Ngay từ khi còn là chiến sĩ thông tin trên đỉnh Trường Sơn hùng vĩ trong những năm tháng hào hùng chống Mỹ, cứu nước, tôi đã được nghe rất nhiều mẩu chuyện về người Chính ủy Đoàn 559 thân yêu của mình - Chính ủy Đặng Tính.
Anh em kể với tôi rằng: Ông lội suối, trèo đèo, khoác nắng đội mưa vượt qua bao chặng đường ác liệt để đến thăm từng đơn vị. Một căn hầm tại ba-ri-e sát đường vận chuyển, một trạm giao liên heo hút giữa rừng sâu, một đài quan sát chót vót trên đỉnh non cao, một xưởng thợ sửa chữa xe máy lấm lem dầu mỡ, một trận địa pháo phòng không khét lẹt đạn bom, một bãi xe không kính ngầu bụi đỏ… đều có thể trở thành địa chỉ ông tìm đến và nghỉ lại. Trên con đường Trường Sơn huyền thoại, biết bao nơi đã in đậm dấu chân ông cùng những kỷ niệm nặng sâu. Ông tự tay cắt tóc cho chiến sĩ; vào thăm bếp ăn, ông dặn anh nuôi tiết kiệm từng que diêm, từng viên đá lửa; ôm chặt những người thương binh, nước mắt ông ứa ra mặn chát vì sẻ chia nỗi đau đồng đội… Rồi ông làm thơ mộc mạc chân tình tặng người chiến sĩ. Anh em chép thơ ông vào sổ tay như gìn giữ của để dành, khi cần đọc lại cho nhau nghe để tăng thêm niềm lạc quan cách mạng… Nhiều, nhiều lắm những câu chuyện tiếp thêm hơi ấm, niềm tin và đọng mãi trong tôi.
Đọc từng trang, từng dòng “Nguồn sức mạnh”, quá khứ hiện về thật sống động biết bao. Chiến tranh đã lùi xa gần 35 năm, nhưng qua từng bài viết, từng bài thơ của ông, tôi như được sống lại những tháng ngày lịch sử vẻ vang, được trở về tuổi mười tám, đôi mươi trong thế trận chiến tranh nhân dân kỳ vĩ.
“Nguồn sức mạnh” được chia làm ba phần. Phần 1 “Vì bầu trời Tổ quốc”, bao gồm các bài viết trước khi ông vào Mặt trận 559, lúc đó ông là Chính ủy Quân chủng Phòng không - Không quân, một quân chủng non trẻ và hiện đại đã giáng cho đế quốc Mỹ những đòn thích đáng ngay từ ngày đầu dám liều lĩnh mở rộng chiến tranh leo thang ra miền Bắc. Chiến công nối tiếp chiến công, cùng với quân dân cả nước, bộ đội không quân, pháo cao xạ, tên lửa liên tiếp bắn rơi máy bay Mỹ. Tin vui thắng giặc nở rộ khắp hai miền, đúng như lời thơ chúc Tết của Bác kính yêu “… Chống Mỹ hai miền đều đánh giỏi/ Tin mừng thắng trận nở như hoa”. Là người trực tiếp chỉ đạo công tác đảng, công tác chính trị của toàn Quân chủng, Chính ủy Đặng Tính hiểu rất rõ rằng: Sức mạnh của quân chủng là sức mạnh tổng hợp của ý chí quyết tâm, tinh thần đoàn kết, trình độ kỹ - chiến thuật, vũ khí phương tiện… Nói ngắn gọn, đó là sức mạnh của con người kết hợp với vũ khí, trong đó con người luôn luôn đóng vai trò quyết định. Cùng với Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân chủng, đêm ngày Chính ủy Đặng Tính ra sức chăm lo xây dựng tổ chức, con người vững mạnh. Hàng loạt bài viết của ông trong giai đoạn này đều thể hiện sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý luận, đường lối cách mạng với thực tiễn chiến đấu, công tác sinh động, phong phú. Những bài học ông viết ra cùng những phương châm chỉ đạo của ông đến nay vẫn còn giữ nguyên giá trị thời sự, như: Phải dám đánh, quyết đánh thắng và biết cách đánh; sức mạnh của Quân chủng là: Trung thành vô hạn với Đảng với nhân dân, dũng khí cách mạng tiến công, tinh thần tự lực tự cường làm chủ khoa học kỹ thuật, đoàn kết hợp đồng lập công tập thể; luôn luôn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ Đảng giao đó là thước đo đức - tài của người đảng viên cộng sản…
Xúc động đến nghẹn ngào là những trang, dòng ông viết về Bác kính yêu. Ông tự hào bởi những giây phút được gần Bác là những giây phút hạnh phúc nhất trong cuộc đời cách mạng của mình. Cùng với Tư lệnh Phùng Thế Tài, nhiều lần ông được Bác trực tiếp giao nhiệm vụ chỉ huy, lãnh đạo Quân chủng vững mạnh, đủ sức đánh thắng giặc Mỹ xâm lược. Rồi ông được đón Bác đến thăm sân bay, trận địa tên lửa, trận địa pháo phòng không, được vinh dự cùng Bác đi thăm đồng bào chiến sĩ nơi tuyến lửa… Bận trăm công nghìn việc nhưng Bác vẫn chăm lo đến từng bữa ăn giấc ngủ của bộ đội. Bác dặn dò ông phải để bộ đội ngủ ít nhất 6 tiếng một ngày; Bác dành tiền lương và tiền nhuận bút viết báo mua đường sữa tặng cán bộ, chiến sĩ nhiều đơn vị… Tất cả đều là những kỷ niệm sâu đậm, thiêng liêng nhất của cuộc đời ông.
Phần 2 “Trên đỉnh Trường Sơn” bao gồm hơn 40 bài thơ viết tại Trường Sơn của Chính ủy Đặng Tính. Mới đọc tên các bài thơ ta đã phần nào nhận ra chân dung ông - chân dung một người chính ủy giản dị, gần gũi, nặng nghĩa nặng tình với người chiến sĩ: “Qua đèo 700”, “Tiểu đoàn 53 xe hơi”, “Đội phẫu thuật”, “Đại đội 14”, “Tặng anh Hồ Quang Trung”, “Ngủ giường đất”, “Thăm thương binh B2”, “Anh du kích Phách”… Mỗi bài thơ là một kỷ niệm, có thể là một chuyến đi, một buổi chuyện trò, một đêm thao thức… cũng có thể là tâm trạng bồi hồi trước một trận đánh, nỗi niềm nhớ thương người ở hậu phương, song tựu trung lại, bài thơ nào cũng mộc mạc, sâu sắc, chân thành, dạt dào tình yêu thương đồng đội và phơi phới niềm lạc quan cách mạng. Vừa đặt chân lên đỉnh Trường Sơn, Chính ủy Đặng Tính đã viết: “… Trường Sơn một dải xanh tươi/ Công Tum, Lao Bảo hồn người còn đây/ Yêu sao rừng núi cỏ cây/ Cũng thành sức mạnh bao vây kẻ thù…”. Khổ thơ mang tính khái quát này vừa thể hiện quan niệm, quan điểm của tác giả về Trường Sơn, vừa khẳng định ngay thắng lợi tất yếu của cách mạng. Những bài thơ sau đều là sự triển khai tinh thần ấy vào trong những hoàn cảnh và thời điểm nhất định với những con người cụ thể cùng những chiến công và sự hy sinh cụ thể. Nói cách khác thơ của Chính ủy Đặng Tính giàu sức thuyết phục bởi người thực việc thực. Tài giỏi mấy nhưng không lăn lộn giữa chiến trường, không đồng cam cộng khổ với người chiến sĩ thì cũng chẳng làm thơ như ông được. Ông vừa là chính ủy mẫu mực vừa là một nhà thơ gần gũi của lính. Ở ông là sự hòa quyện giữa tư tưởng lớn lao, kiên định của một người chỉ huy dày dạn với tâm hồn thi sĩ bay bổng, tinh tế, đắm say.
Phần 3 “Nhớ về Chính ủy Đặng Tính”, bao gồm một số bài thơ chọn lọc trong hàng chục bài thơ của đồng đội, gia đình viết tặng ông. Đây là phần ngắn nhất của tác phẩm “Nguồn sức mạnh”, vẻn vẹn có hơn 10 trang. Dẫu là ý định của Ban biên soạn hay thực tế nguồn tư liệu buộc phải bố cục như vậy, tôi vẫn có một sự liên tưởng sâu sắc, thú vị: Cuộc đời Chính ủy Đặng Tính là vậy phấn đấu hy sinh trọn đời cho Tổ quốc, quên cả nhận về phần riêng cho bản thân mình. Chiến sĩ Nguyễn Hữu Lạp đã khắc họa rõ nét chân dung ông qua bốn câu thơ mộc mạc: “… Từng đánh ba thứ giặc/ Tay cầm súng cầm cờ/ Trăm nghìn công việc bận/ Chính ủy vẫn làm thơ…”.
Xin chân thành cảm ơn Cục Chính trị Quân chủng Phòng không - Không quân, gia đình, đồng đội đã phối hợp với Phòng Quân sự Nhà xuất bản Quân đội nhân dân dày công sưu tầm, gìn giữ những tư liệu quý báu để xây dựng nên tác phẩm này. Thông qua các bài viết, bài thơ của mình, Chính ủy Đặng Tính muốn gửi gắm một điều sâu thẳm: Sự lãnh đạo của Đảng; tư tưởng Hồ Chí Minh, truyền thống anh hùng của dân tộc, quân đội… đã, đang và sẽ mãi mãi là nguồn sức mạnh để chúng ta vững bước tới tương lai.
2010