Những bệnh lý về tiêu hóa thường gặp

NGUYÊN NHÂN GÂY RA BỆNH LÝ HỆ TIÊU HÓA

Những rối loạn tiêu hóa phổ biến nhất thường xảy ra trong khoảng thời gian ngắn, như chứng khó tiêu, tiêu chảy và táo bón. Nguyên nhân phổ biến gây khó tiêu là bệnh trào ngược dạ dày - thực quản (gastro-oesophageal reflux disease, GORD), là hiện tượng dịch axit trong dạ dày bị trào ngược lên thực quản. Bệnh không chỉ gây khó chịu cho bệnh nhân mà còn có nguy cơ gây ra những biến chứng nặng nề như loét, hẹp, chảy máu thực quản, thậm chí dẫn tới ung thư. Các vết loét dạ dày - tá tràng ảnh hưởng đến dạ dày hoặc tá tràng (phần đầu của ruột non) và có thể tồn tại dai dẳng hoặc tái phát nhiều lần.

Một số rối loạn, như bệnh

Crohn và viêm loét đại tràng, gây viêm loét ở ruột, ảnh hưởng đến sự thẩm thấu các chất dinh dưỡng vào máu. Những rối loạn khác, như chứng không dung nạp đường sữa lactose và bệnh coeliac^(*), là kết quả phản ứng đối với một thành phần nào đó có trong thực phẩm.

^(*) Một chứng dị ứng khá trầm trọng, do hệ miễn dịch của cơ thể chống lại chất đạm (protein) trong lúa mì và những ngũ cốc khác.

Nguy cơ dẫn đến các chứng rối loạn tiêu hóa thường gặp bao gồm:

• Chế độ ăn và lối sống: Một chế độ ăn không đủ lượng chất xơ có thể dẫn đến một số bệnh lý về tiêu hóa. Chẳng hạn như bệnh lý túi thừa thường phổ biến ở các nước phương Tây, nơi người dân thường ăn ít chất xơ, lại chỉ ăn ngũ cốc tinh chế đã bỏ lớp vỏ lụa bên ngoài, vốn giàu chất xơ và vitamin.

Những người thừa cân hoặc có chế độ ăn nhiều chất béo đều có nguy cơ bị sỏi mật.

Uống rượu bia, hút thuốc lá và căng thẳng tinh thần cũng làm trầm trọng thêm những vết loét trong dạ dày.

• Độ tuổi: Càng lớn tuổi thì chức năng vận chuyển của đường ruột càng hạn chế. Vì thế, thức ăn và chất thải di chuyển trong ruột với tốc độ chậm hơn, làm tăng nguy cơ táo bón. Tương tự, bệnh lý túi thừa thường phổ biến ở những người trên 50 tuổi.

Hội chứng ruột kích thích (IBS) thường gặp ở những người từ 15 đến 40 tuổi. Tương tự, bệnh Crohn và viêm loét đại tràng cũng thường xảy ra ở những người trẻ trong độ tuổi từ 15 đến 30.

• Giới tính: Các bệnh lý về dạ dày và ruột, chẳng hạn như loét dạ dày, chủ yếu xảy ra ở nam giới nhiều hơn là nữ giới. Còn bệnh sỏi mật và IBS lại thường gặp ở phái nữ hơn là phái nam.

• Tiền sử y khoa gia đình: Một số rối loạn về tiêu hóa, như bệnh coeliac, có tính di truyền và có thể lưu truyền trong các gia đình. Nếu trong gia đình có người mắc phải bệnh lý đường tiêu hóa có tính di truyền, các thành viên khác nên đi xét nghiệm để biết nguy cơ phát bệnh.

BỆNH LÝ HỆ TIÊU HÓA

Tiêu chảy, táo bón và khó tiêu là những rối loạn phổ biến, có nhiều cách để phòng ngừa và điều trị. Tuy nhiên, tiêu chảy cũng có thể là triệu chứng của một dạng viêm nhiễm hoặc một bệnh lý kéo dài nào đó, chẳng hạn như IBS, viêm loét đại tràng hoặc bệnh Crohn. Nếu tình trạng tiêu chảy cứ kéo dài thì bạn nên đi khám bệnh.

GORD là rối loạn thường gặp của thực quản và là nguyên nhân gây chứng khó tiêu. Có thể bạn chỉ phải chịu đựng các cơn đau nhẹ nhưng sẽ để lại những vết thương ở thực quản. Bệnh loét dạ dày - tá tràng thường do vi khuẩn có tên là Helicobacter pylori gây nên.

Nhiều rối loạn tiêu hóa có thể được can thiệp thành công nhờ tuân thủ lời khuyên của bác sĩ và thay đổi lối sống. Sau đây là những lời khuyên hữu ích dành cho bạn.