đỡ nhau. Một người thầy có thể hướng dẫn bạn vượt qua những gian khó. Đấy là một người nào đó ở trên, người có thể cho bạn câu trả lời, giải pháp, hoặc đôi khi họ có thể giúp bạn nhận ra bạn là ai.
Học theo người thầy là một cách để chúng ta luôn có thể vững chãi bước đi. Người này sẽ là một nhà lãnh đạo, một nhà quản trị cả cộng đồng đi cùng bạn.
Khi bạn mắc kẹt trong tư duy dựa trên nỗi sợ, bạn có thể giải thoát bản thân bằng cách bắt chước hành vi, thái độ của những người đi trước. Nếu bạn muốn đi mãi, vững bước trên hành trình phát triển bản thân, hãy tìm một “người dẫn đường” chỉ đường dẫn lối cho mình.
Người bạn đồng hành chính là những người cùng hội cùng thuyền với bạn. Họ cũng có ảnh hưởng mạnh mẽ đến cuộc đời bạn. Họ có thể là bất kì ai, một người bạn cùng chung chí hướng, đồng nghiệp, hoặc thậm chí là gia đình bạn. Cả hai kết hợp với nhau để cùng hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ của mình.
Tôi luôn giữ liên lạc với người bạn đồng hành của mình. Sau mỗi cuộc gọi với người đó, sự tự tin, nguồn năng lượng tích cực cứ thế dâng trào trong tôi. Không cần phải điều gì to tát, chúng ta có thể thảo luận với người đồng hành bất kì nỗi sợ hãi hoặc lo lắng nào.
Tựu chung, hầu hết khi chúng ta đã quyết tâm hoàn thành mục tiêu, hay thực hiện những thay đổi trọng đại trong đời, ta đều sẽ gắn bó với một ai đó, có thể là người thầy, người bạn đồng hành, hoặc là cả hai. Hãy tìm kiếm và giữ liên lạc với những người đấy, để cả hai bên luôn có thể cùng nhau giải quyết các vấn đề. Chia sẻ, nghĩ cho nhau chính là các bước cần thiết để ta giúp một ai đó, và ngược lại.
Xây dựng một cộng đồng của chính mình bằng cách kết nối với những con người tích cực, có ảnh hưởng tới cuộc sống của bạn. Hãy quan sát xem những thay đổi này đã ảnh hưởng thế nào đến mọi người xung quanh bạn. Bạn có thể chia sẻ với họ về những điều bạn đang làm, và nếu họ quan tâm, họ sẽ tham gia cùng bạn. Nếu không, cánh cửa vẫn luôn mở, chờ đến khi họ sẵn sàng.
“Lo lắng về sự khan hiếm đã luôn là văn hóa, là bản năng của chúng ta khi căng thẳng sau chấn thương. Nó xảy ra khi chúng ta đã phải trải qua quá nhiều điều. Thay vì đến với nhau để hàn gắn tổn thương, cùng nhau vượt qua, chúng ta chọn cách xát muối vào lòng nhau bằng những lời nói như dao găm đầy giận dữ”
- Brene Brown, tác giả best-seller, Daring Greatly (tạm dịch: Sự gan dạ tuyệt vời)