Chương 4

“Không có năng lượng, cuộc sống chỉ là sự tồn tại âm ỉ. Thế giới này thuộc về người năng động.”

- Ralph W. Emerson

EXCEL

BE ENERGISED

TRÀN TRỀ NĂNG LƯỢNG

Tràn trề năng lượng = Trao tỏa sức sống và năng lượng.

Đỉnh năng lượng

Để có được năng suất làm việc tốt nhất, ta phải biết được thời gian nào trong ngày ta tràn đầy năng lượng nhất, thực hiện công việc với chất lượng tốt nhất. Với một số người, đó là vào buổi khuya – thời điểm yên bình và tĩnh lặng nhất trong ngày. Với số khác, họ lại thích buổi sáng sớm, khi tâm trí khỏe khoắn sau giấc ngủ dài.

Có nhiều tác giả thường thức dậy sớm mỗi sáng để viết. Haruki Murakami, tác giả của IQ84, một tác phẩm được đánh giá cao, thường thức dậy vào lúc 4 giờ sáng và làm việc liên tục trong năm hay sáu tiếng đồng hồ. Buổi sáng là thời điểm ông làm việc hiệu quả nhất.

Trong ngày, có những thời điểm bộ não ta kém tỉnh táo nhất – sau bữa ăn được xem là một trong những thời điểm như vậy. Đó là lý do vì sao sau bữa ăn trưa và tối, ta thường phải nghỉ ngơi một lúc trước khi quay trở lại công việc hay xử lý các vấn đề tồn đọng. Michelle Dunn, một tác giả và diễn giả, thường sắp xếp làm việc nhà vào những khoảng thời gian “đình trệ” này. Đây là một giải pháp thông minh để tận dụng thời gian một cách hiệu quả.

Hít thở không khí trong lành

Sau nhiều giờ liền vùi đầu vào công việc hay bài tập, ta sẽ cảm thấy mệt mỏi và mất đi sự hào hứng. Lúc này, nếu tiếp tục cố gắng, kết quả công việc thường không tốt đẹp như mong muốn. Các nhà kinh tế học gọi điều này là “Quy luật hiệu suất giảm dần”. Quy luật này là: càng đầu tư nhiều, kết quả tăng thêm có xu hướng ngày càng giảm dần. Nói cách khác, càng nhiều thời gian và công sức bỏ ra, kết quả công việc càng giảm sút. Khi đạt đến điểm bão hòa của công sức và động lực thúc đẩy, tính hiệu quả sẽ thấp hơn trước.

Để khắc phục điều này, hãy ngừng công việc bạn đang làm, bước ra ngoài, hít thở chút không khí tươi mát ngoài trời để làm tươi mới lại đầu óc. Một nghiên cứu thực hiện tại New York đã nhấn mạnh không gian xanh giúp trẻ em đối phó với căng thẳng tốt hơn. Thiên nhiên có khả năng làm dịu đi sức ảnh hưởng của những sự việc căng thẳng. Trẻ em càng dành nhiều thời gian ngoài trời, tương tác với thiên nhiên, cây cỏ, chúng sẽ có một tâm hồn tươi trẻ, hạnh phúc hơn.

Hãy đặt xung quanh bạn những mảng xanh cây cỏ, để chính bạn cũng có được một tâm hồn tươi mới, hạnh phúc.

Hãy hít thở không khí trong lành sau giờ làm việc căng thẳng, để gió cuốn bay những muộn phiền, để cỏ cây xoa dịu những mệt mỏi.

Tập thể dục thường xuyên

Một cách hiệu quả khác để tăng cường năng lượng cho cơ thể đó là tập thể dục thường xuyên. Khi tập thể dục, tâm trí ta thư giãn, mồ hôi vã ra, tim đập nhanh và mạnh hơn. Một nghiên cứu thực hiện tại Sydney đã nghiên cứu mối quan hệ giữa các hoạt động ngoài trời và chứng cận thị ở trường học. Trẻ em tham gia vào nghiên cứu phải trải qua kiểm tra mắt toàn diện. Kết quả cho thấy những đứa trẻ càng tham gia hoạt động ngoài trời, tỷ lệ cận thị càng thấp.

Với rất nhiều lợi ích có thể đạt được nhờ vào tập thể dục, vậy thì tại sao nhiều người lại tập luyện không thường xuyên? Lý do thường thấy là không có thời gian và thiếu động lực. Điều này dễ hiểu thôi, nhất là trong nhịp sống hối hả, bận rộn ngày nay. Tuy nhiên, việc hy sinh một chút thời giờ dành cho việc tập luyện là hoàn toàn xứng đáng.

Sau đây là một số gợi ý hữu ích để bạn có thể tận dụng thời gian cho việc luyện tập:

1. Nếu quãng đường không quá xa, hãy đi bộ thay vì đi xe.

2. Khi dùng các phương tiện giao thông công cộng, hãy xuống trước vài bến và đi bộ đến điểm đích.

3. Đi thang bộ thay vì dùng thang máy.

4. Chạy xe đạp đi học hay đi làm.

5. Sau giờ làm việc, dành thời gian đi bộ hoặc bơi lội.

Nếu ta có thể tập luyện thể dục thường xuyên, tâm trí ta sẽ thoải mái hơn, cơ thể ta cũng sẽ tươi trẻ, dẻo dai hơn để làm việc hiệu quả hơn.

Sạc năng lượng cho bộ não

Bạn đã từng trải qua kinh nghiệm khi đang đọc sách, lại phát hiện ra mình cứ đọc đi đọc lại một dòng chữ nào đó chưa? Điều này xảy ra khi đầu óc bạn đã quá mệt mỏi. Khi bộ não đã mệt, nó sẽ không thể thực hiện đúng chức năng của mình một cách hiệu quả như thông thường nữa.

Một cách nhanh chóng để thoát khỏi tình trạng này và nạp lại năng lượng cho bộ não đó là một “giấc ngủ sạc pin”. “Giấc ngủ sạc pin” là một giấc ngủ ngắn trong ngày, giúp duy trì sự tỉnh táo. Một giấc ngủ chỉ cần 30 phút, hoặc thậm chí là ít hơn, lại có thể giúp việc học hành hoặc làm việc hiệu quả hơn rất nhiều. Đúng vậy, một “giấc ngủ sạc pin” có thể mang lại kết quả đáng kinh ngạc cho tinh thần lẫn cơ thể bạn.

Một phương pháp hữu ích khác đó là thiền. Thiền nghĩa là sự nhận thức về tâm trí và hơi thở. Khi thiền, ta nhận thức nhịp thở của mình. Khi hít vào và thở ra, ta ngừng suy nghĩ về quá khứ và cũng không lưu tâm đến tương lai. Thay vào đó, tâm trí ta tập trung vào hiện tại. Đó chính là mục đích của thiền. Khi đạt được điều này, tâm trí sẽ tràn đầy năng lượng.

Khi bộ não của bạn thấm mệt, hãy nạp năng lượng cho nó.

Hạn chế thở than

“Sao việc lúc nào cũng ngập đầu vậy nè?”

“Sao cô ta lúc nào cũng có thể đạt được 10 điểm ở mọi môn học thế nhỉ?”

“Tại sao cứ việc khó là lại đến tay tôi?”

“Mình phải làm gì để được sếp khen đây?”

Đó là một số lời than thở mà bạn vẫn thường nghe. Đặc biệt trong xã hội với nhịp sống hối hả. Về vấn đề này, tỷ lệ người nam và người nữ là ngang bằng nhau.

Một số người cho rằng việc than thở cũng giống như hút thuốc. Thật sảng khoái lúc đốt điếu thuốc lên và rít hơi đầu tiên, nhưng về lâu về dài, hút thuốc rất có hại cho cơ thể. Tương tự như vậy, cất lên lời than có thể giải tỏa tâm lý ngay lúc ấy, nhưng những người hay than thở lại là những người không bao giờ hài lòng và vui vẻ. Họ luôn giữ vẻ mặt cau có với đôi mày nhíu lại.

Than thở là hành vi mang tính phá hoại. Nó nuôi dưỡng những suy nghĩ tiêu cực. Và không ai thích ở bên cạnh người hay than thở cả.

Vì vậy, hãy hạn chế than thở và nhìn vào mặt tích cực của vấn đề, bạn nhé.

Giữ lòng biết ơn

Một ngày xui xẻo nơi sở làm hay trường học, trận cãi vả không đâu với bạn bè, bài kiểm tra cuối năm tồi tệ, bất hòa với thành viên nào đó trong gia đình – những tình huống này đủ khiến bất kỳ ai trong chúng ta cũng cảm thấy chán chường, khổ sở. Nhưng nếu ta để những tình huống không hay này ảnh hưởng quá lớn đến bản thân, thì chẳng mấy chốc, trong đầu óc chúng ta sẽ chỉ là những suy nghĩ u ám, tiêu cực.

Khi gặp phải những chuyện không hay, một cách để chống lại những ảnh hưởng tiêu cực đó là nhắc nhớ bản thân về những điều mà ta đang cảm thấy biết ơn. Lòng biết ơn giúp ta suy nghĩ một cách lạc quan và điều này sẽ lại giúp nâng cao năng lượng tích cực trong tâm trí ta. Ví dụ, nếu đối mặt với vấn đề khó khăn nào đó nơi trường học hay trong công việc, hãy biết ơn vì mình vẫn còn được đến trường hay còn có công việc. Ngoài kia, vẫn còn nhiều người không được may mắn như vậy. Nếu gặp khó khăn trong cuộc sống, hãy nghĩ rằng những thử thách chỉ khiến ta mạnh hơn, và chúng là những kinh nghiệm tuyệt vời để ta học hỏi.

Khi nhắc nhở bản thân về lòng biết ơn đối với những gì mình đang có, ngày tồi tệ ta đang trải qua sẽ không đến nỗi tuyệt vọng.

Ăn đúng

Khi cơ thể không nhận đủ lượng dinh dưỡng cần thiết, ta sẽ dễ dàng cảm thấy mệt mỏi. Vì vậy, duy trì một thực đơn cân bằng với đầy đủ nhóm bột đường, protein, chất xơ, vitamin và các dưỡng chất cần thiết khác là điều cực kỳ quan trọng. Chìa khóa để ăn uống đúng cách đó là hãy ăn uống điều độ. Khi ta ăn cân bằng các nhóm thực phẩm, không chỉ ăn hoài món mình thích, thì cơ thể ta sẽ thu nhận được nhiều lợi ích.

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên ta nên ăn nhiều hơn các loại ngũ cốc nguyên hạt, các loại quả mọng (như dâu tây, việt quất), và các loại hạt (hạt óc chó, hạt hạnh nhân,...), bởi chúng cung cấp đường và vitamin ổn định, giúp đầu óc tỉnh táo. Vì thế lần tới, hãy chọn ngũ cốc nguyên hạt, quả mọng hoặc các loại hạt cho bữa ăn vặt của mình thay vì khoai tây chiên, bạn nhé.

Một nhân tố quan trọng khác trong việc ăn uống lành mạnh đó là uống nhiều nước. Gần 2/3 cơ thể được cấu tạo bởi nước. Nếu cơ thể không được cung cấp đủ nước, mức năng lượng sẽ giảm sút. Gần 80% chất lỏng cơ thể cần được cung cấp từ nước uống, 20% là từ thức ăn. Vì vậy, hãy uống nhiều nước. Ngoài nước lọc, nước trái cây và sữa cũng giúp nuôi dưỡng cơ thể của chúng ta.

Jim Rohn, doanh nhân, tác giả và diễn giả người Mỹ, đã từng nói: “Hãy chăm sóc cơ thể bạn, bởi đó là mái nhà duy nhất bạn trú ngụ”.

Khi ăn uống lành mạnh, ta sẽ cảm nhận được nguồn năng lượng cuộn chảy trong cơ thể mình.

Giảm tải cho tâm trí

Giữa những ồn ào, huyên náo, tâm trạng chúng ta có thể bị ảnh hưởng, và điều này sẽ cản trở khả năng thể hiện bản thân ở mức tốt nhất. Hãy thử tưởng tượng, một không gian làm việc lộn xộn với quá nhiều chứng từ, tập hồ sơ, đồ dùng vương vãi, thì làm sao ta có thể hào hứng làm việc hết công suất? Ta cần phải sắp xếp mọi thứ thật ngăn nắp và trật tự. Hộp đựng, ngăn kệ, bìa hồ sơ sẽ rất có ích trong việc này.

Sắp đặt gọn gàng nơi làm việc chỉ là một trong những vấn đề ta cần thực hiện. Chúng ta cũng cần phải sắp đặt tâm trí mình nữa. Trong kỷ nguyên kỹ thuật tiên tiến và nhịp sống sôi động hiện nay, ta dễ dàng bị bủa vây bởi lượng thông tin to lớn. Chúng ta phải đối mặt với thời hạn đặt ra cho những dự án, họp hành và nhiều nhiệm vụ khác nữa. Thay vì giữ mọi thứ trong đầu, ta có thể giảm bớt gánh nặng cho đầu óc mình bằng cách đánh dấu lịch và thiết lập cơ chế nhắc nhở. Điều này có thể giúp chúng ta tránh phạm phải sai lầm, ví dụ như không hoàn thành công việc vào ngày đến hạn. Chúng ta có thể giúp đỡ tâm trí mình bằng cách giữ càng nhiều thông tin bên ngoài tâm trí càng tốt. Những người thành công luôn có danh sách những việc cần làm để sắp xếp và lên thứ tự ưu tiên cho các nhiệm vụ mỗi ngày.

Một cách khác cũng cực kỳ hiệu quả nhằm tối giản tinh thần đó là thực hành chủ nghĩa giản đơn, tức giảm đến mức thấp nhất những dư thừa trong cuộc sống. Hãy cho đi hoặc loại bỏ đi những thứ dư thừa, không dùng đến. Nếu những thứ ta có càng ít, tâm trí ta sẽ không còn bị nhấn chìm trong chúng. Có thể đơn giản hóa cuộc sống của mình, chúng ta cũng có thể tối giản tâm trí.

Tập trung vào những điều ta có thể kiểm soát

Khi mọi thứ diễn ra không như mong đợi, tâm trí ta dễ trở nên bối rối, bất an, mất phương hướng, và điều này khiến cơn lo lắng càng trở nên dữ dội. Việc này sẽ như một nguồn năng lượng tiêu cực ào tới, quét sạch những năng lượng tích cực ta đang có. Để tránh điều này, hãy nghĩ đến những thứ ta có thể kiểm soát, và chỉ tập trung vào chúng mà thôi, thay vì cố gắng thao túng những thứ ngoài tầm với.

Khi ta muốn, hoặc mong chờ điều nằm ngoài khả năng ta có thể kiểm soát, bình an nội tại sẽ bị xáo động. Điều đó tạo ra lo âu và khởi đầu một chu trình trượt dài của tinh thần.

Để ngăn chặn điều này, hãy lên danh sách những thứ ta phiền lòng, rồi đánh dấu đâu là điều ta có thể kiểm soát, và đâu là điều ta không thể tác động. Với những điều thuộc nhóm thứ hai, hãy phớt lờ chúng đi, bởi lo lắng về chúng sẽ chẳng khiến tình hình hiện tại khá hơn chút nào.

Hãy tập trung vào những gì ta có thể kiểm soát. Điều đó sẽ giúp tâm trí ta an yên khi đối mặt với tương lai.

Dành thời gian cho thú vui

“Học mà không chơi, đánh rơi tuổi trẻ.”

Đây không chỉ là một câu nói vui, mà trên thực tế, nó ẩn chứa sự thật. Nếu cứ vùi đầu vào làm việc liên tục, chúng ta sẽ không theo kịp nhịp độ của cuộc sống, sẽ bỏ lỡ nhiều dịp quan trọng. Nếu một sinh viên học không ngừng nghỉ, bạn ấy sẽ nhanh chóng trở nên mệt mỏi hoặc chán chường đến nỗi không muốn thử một thứ gì khác nữa. Vì vậy, chúng ta cần thỉnh thoảng dành thời gian cho những thú vui của mình, cho những điều mà ta yêu thích.

Nếu đã rất lâu bạn không có thời gian thư giãn, hãy thử thu xếp một giờ nào đó trong ngày. Tất nhiên, thời gian cho thú vui chỉ nên được phân bổ vào sau giờ làm việc, hoặc sau khi những việc cấp thiết, quan trọng đã được giải quyết ổn thỏa. Bỏ bê công việc của mình để tận hưởng thú vui, đó là điều hoàn toàn sai trái. Và chẳng chóng thì chầy, ta sẽ đối mặt với hậu quả nghiêm trọng của việc không hoàn thành công việc đúng hạn được giao. Tự bản thân ta phải là người có kỷ luật, phải biết khi nào nên ngừng chơi để trở lại với công việc.

Vậy thì, nếu thích xem ti vi, hãy thu xếp chút ít thời gian cho nó sau giờ làm việc. Với thời gian biểu ấy, ta sẽ có thêm niềm khích lệ tuyệt vời: sau một ngày làm việc mệt nhoài, ta tự thưởng cho mình chút thời gian thư giãn trên ghế sofa và xem chương trình truyền hình mình yêu thích.

Hãy dành chút thời gian, bạn nhé, để mang lại niềm vui cho cuộc sống của mình, để thư giãn bộ não vốn dĩ đã mệt nhoài.

Kết luận

Duy trì năng lượng của bản thân, điều đó giúp mở ra cánh cửa của thế giới đầy ắp khả năng thành công.