Trong thế giới loài chim, có một loài chim gọi là “chim di trú”. Bình thường chúng sống ở vùng lạnh giá, nhưng khi mùa đông đến phải đối mặt với vấn đề lớn về sinh tồn do tuyết và băng cũng như lượng thức ăn không đủ, thì khi ấy chúng sẽ bay đến vùng nhiệt đới một phần để tránh rét, một phần để kiếm thức ăn. Có những loài sinh sống ở vùng nhiệt đới, nhưng tùy vào tập tính của loài cho nên khi bước vào mùa hè nóng bức, chúng lại bay đến những nơi mát để tránh nóng.
Sự di chuyển của chim di trú có thể hình dung giống như việc chuyển nhà. Quá trình di chuyển của chúng hoàn toàn không đơn giản, dễ dàng như chúng ta nghĩ mà thực sự có rất nhiều khó khăn, thử thách, thậm chí có thể nguy hiểm đến mạng sống của chúng. Song điều đáng nói ở đây, loài chim di trú không vì sợ nguy hiểm mà bỏ cuộc, ngược lại, chúng vẫn kiên trì chịu đựng, chấp nhận đối diện với những hiểm nguy; không ngừng nỗ lực vì mục đích sinh tồn và luôn huấn luyện các con của chúng thích nghi với những điều đó.
Cũng giống như loài chim di trú, con người vì cuộc sống mưu sinh mà phải rời xa quê hương đến nơi khác sinh sống, thậm chí phải tha hương nơi đất khách quê người. Nhưng cho dù như thế nào thì đến khi tuổi cao, họ vẫn luôn đau đáu nhớ về nơi chôn nhau cắt rốn. Ngày nay, xu hướng di cư trên thế giới xuất hiện ngày càng nhiều. Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến hiện tượng này, như vấn đề kinh tế, xung đột, chiến tranh,… Dù phải đối diện với nhiều hiểm nguy, phải trôi nổi trên biển cả, có thể mất mạng nhưng những người di cư vẫn quyết tâm rời đi nơi khác. Họ mong muốn tìm được cuộc sống phù hợp hơn đối với mình. Tuy nhiên, cho dù vì bất cứ lý do nào mà phải tha hương thì đến khi về già, họ vẫn luôn hướng về quê hương, hướng về nơi quê cha đất tổ.
Loài chim di trú có tập tính sinh tồn rất cao, không sợ hy sinh và đặc biệt là không bao giờ quên nhiệm vụ giáo dục các con của chúng. Ngược lại với tập tính này của loài chim di trú, đối với một số người, sau khi di cư đến nơi khác thì họ vội vàng quên luôn cội gốc của mình, thậm chí quên cả tiếng nói của dân tộc mình. Đây là thực tế hết sức đáng tiếc và đau lòng biết bao!
Thế giới động vật cũng có những loài giống chim di trú, như loài cá hồi ở Mỹ và Canada có đặc tính không sợ nguy hiểm. Hàng năm chúng đều bơi ngược dòng tìm về quê hương để đẻ trứng sinh con. Hay một loài bướm ở Mỹ, loài này vốn được sinh ra tại Mexico và phải trải qua năm đời tiếp sức chúng mới hoàn thành được chuyến đi tìm về nơi đất tổ.
Đối với các loài động vật, vì mục đích sinh tồn và duy trì nòi giống chúng đã chấp nhận thử thách, nỗ lực phấn đấu trước sự khắc nghiệt của tự nhiên. Vậy tại sao con người chúng ta lại không rèn luyện cho mình những tập tính giống như loài chim di trú?