20 năm trước, khi bắt đầu nghiên cứu về NDE, tôi cho rằng mình sẽ tìm thấy mọi câu trả lời. Ngày hôm nay, khi ngẫm lại những gì nghiên cứu đã dạy cho mình, tôi nhận ra rằng với tất cả những gì tôi đã học được, vẫn còn rất nhiều câu hỏi cần được trả lời. Tuy nhiên, tôi đã nhận ra một điều quan trọng không liên quan gì đến điều gây ra NDE hoặc ý nghĩa của từng NDE riêng biệt: mỗi một câu chuyện từ những người có NDE lưu giữ những bài học quý giá cho tất cả chúng ta về bản chất của sự sống và cái chết, dù chúng ta có trải qua NDE hay chưa.
Kenneth Ring, giáo sư môn tâm lý học của Đại học Connecticut (Mỹ), gọi NDE là một “virus lành tính”. Khi ông giảng dạy cho sinh viên về bản chất của các NDE và mô tả những câu chuyện về sự chuyển hóa đã diễn ra sau NDE, ông chứng kiến một mức độ chuyển đổi từ chính học viên của mình. Không ai trong số các sinh viên từng có NDE, họ chỉ đơn thuần là “tiếp nhận” những tác động tích cực từ các câu chuyện họ nghe kể. Tôi biết từ trải nghiệm cá nhân rằng việc tiếp xúc và thấu hiểu NDE tự nó có thể dẫn đến các thay đổi tích cực trong cuộc sống của những người muốn tìm hiểu về chúng. Cách đây khoảng 12 năm, một nhà báo người Pháp Sonia Barkallah cũng tìm thấy điều tương tự. Khi cố gắng vượt qua trầm cảm, Sonia đã tìm thấy một tường thuật về NDE hoàn toàn thu hút cô. Khi cô đào sâu hơn về chủ đề này, đọc nhiều hơn những tường thuật về NDE, cô cảm thấy chứng trầm cảm mất dần. Thông điệp tích cực từ các NDE cô đọc được bắt đầu chuyển biến cuộc sống của chính cô. Lúc bấy giờ, cô chia sẻ những tác động chuyển hóa cuộc sống theo hướng tích cực của các thông điệp NDE đi khắp thế giới. Bất chấp những khó khăn, cô đã nâng cao được nhận thức về NDE khắp nước Pháp (tổ chức hai hội thảo quy mô lớn) và tự lập ra trang web riêng – cung cấp nguồn tư liệu tuyệt vời luôn cập nhật cho bất cứ ai quan tâm đến chủ đề NDE.
NDE có thể thay đổi quan điểm của chúng ta về thế giới như thế nào?
Có nhiều cách tích cực mà NDE hoặc việc tìm hiểu về NDE của người khác có thể thay đổi cuộc sống của chúng ta. Trong suốt quãng thời gian nghiên cứu, tôi đã quan sát được rằng NDE có thể khuyến khích chúng ta:
• Đối mặt với cái chết và phóng thích nỗi sợ hãi
• Sống hết mình với hiện tại
• Nhìn thấy những tác động của hành động mình làm lan tỏa đến người khác
• Hình thành lòng vị tha
Đối mặt với cái chết và phóng thích nỗi sợ hãi
Không thể phủ nhận NDE buộc chúng ta chấp nhận sự thật rằng đến một lúc nào đó chúng ta phải ra đi. Chấp nhận sự tồn tại của NDE là chấp nhận điều không thể tránh khỏi ấy. Đây là một bước quan trọng để phóng thích nỗi sợ đối với cái chết – chúng ta biết cái chết sẽ đến, chúng ta chấp nhận nó và chẳng có gì phải sợ hãi. Nhiều người có NDE tin rằng mình đã thật sự trải qua cái chết – họ đã chết và giờ họ trở lại cuộc sống, họ hiểu cần trông chờ điều gì khi cái chết cuối cùng sẽ đến. Và một thực tế ai cũng biết đó là khi ta đối mặt với nỗi sợ hãi thì chúng bắt đầu biến mất.
Sống hết mình với hiện tại
Điều này nghe có vẻ sáo rỗng, nhưng việc hiểu rằng cái chết thật sự sẽ xảy đến với tất cả chúng ta có tác động thức tỉnh giúp chúng ta trân trọng và nâng niu mọi khoảnh khắc, giúp chúng ta sống trong tỉnh thức. Chẳng hạn như, tìm hiểu về NDE đã dạy tôi phải dành trọn vẹn thời gian cho cha mẹ, khi họ đang sống ở nước ngoài. Tôi không chỉ ý thức hơn về sự ra đi của bản thân, mà tôi cũng ý thức về sự ra đi của họ. Ảnh hưởng này cũng lan tỏa đến những người họ hàng thân thuộc, đến những trải nghiệm sống và bạn bè – “Điều gì sẽ xảy ra nếu đây là lần cuối tôi ra bãi biển”, “Tôi có ngại ngùng phải nói với bạn bè rằng họ có ý nghĩa với tôi đến dường nào, nếu đây là ngày cuối cùng của cuộc đời tôi?”. NDE có thể giúp chúng ta học cách nâng niu từng khoảnh khắc như nó là thời khắc sau cùng.
Các NDE thường gợi cho chúng ta biết rằng chúng ta không thể mang theo tiền bạc của cải khi chết. Thay vì là nô lệ cho công việc mình hoặc cho những cạm bẫy vật chất, nhiều người có NDE học cách buông bỏ sự tham đắm vật chất, thay vào đó là trân trọng những phút giây và những trải nghiệm sống.
TRỌNG ĐIỂM: TRỌN VẸN TỪNG KHOẢNH KHẮC
Hãy thử bài tập nhỏ sau đây. Thử hỏi bản thân “Nếu hôm nay là ngày cuối cùng của cuộc đời ta thì sao?”. Dành ra năm phút để suy ngẫm về câu trả lời. Dùng các câu hỏi sau đây làm gợi ý, nhưng cho phép ý nghĩ mang bạn đi theo hướng mà bạn chọn, nếu bạn muốn.
. Bạn sẽ làm một điều gì đó khác biệt với những gì đang làm lúc này chứ?
. Bạn có kế hoạch khác hơn cho hôm nay không?
. Bạn sẽ nói gì với gia đình và bạn bè?
. Những trải nghiệm nào bạn muốn trải qua - có lẽ những trải nghiệm mà bạn không dám thử vì xấu hổ hay sợ sệt, hoặc những trải nghiệm sẽ khiến bạn cảm thấy mình thật ngớ ngẩn?
. Bạn muốn ăn món gì nhất?
Giờ hãy nghĩ về những gì chớp qua trước mắt bạn nếu bạn có hồi tưởng về cuộc sống. Đâu là những khoảnh khắc nổi trội trong đời mình? Những khoảnh khắc nào sẽ mất đi trong sự hồi tưởng đó - những trải nghiệm bạn ao ước có thời gian cho nó nhưng không được? Khi bạn đã hoàn tất việc suy xét cách bạn có thể tận hưởng tối đa những khoảnh khắc ấy, hãy bước ra ngoài và bắt đầu tạo ra những khoảnh khắc đang còn thiếu. Hãy làm ngay bây giờ!
Gần đây tôi có đọc ở đâu đó một mẩu tin về một người phụ nữ đi dạo trong công viên và bất chợt gặp phải cơn mưa lớn. Mọi người đều chạy đi tìm chỗ trú nhưng bà vẫn đứng ở đó hai tay dang rộng và cười tươi, mặc cho mưa rơi xuống đầu và toàn thân mình. Khi mưa tạnh, người ta hỏi vì sao bà hạnh phúc như thế. Bà trả lời rằng bà bị một căn bệnh hiểm nghèo và đang cận kề cái chết. Và đó hẳn là lần cuối cùng bà được trải nghiệm tắm mưa.
Nhìn thấy những tác động của hành động mình làm lan tỏa đến người khác
Người có NDE có hồi tưởng về cuộc sống thường kể về những cảm xúc tiếc nuối khi chứng kiến những hành động của mình đã tác động đến người khác như thế nào. Đây chắc chắn là một trong những bài học quan trọng nhất ta học được từ những người có NDE. Nếu ta có thể làm cho tác động ấy mang tính tích cực thay vì tiêu cực, ta có thể góp phần vào việc thay đổi thế giới.
Một cách dễ dàng để đưa bài học này vào đời sống hàng ngày là thử một hồi tưởng ngắn vào cuối mỗi ngày. Trước khi đi ngủ, hãy xem xét lại toàn bộ ý nghĩ trong ngày, những nhận xét và hành động, đặt mình vào quan điểm của bất cứ ai có thể cảm nhận, nghe thấy hay chứng kiến tất cả những điều này. Chẳng hạn như, trong lúc tức tối, có thể bạn đã phản ứng nóng giận, có thể bạn đã thốt ra điều gì đó không tử tế. Trong lúc hồi tưởng, khi sự căng thẳng đã lắng dịu và bạn đang ngẫm lại cuộc sống của mình vào ngày hôm ấy, có lẽ bạn sẽ nhận ra một hướng xử lý khác hợp lý và nhã nhặn hơn. Việc ngẫm lại những hành động đã làm, rồi tiến hành các bước để thay đổi hành vi của bản thân, có thể giúp kết nối trở lại những đường dẫn truyền thần kinh để cho việc phản ứng bình tĩnh (thay vì phản ứng theo cách thái quá) trở nên mặc định, phát đi những làn sóng tích cực thay vì tiêu cực.
Hình thành lòng vị tha
Nhiều người có NDE, như một phần của sự chuyển hóa hậu NDE, tìm thấy ý nghĩa của lòng vị tha một cách sâu sắc hơn, mong muốn làm điều tốt cho người khác. Hãy hình dung cả thế giới sẽ thấu cảm và nhân từ nhiều hơn như thế nào nếu tất cả chúng ta đều học được điều gì đó từ sự chuyển hóa này. Hãy bao dung với cách cư xử của người khác. Hãy tôn trọng sự lựa chọn của họ. Nếu như ai đó phản ứng một cách giận dữ hoặc hung hăng với mình, hãy đáp lại bằng lòng nhân từ và tôn trọng, thay vì bằng sự giận dữ và hung hăng. Những tác động từ cuộc sống của ta có thể tạo ra sự tôn trọng và thấu hiểu hơn, hạnh phúc và bình yên hơn trong mối quan hệ giữa ta với người khác.
TÌNH HUỐNG THỰC TẾ: SỐNG CUỘC SỐNG VIÊN MÃN
Năm 1993, Tibor Putnoki, một phi công Hungary, bị một cơn ngưng tim. Nhịp tim của ông mất đi khoảng 9 phút, và suốt thời gian đó ông trải qua một NDE kéo dài. Trong suốt thời gian đó, ông đối mặt với ba câu hỏi:
1. Liệu trước khi chết, mình có thật sự sống hay chưa?
2. Liệu mình có một cuộc sống xứng đáng của một con người hay không?
3. Ta có thể nhìn vào trong mắt người khác với trái tim thuần khiết và ngẩng cao đầu hay không?
Tibor nhận ra rằng để sống một cuộc sống viên mãn, ta phải tự hỏi bản thân những câu hỏi trên hàng ngày. Vì mục đích đó, ông đã thành lập The Light of Love Foundation (Tổ chức Ánh sáng Tình yêu), một tổ chức phi lợi nhuận giúp đỡ mọi người tái cân bằng cuộc sống về mặt thể chất, tinh thần, cảm xúc và tâm linh. Tổ chức này cũng thúc đẩy những hoạt động sáng tạo giúp con người đánh giá bản thân, và đưa ra những khóa học về tự nhận thức bản thân. Thông qua các dự án thực tiễn, chẳng hạn như những chuyến cắm trại, vốn khuyến khích những người tham gia giúp đỡ lẫn nhau, ông nhấn mạnh việc xây dựng cộng đồng, giảng dạy về giá trị của sự cộng tác, cũng như sự cải thiện bản thân.
TRỌNG ĐIỂM: CHIA SẺ CẢM XÚC
Kelly Walsh, người sáng lập tổ chức Love, Care, Share Foundation, đã suy sụp trong một phỏng vấn trên đài phát thanh vào năm 2015 khi cô mô tả trải nghiệm chuyển hóa tâm linh của mình. Để trấn an những người ủng hộ đang lắng nghe, cô đã đăng tải một đoạn phim ngắn để giải thích chuyện gì đã xảy ra và vì sao cô trở nên xúc động như vậy. Sự chân thành, chính trực và lòng quả cảm của cô đã tạo ra một luồng cảm thông mạnh mẽ từ những người theo dõi trên mạng xã hội và thành viên trong các diễn đàn của cô. Hóa ra việc cô suy sụp ngay lúc đang phát sóng trực tiếp - và những chia sẻ cảm xúc sau đó - đã dạy cho những ai chưa từng trải qua STE hay NDE tầm quan trọng của việc chấp nhận và đối mặt với cảm xúc cá nhân. Khi làm vậy, cô đã phơi bày bản thân trước những nhận xét của cộng đồng, và theo đó tìm thấy sự vị tha, tình yêu và tôn trọng. Ví dụ về trường hợp của Kelly cho thấy tầm quan trọng của những người trải qua NDE, họ có thể chia sẻ trải nghiệm của mình với người khác trong một môi trường được ủng hộ; và những người đang lắng nghe trở nên bác ái hơn, cảm thông hơn với những điều mà người có NDE đang chia sẻ.