Thế giới hiện đại đã phát triển đến độ “xa mấy cũng như ở gần”, do đó mà tư tưởng, văn hóa, giao tiếp, phong tục và đường lối kinh doanh, v.v. của mỗi quốc gia đều phong phú lên và có sự thay đổi rất lớn theo mức độ giao lưu quốc tế.
Vấn đề được toàn thế giới đặc biệt chú trọng và quan tâm hiện nay là bảo vệ môi trường, phát triển y tế, giáo dục, kinh tế, xây dựng hạ tầng, v.v. Mà tất cả những vấn đề đó đều không tách rời sự an toàn và sức khỏe của nhân loại. Trong vấn đề sức khỏe thì việc nghiên cứu, phát triển các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe luôn là câu chuyện được con người đặc biệt quan tâm.
Đế vương đông tây có nhiều vị dành cả đời theo đuổi chuyện bào chế thuốc trường sinh bất lão. Nhà thơ Tô Đông Pha từng viết:
Cần gì viên thuốc vua Ngụy ban
Bảy chén Lô Đồng trà uống tất an.
Tô Triệt thì nói:
Tuổi già thân thể nhức đau
May có thuốc cổ sơn ông nhiệm màu.
Hoàng Đình Kiên cũng viết:
Nước nóng băng trôi ấy mùa xuân
Rừng tùng có được mấy linh căn
May mắn lão ông tìm lấy được
Uống xong sống thọ trăm tuổi trần.
Do vậy có thể thấy, con người dù có thân phận, địa vị, nơi sống khác nhau thì đều có chung một mong muốn là tìm được những thực phẩm tốt cho sức khỏe.
Khổng Tử nói: “Cơm càng trắng càng thích, thịt thái càng nhỏ càng tốt”. Tuy nhiên, ngày nay những thực phẩm tốt cho sức khỏe lại phải phù hợp tự nhiên, không được quá mặn, quá nhiều dầu, quá tinh chế. Tuy không phải là thuốc trường sinh bất lão nhưng thực phẩm phải có lợi cho hệ tiêu hóa, có khả năng giữ ẩm cho da và tăng sức đề kháng cho cơ thể.
Danh sách thực phẩm an toàn cho sức khỏe, bao gồm những thực phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên, không thành phần nhân tạo như cây rau thủy canh, tảo biển, cơm gạo lứt, cỏ lúa mạch, gạo mầm, giấm trái cây; các thực phẩm có hàm lượng đường và cholesterol thấp; các thực phẩm hữu cơ, v.v.
Hiện nay, con người ngoài việc chú trọng giữ sức khỏe ra, thì càng muốn được vừa khỏe vừa đẹp. Để được khỏe đẹp mà nhiều người không ngại bỏ ra bao nhiêu tiền bạc, thời gian và công sức, thậm chí có những người còn mù quáng làm theo các “bài thuốc dân gian bí truyền” như nhịn ăn uống, ăn côn trùng, uống nước tiểu, ăn ớt sống, v.v. dẫn đến hậu quả là mắc bệnh đường ruột, mắc chứng chán ăn, thân thể suy kiệt, thậm chí là trả giá bằng cả tính mạng.
Vậy thực phẩm tốt cho sức khỏe là gì? Lão Tử nói: “Năm vị làm mọi người tê lưỡi”1, tức mùi vị thức ăn khiến con người mê đắm ăn uống. Cho nên muốn khỏe thì hàng ngày ăn uống đủ để duy trì sức sống cho cơ thể, mà không nên ăn quá mức, thì thức ăn ấy sẽ thành thực phẩm an toàn cho sức khỏe.
1 Trích Đạo đức kinh, âm Hán Việt: “Ngũ sắc lệnh nhân mục manh. Ngũ âm lệnh nhân nhĩ lung. Ngũ vị lệnh nhân khẩu sảng”.
Thật ra, mỗi ngày, con người ngoài ăn đồ ăn, thì mắt, tai, mũi, thân, tâm đều cần được cung cấp thực phẩm tốt. Thực phẩm tốt của mắt chính là phim ảnh, sách báo có lợi cho thân tâm. Thực phẩm tốt của tai là những điều hay lẽ phải, những âm thanh êm dịu. Thực phẩm tốt cho cơ thể là sự thư giãn, vận động phù hợp và giấc ngủ đủ đầy. Thực phẩm tốt của tâm hồn là sự hài lòng, biết ơn, an nhiên, khoan dung và cảm thông.
Trong sách Thái căn đàm1 của Hồng Ứng Minh có nói rằng: “Biết rằng có sinh thì cũng có tử, cuộc sống không cần quá lao tâm vất vả”, chính là nói thân tâm khỏe mạnh, cuộc sống tự tại mới là thực phẩm tốt nhất cho sức khỏe mỗi người.
1 Thái căn đàm (bàn về rễ rau) là một cách đề cập vấn đề độc đáo để bàn về gốc rễ đạo đức làm người, dụng ý của tác giả ở đây là muốn nhấn mạnh: tài trí và kết quả tu dưỡng của con người chỉ đạt được khi trải qua một quá trình trau dồi, rèn luyện gian khổ, bền bỉ.